De grote haaientrifecta van de Bahama's

DON SILCOCK gaat naar de Bahama's om te duiken met drie van 's werelds meest spectaculaire haaien: de magnifieke oceanische witpunthaai, de ontzagwekkende grote hamerhaai en de majestueuze tijger. Maar welke ontmoetingen beschouwt hij als 2D, en welke 3D?

Het lijkt bijna ongeloofwaardig dat de oceanische witpunthaai (midden jaren zestig)Carcharhinus longimanus) werd algemeen beschouwd als een van de meest voorkomende grote dieren ter wereld.

Lees ook: Waarom hamerhaaien duiken terwijl ze hun adem inhouden

Tegenwoordig staan ​​deze haaien op de IUCN Rode Lijst als ernstig bedreigd. Dit komt voor een groot deel doordat een kleine, maar ongelooflijk veerkrachtige voormalige generaal de controle over het Middenrijk heeft overgenomen en economische hervormingen heeft ontketend die honderden miljoenen mensen uit de bittere armoede hebben gehaald.

In dit proces ontstond een groeiende middenklasse, op zoek naar manieren om te pronken met haar nieuwe rijkdom – een daarvan is het dikke, vezelige en dure brouwsel dat haaienvinnensoep wordt genoemd.

Hoewel er veel te bewonderen valt over Deng Xiaoping en de ongelooflijke economische groei die hij mogelijk maakte, was de duistere kant van het uit de fles halen van de Chinese ondernemersgeest de welig tierende corruptie en vreselijke vervuiling. Minder voor de hand liggend is de verschrikkelijke impact die de opvallende consumptie van de Chinese middenklasse nog steeds heeft op de oceanen van de wereld.

Terwijl we horen over de handel in haaienvinnen en af ​​en toe de afschuwelijke beelden zien van rijen vinnen die drogen op de daken van pakhuizen in Hong Kong, kennen we als duikers uit de eerste hand de impact – we hebben minder gezien haaien onder water...

Gratis roamen

Op zoveel manieren personifieert de oceanische witpunt deze verborgen impact. Deze pelagische soort in open water bevindt zich aan de top van de mariene voedselketen en is uitstekend geëvolueerd om door de bovenste waterkolom van de oceanen van de wereld te zwerven.

Gevonden in alle tropische en subtropische wateren aan de overkant van de Atlantische, Stille en Indische Oceaan, maar zelden gezien in kustwateren, zwierven oceanen vrij rond in hun nooit eindigende zoektocht naar voedsel en, met weinig roofdieren en beperkte visserij op industriële schaal, de overvloed aan Dankzij de oceanen konden ze een dichtbevolkte soort worden.

Maar toen de markt voor haaienvinnen in China bijna exponentieel groeide, groeide ook de vraag naar grote vissen uit de open oceaan, zoals tonijn, makreel, mahi mahi en zwaardvis, wat leidde tot de ontwikkeling van de dodelijke visserijmethode die bekend staat als beugvisserij. .

Ondanks de onschuldig klinkende naam, is longlining ontworpen om die topvissen uit de open oceaan te vangen en doet dit met verwoestende efficiëntie, met behulp van een dikke hoofdlijn die om de 100 meter aan boeien wordt uitgezet en opgehangen.

Verbonden met deze hoofdlijnen zijn veel kortere lijnen met daaraan bevestigde haken met aas. Eén enkele beuglijn kan wel 50 km lang zijn en meer dan 12,000 haken met aas bevatten! 

Hoewel er over de ethiek van de beugvisserij kan worden gedebatteerd, waarbij voorstanders beweren dat het eenvoudigweg beantwoordt aan de vraag naar een zeer gewaardeerde vis, kan de verwoestende bijvangst ervan niet worden verdedigd: die per ongeluk gevangen vissen.

Oceanische witpuntjes als bijvangst

Oceanici brengen het overgrote deel van hun tijd door met rondzwerven in wat wetenschappers de ‘oppervlakte gemengde laag’ van de waterkolom noemen, wat betekent vanaf het oppervlak tot ongeveer 150 meter diepte. 

In hun domein zijn ze het toproofdier en reizen ze langzaam maar efficiënt over grote afstanden met hun grote, bijna vleugelachtige borstvinnen – longimanus vertaalt zich als “lange handen”. In die gemengde laag bevinden zich de tonijn, barracuda, zwaardvis en witte marlijn die de belangrijkste voedselbron van de oceanen vormen. Het is ook de plek waar de vissersboten met lange voering een groot deel van hun inspanningen concentreren.

Omdat ze zulke opportunistische voedselbronnen zijn, worden de oceanen in verbazingwekkende aantallen naar de doodsgrens getrokken, met duidelijke aanwijzingen dat dit in alle drie de oceaanbekkens een bevolkingsafname van 70 tot 80% of meer heeft veroorzaakt.

Oceanische witpuntvissers zijn misschien niet specifiek het doelwit van de beugvissers, maar ze bieden wel een lucratieve nevenactiviteit, met die grote, kenmerkende vinnen die zeer gewaardeerd worden in de internationale vinhandel.

Grootte is belangrijk voor de statusbewuste Chinese consument, en het feit dat het belangrijkste ingrediënt in de trofeeënsoep die op banketten en bruiloften wordt geserveerd afkomstig is van een toproofdier, draagt ​​een speciaal cachet.

