De Med op zijn best

“DE AANTAL VISSEN zijn ongetwijfeld toegenomen”, zegt Vinny terwijl we de lage oktoberzon zien opkomen boven de Maddalena-archipel, voor de noordoostkust van Sardinië.

We liggen afgemeerd bij het kleine eilandje Barrettinelli, een van die rotsachtige stipjes op een kaart die, dankzij een geografisch toeval, een vuurtoren verdiende.

Het licht beschermt schepen die varen tussen het grotere Isola Spargi en het nog grotere – en zeker de moeite waard om te verkennen – La Maddalena. Dit is het eiland dat zijn naam dankt aan de kleine rotsachtige granieten rotsen, riffen, eilandjes en eilanden waaruit de archipel bestaat.

Ik had net genoten van mijn laatste duik van de week en wilde van Vinny, mede-eigenaar van Nautilus Diving Centre, te horen krijgen hoe de zaken ten goede waren veranderd voor de lokale duikgemeenschap nadat het gebied eind vorig jaar werd uitgeroepen tot Nationaal Park. jaren negentig.

“Er zijn meer, grotere vissen, meer tandbaarzen en meer amberjack,” vertelde hij me. "We zien sommige vissen vaker in verschillende perioden van het jaar, meer jacks in de herfst, maar we zien meer sinds ze de visserij hebben gecontroleerd."

De Middellandse Zee wordt al eeuwenlang geëxploiteerd (misschien overgeëxploiteerd), dus het was goed om te horen dat de bescherming die het park biedt, bijdraagt ​​aan het behoud van de archipel als een fascinerende duiklocatie.

Dat had ik zelf gezien, bij een duik die de gidsen soms en terecht Moray City noemen. Ik had op deze ene plek meer palingen gezien dan ooit tevoren.

Een wirwar van enorme rotsblokken, die eruitzagen alsof ze door reuzen waren neergeworpen, leek een perfect thuis te bieden voor tientallen mediterrane murenen.

Dit zijn behoorlijk aantrekkelijke vissen, met geelbruine tot gouden markeringen langs hun flanken. Niet dat ze zich meestal overdag wagen, maar we hebben wel een indrukwekkend exemplaar gezien dat een Octopus, hem heen en weer slaand als een terriër.

Krachtige kaken verpletterden het leven uit het ongelukkige weekdier.

Rond de grotere rotsen zaten duizenden kleine waterjuffers. Toen we het grote veld met rotsblokken passeerden en lager zakten, raakten we een thermocline en zagen we de veelbetekenende vervaging van het water. De temperatuur daalde van 23 naar 17°C, en ondanks mijn twee lagen neopreen,

Ik begon te bibberen.

No matter, as we came across a towering wall my lights picked up the vivid violet of a nudibranch, a type of Flabellina, and I forgot the cold a little and tried to get some shots, glad to have a macro lens fitted to my camera.

MIJN GIDS WACHT geduldig en zijn lokale kennis en misschien veel jongere ogen wierpen hun vruchten af. Hij wees naar een kleine vis die in een spleet in de muur lag te rusten, een grondel met rode lippen.

Ik heb deze al eerder gezien, maar het is me nooit gelukt om er een fatsoenlijke foto van te maken. Ze hebben de toepasselijke naam, hebben een levendige rode steenbolk en zijn gecamoufleerd, wat betekent dat je ze gemakkelijk kunt passeren.

Het was een mooie laatste duik geweest, bekroond door de aankomst van een school amberjacks, herkenbaar aan de “slash”-markering in hun oog. Deze markering is door de duikgidsen omgezet in een handteken – een vinger die een snijdende beweging over het oog maakt – om deze krachtige roofdieren aan te duiden. Het is een koe in de biologie dat een groot aantal roofdieren duidt op een gezond en bloeiend ecosysteem.

Ik wist niet zeker wat ik op deze reis kon verwachten. Toen ik aankwam in de havenstad Palau (nee, een andere plaats), waren de hemelen opengegaan en leken ze van plan om nog een tijdje open te blijven. Het occasionele gerommel van de donder en een stevige bries hadden niet geholpen.

