FILIPPIJNSE DUIKER
Een van de weinige plaatsen ter wereld waar ontmoetingen met walvishaaien vrijwel gegarandeerd zijn, is Oslob, maar de plek blijft controversieel. Wat zou SAEED RASHID ervan vinden?
HET VERHAAL GAAT DAT IN 2011Vissers in het zuiden van Cebu op de Filippijnen hadden een probleem met walvishaaien die hun vis aten, en doodden die haaien vaak om hun vangst te beschermen.
Maar ze kwamen er al snel achter dat door het leggen van een rij broodkruimels (nou ja, vis) de haaien weggeleid konden worden van de visgronden.
Nu ze de haaien konden sturen waar ze maar wilden, realiseerden de vissers zich dat als ze hen naar een plaatselijke baai zouden leiden, toeristen zouden betalen om deze normaal gesproken ongrijpbare dieren te zien. Het nieuws verspreidde zich snel.
Snel vooruit naar 2018, en er heeft zich een enorme en enigszins controversiële onderneming opgebouwd rond het eens zo slaperige dorpje Oslob. Sommigen zeggen dat deze praktijk van het voeren van walvishaaien voor algemeen gebruik verkeerd is; anderen beweren dat, hoewel deze haaien door de Filippijnse wet worden beschermd, er velen zouden zijn gedood, en dat het voeren ook heeft geholpen om de lokale bevolking uit de armoede te halen.
Ik had de kans om het zelf te zien tijdens een bezoek aan Oslob op mijn ontgassingsdag aan het einde van een recent verblijf in Atmosphere Resort. Het is een twee uur durende veerboot- en autorit vanaf het resort, en ik had geen idee wat ik kon verwachten.
Als je de baai nadert, zie je langs de weg honderden borden met afbeeldingen van walvishaaien, dus het lijdt geen twijfel dat je op de juiste plek bent. We reden de parkeerplaats op. Er waren veel mensen op het strand, met rijtuigen in de rij om uit te laden. Het leek meer op de ingang van een pretpark dan op een natuurervaring, en ik voelde me een beetje ongemakkelijk, maar mijn lokale gids verzekerde me dat het heel goed werd beheerd.
De walvishaai-‘ervaring’ begon met een groepsbriefing waarin ons de regels werden verteld: een levenslangejas moet gedragen worden; geen flash fotografie; blijf meer dan 5 meter verwijderd van de haaien... je begrijpt het wel.
We kregen ook basisinformatie over de haaien zelf, waarbij veel nadruk werd gelegd op het feit dat dit haaien waren en geen walvissen, zoals zoveel mensen blijkbaar denken!
In het water
Na de oriëntatie werd ik met zeven andere mensen naar een kleine boot geleid. We werden de baai in gepeddeld om ons aan te sluiten bij een rij van acht andere boten die aan elkaar waren geregen.
Eenmaal vastgebonden vertelde onze gids ons dat we 30 minuten de tijd hadden met de haaien. Toen ik om me heen keek, zag ik drie andere rijen soortgelijke boten, elk met zijn eigen kleine waterfietsen die op en neer roeiden, en voedsel dat werd gegooid om de haaien te lokken.
Omdat ik met de haaien wilde kunnen freediven, vroeg ik of ik mijn leven kon verwijderen...jas. Dit bleek geen probleem te zijn, dus dat was al een regel die overtreden werd.
Ik glipte over de zijkant van de boot het water in en werd meteen geconfronteerd met twee walvishaaien van 8-9 meter. Ze zwommen vlak onder mij, en terwijl ik naar deze prachtige wezens keek, hoorde ik iemand schreeuwen.
Ik keek op en zag onze gids achter mij wijzen. Ik draaide me om en zag de enorme open bek van een andere walvishaai recht in mijn gezicht rammen. Er werd tegen mij geschreeuwd omdat ik dat ook was dichtbij de haai.
Nog een regel die werd overtreden, maar moeilijk te vermijden was toen er voedsel bovenop me werd gegooid. De haai bewoog zich gewoon op en neer langs de lijn en volgde het pad.
Het was ontzagwekkend om zo dicht bij een voedende walvishaai te zijn. Even vergat ik dat dit een gekunstelde ontmoeting was. Ik was nu van mijn boot weggegaan en kreeg snel een berisping van mijn gids, die erop stond dat ik binnen mijn eigen gebied bleef (het lijkt erop dat ik een beetje een regelovertreder was!).
Al het voedsel in het water maakte het erg troebel, waardoor het zicht terugliep tot 15 meter of minder. Het was moeilijk te zien hoeveel haaien waren in de buurt mij, maar het maximale dat ik ooit telde was zes.
Ik ben nog nooit ergens geweest waar ik zes walvishaaien tegelijk kon zien, dus het was echt een ervaring om nooit te vergeten. Kijkend naar de naderende haaien, was het gemakkelijk om te vergeten dat er meer dan 100 mensen in de baai precies hetzelfde deden.
