Vermiste personen: vrijwillige duikers komen naar Groot-Brittannië

Vrijwillige onderwaterzoekteams halen de krantenkoppen in de VS en lossen cold cases op door vermiste personen in ondergedompelde auto's te vinden, maar vóór Beneath The Surface was er geen equivalent in Groot-Brittannië.

Nu de vraag naar de diensten van zijn duikteam enorm stijgt, vraagt ​​PHIL JONES zich af waar hij aan begonnen is – en of hij ooit nog tijd zal vinden om te gaan wrakduiken. In een longread van Divernet praten hij en een van de familieleden die hij heeft geholpen met Steve Weinman.

Lees ook: AquaEye geschonken aan Britse duikzoekvrijwilligers

De Schotse vissers Greig Stoddart en Ian McBurney hadden de korte bootreis naar het eiland op het kunstmatige meer Gartmorn Dam nabij Alloa honderd keer gemaakt, waarschijnlijk meer. Op 22 december vorig jaar waren ze opnieuw gaan kamperen.

Deze keer kwamen de vrienden echter niet terug. Omdat er op kerstavond nog geen spoor van hen was, waarschuwden familieleden de politie. Het eiland lag niet verder dan 70 meter uit de zee en het water was relatief ondiep – in de zomer hadden de mannen heen en weer kunnen waden.

Er waren echter harde wind opgestoken in Clackmannanshire; de mannen gebruikten een nieuwe, onbekende benzinebuitenboordmotor op hun kleine boot en er werd aangenomen dat ze op de terugweg in de problemen waren gekomen. 

Het dichtstbijzijnde duikteam van de politie van Schotland, gevestigd in Greenock aan de westkust, 60 mijl van de Gartmorn Dam, kreeg geen contract om met Kerstmis te werken, hoewel ze op tweede kerstdag het lichaam van de 55-jarige McBurney konden bergen uit water. dan 2 meter diep. 

Een ooggetuige had een persoon in het water zien worstelen en de locatie genoteerd met behulp van een GPS-app, maar er was geen teken van de boot, of van de 44-jarige Stoddart. 

Het werd slecht weer, de politie had geen sonar en had problemen met het gebruik van hun eigen boot op de locatie. Terwijl Kerstmis plaatsmaakte voor Nieuwjaar, raakte de familie van de vermiste man meer dan gefrustreerd.

Het zou Beneath The Surface (BTS), een team van duikvrijwilligers die 220 kilometer verderop in Lancashire zijn gestationeerd, om de grimmige taak te volbrengen – en het zou verre van hun enige missie dit jaar zijn.

Een eerdere kerst

Phil Jones, die Beneath The Surface heeft opgericht, is een 36-jarige zelfstandige bouwer uit Chorley die zich in 2016 heeft gekwalificeerd als PADI-duiker. 

Hij en zijn maten brachten een groot deel van hun tijd door met duiken in de binnenlanden van het noordwesten, zoals Capernwray en het nabijgelegen Eccleston Delph, totdat ze, meer aangetrokken door scheepswrakken dan door vissen, hun bereik verruimden en regelmatig gingen duiken in Anglesey en Oban. 

Phil en zijn vriend John Peers, geen duiker maar schipper, hadden een sonarscanner in handen gekregen in de hoop zelf enkele wrakken te ontdekken.

Maar Phil's wrakduikplannen, samen met andere plannen, zoals om in het buitenland te duiken, om technisch duiker of instructeur te worden, moesten al snel op de plank worden gelegd omdat duiken met een grimmiger doel een prioriteit werd.

Dat begon allemaal tijdens een nieuwe kerstperiode, vier jaar geleden. “We zagen op Facebook dat de zoon van een gezin vermist was in een rivier in Cumbria”, vertelt Phil.

'Het was al een paar weken geleden en ze wisten dat hij daarbinnen was, maar er waren op dat moment ook twee andere mensen vermist, en de politie kon gewoon niet alles in de gaten houden. 

“De familie had £10,000 ingezameld voor een particulier duikbedrijf, wat mij niet beviel – ik vond niet dat gezinnen daarvoor zouden moeten betalen. 

“We hadden de boot en de sonar om naar wrakken te zoeken, en we hadden veel dingen in het water gezien, zoals banden en kleinere voorwerpen. Dus namen we contact op met de familie en zeiden: bewaar het geld als back-up en laat ons komen kijken wat we kunnen doen. 

De vrienden hebben het lichaam namelijk niet gevonden; ze waren stroomopwaarts aan het werk toen het in een haven lag.