Het ergste aspect van de bijvangst van oceanische haaien is echter dat de haaien, omdat hun vlees als van lage waarde wordt beschouwd, de haaien vangen worden meestal gescheiden van hun waardevolle aanhangsels voordat ze terug in het water worden gegooid om te verdrinken!

Deze afschuwelijke praktijk bestaat al vele jaren, en hoewel er tekenen zijn dat deze nu aan het veranderen is in gereguleerde gebieden zoals het noordwestelijk deel van de Atlantische Oceaan, bestaat er weinig twijfel over dat deze onverminderd voortduurt in minder gecontroleerde gebieden.

Hoop ontspringt voor eeuwig

Toen WildAid in 2006 zijn campagne tegen deze praktijk begon, bleek uit zijn onderzoek dat 75% van de ondervraagde Chinezen niet wist dat bij haaienvinnensoep haaien betrokken waren. Dat komt omdat de Mandarijnse vertaling “visvleugelsoep” is. Bovendien geloofde ongeveer 19% van de ondervraagden dat de vinnen weer teruggroeiden!

Door beroemdheden gesteunde campagnes van de afgelopen jaren hebben een grote impact gehad in China, tot het punt waarop het eten van haaienvinnensoep bijna een schande werd voor veel jongere mensen uit de middenklasse. In een land met 1.4 miljard inwoners en een middenklasse van ruim 700 miljoen inwoners is er echter nog een lange weg te gaan.

Belangrijker misschien is de manier waarop de Chinese regering zich achter bepaalde aspecten van het natuurbehoud heeft geschaard, waaronder de haaienvinnencampagne. Of dat komt omdat het erom geeft of het als goede PR beschouwt, is moeilijk te weten. 

Maar in grote steden als Shanghai en Beijing zijn specialiteitenrestaurants met haaienvinnen gesloten, en het nuttigen van de soep is verboden bij officiële banketten.

Uit onderzoek naar de mondiale handel in haaienvinnen blijkt dat de markt aan het krimpen is. Hoewel er nog veel te doen is, ligt het dieptepunt misschien wel achter ons.

Onderwater ontmoetingen

Op een gegeven moment de Rode Zee werd beschouwd als de beste plek om oceanische witpunthaaien te zien en te fotograferen – meestal op afgelegen locaties zoals de Brother-eilanden en Elphinstone in Egypte, of de geïsoleerde riffen van Zuid-Soedan.

Het is echter veelbetekenend dat deze waarnemingen over het algemeen alleenstaande individuen of zeer kleine groepen betreffen, en er is weinig bekend over de totale populatie van oceanische dieren in de Rode Zee, of over hun migratiepatronen.

Oceanische witpuntdieren zijn formidabele dieren die op volwassen leeftijd bijna 4 meter lang kunnen worden, en ze hebben de reputatie dat ze even groot zijn. Jacques Cousteau beschreef ze ooit als “de gevaarlijkste van alle haaien”.

Wanneer ze onder water worden aangetroffen, hebben ze een intimiderende uitstraling en zijn ze erg nieuwsgierig, en lijken ze geen enkele angst te hebben – een combinatie die bij eerste ervaring over kan komen als naakte agressie.

Ze komen heel dichtbij en stoten je zelfs aan – vaak herhaaldelijk, wat uiteraard behoorlijk verontrustend is voor niet-ingewijden… maar het lijkt erop dat dit gewoon hun manier is om je te controleren. 

Cat Island

Ooit een algemeen verschijnsel in de diepe wateren rond de Bahama's, werden oceanische witpuntjes vanaf het begin van de jaren tachtig steeds zeldzamer. Algemeen werd aangenomen dat ze volledig waren opgeruimd door middel van beuglijnen.

Hoewel het veel te laat leek voor de oceanische haaien, verbood ze begin jaren negentig, als onderdeel van het algemene natuurbeschermingsprogramma van de Bahamaanse regering, de beugvisserij.

Toen, rond 2005, begonnen de vissers op Cat Island te klagen over het stelen van hun vangsten door haaien – gedrag waar de oceanen bekend om staan ​​– maar het duurde nog een jaar voordat duidelijk werd dat er iets heel bijzonders aan de hand was.

Cat Island is een lang, dun eiland in het midden van de Bahamaanse archipel, op de oostelijke grens van het belangrijkste kalksteencarbonaatplatform dat de Great Bahama Bank wordt genoemd.

De oostelijke en zuidelijke oevers liggen precies aan de rand van die oever, en net voor de kust liggen de diepblauwe wateren van het westelijke Atlantische Oceaanbekken en de rijke Antillenstroom die langs de kust stroomt terwijl deze naar het noorden gaat.

Het is een perfecte locatie om te vissen op grote diepzeevissen zoals marlijn en tonijn, en daarom waren de vissers daar – maar het was ook de perfecte plek voor oceanische witpuntvissen om weer te verschijnen na hun gedwongen afwezigheid.

Wie de ontdekking precies heeft gedaan, is niet duidelijk, omdat het erop lijkt dat zowel een BBC-filmploeg als... National Geographic fotograaf Brian Skerry was daar ongeveer tegelijkertijd en volgden allebei dezelfde aanwijzing.

