Onze juli Wrak Tour van de U-boot U480 Het ging goed, als je me de woordspeling wilt vergeven, dus biedt JOHN LIDDIARD deze maand een dubbele portie onderzeeërs aan, met een ongewone Duitse U-boot-mijnenlegger uit de Eerste Wereldoorlog, liggend op 45 meter diepte in de Firth of Forth. Illustratie door MAX ELLIS
DEZE TOER BEGINT bij de nogal bolvormige boeg (1), het hoogste punt van het wrak op 42 meter, en waar schipper Iain Easingwood zijn favoriete schot langszij liet vallen, een cat-o-nine-tails met ringen van lood aan elke staart geregen. Met een gewicht van 100 kg is dit niet het soort schot dat iets kan wegslepen.
De boeg is bolvormig vanwege de enkele externe torpedobuis (2), erboven gelegen aan bakboordzijde, zodat deze vanaf het dek van de bovengrondse onderzeeër kon worden herladen. Het luik aan de voorzijde is nog steeds gesloten, zonder buitendeur, voor het stroomlijnen.
Een stok die tegen de boeg rust, is afkomstig van een sleepnet dat in het wrak is blijven hangen. Misschien heb je onderweg langs de shotlijn een kleine kluwen van gaas erboven zien zweven.
Onder de boeg de voorste watervliegtuigen (3) liggen dicht bij de zeebodem, waarbij de boeg op 45 meter een lichte bodem bereikt.
Achter de boeg golft de romp uit, met de ballasttanks en bekleding aan weerszijden van de hoofddrukromp.
Terug op het hoofddek lopen de overblijfselen van een raamwerk ter ondersteuning van de bekleding van het dek langs bakboord terug, met een korter stuk aan stuurboord.
Daaronder een wieg (4) voor het vasthouden van de reservetorpedo is zichtbaar als een reeks ondiepe V-vormige beugels.
De bemanning zou de externe buis hebben herladen via het koepelvormige luik aan de achterkant van de buis, verborgen onder de buitenste bekleding van de boeg.
Verder naar achteren het luik (5) gebruikt door de bemanning om uit te stappen en opnieuw te laden U74E aan de oppervlakte kwam, bevindt zich aan de bovenkant van een brede buis die uit de romp steekt.
Vlak daarna eindigt het restant van de buitenbekleding volledig. Misschien het kleine anker (6) die over de romp was blijven hangen, was hier gedeeltelijk verantwoordelijk voor.
Vervolgens komen we bij een ventilator (7), uiteraard gesloten als de U74E werd gedoken toen het in 1916 in de Firth of Forth verdween.
Nog een luik (8) wordt in de romp geplaatst. Omdat er geen bescherming tegen de zee was, werd dit mogelijk alleen in de haven gebruikt, of onder zeer rustige omstandigheden, aangezien het vorige luik zo duidelijk boven het dek was geheven.
De U74E was uitgerust met twee periscopen, waarvan de eerste de zoekperiscoop is (9) stond vlak voor de commandotoren.
De toren is klein, met ruimte voor slechts één man tegelijk. Nieuwe kenmerken die niet op recentere onderzeeërs voorkomen, zijn kleine patrijspoorten met ruitenwissers (10), zodat de kapitein het bevel kon voeren U74E aan de oppervlakte of gedeeltelijk onder water zonder dat u het luik van de commandotoren hoeft te openen.
Een luik (11) aan de achterkant van de toren biedt toegang naar boven zodat de onderzeeër van bovenaf kon worden bestuurd. Nogmaals, er zou een open bekleding of een reling rond het bovenste deel van de commandotoren hebben gezeten, maar deze is ook vergaan.
De tweede periscoop, de aanvalsperiscoop (12), staat op vanaf de top van de toren.
Achter de commandotoren markeert een ander kort raamwerk aan de stuurboordzijde van de romp de omvang van de bekleding naar achteren (13). Hierachter, U74E's 88 mm kanon (14) ligt net boven de slibbank waarin de romp op 44 meter hoogte verdwijnt.
De romp van dit type mijnenlegger strekt zich over een vergelijkbare lengte verder naar achteren uit om plaats te bieden aan lange interne mijnlegbuizen, zodat mijnen via luiken aan weerszijden van het achterschip kunnen worden uitgeworpen.
Eerdere ontwerpen van mijnenleggers hadden verticale buizen in het voorste deel van de romp (zien UC70, Wrak Tour 10).
