Deze Victoriaanse stoomboot werd tegen het einde van de Eerste Wereldoorlog voor de kust van Dorset getorpedeerd en maakt een goede clubduik. JOHN LIDDIARD wil, met behulp van de illustratie van MAX ELLIS, de verwarring over het navigeren door het wrak wegnemen
DE TOUR VAN DEZE MAAND van het stoomschip Moidart was niet de gemakkelijkste om te schetsen. De moeilijkheid was om uit te leggen waar de torpedo vandaan kwam UC77 had hem in tweeën geblazen, net achter de machinekamer; en waar het achterschip lag in vergelijking met de rest van het wrak en hoe je erbij kon komen.
Er waren verschillende verhalen over het feit dat de achtersteven zo veel meters verwijderd was van het voorste deel, dat het langszij lag, dat het omgedraaid was, en dat er een spoor van wrakstukken tussen de twee lag, maar hoewel al deze beschrijvingen voor iemand logisch moeten zijn geweest , ze gaven me niet echt genoeg informatie om een Wreck Tour uit te werken.
Het kostte me een paar duiken, eerst met Smudge uit Portland en ten tweede met Douglas Lanfear van Lyme Regis, om de schets te voltooien. En uiteindelijk lag het antwoord voor de hand: “al het bovenstaande”. Maar daarover later meer.
Voor mijn beide duiken op de Moidart , werd het schot naar het achtereinde van het voorste gedeelte gedropt, net over bakboord.
We blijven voorlopig boven het dek op ongeveer 30 meter, een kleine uitmonding aan de zijkant van het dek (1) is een van de bunkerluiken voor het laden van kolen.
Iets verder naar voren een verhoogd boxgedeelte (2) is de basis van het stuurhuis. Het bovenste gedeelte, gebouwd van hout, is al lang geleden vergaan.
Interessante details vlak daarvoor zijn katrolwielen voor het geleiden van de stuurkabel die op het hoofddek is gemonteerd.
Het dek en de rand rond het tweede ruim (3) zijn naar binnen ingestort en er zijn gaten verrot tussen de ribben aan beide zijden van de romp. Het ruim is gedeeltelijk gevuld met slib en er kan wat steenkool of staal uit het ruim komen Moidartde lading eronder.
Tussen de voorste ruimen bevinden zich een paar vrachtlieren (4), met de voet van de mast ertussen en een reserve anker. De eerste greep (5) is meer intact, met een volledige kroonlijst en balken aan de overkant om het luikdeksel te ondersteunen.
Zoals gebruikelijk bij schepen van deze leeftijd is de Moidart heeft een verhoogd voorschip, met treden die vanaf het hoofddek naar boven leiden.
Aan bakboordzijde zijn deze treden op het dek gevallen, naast een paar bolders en een klein anker in Admiraliteitspatroon (6).
Boven het voorschip is het grootste deel van het dek verrot (7), waardoor het gemakkelijk is om eronder een licht te laten schijnen. De toegang naar binnen is echter lastiger, omdat deze vanaf het hoofddek over het slib loopt.
Boven het voorste deel van het voorschip blijft het stalen dek achter, dat twee paar bolders achter een ankerlier ondersteunt. (8). Net boven de boeg wordt het stuurboordanker stevig op zijn plaats gehouden (9), maar het bakboordanker ontbreekt.
De diepte van de zeebodem is ongeveer 33 meter, maar er is weinig reden om op dit punt van de duik af te dalen.
Nu gaan we weer naar achteren langs de stuurboordzijde, achter het voorschip bevindt zich nog een trap (10) en een paar paaltjes. Midscheeps, achter de stuurhut, bevindt zich een rechtopstaande cilindrische watertank (11), net binnen vanaf het stuurboordbunkerluik. Over de zijkant kijkend, verspreid puin (12) op de zeebodem komt uit de bovenbouw en het stuurhuis.
Achter de watertank bevindt zich de Moidart’s enkele ketel (13), gevolgd door een compoundmotor (14). Hier worden de zijkanten van de romp afgebroken tot op de zeebodem.
Achter de motor het druklager (15) blijft op zijn plaats, maar de schroefas wordt dan gebroken bij een koppelingsflens. Aan stuurboord een pomp (16) vanuit de machinekamer ligt over de zijkant van de romp.
Op weg naar buiten in lijn met de schroefas, het achterste deel van de Moidart ligt niet waar je het zou verwachten, en het laatste grote wrakstuk maakt deel uit van een kapotte vrachtlier (17).
De route naar het achterschip ligt verder naar bakboord, waar wrakstukken een niet geheel ononderbroken pad vormen, bijna loodrecht op de lijn van het wrak.
Een teken dat je de goede kant op gaat is het andere deel van de kapotte lier (18). Dan verschijnt het achterschip, met de schroefas naar buiten (19).
Het achterschip is naar achteren gedraaid, niet helemaal in lijn met het voorste deel van het wrak.
Het schip is naar bakboord gekapseisd, zodat de bakboordzijde van het dek op 33 meter hoogte de zeebodem raakt en de stuurboordzijde 5 meter erboven.
Een gedeeltelijk intacte coaming (20) geeft een enkel achterruim aan.
Het achterschip komt omhoog vanaf het hoofddek, met een paar bolders (21) aan bakboordzijde net boven de 33 meter zeebodem.
Onder de achtersteven en uit het zicht op onze illustratie, het roer en de propeller (22) zijn op hun plaats, met het roer iets naar bakboord gedraaid.