Sommige van mijn medepassagiers kozen ervoor om de actie vanaf de boot te bekijken, maar de anderen lagen naast mij in het water. Men schrok al snel terug in de boot toen de volgende haai voorbijkwam, totdat de aantrekkingskracht van een selfie met een van deze prachtige wezens te sterk werd.
Onze gids was van plan foto's te maken van de andere gasten met de haaien op de achtergrond. Dit liet voor mij de lelijke kant zien van menselijke interacties met de natuur, waarbij mensen meer gericht waren op het krijgen van een foto met de haaien dan genieten van de ervaring zelf.
Toen ik het circus zag ontvouwen, zag ik een gids van een andere boot overzwemmen en het leven verwijderen...jas van een gast, die vervolgens dieper onder water werd getrokken om een beter schot mogelijk te maken.
Voor mij was dit een stap te ver en het leek erg onveilig, omdat de gast niet zelfverzekerd overkwam in het water.
Ik maakte mijn gevoelens duidelijk, waarvoor ik alleen maar een glimlach kreeg en "OK, OK!" voordat ze verder gingen met een tweede persoon, hoewel deze een betere zwemmer leek te zijn.
Dit was echt de invloed van Instagram in actie, waarbij mensen wanhopig op zoek waren naar de ultieme kans om ‘viraal te gaan’ op sociale media.
Onze 30 minuten waren snel voorbij en ik werd teruggeroepen naar de boot. Terwijl ik de korte afstand terug naar de kust peddelde, was ik me meer bewust van mijn omgeving en keek ik om te zien wat er aan de hand was terwijl de andere mensen naar de haaien keken.
Bij de meeste boten leek de helft van de gasten in het water te zitten en de helft ervoor te kiezen om aan boord te blijven.
Degenen die zich in het water bevonden, lieten hun gidsen hen nauwlettend in de gaten houden, en ik zag dat iemand anders te horen kreeg dat hij te dicht bij de haaien was.
Terug aan wal stonden er rijen anderen te wachten op hun kans.
Mijn kijk op Oslob
Denk ik dat het klopt? Dat is een moeilijke vraag om te beantwoorden. Uit gesprekken met experts blijkt dat slechts ongeveer zes haaien gewend zijn geraakt aan het voeren, en velen komen er slechts een of twee keer langs op hun trekroute naar andere plaatsen, dus het lijkt geen significante impact op de bevolking te hebben gehad.
Het heeft de lokale bevolking duidelijk uit de armoede gehaald en mij werd verteld dat een groot deel van het ingezamelde geld binnen het gebied blijft.
Het heeft ook educatieve waarde, aangezien veel toeristen uit dezelfde landen komen die ervan worden beschuldigd de haaienpopulaties te hebben verwoest door het ontvinnen.
Dus misschien kan het kijken naar deze majestueuze vissen helpen de mening te beïnvloeden en uiteindelijk deze praktijk te stoppen.
Maar er is geen ontkomen aan wat er in Oslob gebeurt. Het is duidelijk uitbuiting van wilde dieren, en mij is verteld dat het alleen maar drukker wordt.
Vind ik dat het goed geregeld is? Afgezien van het incident waar ik getuige van was, waarbij iemand zonder leven onder water werd getrokken...jas, wanhopig op zoek naar een selfie, denk ik dat ze de activiteit zo goed mogelijk beheren.
De briefing was informatief en de meeste gidsen lijken de haaien te respecteren.
Het voeren gebeurt slechts een korte tijd in de ochtend en blijkbaar worden er strikte grenzen gesteld aan de hoeveelheid voedsel die in het water wordt gedaan, omdat dit de haaien dwingt om zowel naar hun eigen voedsel te zoeken als de uitgedeelde voedselpakketten in ontvangst te nemen.
Zou ik het nog een keer doen? Nee, dat denk ik niet. Ik heb gezien wat ik nodig heb en het zal iets zijn dat ik nooit zal vergeten, maar het liefst zou ik walvishaaien spontaan uit het niets zien zwemmen in hun natuurlijke omgeving.
Zou ik dit aan iemand anders aanbevelen? Ik zou zeggen dat als je een pure adrenaline-ervaring wilt en je nog nooit walvishaaien in hun natuurlijke omgeving hebt gezien, dit niets voor jou is, omdat niets een toevallige ontmoeting onder water kan vervangen.
Aan de andere kant, als je altijd al een walvishaai hebt willen zien en dit zou je enige kans kunnen zijn, dan, ja, waarom niet. Maar uiteindelijk moet je zelf een besluit nemen.
FEITBESTAND
- HOE ER > Philippine Airlines vliegt dagelijks via Manilla naar Dumaguete of Cebu.
- DUIKEN & ACCOMMODATIE > Saeed logeerde Sfeer resort
- WANNEER TE GAAN > Het hele jaar door, maar het droge seizoen loopt van november tot april.
- PRIJZEN > Oslob ligt op 90 minuten rijden per auto en boot vanaf Atmosphere, en een excursie van een halve dag kost vanaf £ 75, afhankelijk van de groepsgrootte.
- BEZOEKERSINFORMATIE > Het is leuker op de Filippijnen
