Hoe hebben manta's zoveel slimme manieren ontwikkeld om hun gezichten te voeden, in het bijzonder de strategieën die afhankelijk zijn van nauwe samenwerking, en hoe beslissen ze welke ze wanneer gebruiken? Op de Malediven, waar 's werelds grootste verzameling rifmanta's wordt gevonden, zijn onderzoekers zoals HANNAH MOLONEY van de University of the Sunshine Coast, hoofdmedewerker bij de Manta Trust, aan het freediven om meer te weten te komen.
Tenzij je een fervent stormjager bent, zijn er maar weinig cyclonen waarin je je graag zou onderdompelen. Als je echter een oceaanliefhebber bent: er is een ‘cycloonseizoen’ op de Malediven waar niet veel mensen van op de hoogte zijn!
Tijdens de zuidwestelijke moesson is een nietsvermoedende rifinham gastheer voor 's werelds grootste verzameling rifmanta's. Hanifaru Bay wordt een smeltkroes waarin grote megafauna (waaronder walvishaaien) zich tegoed doen aan het kleine voedingsrijke voedsel dat zoöplankton wordt genoemd.
Als het water een zoöplanktonsoep is, cirkelen de manta's die zich met kettingen voeden rond, waarbij het leidende dier zich bij de achtervolgende manta voegt om een grote cirkel te creëren. Naarmate meer manta's zich bij de voeding voegen, wordt de kolom opgebouwd, waardoor een draaikolk van water en plankton ontstaat. Dit wordt cycloonvoeding genoemd.
Een cycloon kan aan het wateroppervlak beginnen en helemaal tot aan de zeebodem reiken, waarbij vaak een vertoning van 20 meter doorsnee van wervelende manta's te zien is.
Cycloonvoeding is een zeldzame voedingsstrategie die alleen op Fiji en de Malediven is waargenomen, maar toch relatief gebruikelijk is in het Hanifaru Bay Marine Protected Area (MPA) in Baa Atoll. Het is een foerageergedrag dat wordt gecoördineerd door een groep mantaroggen.
De cyclonerende manta's zorgen ervoor dat het water snel tegen de klok in beweegt, als een mini-werveling of stroming. Dit trekt zoöplankton in het pad van deze hongerige voedermachines. Tot de planktondieren behoren schaaldieren, roeipootkreeftjes, wormen, salpen en eieren – enkele van de favoriete gerechten van de manta’s.
Als snorkelaar die dit fenomeen van ver observeert, kan het soms lijken alsof je, net als een zoöplankton, naar binnen wordt getrokken in de cycloon van manta's!
Gigantische gezichtslepels
Mantaroggen voeden zich met hun peddelachtige kop vinnen, die fungeren als gigantische gezichtslepels wanneer ze worden uitgevouwen om te voeden. Ze racen door het water op een gerichte diepte waar het zoöplankton geconcentreerd is, gebruikmakend van de voortstuwing van hun water vleugel-zoals borstvinnen vinnen.
Denk aan 150 grote individuen (sommige ter grootte van een platte VW-kever) met een ontvouwd hoofd vinnen en hun mond wijd open, racend om zoveel mogelijk snelle dieren op te rapen, zolang deze kortstondige hotspot duurt.
Het gedrag van manta's is fascinerend en complex, en we moeten veel ervan nog volledig begrijpen, evenals de mate waarin de roggen kunnen communiceren. Als we exclusief naar het voedingsgedrag kijken, kunnen we acht verschillende foerageerstrategieën identificeren, zoals in 2016 gedefinieerd door Dr. Guy Stevens, oprichter en CEO van de Manta Trust.
Sommige hiervan zijn “solo”-strategieën, want wanneer manta’s zich alleen voeden (salto, bodem, oppervlakte, zijwaarts en, meest gebruikelijk, rechte voeding) en andere zijn “groepsstrategieën”, wanneer de roggen zich gezamenlijk voeden (op de rug, ketting en , natuurlijk, cycloon).