De betekenis van de onthulling was echter ongelooflijk belangrijk, omdat zich op de zuidoostelijke punt van Cat Island een gezonde populatie oceanische witpuntjes bevond. Dit was vrijwel het tegenovergestelde van wat elders in de wereld gebeurde, waar dalingen van 80-90% de norm waren geworden.

Het bood wetenschappers ook de eerste mogelijkheid om witpuntjes te taggen en hun bewegingspatronen te volgen om te proberen te begrijpen waarom ze herstelden – lessen die elders toegepast zouden kunnen worden. Serieus onderzoek begon in 2010, en sindsdien zijn veel oceanen getagd met satelliettrackers.

Zwangere vrouwen

Er zijn verschillende belangrijke resultaten aan het licht gekomen, te beginnen met het feit dat hoewel de getagde haaien wijd en zijd in de Atlantische Oceaan rondzwierven – in sommige gevallen tot wel 2,000 kilometer verwijderd van Cat Island – ze in totaal het grootste deel van het jaar in de beschermde wateren van Cat Island doorbrachten. de Bahamas.

Waarschijnlijk de twee meest significante resultaten waren ten eerste dat het na verloop van tijd duidelijk werd dat de totale populatie oceanische witpunthaaien op Cat Island misschien wel 300 bedroeg. Ten tweede waren er, hoewel veel van de haaien zwangere vrouwtjes waren, geen aanwijzingen dat ze bevielen op Cat Island en lieten de uitdaging achter om de geboortegronden te vinden om een ​​volledige beschermingscyclus tot stand te brengen. 

Er waren aanwijzingen dat de noordkust van Cuba het geheim zou kunnen bewaren, omdat overheidswetenschappers daar aanzienlijke aantallen jonge oceanische witpuntjes hadden gerapporteerd voor de kust van het kleine dorpje Cojimar.

De Bahama's hebben zich stevig gevestigd als hotspot voor haaienduiken, grotendeels vanwege de ontmoetingen met tijger- en citroenhaaien bij Tiger Beach op Grand Bahama, en die met de grote hamerhaaien bij Bimini.

Die ontmoetingen zijn wat ik zou omschrijven als een tweedimensionale ervaring, waarbij je doorgaans op een zandvlakte in ondiep water knielt en de haaien je meestal van voren benaderen. Het zijn redelijk voorspelbare ervaringen, en het is voor ondersteuningsduikers relatief eenvoudig om letterlijk op je hoede te zijn.

Cat Island biedt echter een zeer driedimensionale ervaring, omdat je je in blauw water bevindt en je enige referentiepunt de zeebliekkrat is die op ongeveer 10 meter hoogte hangt. 

De oceaniërs worden aangetrokken door het aas, maar worden niet daadwerkelijk gevoed. Alleen al de geur lijkt genoeg om ze betrokken te houden – en betrokken zijn ze ook echt, ze vertonen geen duidelijke angst en komen extreem dichtbij – vaak tot het punt dat ze tegen je koepelpoort botsen!

Ze sluipen ook van achteren, van boven en van onderen en komen vaak zo dichtbij dat ze je aanraken met die lange vinnen. Hoe opwindend het ook is, ik heb nooit het gevoel gehad dat ik in enig echt gevaar verkeerde, omdat het allemaal deel lijkt uit te maken van het testpatroon van de haaien om te zien of jij de zwakste schakel bent en verder onderzoek waard bent.

Hoe het werkt

De mogelijkheden om met de oceanische wittoppen op Cat Island te duiken zijn enigszins beperkt omdat het seizoen kort is, van eind maart tot half juni, en het eiland een groot deel van de toeristische infrastructuur van de meer populaire locaties op de Bahama's mist.

Ik heb mijn reis geboekt met Andy Murch van Grote visexpedities en hij werkte mee Episch duiken, dat is gebaseerd met zijn boot Dorsmachine op Cat Island tijdens het oceanische seizoen. Het verhaal van Epic, gerund door het echtpaar Vincent en Debra Canabal, is de moeite waard om te vertellen, omdat beiden hun professionele carrière in de wacht hebben gezet om hun passie voor haaien, het duiken met haaien en het behoud van haaien na te streven.

In het geval van Vinnie was die carrière die van arts op de spoedeisende hulp in New Jersey, iets wat hij buiten het seizoen nog steeds doet, terwijl Debra, een biomedische wetenschapper, werkte als diervoedingsdeskundige.

De Bahama's waren een van de eerste landen die het belang van haaien voor hun zeeën en visbestanden inzag, en de belangstelling voor haaientoerisme heeft aangetoond dat levende dieren veel waardevoller zijn dan de dode en ontvinde soorten!

De oprichting van de Bahamas National Trust in 1959 om het eerste beschermde zeegebied ter wereld te beheren – het 45,600 hectare grote Exuma Cays Land & Sea Park – kan nu worden gezien als een ongelooflijke vooruitziende blik.

De Bahama's hebben sindsdien nog eens 26 nationale parken toegevoegd, die meer dan 404,700 hectare land en zee beslaan. In 2011 ging de regering nog een stap verder en werd het vierde land ter wereld dat een haaienreservaat oprichtte, door alle haaien in de Bahamaanse wateren formeel te beschermen.

