OMAN DUIKER
Verrassing Verrassing
Het is de ene verrassing na de andere voor JOHN LIDDIARD terwijl hij in de Golf van Oman duikt – te beginnen met een haai die er in alle opzichten helemaal niet zou moeten zijn
Sifah-jachthaven 's nachts. Inzet: De zelden gevlekte verpleegsterhaai.
TERWIJL OMAN IS “Net” aan de overkant van Arabië vanaf de Rode Zee is het duiken niet direct te vergelijken. Het zijn appels tot peren.
Op de top van de Indische Oceaan worden diepwaterstromingen ondiep de Golf van Oman in geduwd, waar ze in jacuzzi-warm oppervlaktewater terechtkomen dat wordt verwarmd door de woestijnzon. Dit biedt niet het soort zichtbaarheid dat je krijgt in de Rode Zee, maar het is zeer voedzaam voor plankton en daarmee voor de hele mariene voedselketen. Het is een mariene omgeving die zeker voor verrassingen zal zorgen.
Dergelijke omstandigheden kunnen aantrekkelijk zijn voor walvishaaien, maar tijdens mijn eerste duik bij Cave Site word ik getrakteerd op een wat kleinere haai.
Duikgids Julian wijst enthousiast op een verpleegsterhaai die in de schaduw van een stapel rotsblokken ligt te dutten. Het is niet de gemakkelijkste plek om foto's te maken, dus knip ik de achterkant van zijn kop.
Terug in de boot legt Julian zijn enthousiasme uit: “Je moet ons de foto sturen, niemand bij het duikcentrum zal geloven dat ik hier een verpleegsterhaai heb gezien!” Het lijkt erop dat het een ongebruikelijke gebeurtenis was.
De eerste indruk is belangrijk, niet alleen bij het duiken maar ook bij de reis, accommodatie en het duikcentrum.
Het inchecken bij het Sifawy Boutique Hotel verliep efficiënt en vriendelijk, zonder bruusk te zijn, het soort inchecken waar ik van hou. Mijn kamer kijkt uit op de nieuwe jachthaven, met het duikcentrum in de uiterste hoek.
Andere gebouwen zijn een mix van nieuwe winkels, kantoren en appartementen, allemaal ontwikkeld om precies de juiste balans te vinden tussen traditionele en moderne architectuur.
Het Jibal Sifah Resort ligt iets meer dan een uur ten zuiden van de luchthaven van Muscat en is een speciaal gebouwd resort.
De eerste helft van de overstap is een snelweg, de rest een kronkelige nieuwe weg die door de bergen loopt, het soort waar autoliefhebbers graag langs rijden. Niet dat we veel verkeer tegenkomen.
Verscheen in DIVER februari 2019
SIFAH IS EEN KLEINE badplaats met oog voor een zuiver evenwicht tussen traditionele en moderne architectuur. Als manager JP mij vraagt of ik ooit in El Gouna in Egypte ben geweest, want dat is ook een van de resorts, wordt mijn gevoel van déja vu verklaard.
Sifah groeit nog steeds langs het strand en rond de golfbaan, zegt hij, maar het is niet de bedoeling dat het ooit zo groot zal worden als El Gouna.
Extra Divers bevindt zich op de tegenovergestelde hoek van de jachthaven van het hotel. Als u geen zin heeft in een wandeling van 10 minuten in de droge hitte, rijdt er een elektrische golfkar met een pendeldienst. “Naar het vliegveld en stap erop”
is een lopende grap die een groep Zwitserse dames met de chauffeur maakt. De eerste indrukken zijn precies goed uitgekomen.
Het duiken wordt uitgevoerd vanaf een paar speedboten van 11 meter. We kleden ons half om in wetsuits bij het duikcentrum terwijl de bemanning onze uitrusting inlaadt, assembleert vervolgens onze eigen sets op de boot en controleert de druk voordat we vertrekken.
De boten hebben allebei een luifel over de volledige lengte om het grootste deel van de zon buiten te houden, en ik heb altijd een T-shirt om in de boot te dragen om de rest op afstand te houden.
NAMEN VAN DUIKPLAATSEN zijn eigenzinnig. Bij Cave Site is er geen grot. Het is vernoemd naar een holte onder de landtong die er vanaf de oppervlakte uitziet alsof deze zich zou kunnen ontwikkelen tot een onderwatergrot, maar dat is niet zo.
