Gereserveerd voor engelen

GRAN CANARIA-DUIKER

NIGEL MARSH & HELEN ROSE reizen de halve wereld rond om één enkele haaiensoort op Gran Canaria te zien en vinden daarbij een zeereservaat boordevol leven. Uit Groot-Brittannië is het in vergelijking slechts een hop.

In het zeereservaat worden regelmatig enorme scholen vissen gesignaleerd, waaronder de bastaardgrom.

DE CANARISCHE EILANDEN zijn een duik-vakantievilla bestemming waarvan ik nooit had gedacht dat ik die ooit zou bezoeken. Toen ik in Australië woonde, wist ik niet veel over deze rotsachtige eilanden, ook al spelen ze een rol in een van mijn favoriete films als tiener, One Million Years BC.

Pas toen ik duiker werd, leerde ik iets over de Canarische Eilanden – vooral dat ze populair waren bij Europese duikers. Maar aangezien ze zich aan de andere kant van de planeet bevonden, kon zelfs de gedachte aan Raquel Welch die in haar bontbikini over het terrein liep, de bestemming niet aan mij verkopen.

Mijn mening veranderde enkele jaren geleden, toen ik hoorde dat de eilanden de beste plek zijn om gewone engelhaaien te zien. Met een grote passie voor haaien wist ik dat ik daar ooit heen moest om deze ernstig bedreigde diersoort tegen te komen.

Afgelopen september kwam mijn kans eindelijk, toen een vriendin ons vroeg om met haar mee te gaan op een bijzondere reis naar Spanje en Marokko om haar 50ste verjaardag te vieren. Ik onderhandelde snel over een extra week in het reisschema, zodat we op de Canarische Eilanden konden duiken.

ER ZIJN TIENZEN van plaatsen om te duiken in deze Mid-Atlantische eilandengroep, en talloze duikoperaties, maar ik wist meteen waar ik heen wilde – Arinaga op Gran Canaria.

Vorig jaar schreef ik samen met Andy Murch een haaienboek, en hij had Arinaga aanbevolen als de beste plek voor gewone engelhaaien. Hij bracht me in contact met Brian Goldthorpe, eigenaar van Davy Jones Diving, en we organiseerden vijf dagen duiken.

Al het duiken bij Arinaga wordt gedaan in het zeereservaat El Cabron, en uit ons onderzoek bleek dat daar veel meer te zien was dan engelhaaien.

We ontdekten ook dat september niet de beste tijd is voor engelen, omdat ze de voorkeur geven aan koelere watertemperaturen in de wintermaanden, maar omdat de reis helemaal geboekt was, konden we de plannen niet wijzigen alleen maar om aan mijn wens om met hen te duiken te voldoen.

Uiteindelijk arriveerden we 's avonds op Gran Canaria, checkten we in in ons appartement en konden we pas de volgende ochtend van onze omgeving genieten. Arinaga is een klein strandstadje, maar zeker geen bestemming voor een ansichtkaart, met zijn rotsachtige kustlijn en grijze zandstranden omgeven door een woestijnachtig landschap.

Als duikers konden we echter meteen de aantrekkingskracht zien: het rotsachtige terrein viel in heel helder water.

We werden na het ontbijt opgehaald door Brian, voltooiden ons papierwerk en namen de briefing door over duiken in het zeereservaat. Hij legde uit dat er een tiental duikplekken zijn, hoewel er meerdere in één duik kunnen worden afgelegd. Hij legde ook uit dat het allemaal kantduiken is, met in- en uitgangen over de rotsen of vanaf het strand, afhankelijk van de locatie.

Met de spullen in Brian's auto geladen, reden we 15 minuten verder naar het reservaat. Het klauteren over de rotsen bij Table Top was niet zo moeilijk, zelfs met een groot camerasysteem aan de hand, en eenmaal in het water waren we verrast dat het zicht bijna 30 meter bedroeg.

FINNEN OVER Door het rotsachtige rif waren we al snel gefascineerd door de lokale vissoorten: de mooie mediterrane papegaaivis, de schattige Guineese kogelvis, de van kleur veranderende Atlantische jonkvrouwen en de zeer nieuwsgierige, geleerde roodbaars.

