Het gaat niet alleen om het Kyarra-wrak uit Swanage – dit wrak is misschien klein en moeilijk te vinden, maar het is prachtig gemarkeerd, zegt JOHN LIDDIARD. Illustratie door MAX ELLIS
HET CARANTAN-WRAK IS NOG SLECHTS LANG van het Kyarra (Wrakrondleiding 47), zo dichtbij dat je vóór de dagen van GPS en permanente boeien die aan het wrak waren vastgebonden, op het wrak terecht kon komen Carantan per ongeluk.
In feite werd het wrak ontdekt door Diver Guide-auteur John Hinchcliffe, die er op stuitte.
Gezien het aantal duikers dat afdaalt op de Kyarra tijdens een druk weekend is het verrassend dat zo'n handig wrak zo weinig aandacht krijgt.
Aan de andere kant, de Carantan Het is maar een klein wrak, dus je zou er niet meer dan één boot vol duikers tegelijk op willen hebben.
Toen ik dook op de CarantanHet schot van Martin Jones was net buiten het wrak geland in een kleine maar diepe schuur in de zachte rotsbodem. Ik dacht dat ik zou moeten gaan zoeken toen mijn ogen eraan gewend waren, maar ik keek omhoog en zag het A-frame de stuurboordschroefas ondersteunen. (1) boven mij.
Met een kale schacht en een gebroken achtersteven is het de moeite waard om even vanaf het uiteinde te kijken om te zien wat er te vinden is. Bij gemiddeld zicht en in het zicht van het hoofdgedeelte van het wrak, slechts 2 of 3 meter uit op een diepte van 29 meter
is een groot Y-gun, een apparaat om dieptebommen naar beide kanten te lanceren, bevestigd aan een kleine vierkante basis (2).
Hierachter, en vlak op de zeebodem, bevindt zich een eenvoudig helmstokstuurmechanisme, en een vergelijkbare afstand verder naar buiten, een rij dieptebommen (3).
Terug op het wrak, de Carantan ligt aan bakboordzijde, waardoor het dek vanaf de achtersteven gezien aan de linkerkant ligt. Aan de dekzijde, en naar het oppervlak gericht, bevindt zich een enkel tweeponder luchtafweergeschut (4).
Aan de kielzijde van het wrak begint de romp zich op te bouwen, met de klier (5) vanaf de stuurboordschroefas tussen de dubbele huiden van de romp.
Een dikke elektrische kabel is over het wrak gedrapeerd, als bewijs van de Carantanmijnenveegapparatuur.
Terug op de dekzijde van het schip, en daar een tijdje blijven liggen, een dunwandig kokerprofiel met lagen fijn vinnen zou een koelradiator zijn geweest (6) voor elektrische apparatuur, misschien van de ASDIC of radio. Daarnaast bevindt zich een loodzuuraccu.
Iets verder naar voren komt de gebroken rand van het hoofddek iets boven de zeebodem uit, en achter het dek ligt een cilinder met gecomprimeerd gas (7).
Iets hoger en verder naar voren bevindt zich de basis van het stuurhuis (8). Het stuurhuis zelf was gemaakt van koperen plaat, wat mogelijk heeft bijgedragen aan de Carantan's dodelijk slechte stabiliteit in een zware zee. Dit is ook een voor de hand liggend doelwit voor berging, dus het is niet verwonderlijk dat niets van de stuurhut overblijft.
Dit markeert de hartlijn van het schip en laat zien hoe ver het wrak in de zeebodem is gezonken, en waarom er geen teken is van de bakboordschroefas.
Bijna op de zeebodem bevindt zich de badkamerinrichting (9) – een kleine wastafel en een toilet met een vloer van kleine blauw-witte tegels, een verandering ten opzichte van de grote zwart-witte tegels die gebruikelijk zijn op Britse schepen.
Op de zeebodem, tussen het puin van het bovendek van het schip, bevinden zich nog een aantal elektrische batterijen (10), dan meer dieptebommen (11) en schaalomhulsels.
Het dek breekt nu volledig af bij de resten van een schot. Een deel van een luikhoofd blijft vóór het schot, en vervolgens een hoekgedeelte dat van de voorkant van het stuurhuis zou kunnen komen (12).
