Zware machines van een noodlottig baggerschip uit 1900, dat nog maar net aan zijn lange reis van Schotland naar Japan was begonnen, liggen voor de kust van Cork in Ierland wachten op bezoekende duikers, zegt JOHN LIDDIARD. Illustratie door MAX ELLIS.
DE TOUR VAN DEZE MAAND IS VOOR die duikers die van zware machines houden. Het is het wrak van een baggerschip waarvan de romp nauwelijks herkenbaar is, maar alle grote machines zijn nog steeds zo aanwezig dat ze mentaal weer in elkaar gezet kunnen worden.
Het wrak staat ook wel bekend als Sento, Sante, Sente en andere permutaties.
Ik vermoed dat deze variatie afkomstig is van een Japanse naam die fonetisch is vertaald. Wij gebruiken hier Sente, maar dat betekent niet dat het correct is!
Tussen alle wrakstukken bevindt zich een hoog punt waar het puin zich ophoopt en ongeveer 4 meter boven het algemene niveau van de zeebodem uitsteekt. (1). Graham Ferguson liet het schot precies in het midden van deze heuvel vallen voor mijn duik. Vanaf hier leiden grote sporen van wrakstukken in drie richtingen, die allemaal niet in één lijn liggen.
Ik vermoed dat de Senté brak zijn rug toen het kapseisde en zonk in een zware zee.
Misschien heeft de bakkettingarm de romp uit elkaar gerukt toen het schip kapseisde en uit zijn opbergpositie viel. Wellicht heeft de daaropvolgende impact op de zeebodem een rol gespeeld.
Afhankelijk van waar het schot precies landt, zou een snel rondje door de directe omgeving de omgekeerde motorbasis moeten onthullen met uitstekende versnellingsbak (18), de enorme aandrijftandwielen voor het baggeren
machinerie (17), enkele stevige framedelen die ze zouden hebben ondersteund (13), en een klein afgeschuind tandwiel en een deel van de propelleras.
We negeren voorlopig alle grote machines en beginnen onze tour met het kleine afgeschuinde tandwiel en de as (2). Dit zou oorspronkelijk het vermogen van de hoofdmotor, met de as langs de romp georiënteerd, over 90 ° hebben overgedragen naar de baggermachines, met de as van de aandrijftandwielen over de romp gericht.
Vanaf de kop van dit tandwiel, de propelleras (3) leidt de helling af naar 29 meter. Massieve ringen rond het uiteinde van de as maken deel uit van het druklager dat de stuwkracht van de as naar de romp zou hebben overgebracht.
Aan de onderkant van dit schachtgedeelte (4) is een stuk rompplaat. Als u de schacht hebt gevolgd, draait u 90° naar rechts en na een paar meter zwemmen komt u bij een remhendel (5) voor controle
een grote kabeltrommellier (6).
De trommel staat aan het uiteinde en het onderste uiteinde is een enorm tandwiel. Hiertegenover rust een tweede tandwiel en een deel van de as.
Dit is onderdeel van het mechanisme om de lier vanaf de hoofdmotor te bedienen.
De Senté was gebouwd met de motor naar het achterschip gericht en een bakketting die door het voorste deel van de romp kon worden neergelaten en zo richting de boeg baggerde.
Voor lange termijn Wrak Tour volgers, dit is het tegenovergestelde van hoe de Sint Dunstan is gebouwd (Wrak Tour 40).
Deze lier zou vlakbij de kop van het baggermechanisme hebben gestaan om deze vanaf de zeebodem omhoog en omlaag te brengen.
Nog een bocht van 90° op onze route brengt ons van de lier terug naar de schroefas en een deel van de romp (7) die het grootste deel van de weg naar het achterschip leidt.
De schroefas is naar stuurboord afgebogen, waar een kleinere ankerlier van het ankerliertype zit (8) rust op de montageplaat.
Baggerschepen worden tijdens het werk vaak bestuurd met ankers aan beide uiteinden of alle vier de hoeken.
We volgen opnieuw de lijn van de romp en komen na een korte pauze bij het staartgedeelte van de schacht (9) wat leidt tot een vierbladige ijzeren propeller (10) op 30m. Eén blad ligt begraven in de zeebodem.
Een deel van het achterstevenframe blijft bij de roerstijl (11) liggend aan stuurboord, het meest zuidelijke uiteinde van het wrak.
Terwijl we ons pad omkeren, voert onze tour ons nu terug langs het rompgedeelte (12) en naar de rand van de hoop puin.
In plaats van te ver de heuvel op te stijgen, kan het naar het westen worden geleid, voorbij de buitenkant van de stevige framedelen (13) eerder vermeld.
Je hoeft dit pad niet precies te volgen, maar ik zat op een rebreather en voelde me gierig over het verspillen van gas door onnodig ondiep te gaan.
Dit circuit onderschept al snel de emmerketen (14), die nu naar het noordoosten leidt. Een emmerketting is precies wat de naam doet vermoeden: een rij emmers die met elkaar zijn verbonden om een doorlopende ketting te vormen.
Als we dit naar buiten volgen, komen we bij de kop van de keten terecht (15), gewikkeld rond een gigantisch tandwiel dat de emmers tegen de zeebodem zou hebben gedraaid.
De ketting loopt vervolgens 180° terug (16), de helling van de puinberg op naar de gigantische hoofdaandrijftandwielen (17). De grootste hiervan schat ik op een diameter van ongeveer 2.5 meter.
De laatste ‘arm’ van onze tour zijn de motor en de ketel. De motor (18) ondersteboven ligt, verpletterd onder zijn basis. Eén zuiger ligt gedeeltelijk begraven tussen de motor en het hoofdgedeelte van de berg wrakstukken.
Vanaf de basis steken een reeks tandwielen uit. Anders dan bij een conventioneel stoomschip is de hoofdmotor van de Senté was voorzien van een versnellingsbak, zodat de kracht van de grote hoofdmotor gebruikt kon worden om zowel het schip via de propeller als het baggermaterieel aan te drijven.
Voorbij de motor eindigt onze tour bij een enkele ketel (19).
Met redelijk vergevingsgezinde getijden kun je opstijgen en decomprimeren op de shotline of op een vertraagde SMB.
Zorg ervoor dat u het plan eerst met de schipper bespreekt, zodat iedereen vanaf dezelfde pagina van het gezangenboek werkt.
WINTERGEVAREN OP ROUTE NAAR JAPAN
SENTE, baggeraar. GEBOUWD 1900, GEZOND 1900
BEIDE Senté en Sint Dunstan werden gebouwd door Lobnitz & Co uit Renfrew. Eigenaar Henry C. Lobnitz werd gerespecteerd vanwege het ontwerp en de bouw van baggerschepen, hoewel de werf alle soorten schepen bouwde, van trawlers tot tankers.
De 217 ton Senté werd gebouwd voor de Japanse regering voor een bedrag van £ 20,000. Na korte processen in Greenock, op 22 december 1900, werd de Senté zette koers naar Formosa, destijds een gebied van Japan, met een Japanse bemanning, een Chinese kok en Schotse officieren en ingenieurs.
Slechts twee dagen later in St George's Channel de Senté kwam in moeilijkheden tijdens een typische zuidwestelijke winterstorm.
Op eerste kerstdag had het schip een lijst naar bakboord ontwikkeld en kapitein Jameson verplaatste zestien bemanningsleden naar de boten van het schip, negen naar de grotere boot en vijf naar de kleinere, en sleepte hen achteruit terwijl hij naar de boten wees. Senté voor onderdak in Cork.
Kapitein Jameson, de eerste officier en de hoofdwerktuigkundige bleven aan boord.
Langzaam vorderde het, het was tweede kerstdag vóór de Senté land in zicht was. Omdat de bemanning in de reddingsboten aan blootstelling leed, oordeelde kapitein Jameson dat het ergste gevaar was geweken en nodigde hen uit om zich weer bij het schip te voegen.
Degenen van de grotere boot waren spoedig weer aan boord, maar degenen in de kleinere reddingsboot weigerden en bleven op sleeptouw. Om 6.30 uur de Senté was in het zicht van de Ontmoedigen lichtschip en de loodsboot Maagd van Erin naderde.
Slechts enkele uren verwijderd van de veiligheid, staat de lijst op de Senté begon te stijgen.
Het schip kapseisde toen plotseling en zonk binnen enkele seconden bij het achterschip. De vijf bemanningsleden in de boot die nog op sleeptouw waren, sneden het touw door en werden gered. Er waren geen andere overlevenden.
Waarom werd dit kleine schip ontworpen voor gebruik langs de kust, voor een leveringsreis midden in de winter? Dat blijft een mysterie
GIDS
ER KOMEN: Ocean Addicts opereert vanuit Kinsale, Co Cork. Helaas is de veerdienst Swansea-Cork stopgezet, dus de dichtstbijzijnde veerbootroute vanuit Groot-Brittannië is via Pembroke of Fishguard in Wales naar Rosslare.
HOE U HET VINDT: De GPS-coördinaten zijn 51 44.674N, 008 10.440W (graden, minuten en decimalen). Het achterschip wijst naar het zuidwesten, maar het is moeilijk te bepalen waar de boeg wijst.
GETIJDEN: Slank water valt samen met hoog- en laagwater Cobh, maar is pas echt nodig bij springtij.
DUIKEN & LUCHT: Liveaboard en RIB-duiken met Oceaan verslaafden.
INRICHTING: Ocean Addicts beheert de vloottender liveaboard in verlegenheid brengen, met accommodatie aan boord voor 12 duikers.
LANCERING: Er zijn talloze scheepshellingen beschikbaar in de estuaria van Kinsale en Cork.
Kwalificaties: PADI Advanced of BSAC Sports Diver.
VERDERE INFORMATIE: Admiraliteitskaart 1765, oud hoofd van Kinsale aan Power Head. Corkduiker Tony O'Mahony beheert de website Kurk scheepswrakken met informatie over de Senté en vele andere wrakken.
Pluspunten: Een wrak van perfect formaat voor een no-stop duik met de juiste nitroxmix.
Nadelen: Moeilijker te bereiken nu de veerboot Swansea-Cork buiten werking is.
DIEPTE: 20-35m
Met dank aan Graham en Anne Ferguson, Adrian Dziubinski, John Collins.
