STUART PHILPOTT blijft dicht bij huis wanneer hij dit ondiepe ‘een-van-drie’ wrak vlak bij Portland in Dorset verkent
Door de jaren heen heeft Blacknor Point in Portland in Dorset een behoorlijk aantal scheepswrakken aangetrokken. Het stoomschip Gertrude raakte de rotsen en zonk in 1894 Barmston in 1918 een soortgelijk lot ondergaan.
HMT James Venkel voltooide de hattrick van vernietiging in 1920. Dit moet een verontrustende tijd zijn geweest voor de bemanningen en de rederijen, maar iemands verlies betekent meestal de winst van iemand anders, en in dit geval is de begunstigde beslist de duikgemeenschap.
Het is mogelijk om alle drie de wrakken te verkennen in één duik met meerdere niveaus, maar pas op: ze zijn goed verdeeld en het is niet zo eenvoudig om onderscheid te maken tussen de een en de ander.
Liggend op een maximale diepte van ongeveer 18 meter, HMT James Venkel is waarschijnlijk de meest intacte van de drie. De plek is populair bij zowel beginnende als ervaren duikers en ligt dicht bij de rotsachtige kustlijn, goed beschermd tegen noordoostelijke wind.
Er kan uitsluitend worden gedoken als wrakverkenningsduik of als onderdeel van een driftduik, afhankelijk van de getijdenomstandigheden. Een behoorlijk deel van de zeebodem is bedekt met enorme rotsblokken en kelp, dus de moeilijkste taak is het vinden van het wrak!
Hoewel ik al zo'n 25 jaar in Portland duik, is de Venkel is bij vele gelegenheden onder mijn radar gebleven. Als ik ga kantduiken, is de Koninklijke Adelaide or Chesil baai is mijn voorkeurskeuze. Als ik een ruimte reserveer op a charter-boot, dan bezoek ik meestal een van de diepere favorieten van Lyme Bay.
Alleen als het weer ruw wordt of er tijd is voor een tweede bootduik, krijg ik de kans om de omgeving te verkennen Venkel, wat jammer is, want deze combinatie van rif, zeeleven en wrak faalt altijd.
Aankomst op de locatie
Portland en Weymouth hebben een vasthoudende gemeenschap van duikcentra. Ik zie nog steeds dezelfde personages die ik meer dan 25 jaar geleden ontmoette, ook al zien ze er tegenwoordig niet meer zo fris uit. Maar wie ben ik om te praten?
Zowat elk duikcentrum en charter-boot opererend vanuit Weymouth en Portland biedt de HMT aan James Venkel als onderdeel van zijn duikmanifest. In Weymouth zijn een aantal boten te huur, evenals een kleine selectie duikclubs met hun eigen bootfaciliteiten, of neem contact op met de Duikcentrum Old Harbor.
Huiddiep duiken is gevestigd in de jachthaven van Portland. Volg de belangrijkste strandweg (A354) de verhoogde weg op. Rijd voorbij de parkeerplaats Fine Foundation Chesil Beach Centre, sla linksaf bij de minirotonde en volg dan de borden naar de jachthaven. Of ga door tot de volgende rotonde en sla linksaf.
O'Three Drysuits en Underwater Explorers zijn te zien vanaf de weg (de laatste is een handige stop voor het bijvullen van benzine en eventuele problemen met de duikuitrusting) en volg dan de verkeersborden naar het jachthavencomplex.
Portland Marina werd gebouwd voor de Olympische Spelen van 2012. Het biedt het volledige scala aan bootdiensten, inclusief revisies, verhardingen en ligplaatsen. Oppervlakkig en de bar/restaurant Boat That Rocks bevinden zich op het terrein. Skin Deep, gerund door Ian en Oona, biedt regelmatig pendeldiensten naar de havenduikplekken, waaronder de Dredger en Balaclava Bay. De kosten bedragen £ 28 voor een duik op de James Venkelen parkeren is gratis.
Ga verder naar Castletown, waar de Aquahotel en Duik verder wonen. Het café, beheerd door de lokale duiker Angel, kookt een uitstekend Engels menu en biedt ook een scala aan gezondere opties. Het hotel beschikt over 25 zeer redelijk geprijsde kamers, evenals een bar en eigen lezingenfaciliteiten.
Dive Beyond ligt knus naast het hotel. Dit duikcentrum wordt beheerd door PADI CD Dale Spree, een geweldig karakter en zeer gerespecteerd in de wereld duiken industrie. Dive Beyond rekent ongeveer £ 25 pp voor een RIB-duik op de Venkel. Het parkeertarief in Castletown bedraagt ongeveer £ 3 voor vier uur. Vroege vogels kunnen misschien wel een lege plek langs de kant van de weg vinden.