De volgende ochtend had ik met tranende ogen en een beetje te weinig cafeïne kennis gemaakt met Vinny en Stephanie, de andere eigenaar van Nautilus.

We zochten wat uitrusting voor me uit en begaven ons naar de haven, die vol zat met slimme jachten van de welgestelden die van dit stuk kustlijn hun nautische speeltuin maken.

Toen we op de goed uitgeruste boot van het centrum vertrokken, merkte Vinny mijn koepelpoort op en praatten we over de fotografie opties voor de week, wat erop wijst dat macro-opnamen de beste keuze kunnen zijn, in ieder geval voor de komende paar dagen met de verminderde zichtbaarheid veroorzaakt door recente stormen.

‘Na morgen zal het beter worden’, zei hij. “De wind zal ronddraaien.”

We doken van een klein rotsachtig eilandje vlakbij het eiland Spargi, een goed beschutte plek die favoriet was onder de gidsen. Het bleek een gebouw ter grootte van een stadhuis te zijn dat van de 30 meter zeebodem naar 5-6 meter onder het oppervlak rees.

In de scheuren in de rots zaten anemonen en allerlei soorten leven die uit mijn fakkellicht tevoorschijn kwamen. Toen we naar het laagste punt van de duik daalden, zwommen drie grote tandbaarzen lui weg de duisternis in. We liepen langzaam om de rots heen en bereikten onze veiligheidsstop. Het was allemaal een beetje somber en de regen beukte nog steeds op de woelige zee toen we boven kwamen.

Vinny bleek een man van zijn woord te zijn. Toen we Palau verlieten en de volgende dag langs de Capo d'Orso naar het oosten reden, verhief de zon zich boven de skyline en het natuurlijke beeldhouwwerk van de Roccio dell Orso (berenrots). Het was nog steeds winderig, maar niet verontrustend, en we zouden gemakkelijk kunnen duiken.

De locatie, Cala d'Orso, was geweldig voor naaktslakken. Het heldere violet van de witgepunte en paarse nudi's was gemakkelijk te herkennen, net als de migrerende aeoliden met witte lichamen, met hun rood- en blauwgepunte cerrata (de uitsteeksels die de lichamen van veel naaktslakken bedekken).

Damselfish was overal, hoewel dichter bij de openingen tussen de wirwar van rotsen scholen jonge exemplaren bleven, met de elektrisch blauwe strepen die ze zouden verliezen als ze volwassen waren.

DIEPER EN VERDER under the rocky overhangs, the bright red of cardinalfish glowed under my torch. These fish are easily overlooked, blending in and looking decidedly drab until illuminated.

On that note a good torch, with a wide beam, is essential to see the life here in “true colour”. Wherever the sun can’t reach, the rocks are covered in yellow

en oranje poliepen en kopkoralen, die groeien in een wirwar van blauwe en felrode sponzen. De kleuren kunnen adembenemend zijn.

Het was goed om een ​​plezierige duik te hebben na een lange reis en slecht weer, en terwijl we chocoladetaart en koekjes aten samen met hete zoete thee, vermoedde ik dat ik het toch wel leuk zou vinden.

Nautilus lijkt het goed te doen – een behoorlijke verhouding tussen gidsen en duikers (een tiental gasten leek de norm te zijn) was welkom, net als de bereidheid van de gidsen om je te helpen met het aankleden.

Opnieuw dacht ik na over hoe hard duikgidsen werken. Nadat ze op een ochtend voor een boot vol duikers hadden gezorgd, kregen ze 's middags cursussen en proefduiken, naast alle andere dagelijkse taken van een druk duikcentrum.

De volgende duik zag ons terug bij Spargi, en hoe anders was het. Tussen de voorbijtrekkende wolken brak de zon door en de scholen brasem glinsterden zilver. Koebrasem graasde op het algengras en deed hun naam eer aan, en scholen jonkvrouwen stroomden voortdurend om ons heen.

