Dit halfdiepe wrak, een echt stukje geschiedenis, was ooit een mijlpaal in het ontwerp van slagschepen, maar werd vlak voor de Eerste Wereldoorlog opzettelijk tot zinken gebracht. JOHN LIDDIARD leidt de onderwatertour. Illustratie door MAX ELLIS
Ik heb een beetje een zachte plek voor schepen van de Royal Sovereign-klasse. Ze werden gebouwd in het begin van de jaren 1890 en waren de eerste slagschepen van de Royal Navy die zinspeelden op de vorm van een modern slagschip. Destijds waren het de grootste oorlogsschepen ooit gebouwd, met een waterverplaatsing van 15,585 ton, en net als de HMS Krijger Twintig jaar eerder hadden ze alle andere slagschepen overbodig gemaakt.
De Keizerin van India was het tweede van acht schepen in de klasse. Op de eerste zeven was de hoofdbewapening van vier 13.5 inch kanonnen gemonteerd op twee gepantserde barbettes. Het laatste schip in de klasse, HMS Kap (Wraktocht 7, september 1999), werd aanzienlijk gewijzigd, waarbij het voor- en achterdek werden verlaagd om de kanonnen in volledig gepantserde torentjes te kunnen monteren.
De secundaire bewapening op alle schepen bestond uit tien 6-inch kanonnen, vijf aan de zijkant gemonteerd.
Lessen Het geleerde van deze schepen resulteerde in een herziening van het ontwerp voor de volgende Majestic-klasse, waarbij de beste eigenschappen van torentjes en barbettes werden gecombineerd tot wat erkend zou worden als de 'moderne' slagschipkoepel.
Er werden negen Majestics gebouwd, waardoor het de meest productieve klasse slagschepen is die ooit voor de Royal Navy is gebouwd. Een soortgelijke configuratie werd vervolgens ontwikkeld voor nog eens 20 RN-slagschepen in een aantal klassen, en nog meer schepen werden naar Japan geëxporteerd.
Toen, in 1906, produceerde een nieuwe sprong in het ontwerp HMS slagschip – en 25 jaar soevereinen, majestueuzen en hun familieleden raakten achterhaald.
De meeste Royal Sovereigns werden vóór de Eerste Wereldoorlog gesloopt. In 1913 werd de Keizerin van India werd gebruikt als schietdoel en uiteindelijk, in 1914, werd de Kap werd als blokschip tot zinken gebracht in de haven van Portland.
Soms daag ik schippers uit met lastige verzoeken; voor de Keizerin van IndiaIk wilde dat het schot zo dicht mogelijk bij de achtersteven kwam. Doug Lanfear ging de uitdaging aan en nam de tijd om het schot mooi over de bakboordschroefas op 35 meter hoogte te laten haken, dus dat is waar onze rondleiding door de Keizerin van India begint (1).
Het enorme roer, dat vanaf de schroefas naar achteren beweegt, is intact en perfect in lijn met de kiel (2).
Slagschepen hebben de gewoonte om te keren als ze zinken Keizerin van India is bijna omgekeerd, waarbij de bakboordzijde iets hoger ligt vanaf de zeebodem dan de stuurboordzijde.
Het heeft weinig zin om bovenop het wrak te blijven, en het grootste deel van onze tocht vanaf hier gaat langs de zeebodem, met de achtersteven op 46 meter hoogte. (3).
Nu we langs de bakboordzijde naar voren werken, is er een splitsing vanaf de basis van het roer die rond het achterschip loopt waar het wrak is neergedaald (4). Iets verder naar voren steekt het rooster van een loopbrug uit de romp.
Een paar meter “onder” de loopbrug bevindt zich nog een lange spleet, waar de romp iets is uitgeklapt (5).
De gespleten uiteinden en er is een opening in de loopbrug waar een bootdavit aan de buitenkant van de romp is bevestigd (6). Dan wordt de loopbrug hervat en gaat deze over het grootste deel van de lengte van het schip verder (7). De hoek van het wrak verandert vanaf hier iets naar voren, waardoor een groter deel van de romp “boven” de loopbrug toegankelijk blijft.
Ongeveer een derde van de weg vooruit is het wrak opengebroken (8) om de condensors te redden. Je zou hier gemakkelijk voorbij kunnen zwemmen als je naar de gaten en fittingen verder richting de zeebodem kijkt, dus een goede indicatie is de gedeeltelijk kapotte behuizing van een cilindrische stalen boei die op de zeebodem rust. (9).
Ik vermoed dat dit niets te maken heeft met het originele schip en is achtergelaten door het bergingsteam.
Zelfs als je niet van plan bent een wrak binnen te dringen, is het de moeite waard om eens van buitenaf langs de randen van het bergingsgat te kijken. Het is moeilijk te begrijpen hoe massief 12 cm dikke pantserplaten zijn totdat je ze van opzij ziet.
Iedereen die zich in de Hood heeft gewaagd, zal bekend zijn met de galerijen die langs de binnenkant van de romp lopen, achter en onder de kazematten voor de secundaire kanonnen. Het zal geen verrassing zijn om te horen dat er soortgelijke galerijen langs de route zijn Keizerin van India, compleet met open patrijspoorten, toegankelijk door het bergingsgat binnen te gaan en naar voren te verkennen. Dat gezegd zijnde brengt een dergelijke verkenning een aanzienlijk risico met zich mee van verzanding, instorting en beknelling, en mag niet lichtvaardig worden ondernomen.
Een verstandiger route voorwaarts is om verder te gaan ter hoogte van de loopbrug, waar de patrijspoorten van buitenaf te zien zijn (10). Bijna aan het einde van de loopbrug markeert een gat in de romp een andere weg naar de galerij die onder de geschutskazematten loopt (11).
Dicht bij de zeebodem steekt een kleine boortoren 'boven' de catwalk uit. Let hier goed op de romp en de zeebodem, want vlak voor de boortoren ligt een van de secundaire 6-inch kanonnen half begraven (12).
Als u zich hier tussen het dek en de zeebodem waagt, komt u bij de basis van een van de belangrijkste kanonbarbettes, maar helaas zijn de kanonnen er niet. De belangrijkste kanonnen van de Royal Sovereigns werden verwijderd om drijvende artilleriemonitors te bewapenen. Nu vóór het gepantserde deel van de romp is de structuur zwakker en zijn er nogal wat kleine gaatjes in de zijkant van de boeg verrot (13). Dan, precies bij de boeg, markeert een ovaalvormig gat met een stevige omtrek het buiteneinde van een van de ankerkabelbuizen (14).
De diepte is teruggebracht tot 48 meter, waarbij een deel van de mast iets naar bakboord afhelt (15).
Zoals bij de meeste intacte wrakken met goed zicht, is het een indrukwekkend gezicht om naar boven te kijken voordat je aan de punt van de boeg opstijgt. Je zult het laagje anemonen en de vingers van dode mannen zien, en misschien wel scholen vissen die in de stroming rondzweven (16).
Als er nog tijd overblijft op 35 meter, blijkt uit het terugzwemmen langs de romp dat de rompplaten diagonaal zijn gelegd (17) in plaats van direct over de romp, hoewel ik bang ben dat ik geen verklaring heb voor het technische voordeel hiervan.
Iets verder naar achteren lopen de kimkielen langs weerszijden (18), toegevoegd aan het originele Royal Sovereign-ontwerp om de stabiliteit te verbeteren. Dan, eindelijk, terug bij de gaten die zijn gebroken om de condensors te redden, zul je merken dat het gat aan stuurboord aanzienlijk groter is (19). Voor wie graag op zoek gaat naar herkenbare machinerietjes biedt het veel meer ruimte dan het kleinere gat aan bakboordzijde (8), hoewel nu de stuurboordzijde van het wrak verder in de zeebodem is verzonken, er elders langs de romp minder te zien is.
Wat gebeurde er, nadat we het lot van de Royal Sovereigns hadden besproken, met de Majestics en de andere pre-Dreadnoughts?
HMS Prachtig werd verderop in Lyme Bay getorpedeerd en ligt omgekeerd op 60 meter afstand. Het is een oorlogsgraf en duiken is nu verboden. Majestueus, onweerstaanbaar, oceaan, triomf en Goliath werden tot zinken gebracht in de Dardanellen terwijl ze de Gallipoli-campagne ondersteunden. Uit duikrapporten blijkt dat ze op grote schaal zijn geborgen en verspreid.
Met duiken op de Kap nu verboden door de havenautoriteit van Portland, de Keizerin van India is de laatste kans voor duikers om deze mijlpaal in het ontwerp van slagschepen te waarderen.
Met dank aan Doug Lanfear en Andrew Theunissen.
DOORHAAR EIGEN SCHELPEN
Ze was enorm, en is dat nog steeds. Ze was een groot slagschip met grote kanonnen. Een deel van haar pantserplaat was meer dan 17 inch dik. Maar het was maar goed dat ze nooit oorlog voerde.
Ze werd gebouwd in Pembroke Dock als een van de slagschepen van de Royal Sovereign-klasse en kreeg de naam roem. In 1890 werd ze tijdens haar bouw echter omgedoopt Keizerin van India en werd onder die naam voltooid in mei 1891, schrijft Kendall McDonald.
De 14,150 ton Keizerin was 380 meter lang met een straal van 75 meter en was bewapend met vier 13.5 inch, tien 6 inch en 16 zesponder kanonnen en zeven torpedobuizen. Twee schroeven aangedreven door motoren met drievoudige expansie en acht ketels dreven haar voort, maar al vroeg was er enige onvrede over haar prestaties.
Die ontevredenheid was ongetwijfeld de belangrijkste reden waarom ze begin november 1913 werd uitgekozen als doelwit voor schietoefeningen. Ook werd ze als vrijwel achterhaald beschouwd. Dus werd ze naar de Lyme Bay in Devon gesleept voor schietproeven.
Voordien waren haar propellers verwijderd en waren andere, meer draagbare accessoires van haar ontdaan.
De shoot zou naar verwachting enkele uren duren, aangezien de Keizerin van India werd beschermd door een gordel van zacht stalen pantserplaat die in dikte varieerde van 5 tot 17 inch. Beschoten met haar eigen granaten, door geweren van vergelijkbaar kaliber gemonteerd in Dreadnoughts, hield ze het niet lang vol.
Een granaat van een van de kleinere schepen stak haar in brand. Toen sloeg een van de eerste salvo's van een Dreadnought een gat onder haar waterlijn. Haar pantserplaat strekte zich daar niet uit, en ze draaide zich prompt om en zonk. Iedereen lijkt behoorlijk verrast te zijn door dit snelle einde van hun artillerievuur.
Ze landde ondersteboven op de zeebodem en al snel werd een berging uitgevoerd door een bedrijf uit Jersey dat de rechten bezit. Het grote gat in haar zij werd niet gemaakt door de granaat die haar tot zinken bracht, maar door bergingsduikers die een condensor eruit bliezen.
FEITENBESTAND
ER KOMEN: Verlaat de M5 bij knooppunt 25 (Taunton) en neem de A358 voorbij Chard naar Axminster, vervolgens de A35 en B3165 naar Lyme Regis en volg de borden naar de Cobb.
GETIJDEN: Stilstaand water is vijf uur na hoogwater in Plymouth en twee uur vóór hoogwater in Plymouth.
HOE U HET VINDT: De Keizerin van India ligt met de boeg in zuidoostelijke richting, GPS-positie 50 29.70N, 2 57.90W (graden, minuten en decimalen). Zo ver uit de kust zijn er geen handige doorvoerroutes, dus je moet zoeken met een GPS en echolood.
DUIKEN & LUCHT: Blauwe Schildpad, schipper Doug Lanfear, 01297 34892 / 07970 856822, UK Directory Professional Charter Boats-website.
LANCERING: RIB's kunnen te water worden gelaten in de haven van Lyme Regis.
INRICHTING: Bekijk Lyme Regis Accommodatiepagina
Kwalificaties: De Keizerin van India is een geavanceerde duik en hoewel je binnen de luchtlimieten blijft, kun je het beste duiken met trimix met nitrox voor decompressie.
VERDERE INFORMATIE: Admiraliteitskaart 3315, Berry Head naar Bill of Portland. Ordnance Survey-kaart 193, Taunton & Lyme Regis. Duik Zuid-Devon van Kendall McDonald. Toeristische informatie over Lyme Regis www.lymeregis.com en www.lymeregistourism.com
Pluspunten: De laatste kans voor duikers om deze historische fase van het ontwerp van slagschepen te waarderen.
Nadelen: Je brengt het grootste deel van de duik door op de zeebodem op 46 meter hoogte.
