Deep doodoo: een duikerperspectief op een probleem in Florida

JOHN CHRISTOPHER FINE is een zeebioloog en doet onderzoek naar koraalriffen vanuit zijn huis in de stad Boynton Beach, een populaire duiklocatie in Florida. Wat hij daar tijdens een recente duik zag, verraste hem niet bepaald, maar het zette hem er wel toe aan dit stuk te schrijven… 

We waren gisteren aan het duiken in de Atlantische Oceaan bij Boynton Beach, Florida, waarbij we door 6 meter rioolwater en kanaalafvoer zwommen. Het zicht was slecht. Vlokkig materiaal bevatte gemacereerde stukjes toiletpapier en zwevende deeltjes rioolwater. 

Lees ook: Duikers, steun SAS om de Britse wateren schoon te maken

De oceaantemperatuur was 28°C en er hadden zich onweerswolken aan de horizon verzameld. Het zou een typische zomerdag in Florida zijn geweest, maar een tropische storm had hevige regen veroorzaakt, waarbij in een paar uur tijd 35 cm viel.

Jaren geleden werden onschuldige mensen moerasland in Florida verkocht. Beruchte criminelen hebben hen opgelicht met landtransacties die niets meer bleken te zijn dan ‘waardeloze’ everglades bedekt met water. 

Als die ongelukkige investeerders hun moerassen hadden behouden, zouden ze nu miljardairs zijn. Florida is bestraat, van oost naar west en van noord naar zuid. Moerassen zijn drooggelegd, everglades zijn omgeleid en de ongebreidelde ontwikkeling in het westen heeft het gevaar van overstromingen duidelijk gemaakt.

Belastingbetalers zouden kunnen zeggen: jammer, ze hebben daar gebouwd, een orkaan heeft ze weggevaagd, waarom zou het geld van de Federal Emergency Management Agency (FEMA) moeten worden gebruikt om ze te redden? 

‘Ze hebben tegen me gelogen’, duikt wijlen baanbrekende Palm Beach-duiker instructeur Norine Rouse vertelde het me lang geleden. “De waterbeheerders hebben mij een flagrante leugen verteld: dat zij geen kanaalwater hebben vrijgegeven.

“Ik heb er foto’s van gemaakt. Pluimen zwart water kwamen uit de inlaat in de oceaan. Schildpadden begraven zichzelf in de modder die ze hebben gecreëerd. Schildpadden gebruiken deze zuurstofvrije modder om zeepokken op hun schild te doden, al het andere gaat dood.” Dergelijke omstandigheden heersten tijdens mijn duiken gisteren.

Waterbeheerders zeggen dat als ze geen water uit Lake Okeechobee laten stromen, waar het is afgedamd, en als ze de waterstanden in het westen niet onder controle houden, huizen onder water zullen komen te staan. Dat zullen ze zeker doen, daar bestaat geen twijfel over. Het is te laat om het bouwen in moerasgebied dat natuurlijke everglades heeft vernietigd te veroordelen – het is gedaan en kan niet ongedaan worden gemaakt. 

Gigantische grachten

Bij hevige regenval gebeuren er verschillende dingen. Waterbeheerders laten water vrij door kanaalpoorten te openen, en Florida wordt doorkruist door gigantische kanalen. Ze trekken kilometers ver door uitgestrekte landbouwgronden waar meststoffen, herbiciden en pesticiden in overvloed worden gebruikt om perfecte gewassen te produceren – want wie gaat een door insecten gebeten sinaasappel of grapefruit kopen? 

Florida heeft geen grond, het is zand bovenop kalksteen, beide poreus. Giet er iets op en het sijpelt naar beneden en bereikt uiteindelijk allemaal de oceaan.

Nu de riolen. Florida is de derde meest bevolkte staat van de VS, met zo'n 22 miljoen mensen die er wonen, wat een aanzienlijke verspilling betekent. Elke dag moeten miljarden liters ervan worden behandeld. 

In normale tijden kunnen rioolwaterzuiveringsinstallaties de afvalstroom verwerken, hoewel ze in sommige gebieden de bevolkingsgroei niet hebben kunnen bijhouden. 

Als het zo hard regent als vorige week, kunnen de opslagtanks het water niet meer aan. Met chloorspuiten komt het rioolwater vrij, omdat er weinig meer te doen is. Er is geen plek om al dat afvalwater op te slaan. 

Oude leidingen die vanuit steden in Zuid-Florida anderhalve kilometer de oceaan in liepen om rioolwater weg te pompen, zijn op bevel van de rechtbank veroordeeld – maar de leidingen liggen er nog steeds. Eén gemeente klaagde dat ze bij regen toch gebruik moest maken van de pijp, die zo groot is dat een duiker er in kan prikken. 

Het is tegen de wet, maar ik heb gezien hoe ze rioolwater pompten uit een pijp die officieel gesloten was verklaard.

Mensen en koeien

Vervolgens hebben we al dat materiaal op onze gazons, golfbanen, wegen en parkeerterreinen, allerlei soorten chemicaliën. Als het regent, wordt het residu door de stormafvoeren weggespoeld en rechtstreeks in Lake Worth terechtgekomen. Van daaruit gaat het langs de Intracoastal Waterway en vervolgens, bij verandering van het getij, rechtstreeks de Atlantische Oceaan in. 

Dan is er sprake van verdamping. Het kan maar een klein beetje brandstof zijn dat bij de pompen wordt gemorst, een beetje gif dat op een grasveld wordt gestrooid – of een grote veevoederoperatie in de westelijke regio's van Florida, waar ze, om al die koeien vet te mesten, moeten leven op een dieet van hormonen, antibiotica, groei stimulerende middelen en speciaal voer.

Wat doen runderen daarmee? Hetzelfde wat jij doet, het gaat eruit. Ammoniak in afval verdampt, er vindt afvloeiing plaats, afval komt zowel in de atmosfeer als in het kanaalwater terecht en komt via dumpingen of regenval in de Atlantische Oceaan terecht.

Wat gebeurt er nu? Al deze afvalstromen bevatten stikstof, wat, in aanwezigheid van fosfor in het mariene milieu, een voedingsstof is. Algen houden van voedselrijk oceaanwater. Ze groeien als planten, zinken naar de bodem, dringen koralen, sponzen en sedentaire zeedieren binnen en verstikken deze tot de dood.

Dit is wat we gisteren tijdens het duiken hebben gezien. Ik heb deze vervuiling vaak onderzocht, maar het is in meer dan vijf jaar niet zo erg geweest bij Boynton Beach. 

Koralen worden overal ter wereld aangevallen. In Florida zijn grote delen van de koraalgroei verwoest door ziekten en algen. Onderzoekers in de Keys hebben opgemerkt dat de dekking van levend koraal nog maar 3 tot 5% bedraagt, maar toen ik daar als kind dook, was dit 90%.  

Vergelijk het met Bonaire

Ik ben net terug van mijn werk op het eiland Bonaire in het westelijke Caribisch gebied. Het contrast is verrassend. 

De autoriteiten van Bonaire hebben, gesteund door een toegewijde bevolking, veertig jaar geleden stappen ondernomen om hun mariene milieu te beschermen. De dekking van levend koraal is nog steeds zoals toen ik daar voor het eerst dook: een gezond marien milieu, vrij van de vervuilingsplaag waar Zuid-Florida last van had.

Onze duiken waren dramatisch. De riffen voor de kust van Boynton Beach, Gulfstream en Briny Breezes waren bedekt met algen. Koralen en sponzen werden verstikt door grote plukjes van deze planten en lagen dood of stervend. Mijn foto's portretteren gedecimeerde riffen.

Wat gedaan kan worden? Verlaag de stikstofbelasting in afvalstromen. Ga terug naar natuurlijke landschappen. Voorkom dat verenigingen van huiseigenaren en golfbanen niet-inheemse grassen gebruiken voor gazons. Zet effectieve behandelingssystemen op om stikstof en chemisch afval tegen te gaan voordat het de oceaan bereikt. 

Een deel hiervan kost veel geld. Ze zeiden dat 50 jaar geleden, als excuus om niets te doen. Het zal nu meer kosten dan wanneer overheidsfunctionarissen hun nalaten om in actie te komen excuseren en tegen de inwoners zeggen: “Wij zullen u belasten.” 

De volgende beste gok is een grote, krachtige, zware orkaan. Vreselijke gedachte, maar het was orkaan Irma die de algen van de riffen in Zuid-Florida wegvaagde. Al die onrust zorgde ervoor dat de algen werden weggetrokken en in de noordwaarts stromende Golfstroom terechtkwamen, alsof je het huis stofzuigde. De riffen kregen door de wind een nieuw leven.

We moeten allemaal opruimen en kijken naar wat we weggooien, niet alleen het plastic afval, maar ook allerlei soorten chemicaliën. Als de 22 miljoen getroffen mensen één kleine stap zouden zetten om het milieu te beschermen, zou dat een enorm verschil maken.

John Christopher Fine is een marien bioloog en specialist in maritieme zaken. Hij is een Master Scuba instructeur, instructeur Trainer en auteur van zo'n 25 fictie- en non-fictieboeken over een breed scala aan thema's, waarvan de meest recente Hunt For Gold.

Ook op Divernet: Koraalboeren die de toekomst opnieuw vormgeven, Sponzen: lijm van het rif, Tien manieren waarop technologie koraal redt, Een duikpionier wordt 80 op Bonaire