Deze strategieën worden gebruikt om de voerefficiëntie te verhogen, waarbij met elke strategie verschillende voordelen worden behaald. Omdat zoöplankton en oceanografische omstandigheden nooit van dag tot dag of van uur tot uur hetzelfde zijn, hebben manta's hun foerageergedrag aangepast om rekening te houden met verschillende soorten en dichtheden van zoöplankton en ook met verschillende huidige dynamieken en waterbewegingen.
Aangenomen wordt dat het gebruik van groepsstrategieën verband houdt met een toename van de prooidichtheid. Manta's passen gecoördineerde of groepsvoeding toe om de vangst van hun prooien te verbeteren, de hydrodynamische efficiëntie te verbeteren en natuurlijk om botsingen te voorkomen.
Als er op een plek als Hanifaru geen ritme of systeem was voor hun voeding, zouden manta's meer tijd besteden aan het ontwijken van elkaar dan aan het voeden!
Er wordt momenteel onderzoek gedaan door de Manta Trust en de Universiteit van de Sunshine Coast om verder te onderzoeken wat de gedragsselectie tijdens het voeden drijft, en waarom deze massale samenvoegingen van honderden manta's zelfs plaatsvinden.
De afgelopen twee jaar hebben onderzoekers gerichte zoöplanktonmonsters verzameld in de Hanifaru-baai, maar niet op de ‘gewone’ manier van planktonbemonstering. Het meeste planktononderzoek wordt gedaan door een net achter een boot te slepen, maar vanwege de MPA-status van deze plek zijn er veel regels en voorschriften om de impact van het toerisme op de dieren te verzachten.
Dit betekent geen boten, geen duikers en een beperkt aantal snorkelaars tegelijk. De bemonstering moet plaatsvinden met behulp van menselijke kracht en in één ademtocht: door middel van freediving.
Uitdagingen voor vrijduiken
Met deze methode kunnen onderzoekers gerichte monsters nemen op welke diepte de manta's zich ook voeden, en de voedingsstrategieën die worden gebruikt om hun prooi op te scheppen nauwkeurig analyseren. Freediven naar 10 meter diepte om een verzwaard net gedurende 1 minuut horizontaal te slepen terwijl je ternauwernood nauw contact met hongerige mantaroggen vermijdt, is niet altijd een makkie!
Deze tweemansbaan vergt grote aandacht van de onderzoeksassistent, die de omgeving nauwlettend in de gaten houdt, op veiligheidspatrouille gaat, snelle mantatellingen doet en de verschillende voedingsgedragingen registreert.
In februari 2023 zullen onderzoekers 100 voedingsmonsters verwerken in het CSIRO planktonlaboratorium in Australië. Nu de donkere wolk van de klimaatverandering en de intensiteit van systemen zoals El Nino/La Nina boven ons hangen, is het belangrijker dan ooit om onze oceanen te bestuderen.
Klimaatwetenschappers voorspellen dat het zoöplankton in sommige tropische gebieden met wel 50% zou kunnen afnemen, wat de beschikbaarheid van voedsel voor mantaroggen en andere planktivoren zou kunnen aantasten. Deze studie zal ons helpen de ecologie en het gedrag van manta's te begrijpen, en ook de drijvende krachten achter 's werelds grootste foerageerlocatie voor manta's.
Dit onderzoek is belangrijk omdat voedsel belangrijk is om te overleven. Als we de kleine dieren, het zoöplankton, beschermen, kunnen grote dieren zoals manta's blijven gedijen.
Deze studie wordt uitgevoerd in samenwerking met CSIRO Australia, University of Queensland, Plymouth University, Four Seasons Resorts en de Manta Trust.
Ook op Divernet: 4 Manta-hotspots geïdentificeerd in de Filippijnen, Manta e-cadeaus voor ontvangers van nachtmerries, Waar vind je 22,300 reuzenmanta's?