Nudi's waren weer aanwezig, in grote aantallen en behoorlijk groot. Paarse naaktslakken leken op explosies van tentakels. Kleine maar subtiel gemarkeerde drievinvissen rustten op hun vinnen.

Een wirwar van schelpen rond een scheur zou duiden op een Octopus, verstopt in zijn tuin.

Deze duik zou iets ondieper zijn, dus we misten de tandbaars, maar het macroleven hielp me een handje, en terwijl we wat tijd met een dahlia-anemoon doorbrachten, slaagde ik erin enkele foto's te maken van een dier waarmee ik altijd moeite heb gehad – de anemoongarnaal. Deze zitten vaak verscholen in de tentakels van de anemoon en bijna te klein voor mijn ouder wordende ogen. Dit is een uitdaging, en hoewel ik niet zeg dat het mij is gelukt, was het wel de beste die ik ooit heb gedaan.

Het weer bleef verbeteren, zij het langzaam. Om eerlijk te zijn is dit niet normaal voor Sardinië, met regen en stormen die meestal beperkt blijven tot de wintermaanden en niet tot de herfst, wanneer de wateren bijna op hun best zouden moeten zijn.

Ondanks deze seizoensinvloeden zouden de duiken van de volgende dag mijn favoriet zijn. We waren naar de oostkust van Isola de Caprera gereisd, naar een plek waar zeepaardjes waren gespot. Ik kruiste mijn vingers.

Ik heb nog maar één zeepaardje gezien in een zeegrasbed, en dat was wat ik tijdens deze duik verwachtte.

Dus toen mijn gids een met sponzen en poliepen ingelegde rotswand begon te scannen, vroeg ik me af wat er aan de hand was.

EERLIJK GENOEG, DACHT IK, en een paar kleine vissen lastiggevallen, in de veronderstelling dat ik geen zeepaardjes meer zou hebben. Hoe verkeerd ik was. Julie begon te gillen en naar me toe te zwaaien, en daar was hij dan, met zijn staart om een ​​groei van onkruid gewikkeld, en zijn manen vol uitsteeksels leken zo veel op de algen eromheen dat ik niet zeker weet of ik hem zou hebben opgemerkt.

Het ingetogen diertje was moeilijk te fotograferen, maar ik concentreerde me op zijn oog en wilde dat het een beetje ronddraaide en naar mij toe keek. Helaas niet, maar toch had ik het aantal zeepaardjes verdubbeld.

Het weer had mijn duiken enigszins bepaald, maar eerder dit jaar had het een ernstiger effect gehad. De warme temperaturen die het Middellandse Zeegebied de afgelopen zomer had ervaren, zorgden voor warme omstandigheden voor duikers, maar lastige omstandigheden voor enkele van de meest aantrekkelijke bewoners van het gebied: gorgonen.

Lange perioden waarin de temperaturen tot halverwege de jaren twintig reikten op de diepten waarin gorgonen gedijen, hadden hen zo onder druk gezet dat velen waren gestorven.

Ik had gevraagd of ik er enkele kon zien, en toen we een plek op ongeveer 30 meter afstand verkenden, was ik bedroefd toen ik zag dat de skeletten van de vele gorgonen roomwit waren waar het paarse vlees en de poliepen verdwenen waren. Vinny verzekerde me echter dat ze aan het herstellen waren, en inderdaad hadden velen nog steeds paarse plekken waar het dier aan het regenereren was.

For years I was unaware of these species, which often lie that bit deeper than many vakantievilla dives in the Med reach. How many UK divers are aware of these beautiful eco-systems, which rival any tropical location for colour and complexity?

Met een beetje geluk zorgt een koele zomer volgend jaar ervoor dat ze goed herstellen. Vinny vertelt me ​​dat de gorgonen onder de 40 meter in goede conditie blijven, maar het is veelzeggend dat de warmte dieper doordringt.