Duikbriefing
De James Venkel ligt aan de westkant van Portland en is alleen per boot bereikbaar. De reistijden zijn meestal 30-45 minuten, afhankelijk van het duikcentrum dat u kiest.
Vanaf het afleverpunt zou het vinden van het wrak een no-brainer moeten zijn. Duikers dalen af tot ongeveer 15-16 meter vin noord of zuid langs de zeebodem (afhankelijk van waar de boten ze afzetten) totdat ze tekenen van metaal vinden.
Dan is het gewoon een kwestie van het wrakspoor volgen. De Gertrude is het ondiepst op 6m-14m en de Barmston iets dieper op 22m. Normaal gesproken zou ik kiezen voor een cilinder van 12 liter gevuld met lucht of nitrox, maar mensen die zwaar ademen zouden een cilinder van 15 liter moeten overwegen. MKB-bedrijven zijn vereist. Er kan stroming zijn, dus het is verstandig om bij rustig water te duiken.
De bodemtopografie bestaat voornamelijk uit enorme rotsblokken en stukken grind. De wraklocatie zelf beslaat een vrij klein gebied, waarbij veel delen gecamoufleerd zijn door floragroei, en het achterschip steekt ongeveer 5 meter boven de zeebodem uit. Er zijn een of twee krappe gedeelten boven het hoofd, maar verder is het wrak goed opgedeeld en is er een goede variëteit aan zeeleven.
Regelmatige viswaarnemingen zijn onder meer zeepaling, blennies, lipvissen en koolvis, met seizoensgebonden bezoeken van inktvissen, roggen en dory. Eetbare en fluwelen zwemkrabben zijn altijd te zien, evenals kreeften en tegenwoordig zelfs langoesten. Het zicht onder water kan oplopen tot 10 meter, maar ik zou zeggen dat 5 meter een redelijk gemiddelde is.
James Fennel is aan het zinken
De 35 meter lange HMT van 215 ton James Venkel werd in 1918 voor de Admiraliteit gebouwd door Fullerton & Co in Paisley. Het werd gecategoriseerd als een hulppatrouillevaartuig van de Strath-klasse, met als voorvoegsel HMT (Her Majesty's Trawler), en werd aangedreven door een drievoudige expansiemotor van 430 pk, bemand door een bemanning van 18 en bewapend. met een 12-ponder dekkanon.
Op 16 januari 1920, op weg naar Portsmouth vanuit Gibraltar, raakte het de rotsen ten noorden van Blacknor Point terwijl het door dichte mist navigeerde. Bij het horen van de commotie slaagden lokale vissers erin om over de gladde rotsen te klauteren en een touw van het getroffen schip naar de kust te bevestigen voordat ze de bemanning in veiligheid brachten. Er werd geen verlies aan mensenlevens gemeld.
Een paar dagen later werd geprobeerd de auto te slepen Venkel van de rotsen, maar het was zwaar doorboord en zonk onmiddellijk.
Ik kon geen enkel verslag vinden van bergingspogingen of van wat er met het dekkanon gebeurde. Tenzij mijn gezichtsvermogen slechter is dan ik dacht, is er op geen enkele internetfoto een teken van een pistool te vinden waarop het schip op de rotsen te zien is, dus misschien was het niet gemonteerd toen het zonk.
Slechts 20 meter ten zuiden van de Venkel in het ondiepe water tussen 6 en 14 meter ligt de Gertrude. Dit vrachtschip van 43 meter en 1,377 ton werd in 1879 gebouwd door William Gray & Sons in West Hartlepool, uitgerust met een tweecilindermotor van 80 pk en een enkele propeller.
Op 26 augustus 1894 liep het schip in de mist aan de grond terwijl het een lading ijzerpyriet aan boord had. Alle 18 bemanningsleden en twee passagiers overleefden. Dit wrak is ook goed opgebroken en het is moeilijk te zeggen wat een rif of een wrak is. Het meest opvallende kenmerk is de ketel.
Op ongeveer 22 meter hoogte liggen de overblijfselen van de 76 meter lange, 1,451 ton zware kolenmijn Barmston, gebouwd in Noorwegen in 1888. Ze zonk op 3 maart 1918 terwijl ze van Swansea naar Rouen voer. Alle 20 bemanningsleden overleefden.
De duik
Resultaat. Ik had een heldere, zonnige herfstdag uitgekozen met een lichte noordoostelijke bries en heel weinig deining. Dale Spree had de grote gele RIB van Dive Beyond (compleet met nieuwe motor) volgetankt en bereidde zich voor op een snel vertrek.