Het lijkt duidelijk dat de terugkeer van een kleine, maar gezonde populatie oceanische witpuntvogels op Cat Island nooit zou hebben plaatsgevonden als de regering deze maatregelen niet had genomen. De natuur kan verbazingwekkende dingen voortbrengen als wij mensen haar daartoe maar de kans kunnen geven.

Grote hamerhaaien

Net als fotomodellen op de catwalk, komen grote hamerhaaien je gezichtsveld binnen en als ze mensen waren, zou je waarschijnlijk zeggen dat ze zojuist “hun entree hebben gemaakt”.

Die vreemde hamerachtige kop, robuuste lichaamsomtrek en hoge sikkelvormige rugvin maken deze haaien onmiddellijk herkenbaar, en de meeste andere haaien in het gebied merken dat ook op en geven ze een ruime ligplaats.

Grote hamerhaaien hebben een unieke en onderscheidende aanwezigheid in het water, voorzichtig maar zelfverzekerd en lijken de omgeving onder controle te hebben. Als ze dichterbij komen, beweegt hun opvallende kop heen en weer, waardoor de rest van hun lichaam bijna slangachtig beweegt.

Mijn eerste ontmoeting met een grote hamerhaai was op de Salomonseilanden. Hoewel het vluchtig was, moest ik denken aan hoe een vriend van mij in Engeland de pub binnenliep – gekleed in zijn beste pak, sigaar in de hand en de kamer afspeurend op zoek naar een date voor vanavond!

Maar net als alle haaien zijn deze prachtige dieren dramatisch getroffen door de onstabiele vraag naar haaienvinnensoep. Die grote rugvin wordt zeer gewaardeerd op de markten van Hong Kong.

Ontmoetingen met grote hamerhaaien zijn dus zeldzaam geworden – overal, dat wil zeggen, behalve in Zuid-Bimini, waar in de winter een aanzienlijk aantal van deze ongrijpbare haaien zich verzamelt in de wateren van het eiland. 

Zuid-Bimini: Great Hammerhead Central

De eilanden Noord- en Zuid-Bimini liggen aan de westelijke rand van de archipel van de Bahama's, slechts 53 kilometer ten oosten van Florida, waardoor ze erg populair zijn bij welgestelde eigenaren van grote boten uit de Amerikaanse Sunshine State.

Bimini was een favoriet trefpunt van schrijver Ernest Hemingway en van daaruit werd tijdens de drooglegging in de jaren twintig ook een groot deel van de rum naar Florida gesmokkeld. Maar misschien staat het wel het meest bekend om zijn sportvisserij, ook wel de “grote vissershoofdstad van de wereld” genoemd.

Minder bekend is dat Zuid-Bimini de locatie is van Dr. Samuel Gruber Haaienlaboratorium. Daar wordt al tientallen jaren veel onderzoek gedaan naar de haaien en roggen in dit deel van de Bahama’s. 

Doc Gruber overleed in april 2019, een paar weken voor zijn 82e verjaardag, na een carrière van meer dan 50 jaar. Hij was zowel enigmatisch als charismatisch en had weinig collega's op het gebied van de studie en het onderzoek van de elasmobranches – zijn inspirerende verhaal wordt buitengewoon goed verteld in het boek van Jeremy Stafford-Deitsch Shark Doc, Shark Lab.

Doc Gruber heeft Bimini gekozen vanwege de grote populatie citroenhaaien. Ze gebruiken het grote, door mangroven omzoomde lagunesysteem ten oosten van het noordelijke eiland als kraamkamer voor hun jongen, waardoor het bijna de perfecte plek is voor onderzoek.

Er zijn veel academische artikelen voortgekomen uit het uitgebreide veldonderzoek dat door Doc Gruber en zijn team is uitgevoerd, maar waar ze de wereld niet over vertelden was dat vlak bij het strand, ten westen van het eiland Zuid-Bimini, waarschijnlijk de beste plek in de wereld was. wereld om grote hamerhaaien te zien.

Het personeel van het Shark Lab werd zich voor het eerst bewust van de betrouwbare aanwezigheid van grote hamerhaaien in 2002, maar slaagde erin het nieuws meer dan tien jaar voor zichzelf te houden. Uiteindelijk kwam het nieuws naar buiten en South Bimini is nu stevig gevestigd als Great Hammerhead Central. 

Waarom Zuid-Bimini?

Er wordt gezegd dat de Bahama's hun naam ontlenen aan Baja Mar – de Spaanse term voor ‘ondiepe zeeën’ – omdat de archipel van 29 hoofdeilanden en ongeveer 700 baaien die het land vormen, zich bovenop twee belangrijke kalksteencarbonaatplatforms bevinden, de Bahama Banks. 

Great Bahama Bank bestrijkt het zuidelijke deel van de archipel en Little Bahama Bank het noordelijke deel, met ongelooflijke kanalen zo diep als 4 km die de twee scheiden. 

De kleine eilanden Noord- en Zuid-Bimini liggen op het noordwestelijke puntje van de Great Bahama Bank, geïsoleerd van de rest van de archipel en fysiek dichter bij Miami dan de dichtstbijzijnde Bahamaanse stad Freeport.

Hun locatie betekent dat in het noorden, zuiden en oosten het ondiepe water van de Great Bahama Bank ligt, dat doorgaans 10-15 meter diep is, terwijl in het westen ondiep water is dat afloopt tot ongeveer 50 meter voordat het zich in het 2 km diepe kanaal stort. tussen Miami en Bimini, waardoor het rijke water van de Golfstroom noordwaarts richting de Atlantische Oceaan stroomt.