Het nadeel van deze regeling was dat de mijnen vooraf moesten worden ingesteld voordat ze de haven verlieten. U74EDe interne buizen zijn zo ontworpen dat de bemanning vanuit de onderzeeër aan de mijnen kan werken, waardoor de flexibiliteit van de werkzaamheden en de betrouwbaarheid van de gelegde mijnen toenemen. Toch kan dit ertoe hebben geleid U74E's ondergang, één theorie is dat het een van zijn eigen mijnen tot ontploffing bracht.
Misschien, naarmate de slibbank verschuift, meer van dat U74E zal onthuld worden. Aan het einde van de duik kan de resterende tijd worden gebruikt om verder het slib te verkennen (15) om te zien of er nog meer van de romp naar voren is gekomen. Dit zou betekenen dat je op een DSMB moet stijgen in plaats van terug te keren naar de shotlijn.
KORT LEVENDE SUB MET EEN ZEIL
U74E, onderzeeër. GEBOUWD 1915, GEZOND 1916
U74E WAS EEN VAN DE “Children of Sorrow”, een Duitse bijnaam die wordt gegeven aan boten van de mijnenleggende UE-klasse. Ze werd op 10 augustus 1915 te water gelaten en in november daarop in actieve dienst gezet onder Kapitanleutnant Erwin Weisbach. schrijft Kendall McDonald.
De 755 ton wegende onderzeeër was 187 voet lang, 19 meter breed en trok 16 voet. Ze had een bemanning van 34 man en vervoerde hetzelfde aantal mijnen in een droog compartiment nabij het achterschip, en legde ze bij een tandaandrijving door twee luiken aan het achterschip.
U74E had slechts twee torpedobuizen, beide boven water, één aan bakboord aan de boeg, de andere aan de achtersteven, verschoven naar stuurboord. Haar 88 mm kanon werd achter de commandotoren vervangen door een 105 mm kanon.
Er waren geen overlevenden toen ze tot zinken werd gebracht door geweervuur van vier trawlers van de Royal Navy, terwijl ze een mijnenveld aanlegde om een RN-aanval op een missie van schepen van de Duitse Hochseeflotte nabij Peterhead in de val te lokken.
Het was 27 mei 1916 toen de trawlers het zagen U74E, blijkbaar proberend zichzelf te vermommen door een zeil te hijsen. Ze pompten granaten in de onderzeeër, die zonk, “dronken rondzwevend” aan de oppervlakte kwam en vervolgens voor de laatste keer zonk.
Lange tijd werd gedacht dat het wrak van een baggerschip was Cycloop, dat in 1924 zonk. Pas in 1990 herkende duiker Gordon Wadsworth het als een Duitse onderzeeër.
GIDS
ER KOMEN: Eyemouth ligt aan de A1107, vlak bij de A1. Eenmaal in de stad volgt u de borden naar de haven. Als u het gebied binnenkomt, bevindt de Harbourside zich aan de noordkant.
HOE U HET VINDT: De U74E ligt op een vlakke zeebodem, buig naar het zuidoosten. GPS-coördinaten zijn 56 03.707N 002 29.717W (graden, minuten en decimalen).
GETIJDEN: Slank water is 1 uur vóór hoog- of laagwateroogmonding.
DUIKEN & LUCHT: Mariene zoektocht Bootcharter, 01890 752444. Het heeft een volledige gasfaciliteit aan de havenzijde.
INRICHTING: De Harbourside heeft stapelbedden voor maximaal 15 duikers, een lounge, tv, gratis internet en een zeer efficiënte droogruimte voor uitrusting.
Kwalificaties: Een dieper wrak geschikt voor mensen met technische kwalificaties zoals geavanceerde nitrox- of decompressieprocedures.
LANCERING: Uitglijden bij North Berwick, St Abbs, Eyemouth.
VERDERE INFORMATIE: Admiraliteitskaart 175, Fife Ness naar St Abbs Head. Ordnance Survey-kaart 67, Duns, Dunbar & Eyemouth. Berwickshire Duiktoerisme Vereniging.
Pluspunten: Interessante kleine U-boot met enkele unieke kenmerken.
Nadelen: Fijn slib kan het zicht gemakkelijk bederven.
DIEPTE: 35-45m
Met dank aan Iain Easingwood en Jim Easingwood.
Verscheen in DIVER oktober 2010