Er waren ook talloze soorten zeebrasem, in scholen en solitair, waaronder zebra-, witte, gestreepte, gezadelde, roodgebande en gewone tweebandige variëteiten.

Nadat we Brian over het rotsachtige rif volgden, maakten de kleine rotsblokken in het ondiepe water snel plaats voor een reeks goten en muren die op 20 meter hoogte in het grijze zand vielen.

Dit was het gebied waar ik naar uitkeek om te verkennen, want in het zand leven engelhaaien. Deze hinderlaagroofdieren brengen het grootste deel van hun tijd verborgen door onder een laag spul, waardoor ze natuurlijk moeilijk te vinden zijn.

Het zand zag er op het eerste gezicht kaal uit, maar al snel zagen we tongen, botjes, scheermesvissen, hagedisvissen, kogelvissen en schattige sterrenweefjes. Ook op het zand zat een kolonie bruine tuinpalingen, maar die begroeven zichzelf snel voordat we met de camera dichtbij konden komen.

Terwijl we over het zand reden, maar dicht bij de rand van het rif bleven, kwamen we een school rode porgy tegen, vervolgens een gele pijlstaartrog en ten slotte een kleine Afrikaanse inktvis. We zagen ook verschillende plekken waar engelhaaien zich in het zand hadden verstopt, maar dat was het helaas.

Terwijl we terugzwommen over het rotsachtige rif, vielen ons twee dingen op die ons hoogst ongebruikelijk leken: de vuurwormen en de pissebedden. Vuurwormen, ook wel borstelwormen genoemd, zijn over het algemeen 's nachts actief, en zelfs dan worden ze slechts af en toe gezien, maar tijdens deze duik hadden we er ruim een ​​dozijn opgemerkt die over de rotsen en algen kropen.

Nog vreemder was het aantal pissebedden, waarbij elke tweede rifvis een of meer van deze bloedzuigende parasieten had. We moesten deze ongebruikelijke waarneming herhalen op elke plek waar we doken.

Natuurlijk waren er ook andere soorten ongewervelde dieren te zien, waaronder poetsgarnalen, pijlkrabben, anemonen, zeesterren, zeekomkommers, zeehazen, zeeslakken en octopussen.

Brian onderzocht een reeks richels en grotten en wees op schemerige en eilandtandbaarzen, glasogen, kardinaalvissen, schorpioenvissen en trompetvissen.

Maar het hoogtepunt van de duik kwam tegen het einde, toen Brian een tijgermurene zag. Er zijn verschillende murenesoorten in het zeereservaat, maar dit is de meest spectaculaire, met zijn gele en bruine huidpatronen en een mondvol extra grote tanden.

We hebben geen engelhaai gevonden, maar deze duik bij Table Top was een geweldige kennismaking met enkele van de 400 soorten die in het zeereservaat El Cabron voorkomen.

Na de lunch hebben we gedoken op een plek genaamd Two Caves. Opnieuw was het vissenleven indrukwekkend, met scholen brasems, geitenvissen en grunts die op sommige plaatsen het rif bedekten, en ook tal van grotten om te verkennen. In de ene grot zat een kleine Europese sprinkhaankreeft, terwijl in een andere een ronde angel zat

straal sliep.

Andere grotten waren de thuisbasis van brasem, tandbaars, pijlkrabben en een pantoffelkreeft. Opnieuw brachten we tijd door op het zand, op zoek naar een ongrijpbare engelhaai, maar zonder geluk.

We zagen wel een paar gele pijlstaartroggen, maar misten de stekelige vlinderrog die andere Davy Jones-groepen zagen. Brian vertelde ons later dat ze zo'n 10 soorten roggen in het zeereservaat zien.

LEDGES ONDERZOEKENIn grotten en goten vonden we octopussen, zeeslakken, kogelvissen en een zeldzame gele eilandtandbaars. Brian zocht het rif af naar het gewone zeepaardje, maar net als de engelhaai ontweek het ons.

In plaats daarvan vonden we groepen harige blennies die klaar moesten zijn om te paren, omdat ze aan het vechten waren.

Gedurende de volgende drie dagen genoten we van prachtige duiken bij Luna Reef, Hole in the Wall, Los Roncadores, