De meeste wrakken van zeilschepen bevatten te weinig details om de volledige Wreck Tour-behandeling te rechtvaardigen, maar JOHN LIDDIARD en illustrator MAX ELLIS hebben een dubbele header bedacht: een Victoriaans zeilschip in Pembrokeshire, een ander op het eiland Man, en beide echt mooie duiken!
WIJ BEGINNEN MET DE HOOGLAND HUIS, een bark met ijzeren romp, 32 meter onder Freshwater Bay in Pembrokeshire. Het 1371 ton wegende schip ging verloren toen de kabel tijdens het slepen uit elkaar ging.
Het enige deel van de Hoogland Thuis die aanzienlijk van de zeebodem afsteekt, is de boeg (1), die naar bakboord is gevallen en oploopt tot 28 meter. Sommige van de bovenste delen zouden van hout zijn gemaakt en zijn nu weggerot, waardoor een ijzeren trospijp en een groot traditioneel anker met Admiraliteitspatroon op de zeebodem achterblijven. (2).
Achter de boeg bevindt zich een ankerlier (3), wat aangeeft dat de Hoogland Thuis Het moet uitgerust zijn geweest met een kleine ezelketel die stoom leverde om de lier aan te drijven, hoewel ik geen enkel puin van zo'n ketel kon vinden. Het is zeer waarschijnlijk dat het van koper zou zijn gemaakt, dus het zou een waarschijnlijk item voor berging zijn geweest.
De bijbehorende ankerketting vormt een betonnen paal bij de kiel van de boeg (4).
Ik vermoed dat de Hoogland Thuis zonk met gelijke kiel en brak vervolgens naar bakboord, omdat dit de richting is waarin de boeg en de achtersteven zijn gevallen en er puin van het dek en de tuigage kan worden gevonden.
Als je vlak bij de bakboordzijde van het wrak blijft, zie je een klein gedeelte van de ijzeren luikhoofd, gevolgd door een paar kleine bolders rechtop op hun montageplaat. (5).
Iets verder naar achteren en naar bakboord bevindt zich het onderste gedeelte van de voorste mast (6). Zoals op veel zeilschepen zou alleen het onderste deel van de mast van ijzer of staal zijn geweest, en het bovenste deel van hout.
Achter het mastgedeelte bevindt zich een kleine lierspindel (7). Er zou waarschijnlijk maar één lier zijn gemonteerd om het tuigage tussen alle drie de masten te kunnen bedienen.
Een soortgelijk mastgedeelte van de hoofdmast bevindt zich iets verder naar achteren (8). De Hoogland Thuis was een driemastbark, wat betekent dat de voormast en de hoofdmast vierkantgetuigd zouden zijn geweest, maar de achterste (bezaan)mast zou van voren naar achteren zijn getuigd.
Het zou niet ongebruikelijk zijn dat de bezaanmast volledig van hout was, dus er is geen overeenkomstig onderste metalen gedeelte van de bezaanmast.
De nabijheid van het achterschip wordt aangegeven door een gebogen gedeelte van de rompribben (9), dan ten slotte de roerpaal en het roer (10). Net als de rest van het schip is het achterschip naar bakboord gevallen.
De kiel van het schip is intact en loopt helemaal terug tot aan de boeg (11) en (12). Hier laten de ijzeren spanten en ribben, ontdaan van de rompbeplanking, het volledige skelet van de romp zien.
Een duik op de Hoogland Thuis Het is onwaarschijnlijk dat je lange decompressiestops maakt, dus een paar minuten kunnen gemakkelijk worden verwerkt terwijl je weer langs de shotlijn opstijgt.
STORMACHTIGE ONDERVAL
HOOGLAND HUIS, zeilschip. GEBOUWD 1886, GEZOND 1895
DE HAWSER DIE BOND de ijzeren bark van 1371 ton Hoogland Thuis van Glasgow naar de stoomsleepboot Krijger kon de spanning van de zuidwestelijke storm die op 9 november 10 om 1895 uur toesloeg, niet verdragen, schrijft Kendall McDonald. De schepen bevonden zich in Pembroke's West Freshwater Bay, Hoogland Thuis in ballast naar Londen gesleept.
Er ontstonden zeer snel enorme zeeën, de tros brak plotseling en de bemanning van de sleepboot zag haar van hen wegdwarrelen de duisternis in.
Om 10 uur werden noodsignalen gezien door de kustwacht van Angle, maar het licht verdween plotseling en het enige omvangrijke spoor van de Hoogland Thuis was haar naambord, dat de volgende ochtend aanspoelde.
Kapitein John McWhir, zijn zeventien bemanningsleden en twee passagiers werden nooit meer gezien. Het wrak van de bark, die in 17 was gebouwd door Ramage & Ferguson uit Leith, werd later gevonden in Freshwater Bay, rond Linney Head.
GIDS
ER KOMEN: Volg de M4, A40 en A477 naar Pembroke Dock, steek dan de brug over naar Neyland en volg de borden naar de jachthaven.
HOE U HET VINDT: GPS-coördinaten zijn 51 39.80N 5 06.70W (graden, minuten en decimalen). Het wrak ligt grotendeels vlak op een zanderige zeebodem, waarbij alleen de boeg zichtbaar is op een dieptemeter.
GETIJDEN: Met een getijdenverschil van doorgaans 6 meter is speling essentieel, en dit valt samen met hoog- en laagwater bij Brest.
LANCERING: Slips zijn verkrijgbaar bij Neyland en Dale.
DUIKEN & LUCHT: Pembrokeshire duikcharters, 01437 781569.
INRICHTING: Pembrokeshire Dive Charters kan accommodatie regelen in het Lawrenny Castle Hotel in Neyland.
Kwalificaties: Ideaal voor PADI Geavanceerd open water/BSAC Sportduikers. Klein genoeg voor een PADI Deep Specialty-duiker om van te genieten zonder in decompressie te raken.
VERDERE INFORMATIE: Admiraliteitskaart 2878, Benaderingen van Milford Haven. Ordnance Survey-kaart 157, St David's en Haverfordwest-gebied. Shipwreck Index van de Britse eilanden Vol 5, West Coast en Wales, door Richard en Bridget Larn.
Pluspunten: Een klein gedoken wrak uit het einde van het tijdperk van de grote zeilschepen.
Nadelen: Eén duik en je hebt alles gezien.
Met dank aan Steve Lewis en Oliver Boyle.
Verscheen in DIVER december 2007
Bekijk nu de andere helft van dit Wreck Tour-paar – de Thracisch
Een plaquette in de Church of Holy Trinity, Wingate, Nr Hartlepool herdenkt het verlies van een jonge William James in de tragedie