De Golfstroom is een uiterst belangrijke natuurkracht en kan in veel opzichten worden gezien als een transportband van warm, voedselrijk water dat leven brengt in de gebieden waarmee het in aanraking komt.

Het is rijk aan bloeiende larven die worden meegesleurd terwijl het uit de Golf van Mexico omhoog stroomt. Deze larven worden onderweg afgezet op aanlandingen, waarbij de eilanden Bimini het eerste belangrijke tussenpunt zijn.

Bimini bevindt zich in een unieke positie om van die levensstroom te profiteren, omdat dit de enige eilanden in het gebied zijn die groot genoeg zijn om aanzienlijke gebieden met mangroven en zeegras te herbergen. Deze vormen op hun beurt de kraamkamer die de larven nodig hebben om uit te groeien tot krabben, kreeften en schelpdieren, die een voedselbron vormen voor de dieren hoger in de mariene trofische voedselketen, zoals roggen en haaien. 

Bimini kan worden gezien als een rijk, op zichzelf staand ecosysteem dat enorm heeft geprofiteerd van de bescherming die de overheid het door de jaren heen heeft geboden.

Oog in oog

Elke ontmoeting met een groot dier onder water brengt een ongelooflijke mix van angst en opwinding met zich mee die het meest intens is vlak voordat je voor de eerste keer het water in gaat. 

Natuurlijk heb je over het dier gelezen van de duikers die je voorgingen, en de briefings vóór de duik zijn bijna altijd uitstekend. Maar als puntje bij paaltje komt en het tijd is om het water in te gaan, kan ik je vertellen dat dit hart van mij in een hoger tempo klopt. Je zou kunnen zeggen dat ik gefocust ben...

Hamerhaaien staan ​​bekend als agressieve jagers die zich voeden met kleinere vissen. Octopus, inktvissen en schaaldieren, maar het is niet bekend dat ze mensen aanvallen, tenzij ze worden geprovoceerd.

In Bimini worden ze van dichtbij verleid door te voeren, en de hele ervaring is zorgvuldig georganiseerd om de deelnemers maximale blootstelling aan de dieren te geven. Dit wordt gedaan door het aantal mensen dat zich op elk moment in het water bevindt te beperken tot zes, met één ‘feede’ en een veiligheidsduiker die op hen let.

De feeder staat in het midden met een aluminium aasdoos (om te voorkomen dat de haaien overmatig opgewonden raken) en drie deelnemers aan weerszijden wisselen na 15 minuten van positie, zodat iedereen aan de beurt komt naast de aasdoos, waar het erg spannend kan worden !

Er zijn meestal 12 mensen op een tocht, dus na 45 minuten krijg je een tik op de schouder als het tijd is om je plaats op te geven en terug te keren naar de boot. De veiligheidsduiker is er niet vanwege de hamerhaaien die vaak achter je rondscharrelen, maar vanwege de stierhaaien die ook veel voorkomen in Bimini. Deze vormen het enige mogelijke gevaar.

Dit alles gebeurt in ongeveer 12m water, dus het luchtverbruik is minimaal en deco niet echt een kwestie, dus de show gaat de hele dag door. Interessant is echter dat de eerste hamerhaaien pas rond 10 uur 's ochtends verschijnen, dus het is elke dag een ontspannen begin.

Voedertijd

Het verdelen van de stukjes vis over het haaienvoer is duidelijk een risicovolle onderneming, maar met de grote hamerhaaien krijgt het een heel andere dimensie.

Als de haai de feeder nadert, kan hij het aangeboden aas zien en op het laatste moment beweegt de feeder het aas iets naar links of rechts, zodat de deelnemer aan die kant een heel persoonlijk beeld krijgt. foto-mogelijkheid.

De haai ziet waar het aas heen gaat en draait zich om, maar op dat moment verdwijnt het aas meestal onder zijn hamervormige kop, zodat hij instinctief wegvreet totdat hij in het aas bijt.  

De kwestie is dan dat als je naast de aasdoos staat, de haai vlak voor of bovenop je aan het kauwen is – op dat moment ben je oprecht dankbaar dat je camerabehuizing van aluminium is gemaakt!

Negen van de tien keer gooit de feeder het aas omhoog en de haai krijgt het met de eerste hap, maar het kan een beetje hectisch worden rond de aasdoos en als dat gebeurt, weet je echt dat het de juiste beslissing was om breng die grote DSLR mee.

Overdag kun je heel gemakkelijk in een gevoel van veiligheid worden gesust als de hamerhaaien uit het verre blauw verschijnen en naar de aasdoos rennen waar ze het aangeboden aas pakken voordat ze naar links of rechts vertrekken.

Na ongeveer de eerste dag is de aanvankelijke opwinding enigszins verdwenen. Dan doe je de nachtduik!

Na zonsondergang

Op een dag hielden we de rotaties vol tot laat in de middag en daarna, na een pauze en het verwisselen van tanks, gingen alle 12 deelnemers samen het water in voor de schemer-/nachtduiken. Deze keer waren er twee feeders, maar we volgden dezelfde routine van roterende posities, zodat iedereen aan de beurt kwam naast de aasdoos.