Maar het zaadje was gezaaid “en vanaf dat moment begon het een sneeuwbaleffect te vormen”, zegt Phil. “We dachten dat er misschien nog meer gezinnen waren die hulp nodig hadden, dus hebben we een pagina op Facebook aangemaakt – maar ik had geen idee hoe druk het zou worden!”

Sinds die eerste redding belt Cumbria Search & Rescue Phil telkens wanneer wordt vermoed dat een vermiste persoon in het water in zijn gebied is beland – hoewel het de enige is onder de hulpdiensten die dat doet.

'Wat wij doen is eigenlijk heel veilig'

Phil was bekend met de YouTube-kanalen van Amerikaanse freelance duikteams zoals Adventures With Purpose en Chaos Divers. "Ze zijn vooral op zoek naar auto's, en het is niet zo dat er op dezelfde manier auto's vermist raken, omdat we niet over de openbare boothellingen beschikken."

Hij is zich niet bewust van enige andere amateurgroep die iets soortgelijks doet in Groot-Brittannië, maar het duurde niet lang voordat hij en zijn mededuikers zich realiseerden hoe vaak mensen vermist raken in de wateren.

Ze bleven vrijwilligerswerk doen in de weekenden, reageerden alleen op directe verzoeken van gezinnen en financierden alle reis-, accommodatie- en incidentele kosten van hun doordeweekse banen.

Er begonnen donaties binnen te komen, maar Phil had besloten dat deze puur gebruikt zouden worden om de benodigde apparatuur te financieren.

Hij schat dat het team de afgelopen vier jaar bij meer dan dertig zaken betrokken is geweest, waarvan dertien alleen al in 30 – en het aantal verzoeken neemt toe.

“Vorig jaar vond ik het druk, maar dit jaar hoop ik dat er even rust komt, want op dit moment is het non-stop”, zegt hij.

Betekent dit dat de hulpdiensten hun taak niet aankunnen? "Ik zal nooit de politie bekritiseren, of iemand die naar vermiste personen zoekt, omdat het zelfs op het land een heel moeilijke klus is, en in het water is het vooral moeilijk," vertelde Phil me. 

“We kunnen opereren zonder dezelfde beperkingen als de politie, de middelen, de macht, de tijdsbestekken en de hoepels waar ze doorheen moeten springen. Er zijn nu zo weinig politieteams en ze kunnen niet overal tegelijk zijn.

“Politieagenten kunnen in rivieren willen springen om iemand te redden, maar komen daarna in de problemen. Niemand mag zichzelf in gevaar brengen en gezondheid en veiligheid zijn van cruciaal belang – ook al lijkt het soms een kwestie van gezond verstand, als je weet dat het redelijk veilig is.

“Ik zou nooit proberen iemand anders aan te moedigen om te doen wat wij doen, omdat ik niet wil dat iemand zichzelf in gevaar brengt – maar we nemen geen enkel risico. Wat wij doen is eigenlijk heel veilig. 

“Meestal bevinden we ons in 4 tot 6 meter diep water, zonder dat we verstrikt raken, en kunnen we met behulp van de sonar bomen of obstakels zien voordat we zelfs maar het water in gaan. Dus eigenlijk is de enige overweging dat het meestal donker water is en geen zicht.” 

Toch kunnen omstandigheden zonder zicht ertoe leiden dat scherp schroot, takken, vislijnen en haken en diep slib allemaal voor vervelende verrassingen kunnen zorgen.

De mening van de nabestaanden

Thomas Stoddart, een neef van de vermiste Schotse sportvisser Grieg, was minder diplomatiek over de rol van de hulpdiensten toen hij sprak met Divernet. Voor familieleden zoals hij zal het verwerken van het verlies van een familielid echter altijd een rauw onderwerp zijn. 

"Het gaat niet om glorie, het gaat niet om het behalen van een medaille, het gaat alleen om het terugbrengen van dierbaren voor hun families", zegt hij. “De politie van Schotland heeft me verteld dat ze geen hulp van buitenaf mogen inschakelen als er iets misgaat.” 

Maar, vraagt ​​hij zich af, waarom kan de politie, als er geen sprake is van een misdrijf, niet op zijn minst een lijst doorgeven aan de families van andere mensen die mogelijk kunnen helpen?

“We moeten veranderingen doorvoeren. Het duikteam van de politie zocht voor drie weken naar mijn broer, maar ze hadden slechts een contract voor acht uur per dag, van maandag tot en met vrijdag, dus tegen de tijd dat ze elke dag van Greenock naar Gartmorn Dam reisden, kregen ze alleen maar een maximaal anderhalf uur in het water”, zegt Thomas. “Ze worden beperkt door financiering en ook door de politiek.”