Ray-Monde is vernoemd naar een duiker genaamd Raymond, maar is ook een woordspeling in het Frans. De letterlijke vertaling is Ray-World, en daar zijn veel roggen gezien. Bij Ray-Monde is er een grot, of beter gezegd, een nauwelijks onder water gelegen tunnel door de landtong. Het is een goede tweede duik, je hoeft niet diep te gaan.
Ik zie geen roggen, maar misschien komt dat omdat ik in het ondiepe water boven de thermocline verbleef. Als ik dit als eerste duik had gedaan, zou ik dieper zijn gegaan en ze misschien hebben gevonden. Een paar dagen later zijn er bij Ras Abu Dawud zoveel torpedo (elektrische) roggen dat het een extra reden is om niet op het rif te zitten.
Normaal gesproken is het water warm genoeg voor een shortie tot 8-10 meter, dan een scherpe thermocline in koud, troebel water, en dan nog een laag die weer opklaart onder de 15-16 meter. Maar hoewel dat het patroon voor mijn reis bepaalt, is een dergelijke gelaagdheid niet betrouwbaar. Lagen kunnen variëren afhankelijk van het seizoen, tussen duikplekken en met het weer.
Zoals de financiële verkoper te zeggen heeft wanneer hij u een belegging probeert aan te smeren, zijn prestaties uit het verleden geen indicator voor toekomstige prestaties. Hetzelfde kan gezegd worden voor de gelaagdheid van warm en koud water bij Oman.
Terwijl ik ervoor heb gekozen om mijn 7 mm-pakje zonder capuchon mee te nemen, overleven anderen in 5 mm-pakken. Degenen met een capuchon over-jas lijken gelukkig, maar degenen in een stoomboot van slechts 5 mm zijn merkbaar terughoudend om in het koude, diepere water te blijven hangen.
Ik geniet er eigenlijk van om onder de thermocline in kouder water te vallen. Een eerste ‘ooh’ verandert al snel in een aangename en verfrissende ‘aah’.
Het bereik van de watertemperatuur, troebelheid en stroming leidt tot een breed assortiment zeeleven, vaak allemaal tijdens dezelfde duik. We zien riffen van hard en zacht koraal in het ondiepe water, en in de diepere watermuren van paarse gorgonen die meer aan de Middellandse Zee doen denken.
Op sommige plaatsen krijgen we een vreemde mengelmoes waar de omstandigheden gewoon niet tot een besluit kunnen komen, en het leven in warmer water overleeft vrijwel de koude perioden, terwijl het leven in kouder water zich door de warmere perioden heen worstelt.
Elke duik is een reeks kleine verrassingen. Vissoorten zijn de usual suspects, maar met een lokale twist. In het ondiepe water zijn overal voorbeelden van een van mijn favoriete vissen, de Picasso-trekkervis, te vinden.
Ik hoef niet te zoeken, kijk maar over het rif en er zijn er twintig of meer in zicht.
Waarom laten deze irritant camera-verlegen kubisten mij nooit dichtbij genoeg komen voor een goede foto?
Ik word gecompenseerd door een overvloed aan honingraatmurenen, die buitengewoon coöperatief zijn. Het zijn er zo veel dat ze gemakkelijk in aantal groter zouden kunnen zijn dan alle geelmondmuren en mozaïekmurenen bij elkaar opgeteld.
EEN VAN DE LOPENDE gedoe met duikreizen is bagagevrijstelling, vooral met een camerasysteem. Voor deze reis heb ik een nieuwe Olympus micro 4/3 in een Nauticam-behuizing en natte lenzen. Dit is zoveel kleiner dan mijn oude spiegelreflexsysteem dat ik het allemaal in de hand kan passen bagage en heb geen extra tas in het ruim nodig. Dat bespaart mij £ 70,- per enkele reis aan overtollige bagage.
Nu we hebben gekozen voor de natte lenzen van Nauticam voor de nieuwe camera-installatie, is de verleiding groot om elke duik te wisselen tussen standaardlens, groothoeklens en close-up/macro.
De verleiding is niet zo zwaar als het lijkt. De natte groothoeklens is zo flexibel dat ik kan uitzoomen voor een grote scène of kan inzoomen op grotere naaktslakken en garnalen dichtbij het glas. Alleen voor de allerkleinste beestjes moet ik echt ruilen.