Er waren twee zeer opvallende verschillen met de ‘kinderboerderij’ overdag waaraan we allemaal gewend waren geraakt. Ten eerste waren de hamerhaaien 's nachts veel actiever en veel agressiever. In plaats van de langzame sjerp langs de bodem richting de aasdoos, kwamen ze vrij snel binnen, en op borsthoogte.

Hun lichaamstaal was ook totaal anders. Het was allemaal een beetje intimiderend en versterkt het feit dat je met wilde dieren omgaat en je helemaal in hun ruimte bevindt!

Ten tweede: hoewel we herhaaldelijk waren gewaarschuwd voor stierhaaien, denk ik dat niemand van ons er gedurende de dag iets van had opgemerkt. Dat veranderde volledig toen de schemering viel. We konden ze in de verte door de bevoorradingszone zien varen, maar elke keer onheilspellend dichterbij komen.

De voederaars sloegen op de aasos om ze weg te jagen, maar binnen enkele minuten zouden ze weer hetzelfde doen. Naarmate de avond viel, werd het echter steeds moeilijker om te zien waar de stierhaaien waren. Toen drong het tot me door dat, als ze vanaf de voorkant naar ons toe sluipen, er een duidelijke mogelijkheid was dat ze hetzelfde achter ons deden!

Zoals je waarschijnlijk wel weet, ben ik geen grote fan van stierhaaien en beschouw ik ze als de gevaarlijkste en meest onvoorspelbare van alle haaien. Het was dus een kwestie van blij zijn toen iedereen er genoeg van had en we het signaal kregen dat het voer voorbij was en het tijd was om weer onder de boot te gaan.

We hadden zeer strikte instructies gekregen dat er op elk moment slechts twee mensen tegelijk aan de oppervlakte achter de boot mochten zijn. We moesten zo snel mogelijk uit het water komen, vanwege de aanwezigheid van die stierhaaien. Toen ik aan de beurt was, heb ik een Olympische prestatie geleverd door mezelf in recordtijd uit het water te halen! 

De ethiek van dit alles

Het voeren van haaien als toeristische attractie is een controversieel onderwerp en er zijn twee basisstromingen. De nee-zeggers zijn ervan overtuigd dat het gevaarlijke gedragsveranderingen bij de haaien teweegbrengt door hen te conditioneren om mensen te benaderen voor voedsel en daardoor hetzelfde (potentieel) gevaarlijke gedrag te bevorderen dat optreedt wanneer beren, leeuwen of krokodillen worden gevoerd. 

Het argument luidt dat haaien geen onderscheid kunnen maken tussen een ontmoeting waarbij ze wel worden gevoerd en een ontmoeting waarbij ze dat niet doen – waardoor het risico voor de mens enorm toeneemt.

Het tegenargument is gebaseerd op zowel de voordelen die lokale gemeenschappen genieten van de inkomsten uit toerisme, als op het ontbreken van enig substantieel bewijs van gedragsverandering bij haaien.

Er zijn geen echte gegevens die beide gevallen ondersteunen, dus we bevinden ons stevig in het rijk van anekdotes en meningen. Maar aangezien zijn levenswerk de studie van haaien was geweest, verdient de mening van Doc Gruber het om gehoord te worden. Zoals de meeste dingen van hem was het heel duidelijk.

“De relatieve risico’s zijn nul, en de relatieve voordelen zijn groot” is hoe hij het beschrijft, terwijl hij toegeeft dat er enige verandering in het gedrag van de haai is, maar beweert dat deze niet significant is en dat de normale migratiepatronen niet worden beïnvloed.

Met andere woorden: de beschikbaarheid van voedsel in Zuid-Bimini tijdens het grote hamerhaai-duiktoerisme-seizoen verandert niets aan de manier waarop de haaien zich in het algemeen gedragen. Ze komen naar de voerstations voor een tussendoortje, maar blijven alle andere dingen doen die ze normaal doen.

Er is ook geen enkel bewijs voor een toegenomen agressie jegens mensen als gevolg van het voeden van de grote hamerhaaien.

Haai-ambassadeurs

Dat gezegd hebbende, misschien wel de grootste impact van deze unieke ontmoetingen in het water is dat vrijwel alle deelnemers de Bahama's verlaten als bevestigde haaienambassadeurs. Dat moet een goede zaak zijn, gezien de belachelijke en onverantwoordelijke berichtgeving in de media over haaien in het algemeen!

Haaien spelen een ongelooflijk belangrijke rol in de oceaan. Zonder hen kunnen de doden, de stervenden, de zieken en de stommen van de oceanen de gezondheid van die ecosystemen en de genetische kwaliteit van de bewoners ervan vervuilen en aantasten. De vele soorten haaien zijn er met een reden en ze zijn voortreffelijk geëvolueerd, op echte Darwiniaanse wijze, om hun missie uit te voeren.

Verwijder de haaien en er treedt verstoring op, iets wat mariene wetenschappers nogal prozaïsch 'trofische cascades' noemen. Beschouw de haai als de eerste in een lange reeks fijn uitgebalanceerde dominostenen. Als het omvalt, begint de rest ook naar beneden te gaan.

De impact van het ontvinnen van haaien in het Caribisch gebied illustreert de impact van dergelijke watervallen buitengewoon goed, want toen de haaienpopulatie daalde, werd een van de natuurlijke beperkingen op het aantal tandbaarzen in die wateren opgeheven.

