Misool in Raja Ampat is niet zoals andere plaatsen, en het duikcentrum is ook een beetje bijzonder, zegt JOE DANIELS
MIJN EERSTE ERVARING MET DUIKEN Raja Ampat kwam drie jaar geleden. Het gebied was voor mij een soort heilige graal onder de duikbestemmingen. Als onderwaterfotograaf was mijn lijst met opnames uitgebreid en, dacht ik, ambitieus.
Na een paar dagen duiken was het echter duidelijk dat de plek mijn verwachtingen overtrof. De overvloed en diversiteit van het leven was overweldigend.
Mijn zevendaagse reis besloeg slechts het oppervlak van het aanbod, dus ik moest terugkeren om verder te verkennen.
De Koraaldriehoek is de term die duikers gebruiken om te verwijzen naar het mondiale epicentrum van de mariene biodiversiteit. Het gebied, dat de Indonesisch-Filippijnen en de verre zuidwestelijke Stille Oceaan omvat, beslaat 1.6% van het oceanische gebied van de aarde.
En in het midden van de driehoek ligt een archipel van kleine kalkstenen eilanden genaamd Misool, waar ik de komende tien dagen zou doorbrengen.
We kruisten een kleine groep open water naar een eilandenketen die van oost naar west liep voor onze eerste duik. Omdat ik op een gemiddelde locatie een uitcheckduik verwachtte, rolde ik terug van de boot het water van 29°C in en keek naar beneden.
Slechts een paar keer in mijn duikcarrière had ik dit zicht gezien – 35 meter zou een conservatieve schatting zijn geweest. Ik liet mijn trimjacket leeglopen en liep naar een zacht glooiende muur met een hoogtepunt verderop.
De muur was prachtig, bedekt met enorme zeewaaiers in alle denkbare kleuren en vormen. Velen, zo bleek, waren gastheer voor pygmee-zeepaardjes.
In de ruimte tussen de zeewaaiers bevonden zich zachte koralen die bijna neon leken, zo levendig waren de kleuren.
Het hoogtepunt van de duik was het hoogtepunt. Kijkend vanaf de basis op 20 meter hoogte stroomden scholen delicate anthias en manische geelstaartfusiliers over de zeewaaiers, zachte koralen en tonsponsen die het versierden.
Achter mij, in het blauw, hing de chevron-barracuda moeiteloos in de zachte stroming.
Gedrongen grijze rifhaaien verschenen ook sporadisch voordat ze in het eindeloze blauw verdwenen.
Ik was weggeblazen door de riffen van het noorden van Raja Ampat, maar na slechts één duik verder naar het zuiden was het duidelijk dat ik op een heel bijzondere plek aan het duiken was.
Misool is een speedboottocht van vier uur vanuit de drukke haven van Sorong. Bijenkorfvormige kalkstenen eilanden liggen verspreid over een zeer productief zeegezicht. Dit gebied is waar de Stille Oceaan de Indische Oceaan ontmoet in een mengkom van mariene biodiversiteit.
Als u afdaalt naar de riffen rond Misool, bent u getuige van een functionerend, gezond ecosysteem. Het gebied herbergt meer dan 1500 bekende vissoorten, 537 koraalsoorten en 700 soorten weekdieren.
De riffen wemelen van de jacks, fusiliers, Napoleon-lipvissen en gigantische trevally. Oude gorgonenzeewaaiers en onmogelijk kleurrijke dendronepthya-zachte koralen bedekken diepere delen van het rif, terwijl de ondiepe delen worden gedomineerd door steenachtige acropora's en zachte leerkoralen, waardoor ongerepte tuinen baden in lichtstralen ontstaan.
Het koraal in het gebied lijkt ook beter bestand tegen bleekeffecten dan op andere locaties, zoals het Great Barrier Reef.