Vissen als murenen, schorpioenvissen, hagedisvissen en platvissen passen ergens in het midden van het verspreidingsgebied. Als ik de Picasso’s maar zover kon krijgen om mee te werken, zou ik het ongetwijfeld ook voor hen kunnen gebruiken.
Dus een flexibele lens en een beetje mentale discipline behoeden mij voor te veel onderwaterlens-vetten.
Dat wil zeggen, totdat ik van een macro-onderwerp houd en er een schildpad, gigantische inktvis of mobularog opduikt. Dan is het een hectische haast om de lenzen weer terug te wisselen. Elke duik zit vol kleine verrassingen.
WIJ KOMEN NAAR ONS favoriet van de bootkapitein: het Al Munassir-wrak. De kapitein heeft daadwerkelijk op het schip gediend, dus hij is niet zo jong als hij eruit ziet.
Deze ex-Royal Oman Navy LST (Landing Ship Tank) van 2991 ton werd in 2003 voor meerdere doeleinden tot zinken gebracht – als sonardoel voor anti-onderzeeërs opleiding, een kunstmatig rif voor duikers en ter bevordering van de visstand.
Hij verspilt geen tijd met het vinden van het wrak en er is een boei aan de boeg vastgemaakt. Het hoofddek ligt ruim 10 meter boven de 30 meter zeebodem en een rondleiding op hoofddekniveau of net daaronder zorgt voor een behoorlijke duiktijd, vooral omdat we op nitrox duiken en ik een cilinder van 15 liter heb.
Nu we de kronkelige weg door de kustbergen hebben ervaren, is het gemakkelijk te begrijpen waarom de Royal Oman Navy over een kleine vloot van landingsschepen beschikt. Ze zijn de beste manier om het leger snel door het hele land te verplaatsen.
De Al Munassir was slechts licht bewapend. Oorspronkelijk zou er een geschutskoepel voor een snelvuurkanon op de boeg hebben gestaan, die nu is verwijderd. Aan weerszijden van de bovenbouw bevinden zich nesten voor twee 20 mm kanonnen. De kanonnen worden verwijderd, maar de pennen en schilden blijven.
De achterste helft van het dek is één lang helikopterplatform, groot genoeg om een SeaKing te landen. Aan de achterzijde is een lier en bak aanwezig die groot genoeg zijn voor de hekankers die bij dergelijke schepen standaard aanwezig zijn.
De ankers werden gedropt bij het naderen van een strand en werden zowel gebruikt om de nadering te controleren als om het schip daarna weg te trekken.
Terwijl onze duiken tot nu toe terug in de richting van Muscat zijn gegaan, gaan we de laatste paar dagen de andere kant op naar Ras Abu Dawud, een landtong en klein eiland met dezelfde naam, ongeveer 10 kilometer ten zuiden van het duikcentrum. Net als bij veel vertalingen van Arabische namen kan de spelling variëren.
Op duikplekken in het noorden hadden we af en toe een overlap met boten die naar het zuiden gingen vanuit duikcentra dichter bij Muscat. Ras Abu Dawud ligt buiten hun bereik, en we hebben de oceaan voor onszelf, op een enkele visser na.
De eerste twee duiken volgen een muur langs de noordkant van het eiland – in het midden springend, de ene dag naar het oosten zwemmend, de volgende dag naar het westen zwemmend.
De muur daalt af naar een zandige zeebodem op 26 meter hoogte met rotsen en rotsblokken aan de basis. Zoals gewoonlijk brengt de thermocline troebel water met zich mee dat opheldert naarmate we dieper gaan.
Er zijn tijdens eerdere duiken veel schorpioenvissen geweest. Het terrein hier is geschikt voor andere gecamoufleerde loerders, zoals krokodilvissen, steenvissen, roggen en torpedoroggen.
Ik merk niet eens dat er een in het zand ligt, totdat hij beweegt om de naaktslak die ik probeer te fotograferen te verdoezelen.
DE ZWITSERSE DAMES zijn mij ruim voor en melden na de duik dat ze een squadron mobula-roggen hadden gezien tijdens hun veiligheidsstop. Maar dat maakt niet uit, een tweede duik bij de ironisch genoemde Coral Rocks leidt naar een mobula die rond een schoonmaakstation cirkelt, veel paren grote inktvissen en een paar karetschildpadden.