De zoektocht naar Greig Stoddart werd geplaagd door slecht weer en het ontbreken van een geschikte politieboot, zegt hij, en beweert dat de duiken meestal binnen 10 meter van de kust plaatsvonden. 

“Ik was daar de hele dag en elke dag. Het werd een routine: we kwamen elke ochtend naar boven, soms met z'n twintigen, met laarzen aan, gingen naast elkaar staan ​​en liepen zo ver mogelijk naar buiten, voor het geval Greig aan de zijkant was ingespoeld. Ik heb tegen de politie gezegd dat het geen zin heeft om er zo dichtbij te duiken, omdat we dit gebied al hebben schoongeveegd.' 

Vervolgens was hij urenlang bezig met het baggeren van het water met behulp van een 6 meter lange paal waaraan haken waren bevestigd. “Het frustrerende was dat er geen grote rivieren binnenkwamen, geen grote afvoeren, geen enkele onderstroom. Het is maar een vijver. Het had een echte trainingsoefening voor de politie moeten zijn.”

Thomas raakte wanhopig en wendde zich tot de sociale media en de lokale pers om te beweren dat de politieonderzoeken onaanvaardbaar waren – en dat bracht hem ertoe contact op te nemen met Phil Jones, die aanbood om meteen met zijn team naar voren te komen. Dat betekende een start om vier uur 's ochtends op een dag waarop de politieduikers niet zouden werken: nieuwjaarsdag. 

De politie kon niet toestaan ​​dat iemand anders in het gebied zou duiken – een standaardpraktijk voordat ze de locatie konden uitsluiten als een mogelijke plaats delict – maar niets weerhield Phil ervan om de boot en de sonar te gebruiken. 

“We hadden een heel goede hit, die voor mij op een boot leek”, zegt Thomas. “Er zullen niet veel boten of bootvormige objecten in de Gartmorn Dam zijn, omdat deze in 2018 is drooggelegd en alles eruit is gehaald.” 

Phil zag hoe de politieduikers op 2 en 3 januari hun werk voortzetten, waarbij volgens Thomas een duiker aan een touw werd voortgetrokken door een boot zonder zicht. Phil vertelde de politie dat hij, hoewel hij niet kon duiken, graag met hen op pad zou gaan met zijn sonar, maar het aanbod werd afgewezen.

Onverschrokken gingen Phil en het team het volgende weekend opnieuw op reis. Deze keer gingen ze wel duiken, nadat de politie had aangegeven dat er geen reden meer was om hen tegen te houden.

Ze voerden booglijnzoekingen uit vanaf de kust, in een gebied dat een hondenzoekteam had aangegeven, maar vonden niets.

De hondenzoekers hadden een VodaSafe AquaEye draagbare sonareenheid gebruikt, zoals veel gebruikt door Noord-Amerikaanse SAR-teams, en de BTS-duikers waren geïnteresseerd om het uit te proberen. De volgende dag werden verdere zoekacties belemmerd omdat het meer bevroren was.

De politie bracht opnieuw een vruchteloze week door op de locatie en Beneath The Surface kwam op 13 januari voor de derde keer ter plaatse. Toen slaagde hun eigen Garmin-sonar er eindelijk in de ondergedompelde boot te lokaliseren, die met de goede kant naar boven lag – en twee uur later hadden ze het lichaam van Greig Stoddart gevonden, op een diepte van iets meer dan 3 meter. 

“Vanaf het moment dat het team uit het water kwam en ons vertelde dat ze Greig hadden gevonden, viel er een zware last van ieders schouders”, zegt zijn broer.

Ze zullen nooit zeker weten wat er met de twee vissers is gebeurd, maar “we denken dat de weersomstandigheden de buitenboordmotor met benzinemotor hebben opengezet en onder water hebben gezet, waardoor de achterkant onder water is gegaan. Ze droegen nooit reddingsvesten.”

Nieuwe technologie

De dankbaarheid van gezinnen die door BTS worden geholpen, wordt duidelijk als je de reacties op de Facebook-pagina leest. Thomas Stoddard was zo onder de indruk van de toewijding en doorzettingsvermogen van het team dat hij een crowdfundingpagina startte om geld in te zamelen om het team hun eigen AquaEye te geven: "Ik werd als een hond met een bot erover", zegt hij. 

Zijn campagne, niet alleen online, maar ook door contact op te nemen met het Canadese bedrijf dat apparaten maakt, heeft nu vruchten afgeworpen. VodaSafe staat niet alleen op het punt een AquaEye van £ 6,000 te doneren aan Beneath The Surface, maar heeft het team benoemd tot ambassadeur in Groot-Brittannië. De overdracht vindt plaats op Gartmorn Dam op 16 maart, met aansluitend een trainingsdag.

“Omdat we overal naartoe reizen en de AquaEye aan de politie kunnen laten zien, is dit voor hen een goede manier om hem naar buiten te brengen”, zegt Phil. “Het zal interessant zijn om te zien hoe het werkt. Het heeft veel goede recensies gekregen uit de VS en Canada, waar het op grote schaal wordt gebruikt bij brand- en reddingsacties.

“Als het werkt zoals het zou moeten, kost het veel tijd ten opzichte van traditionele sonarscanning en mogelijke menselijke fouten bij het lezen van de sonar, omdat het 50 meter in een straal van 180 graden scant en alle soorten objecten in het water detecteert. . Het gebruikt AI om erachter te komen wat een potentiële persoon is.

'Als er iets is waarvan het denkt dat het mogelijk is en dat moet worden onderzocht, dan levert het ons een nul op. Als hij denkt dat het een persoon is, geeft hij een X, zodat we meteen op pad kunnen gaan om te controleren.

“VodaSafe wil dat het niet alleen een herstelhulpmiddel is, maar ook een reddingshulpmiddel, waarvan er zoveel mogelijk beschikbaar zijn voor gebruik door mensen zoals strandwachten. Als ze direct beschikbaar zijn en snel kunnen worden gebruikt, kan het een levensreddend hulpmiddel zijn, en daar is het in de eerste plaats voor ontworpen.”

Donaties hebben de duikers nu ook uitgerust met vier volgelaatsmaskers met communicatiesystemen plus een oppervlaktecommunicatie-eenheid, waardoor ze warmer en veiliger kunnen blijven tegen verontreinigingen, terwijl het risico op verlies van een ademautomaatmondstuk wordt verkleind.

Ze kunnen nu onder water met elkaar in contact blijven en ook vanaf de oppervlakte aanwijzingen en instructies ontvangen. 

Eind 2023 slaagde het team er ook in om via donaties een Gladius mini-onderwatercameradrone veilig te stellen. “Hij kostte £1,000, maar hij kan tot 100 meter diep gaan, dus het is veiliger dan er een duiker in te zetten. We hebben hem nog niet veel gebruikt omdat we vrij ondiep en in donker water hebben gewerkt, terwijl het vaak makkelijker is om hem gewoon in te zetten. een duiker om objecten te identificeren.”

Praten met de politie

In februari waren Phil en het team terug in Schotland, 50 kilometer van de Gartmorn Dam, om op verzoek van de familie van Daniel Fraser sonaronderzoeken uit te voeren in de Musselburgh-lagunes. 

De 35-jarige man uit Edinburgh werd op 7 januari vermist onder ijskoude omstandigheden. De duikers vonden hem, ongebruikelijk in helder water, en brachten de politie van Schotland op de hoogte, zodat zij het lichaam konden bergen.

“Het begint nu ter zake te komen, vooral in Schotland, waar de politie wel met ons spreekt”, benadrukt Phil. “De families nemen contact met ons op en de politie neemt vaak contact met mij op. Hoewel ze ons om aansprakelijkheidsredenen geen taak kunnen opdragen, weerhouden ze ons er niet van om naar binnen te gaan, en ze werken heel goed met ons mee. 

“Omdat we vrijwillig zijn, kunnen ze zeggen: nou, we kunnen je niet tegenhouden om naar binnen te gaan. Soms zeggen ze zelfs: dit is het soort informatie dat we je kunnen geven.

“Met Daniel Fraser belde de hoofdinspecteur mij en ik legde onze protocollen uit. Als we iets vinden, storen of raken we het niet aan, maar als we het op onze sonar vinden, duiken we wel om het te identificeren, en als het niet te openbaar is, markeren we de locatie met een boei. 

“Als het een druk gebied is, proberen we geen aandacht te trekken. Zodra we ons hebben geïdentificeerd, komen we uit het water en bellen de politie. Zij komen binnen en doen hun werk. 

“Het terughalen is slechts een of twee keer gebeurd, onder toezicht van de politie, en dat is meestal als de persoon al een tijdje vermist is en er niet veel kans is op bewijs.”

BTS heeft nog geen redelijk verzoek om hulp afgewezen. “Het kan een paar weken duren voordat we reageren, maar we proberen geen nee te zeggen tegen mensen – omdat het mensen in nood zijn, nietwaar?”

“Als we zouden reageren op alles waar we in getikt worden, zouden we overal zijn, dus we hebben de directe familie nodig om het ons te vragen. Zij kunnen ons de nodige informatie geven, dat is altijd beter.”

De verzoeken lijken momenteel vooral uit Schotland te komen, hoewel het team onlangs in Wales en Yorkshire is geweest. “Drie uur durende reizen zijn niet zo erg, maar we zijn naar Aberdeen en Inverness geweest, wat voor ons zeven uur durende reizen zijn, en dat is een lange weg”, zegt Phil.

"Het is me gelukt om de jongens een weekend vrij te geven, maar ik ben degene die de sonar bedient en ik heb geen dag vrij gehad sinds we op nieuwjaarsdag naar Alloa vertrokken!"

Als zelfstandige is het makkelijker om weg te komen, zegt hij. Hij heeft momenteel ook geen relatie, dus het is alleen zijn hond waar hij aan moet denken als hij op reis is.

Sommige anderen in de Beneath The Surface-crew hebben gezinnen en jonge kinderen, dus het komt neer op vier redelijk permanente duikers en twee of drie anderen die helpen wanneer ze maar kunnen. 

Oproep voor duikrekruten

Zou Phil nog meer vrijwilligers verwelkomen? "Zeker! We zijn op zoek naar duikers die ons team kunnen versterken, maar we willen dat mensen goed worden opgeleid voordat we ze in gebieden plaatsen waar ze iets kunnen zien, en ze op hun gemak stellen. 

“We hebben ze nodig die ervaren en comfortabel zijn in het water, en minimaal PADI Rescue Diver-gekwalificeerd zijn of gelijkwaardig.”

Beneath The Surface heeft al eerder met duikclubleden samengewerkt. “In Aberdeen waren we op zoek naar iemand die al een jaar vermist was, dus de stoffelijke resten zouden skeletten of kleding zijn, dus we voelen ons wat meer op ons gemak als er vrijwilligers komen om te helpen. 

“Maar Greig in Alloa was al drie weken vermist, Daniel in Musselburgh vijf weken en Dane in Dumfries [Dane Mcgill, gevonden op 28 januari] was al vijf maanden vermist, dus we zouden niet iemand met onervarenheid in dit soort gevallen laten kijken. .”

“Voor mij is het moeilijkste deel van dit alles om families te vertellen dat ik iemand niet kan vinden, in plaats van ze daadwerkelijk te vinden. Maar het is natuurlijk moeilijk als we ze vinden, dus werken we met adviseurs, en elke keer als we iemand vinden, gaan we op controle. 

“We zorgen wel voor elkaar, zorgen ervoor dat mensen regelmatig pauzeren en dat het met iedereen goed gaat, want het kan mensen op verschillende momenten anders raken.”

Phil overweegt ook de mogelijkheid om een ​​tweede team te lanceren. 'Een paar andere jongens worden goed met de sonar, dus het zou kunnen dat we een team uit Schotland en Engeland kunnen hebben, en in één weekend twee zoekacties naar vermiste personen kunnen uitvoeren, omdat het zo druk wordt.

“We werken ook samen met campagnevoerders voor waterveiligheid, omdat we liever voorkomen dat mensen vermist raken dan dat we ze moeten vinden.”

Vermoedelijk zijn alle gedachten aan recreatief duiken uit het raam verdwenen? “Volgens mij heb ik vorig jaar een weekend de tijd gehad toen ik naar Oban ging en een beetje aan het lochduiken was. Ik was niet gewend om te kunnen zien wat ik deed!

“We hebben bijna vier jaar van strijd achter de rug, maar we beginnen een beetje meer erkenning te krijgen. De politie zal ons nooit een taak kunnen opleggen, maar ik geef er de voorkeur aan dat de families contact opnemen en met hen kunnen samenwerken, hen kunnen helpen en de vrijheid kunnen krijgen die dat biedt.”

Iedereen die geïnteresseerd is om zich bij Beneath The Surface aan te sluiten, kan contact opnemen met het team via hun Facebook pagina, terwijl donaties direct of door de oproep van Thomas Stoddart.

Ook op Divernet: Privéduikteam sluit zich aan bij de zoektocht naar de rivier de Bulley, Het is niet onze taak, zegt duikvrijwilliger Bulley, Duikers ontdekken dat het lichaam van de tiener is gemist door de politie, Duikers lossen nog twee cold-case-mysteries op, Duikers voor lichaamsherstel lossen 20e cold case op