Onze tour passeerde eerder een granaathuls. Het bijbehorende 75 mm kanon uit de Eerste Wereldoorlog is geborgen, hoewel de steun voor de kanonhouder nog steeds aanwezig is (13), een zware stalen buis die door een stukje dek naar de kiel zakt. Mogelijk werd een luik in de schacht gebruikt om munitie op te tillen.
Iets verder naar voren de ankerlier (14) wordt op dezelfde manier stevig vanaf de kiel ondersteund door een paar stalen buizen.
Ten slotte wordt de boeg bijna tot aan de kiel gebroken, waarbij alleen de voorsteven overblijft (15).
Op de zeebodem, vlak bij de punt van de voorsteven, bevindt zich een klein deel van de romp, waarin de ankerbak is verzonken.
Ongewoon voor een Wrak Tourvolgt onze route terug naar achteren nu de kielzijde van het wrak tot aan een groot, half traanvormig uitsteeksel vanaf de onderkant van de kiel, de sonarbehuizing (16).
De andere helft van de traan is samen met de inhoud van de behuizing verwijderd, vermoed ik kort daarna door marineduikers Carantan zonk in december 1943. Het bovenste deel van het mechanisme voor het draaien van de sonar en twee grote elektrische aansluitingen bevinden zich net binnen de kiel.
Midscheeps is het schot onder de stuurhut voorzien van een ladder (17) bijna helemaal tot aan de kiel eraan vastgemaakt. Tot aan de stuurboordzijde van het wrak, op ongeveer 23 meter hoogte, bevindt zich net binnen dit schot een dieselgenerator (18), dan een dieselmotor (19) het aandrijven van de stuurboordschroefas.
De generator is enorm groot voor een schip van de Carantan's 135 ton, en zou de elektrische mijnenveegapparatuur hebben aangedreven. De overeenkomstige machines aan bakboordzijde liggen begraven in het sediment en puin eronder.
Als je met een vertraagde SMB opstijgt, is dit het ondiepste punt van het wrak, en een goede plek om het te lanceren, maar pas op dat het dicht bij de schietlijn kan zijn, afhankelijk van de richting waarin het tij zich opbouwt.
Met dit in gedachten kan het gemakkelijker zijn om ongeveer 10 meter naar de ene kant van het wrak te zwemmen om een vertraagde SMB te lanceren, of om op een wrak dat zo klein is met weinig decoratie terug te keren naar de schietlijn en op te stijgen.
Met dank aan Martin Jones.
GIDS
ER KOMEN: Volg de A351 voorbij Corfe Castle naar Swanage en volg de borden naar het stadscentrum en de pier. Parkeren op de pier is beperkt, dus wees voorbereid om duikers en uitrusting af te zetten en de parkeerplaats verderop op de heuvel te gebruiken.
HOE U HET VINDT: De GPS-coördinaten zijn 50 34.991N, 001 56.224W (graden, minuten en decimalen). Het wrak ligt met de boeg naar het westen en is, omdat het zo klein is, moeilijk te vinden en neer te schieten.
GETIJDEN: Slank water treedt één uur vóór en zes uur na hoogwater Dover op, tegelijkertijd met slap water op het nabijgelegen Kyarra. Het zicht is meestal het beste bij laag water.
DUIKEN: Sidewinder en Mary-Jo van Swanage Bootcharters, 01929 427064.
LUCHT: Lucht en nitrox zijn verkrijgbaar op de Swanage-pier van Divers Down, 01929 423565
INRICHTING: Er zijn veel B&B's, kleine hotels en campings. Contact Toeristische informatie over Swanage, 01929 422885.
Kwalificaties: Een gemakkelijke diepte voor PADI Geavanceerd open water of BSAC Sport
Divers, en vooral geschikt voor nitrox.
LANCERING: Er is een trailerhelling bij het botenpark van Swanage, dicht bij het reddingsbootstation.
VERDERE INFORMATIE: Admiraliteitskaart 2615, Bill van Portland naar de naalden. Ordnance Survey-kaart 195, Bournemouth, Purbeck en omgeving. Duik Dorset, door John en Vicki Hinchcliffe. Scheepswrakken aan de zuidkust van East Dorset en Wight, door Dave Wendes.
Pluspunten: Handig vanuit Swanage, en een afleidingsmanoeuvre waard van de Kyarra.
Nadelen: Het kan druk zijn als er meer dan één boot met duikers op het wrak is.
DIEPTE: 20 m - 35 m