Voor mijn andere tweede duik bij Ras Abu Dawud, en om mijn reis af te ronden, gaan we naar het wrak van een kleine stalen boot met een onbekende geschiedenis. Duikgids Julian springt in op de GPS-nummers, landt op het wrak en stuurt een DSMB naar boven die de rest van ons kan volgen.
De boeg van het wrak bevindt zich nog steeds op 10 meter
in het warme en heldere water. De thermocline is bijzonder troebel net eronder. Terwijl anderen naar beneden gaan om verder te verkennen, blijf ik bij de boeg hangen terwijl de school kogelvissen in de zachte stroming vliegt.
Een paar minuten later, terwijl alle anderen voor me staan, duik ik de duisternis in. Met een zeebodem van 16 meter is het niet diep genoeg om weer helder te worden. Maakt dat uit als we op zoek zijn naar Fatima het zeepaardje?
Niet echt, Julian wijst haar midden in haar favoriete massa oude kabel. Ze is zeker geen mediadiva. Haar neus is nauwelijks zichtbaar tussen de wirwar.
Het achterschip komt iets omhoog en hoewel het nog niet helemaal terug is in de heldere laag erboven, is het zicht iets beter en dringt er meer daglicht door. Slechts een paar meter maakt hetzelfde verschil in daglicht als 30 meter op andere locaties.
Zoals beloofd in de briefing blijkt het terrein besmet te zijn met naaktslakken. Waarom zoveel meer dan op andere sites? De eenvoudigste verklaring is dat ze door de romp en het dek van het wrak gemakkelijker te herkennen zijn.
Er kunnen andere factoren een rol spelen. Het dek van het wrak ligt net in de modderige laag en is geen geweldige omgeving voor koralen, maar is wel ideaal voor kleine sponzen en hydroïden.
Naaktslakken zijn over het algemeen erg kieskeurig wat betreft hun dieet, waarbij elke soort naaktslak vaak een specifiek soort voedsel eet, zoals een bepaalde spons of hydroid. Het wrak bevat veel voedsel voor naaktslakken en herbergt dus veel naaktslakken.
Ik dacht dat mijn laatste verrassing een naaktslak met blauwe edelsteen was, een variëteit die ik nog nooit eerder heb gezien. Volgens een zeeslakkenforum is Dendrodoris denisoni “een wijdverbreide soort in de Indo-Westelijke Stille Oceaan”.
Geen zeldzame soort dus, maar dat laat ik niet regenen op mijn parade – het is nieuw voor mij!
WANNEER IK THUIS KOM en mijn foto's op een groot scherm bestudeer, ontdek ik dat de naaktslak die ik onmiddellijk daarvoor had gefotografeerd een Hypselodoris uit de Golf was, een endemische soort.
Ook al was het op dat moment niet in mijn gedachten geregistreerd, ik kan er vrij zeker van zijn dat ik het nog niet eerder had gezien. Dus twee nieuwe naaktslakken om mijn laatste duik af te ronden.
Dan merk ik dat een paar geelgevlekte chromodoris die achtervolgen, ook een kleine blauw-gele naaktslak vlak voor zich hebben. De kleine verrassingen blijven komen.
Wat het nieuwe camerasysteem betreft: na nog eens ongeveer veertig reizen zal het zichzelf hebben terugverdiend door besparingen op overtollige bagage.
FEITBESTAND
HOE ER> John Liddiard vloog met British Airways naar Muscat. Het vervoer over land naar Sifah duurt iets meer dan een uur. Vooraf inschrijven is verplicht online. of een visum verkregen bij evisa.rop.gov.om
DUIKEN & ACCOMMODATIE> Extra Divers, extradivers-worldwide.com; Sifawy boetiekhotel, sifawyhotel.com
WANNEER TE GAAN>Het hele jaar door, maar het beste van april tot oktober, hoewel het erg warm kan worden.
GELD>Oman Rial.
PRIJZEN> De reis werd georganiseerd door Dive Worldwide, dat een reis van negen dagen aanbiedt vakantievilla met halfpension in het Sifawy Boutique Hotel, 10 duiken met Extra Divers, vluchten met Oman Air of BA en transfers vanaf £ 1445pp, diveworldwide.com.
BEZOEKER Informatie> ervaringoman.om