Tandbaarzen hebben een vraatzuchtige eetlust en planten zich ook snel voort, maar een gezonde haaienpopulatie zou het totale aantal onder controle houden en dat fijne evenwicht in stand houden. De tandbaars begon een onevenredig groot aantal rifvissen te consumeren, wat betekende dat de natuurlijk voorkomende algen niet langer werden geconsumeerd zoals ze waren, en de riffen begonnen daaronder te lijden.

Er is geen snelle oplossing voor deze gebeurtenissen, omdat haaien langzaam groeien, met tussenpozen paren, een lange draagtijd hebben en hun jongen niet in massa produceren. Maar dat gaat allemaal verloren in de hype die haaien veroorzaken, en de enige manier om het echt weer in perspectief te plaatsen is door ze in hun eigen ruimte te zien.

Simpel gezegd is South Bimini de beste plek om dat te doen met het heel bijzondere wezen dat de grote hamerhaai is.

Tijgerhaaien

Tiger Beach heeft een stevige reputatie opgebouwd als een van die wereldwijde duikbestemmingen waar bijna iedereen van heeft gehoord, waarbij die bekendheid grotendeels is ontleend aan de vele gepubliceerde foto’s van de meest gevierde bezoeker – Galeocerdo cuvier, de tijgerhaai.

Tijgers worden beschouwd als een van de “grote drie” gevaarlijkste haaien en worden, samen met de grote witte haai en de stierhaai, verantwoordelijk geacht voor de overgrote meerderheid van niet-uitgelokte aanvallen op mensen.

Ze staan ​​bekend om hun inherent roofzuchtige gedrag, waarbij ze, net als hun aardse naamgenoten, hun beoogde prooi langzaam en stil naderen voordat ze met dodelijke efficiëntie aanvallen.

Ze zijn ook berucht omdat ze bijna alles consumeren en worden vaak de ‘vuilnisbakken van de zee’ genoemd nadat inspectie van de maaginhoud van dode tijgerhaaien alles heeft onthuld, van schapen, geiten en zelfs paarden tot flessen, banden, kentekenplaten en ( geloof het of niet) explosieven!

Tijgerhaaien behoren tot de grootste haaien in de oceaan en worden doorgaans 3 tot 5 meter lang en wegen 350 tot 700 kg. 

Het zijn formidabele wezens met een intimiderende reputatie – dus hoe kan het zijn dat, week na week in het seizoen, tientallen duikers de wateren van Tiger Beach betreden voor open water, oog-tot-oog ontmoetingen?

Tiger Beach is geen strand

Tiger Beach beslaat ongeveer 260 hectare aan de westelijke rand van Little Bahama Bank, ongeveer 30 km ten westen van de stad West End op het Noord-Bahamaanse eiland Grand Bahama. 

En het eerste dat je moet weten over Tiger Beach is dat, ondanks de naam. het is eigenlijk een ondiepe zandbank die eruit ziet alsof er een strand in de buurt is.

Het gebied stond plaatselijk bekend als Dry Bank en er werd voor het eerst gedoken door kapitein Scott Smith van de Dolfijnen droom liveaboard, eind jaren tachtig. maar wie eigenlijk met het hele haaienduiken begon, is het onderwerp van grote discussie!

Scott Smith lijkt de persoon te zijn die tijdens die vroege reizen haaien naar het achterschip begon te lokken en de eerste gepubliceerde afbeeldingen van tijgerhaaien waren blijkbaar vastgelegd vanaf Dolfijnen droom, terwijl Jim Abernethy, eigenaar van de Shearwater liveaboard lijkt degene te zijn geweest die eind 2003 voor het eerst aasdozen in het water bracht.

Over het algemeen wordt Jim gecrediteerd voor het starten van het proces om tijgerhaaien naar de aasdozen te lokken, en hij was het die het gebied de naam Tiger Beach gaf.

Wie dat ook deed, doet er nu niet echt toe, maar wat dat wel doet, is dat wij, als duikers en onderwaterfotografen, veel dank verschuldigd zijn aan Scott Smith en Jim Abernathy voor het creëren van wat de beste locatie ter wereld is geworden voor ontmoetingen met tijgerhaaien.

Tiger Beach begrijpen

Satellietonderzoek naar tijgerhaaien in Bermuda heeft twee interessante facetten van hun gedrag aan het licht gebracht: ten eerste dat ze veel tijd aan de oppervlakte doorbrengen, wat vermoedelijk verband houdt met voedings- en jachtpatronen.

Ten tweede zijn hun migratiepatronen zeer consistent, waarbij vijf tot zes maanden van de noordelijke lente- en zomermaanden worden doorgebracht in de open Atlantische Oceaan ten noorden en westen van Bermuda, gevolgd door een migratie naar het zuiden naar de Bahama's om de herfst- en wintermaanden door te brengen. .

Er wordt aangenomen dat de maanden in de open oceaan verband houden met het paren en voeden met de trekkende karetschildpadden die in die tijd van het jaar passeren, terwijl de tijd die op de Bahama's wordt doorgebracht verband houdt met de dracht. De meeste tijgers die op Tiger Beach worden waargenomen, zijn vrouwtjes en velen van hen zijn zwanger.