Het plan was om rond te schieten naar de James Venkel, breng niet meer dan een uur ter plaatse door, ga verder naar de Koninklijke Adelaide voor wat trekkervisactie, en ga dan terug rond de Bill naar Portland Harbor voor een derde duiken.
Om mijn geluk af te ronden, kwam ik een paar oude duikvrienden tegen. Kevin Craddock, eigenaar van de Flippas n Vinnen Duikcentrum, die een paar gokkers begeleidde, en lokale duiker Alex Charleton. Alex verzamelde al een aantal jaren gegevens over populaties golfroggen op de kantduiklocaties in Portland en deelde zijn bevindingen op Facebook. Ik stond versteld van enkele van de ongewone nachtelijke soorten die hij had gefotografeerd, waaronder inktvissen, octopussen en zeeduivel.
Alex was veel beter bekend met de Venkel dan ik, dus heb ik hem “vrijwillig aangeboden” als wrakzoeker. Kevin had zijn zoon Ian enkele jaren geleden bij het familiebedrijf betrokken en hij had zich opgewerkt op de PADI-ladder tot de duizelingwekkende hoogten van Course Director, een hele prestatie. Ik nomineerde Ian als mijn fotografisch model en bracht hem met een enorme bult naar de realiteit!
Dale arriveerde op tijd op Blacknor Point. Het plan was om op ongeveer 16 meter hoogte op de zeebodem te vallen en dan richting de rotsen te gaan. Natuurlijk zou het wrak recht voor ons liggen en zouden we de rest van de duik besteden aan het uitwerken van de beste composities voor foto's op een rustige, ontspannen manier
In het geval dat de Venkel was nergens te bekennen. De volgende twintig minuten lag ik met mijn hoofd naar beneden te vinnen als een gek die Alex probeerde bij te houden terwijl we heen en weer zochten naar het wrak. Ik weet zeker dat hij mij door mijn heen kon horen vloeken regelaar.
Net toen ik dacht dat alles verloren was, wees Alex naar een paar rongen die bedekt waren met dik onkruid. Ik controleerde mijn diepte en besefte dat dit op 12 meter waarschijnlijk deel uitmaakte van de diepte Gertrude.
Ik volgde Alex iets dieper en kwam nog meer wrakstukken tegen: enorme metalen platen verspreid over de zeebodem. Het lukte me om Ian in een bovengedeelte te persen voor een sfeervolle compositie, maar we hadden te veel slib verstoord.
Alex ging verder op verkenning en vond stukjes van het wrak die ik kon fotograferen. We stopten bij wat leek op een aandrijfas. Ik slaagde erin een paar foto's te maken, zowel landschaps- als portretfoto's, met verrassend weinig terugverstrooiing.
Iets dieper vonden we de overblijfselen van het achterschip. Dit was waarschijnlijk het meest fotogenieke gebied, met enkele mooie rechtopstaande gedeelten, maar inmiddels kwamen we tijd te kort. Alex had al gezegd dat er niet veel te zien was rond de ketel en de propeller, dus we hebben niet de moeite genomen om verder te gaan.
Er was net genoeg tijd voor onze gastvrouw, Dale, om wat hete Ribena te serveren, afgerond met een Cadbury's Freddo-bar, en toen gingen we ons klaarmaken voor onze volgende duik.
Conclusie
Het komt niet vaak voor dat ik de kans krijg om drie historische wrakken in één keer te verkennen en bij deze gelegenheid deed ik dat niet! Mijn plan was geweest om me op HMT te concentreren James Venkel, die we uiteindelijk wel hebben gevonden, en een aantal ervan hebben gezien Gertrude was een bonus.
In mijn haast om foto's te maken kreeg ik niet de kans om de locatie grondig te bekijken, maar voor zover ik kon zien was er een aanzienlijke hoeveelheid laaggelegen wrakstukken. Gecombineerd met de enorme rotsblokken en waarnemingen van het onderwaterleven, en ondanks dat ik waarschijnlijk meer van het omringende rif zag dan van het wrak, zorgde dit voor een plezierige duik.
Het is gemakkelijk te begrijpen waarom deze vrij ondiepe plek populair is bij clubs en duikcentra. Met weinig overheadsecties om binnen vast te zitten, is de Venkel maakt een goede eerste wrakduik – zolang je hem maar kunt vinden!
Foto's door Stuart Philpott
Ook op Divernet: Ontmoetingen met blauwe haaien in Cornwall, Duiken in de Kimmeridge-baai, De ‘lont’ bij St. Abbs, De Swanage Pier-duik, De gravin van Erne, Duiken bij de Drawa-rotsen, Duiken op Papegaaiduikereiland