Er zijn ook onderzeese bergen, waar de samenkomst van de twee oceanen het soort voedzame stromingen creëert die reuzen aantrekken. Misool herbergt een populatie van ongeveer 800 mantaroggen die regelmatig gebruik maken van de schoonmaakstations op de onderzeese bergen. Ze zitten roerloos in de stroming, terwijl poetslipvissen parasieten uit hun kieuwen en huid plukken.
MAAR WAT MAAKT MISOOL UNIEK is dat beide soorten manta's, de oceanische of gigantische Manta birostris en het rif Manta alfredi, samen op dezelfde duikplek kunnen worden gezien.
Er zijn maar weinig plaatsen op de planeet waar deze twee soorten met elkaar omgaan.
Magic Mountain is een van de beste duikplekken in de omgeving, zo niet de wereld.
Ik had veel over deze zeeberg gehoord en wilde er graag zoveel mogelijk tijd doorbrengen, omdat ik had gehoord dat je nooit wist wat er zou kunnen gebeuren.
Er komt veel meer bij kijken dan het zien van de interactie tussen beide soorten manta's. Tijdens mijn eerste duik daar daalden we af naar een bergkam op 25 meter hoogte, de diepere van de twee reinigingsstations. Terwijl we op de manta's wachtten, zagen we hoe enorme scholen barracuda's, blauwvintrevally's en gigantische trevally's kleinere aasvissen achtervolgden, waardoor een visueel feest ontstond.
Na 15 minuten gingen we naar het ondiepe gebied. Terwijl we langs de rand van de bergkam liepen, werd het al snel duidelijk waarom de term berg was gekozen: het ging niet alleen om de kolossale omvang, maar ook om de vorm.
We hebben de klim gemaakt totdat we de top bereikten op ongeveer 7 meter onder het oppervlak. Hier vonden we een gebied ter grootte van een voetbalveld bedekt met zachte koralen en gigantische bommies, en vol met leven.
Scholen jacks, reuzentrvally's, vleermuisvissen, gele snappers en fusiliers waren allemaal aanwezig in dit kleine gebied, waardoor het de perfecte speeltuin was voor onderwaterfotografen. We hadden echter pech met de manta's tijdens deze eerste duik, met slechts één waarneming op afstand.
VEEL ENDEMISCHE SOORTEN bewonen de wateren van Misool, waaronder de relatief recent ontdekte Raja Ampat-wandelhaai (Hemiscyllium halmahera), een soort epaulethaai.
Om het te zien moet je een nachtduik maken, dus op de tweede avond van de reis ging ik met mijn duikgids Bram op pad om te proberen een glimp op te vangen (en misschien een foto) van deze nieuwsgierige kleine haai.
We daalden af naar een onderzeese berg genaamd Cafe D’Break, en Bram controleerde de verschillende spleten en spelonken.
Het duurde niet lang voordat we onze eerste waarneming hadden, maar de haai leek nerveus door onze aanwezigheid en baande zich snel een weg naar een schuilplaats in een bommie.
Deze haaien zijn extreem flexibel en lijken in staat om slangachtig in elke spleet te knijpen.
Er gingen een paar minuten voorbij en toen riep Bram mij met paniekerige signalen van zijn rode fakkel. Ik draaide me om en vond een wandelende haai in de open lucht!
Deze man had geen haast en poseerde zelfs voor een foto. Die nacht zagen we vijf individuen tussen de 70 cm en 1 meter lang.
Een andere endemische soort die ik graag wilde fotograferen was een rode vorm van Hippocampus denise, liefkozend het pygmee-zeepaardje van de Kerstman genoemd. Deze heel schattige zeepaardjes zijn alleen te vinden rond Raja Ampat, en zijn het talrijkst in Misool.
Bram wist precies waar hij heen moest. De volgende dag gingen we er meteen naartoe en daalden af naar de rode zeewaaier waar dit halve centimeter lange zeepaardje woonde.
Geduld is van cruciaal belang bij het fotograferen van pygmeeën, omdat ze de neiging hebben de camera uit de weg te gaan, en wie kan hen dat kwalijk nemen? Hoewel er eindeloos dergelijke macro's zijn fotografie mogelijkheden in Misool voelde het altijd als een risico om een macrolens vast te binden, omdat je nooit helemaal weet wat er zou opduiken.