Het is duidelijk dat, als het Tiger Beach-gebied de “tijgerhaai-kwekerij” lijkt te zijn, het ongelooflijk belangrijk is voor het behoud op de lange termijn van deze dieren, die momenteel op de Rode Lijst van de IUCN staan ​​als bijna bedreigd, met een wereldwijd afnemende populatie.

Eye of the Tiger

Voor het eerst aankomen op Tiger Beach is een ervaring die je ziel onderzoekt. Het is één ding om te lezen en te horen over de haaien die daar samenkomen, maar iets anders om daar te zijn tijdens de voorbereiding op een van je eerste duikens. Vooral als er wel een dozijn haaien van 2 tot 3 meter rond de achterkant van de boot cirkelen, en er zijn nog veel meer haaien zichtbaar in het heldere water!

De briefings die op deze reizen worden gegeven zijn zowel uitgebreid als voorbeeldig, waarbij alles duidelijk wordt uitgelegd op een logische en niet-sensationele manier, van hoe je je moet voorbereiden en het water in moet gaan tot hoe je je moet gedragen als je eenmaal onder water bent.

Maar feit is dat wachten op een gat tussen de patrouillerende haaien en dan voorzichtig tussen hen in rollen, niet iets is wat de meesten van ons dagelijks doen.

Eenmaal onder water bezinken de zenuwen en begint zich een bewustzijn van de haaien en hun gedragspatronen te vormen. Van de opdringerige manier waarop de Caribische rifhaaien dichterbij komen en de neiging hebben om in roedels te werken, tot de stiekeme manier waarop de grote citroenhaaien laag naar de bodem komen met een wantrouwige blik, rechtstreeks uit een van die horrorfilms.

Maar dat nieuwe bewustzijn vervaagt naar grijs wanneer de eerste tijgerhaai arriveert. Tijgers hebben een ongelooflijk indrukwekkende aanwezigheid; ze kennen hun plaats aan de top van de voedselketen. Ze bewegen langzaam en voorzichtig, kijken wat er aan de hand is, en de andere haaien stellen zich duidelijk aan hen over.

Het protocol op Tiger Beach is dat je je niet eens zorgen hoeft te maken over de citroenen en rifhaaien, want de enige echte kans om gebeten te worden is als je de hoofdregel overtreedt om te dicht bij de aasdoos te komen. Zelfs dan is het onwaarschijnlijk dat een beet levensbedreigend is, maar je moet altijd weten waar de tijgers zijn en je moet ze altijd onder ogen zien – letterlijk te allen tijde het oog van de tijger in het zicht houden.

Tijgerhaaien zijn intelligente en nieuwsgierige dieren die de neiging hebben duikers te benaderen omdat hun sensorische systemen de kleine elektrische en hoorbare signalen oppikken die worden uitgezonden door onze instrumentatie en fotografische apparatuur. 

Ze zullen de neiging hebben om met hun snuit te stoten als ze de stimuli verder onderzoeken, en er is altijd de kans dat ze hun mond zullen gebruiken en omdat hun kaken zo krachtig zijn, kan zelfs een zachte kneep levensbedreigend zijn.

Fotografen krijgen dus de opdracht om hun camera’s als schild te gebruiken, met de strikte instructie om los te laten als een tijger besluit een smaaktest te doen – maar vergeet niet om op de videoknop te drukken… 

Kinderboerderij…

In de. Zijn open water met zoveel grote en potentieel gevaarlijke haaien grenst aan een levensveranderende ervaring. Het is echt een hele opgave om daar te zijn en de eerste paar dagen zijn een caleidoscoop van gevoelens: angst, ontzag, intimidatie, opwinding en een ongelooflijk gevoel van avontuur over wat je hebt gedaan.

Dan begint er een zekere mate van zelfgenoegzaamheid te heersen, terwijl je begint te denken dat deze dieren misschien gewoon de hele tijd verkeerd zijn begrepen, en dat ze eigenlijk alleen maar vriendelijke en zachtaardige wezens zijn...

Dit is voor mij het moment waarop Tiger Beach gevaarlijk wordt, omdat je je op een heel speciale plek bevindt waar deze wezens zowel beschermd zijn als op natuurlijke wijze goed gevoed worden, en de snacks uit de aasdoos halen. Je ziet ze dus niet echt in hun natuurlijke omgeving en in zekere zin is het inderdaad een soort kinderboerderij. 

…of echt?

Tiger Beach is uniek; er is echt nergens zoiets als dit. Waar je kunt zijn in de open water in relatieve veiligheid met zoveel grote en potentieel gevaarlijke haaien?

De relatieve veiligheid komt voort uit het feit dat de haaien op Tiger Beach gewend zijn geraakt aan de aanwezigheid van duikers en omdat ze genoeg andere dingen te eten hebben, beschouwen ze ons niet als de belangrijkste voedselbron.

Het is absoluut geen volledig natuurlijke omgeving, maar er is weinig anders als je deze wezens van zo dichtbij wilt zien. Het is het echte werk!

Foto's door Don Silcock

Ook op Divernet: Het verkennen van het beste van de Bahama's, Haaienogen onthullen de grootste blauwe CO2-val, Tijgerhaaien reiken ver, maar mengen zich niet, Waarom grote hamerhaaien graag gekanteld zwemmen, Oceanische Whitetips op de rand