Boven het achterschip is het stuurkwadrant op dezelfde manier naar bakboord gedraaid.
Een geflensde doos in het midden van het dek (23) is de basis voor een kanonmontage, hoewel het kanon zelf is geborgen en te zien is in het National Maritime Museum.
Onze rondleiding door de Moidart eindigt met een paar bolders aan de stuurboordzijde van het achterschip (24), dit is het ondiepste deel ervan, en een handige plek om een vertraagde SMB te lanceren.
Met dank aan Smudge en Douglas Lanfear.
ONDERZEEËN SCHOK
DE MOIDART, gewapend vrachtschip. GEBOUWD 1878, GEZOND 1918
Ze is gebouwd en gelanceerd als een 1303 ton wegende, met een schoener getuigde 243 voet lange stoomboot, met een breedte van 32 voet. Veertig jaar later werd de Moidart kwam een heel plotseling einde, schrijft Kendall McDonald.
Ze hadden een kanon op de achtersteven geplaatst en haar bemanning twee extra kanonniers van de Royal Navy gegeven om het te bemannen, maar het werd nooit uit woede afgevuurd. MoidartDe laatste reis was het Kanaal op, van Cardiff naar Le Havre, een oorlogsbevoorrading met een lading van 1550 ton Welshe steenkool en nog eens 80 ton staalplaten.
Op 2 juni 9 om 1918 uur was haar kapitein George Skea in de kaartenkamer aan het plannen waar hij zich van de Engelse kust zou afwenden en naar de Franse haven zou gaan. Hij bevond zich 14 kilometer ten noordwesten van Portland Bill en het was bijna tijd om te keren.
Op de brug stond de eerste stuurman, William Drever, op wacht. De zee was kalm, de maan scheen en het zicht was goed, maar Drever kreeg een plotselinge schok. Een grote onderzeeër verscheen aan zijn stuurboordzijde, slechts 400 meter verderop. De uitkijkposten hadden het blijkbaar niet gezien.
Drever beval het roer hard om te zetten, om de onderzeeër direct achterwaarts te zetten. Vervolgens rende hij naar de kaartenkamer om de kapitein te waarschuwen.
Maar binnen een minuut trof een torpedo de Moidart aan stuurboord, vlakbij het hekkanon, en ze begon tot rust te komen. Nog een minuut en ze zonk bij de achtersteven. Er konden geen boten te water worden gelaten en het grootste deel van de 21 bemanningsleden bevonden zich in of onder water.
Op het hoogtepunt van de strijd om iets te vinden dat kon blijven drijven, gleed de Duitse onderzeeër tussen de worstelende mannen door en eiste, hun hulpgeroep negerend, de naam van hun schip te weten.
Een deel van de bemanning vond uiteindelijk een van de boten ondersteboven drijvend, en zes mannen hielden zich er zes uur lang aan vast totdat ze werden opgepikt door een passerende stoomboot uit Glasgow, de Clifton Grove. Zij waren de enige overlevenden.
De U-boot die de Moidart was UC77, onder bevel van Oberleutnant Johannes Ries. Hij en zijn bemanning werden allemaal slechts een maand later, op 10 juli, gedood toen ze door twee trawlers van de Royal Navy in de Straat van Dover met een dieptebom werden aangevallen.
Beide MoidartHet geweer en de bel van de duiker zijn door duikers omhoog gebracht.
GIDS
ER KOMEN: Voor Weymouth volgt u de A37 of A354 naar Dorchester, vervolgens de A354 naar Weymouth en vervolgt u uw weg naar Portland via Chesil Beach. Sla linksaf naar de oude Castletown-scheepswerf terwijl de weg de heuvel naar Portland begint te beklimmen. Scimitar Diving bevindt zich bij het Aqua Hotel, aan de linkerkant als u Castletown binnenkomt.
Voor Lyme Regis verlaat u de M5 bij knooppunt 25 (Taunton) en neemt u de A358 voorbij Chard naar Axminster, vervolgens de A35 en B3165 naar Lyme Regis en volgt u de borden naar de Cobb.
HOE U HET VINDT: De GPS-coördinaten zijn 50.34.043N, 002.47.288W (graden, minuten en decimalen). Het wrak ligt met de boeg net ten oosten van het noorden.
GETIJDEN: Slank water is 3.5 uur na hoogwater Portland.
DUIKEN & LUCHT: Kromzwaard duiken, 07765 326728. Blauwe Schildpad, 07970 856822.
INRICHTING: Portland, 01305 860269, Hotel Aqua. Lyme Regis.
Kwalificaties: Comfortabel voor een BSAC Sports Diver, maar diep genoeg om een diepgaande specialiteit te vereisen voor mensen met een PADI-achtergrond.
LANCERING: Slips zijn verkrijgbaar bij Weymouth, Portland en Lyme Regis. Haven- en lanceergelden zijn verschuldigd
VERDERE INFORMATIE: Admiraliteitskaart 3315, Berry Head naar Bill of Portland. Ordnance Survey-kaart 193, Taunton & Lyme Regis. Ordnance Survey-kaart 194, Dorchester, Weymouth en omgeving. Duik Dorset, door John en Vicki Hinchcliffe. Kanaalwrakken uit de Eerste Wereldoorlog, door Neil Maw.
Pluspunten: Een goede clubduik.
Nadelen: De navigatie naar het achterschip was vroeger verwarrend (maar we hopen dat deze Wreck Tour daar een einde aan heeft gemaakt!).
DIEPTE: -20M, 20M-35M en 45M+
Verscheen in DIVER december 2010