Gelukkig wordt een groot deel van dit ongerepte zeegezicht omgeven door een bewaakte no-take zone van 470 vierkante kilometer, opgericht door de oprichters van het Misool Eco Resort & Conservation Centre, Andy en Marit Miners.
Het resort, gelegen op het idyllische eiland Batbitim, werd uitsluitend met de hand gebouwd van teruggewonnen hout uit het gebied, dus er werd geen enkele boom gekapt om het te bouwen. Het resultaat is spectaculair.
Het terrein was vroeger een kamp voor het ontvinnen van haaien, en toen Andy voor het eerst op het eiland landde, lag het strand bezaaid met karkassen van haaien. De vinnen zou zijn doorverkocht aan kopers voor de handel in haaienvinnensoep.
Het resort is bedoeld als een manier om een natuurbeschermingscentrum te financieren dat onderzoek, onderwijs en de bescherming van het zuidoosten van Misool zou kunnen bevorderen.
In 2005 versterkten de eigenaren van het eiland en de omliggende riffen, de lokale gemeenschap en het Misool Eco Resort het partnerschap dat zou resulteren in de eerste no-take zone in de regio.
De lokale gemeenschap leeft van de zee, en de no-take zone is een gebied dat afgelegen was en daarom zelden werd bevist, dus de verhuizing beperkte haar activiteiten niet.
Integendeel: vissers die buiten het Misool-zeereservaat werken, hebben sinds de invoering ervan betere vangstcijfers gerapporteerd. Vissen gedijen goed in de no-take-zone, maar vissers profiteren van eventuele overloop.
Nu bestaat het reservaat uit twee no-take-zones, verbonden door een oppervlakte van open water met gebruik van beperkte versnellingen. De oppervlakte van het reservaat is nu twee keer zo groot als Singapore en zou ongetwijfeld worden geëxploiteerd als er niet fysiek werd gepatrouilleerd door vijftien fulltime rangers, verdeeld over drie rangerstations aan de grenzen van het reservaat.
Sinds de implementatie van het Misool Zeereservaat is de biomassa op veel van de riffen in een periode van zes jaar met 300% toegenomen, en sommige met 600%. Naar verluidt stijgen deze cijfers jaar na jaar.
Een ander onderzoek heeft aangetoond dat er 25 keer meer haaien in het Misool Zeereservaat leven dan daarbuiten. Ooit een hotspot voor het vinnen van haaien, is het reservaat nu een toevluchtsoord voor hen.
VERBLIJF IN HET RESORTzien gasten een constante stoet jonge zwartpuntrifhaaien (Carcharhinus melanopterus), de posterjongens van dit succesverhaal over natuurbehoud.
Blacktips zijn niet de enige elasmobranchensoorten die profiteren van het zeereservaat. Het aantal manta's in de oceanen is tussen 25 en 2010 2016 keer zo groot geworden.
Samen met het reservaat voert Misool sinds 2011 onderzoek uit naar manta's. Dankzij de verzamelde gegevens heeft het project ertoe bijgedragen dat Indonesië in 2014 een landelijk verbod op de visserij op en de handel in manta's heeft ingevoerd, en de succesvolle petitie om haaien en roggen in het hele land te beschermen 15,500 vierkante kilometer van de Raja Ampat-regio waar in 2010 het Raja Ampat Shark & Manta Sanctuary werd opgericht.
Na tien dagen in Misool en elke beschikbare minuut in het water te hebben doorgebracht, bleek het moeilijk om te vertrekken. Voor mij als duiker, fotograaf en natuurbeschermer is het een paradijs, en wat zo bijzonder is, is om te weten dat het niet alleen voor toekomstige generaties duikers, maar ook voor de lokale bevolking veilig zal worden gesteld.
|
Verscheen in DIVER mei 2017
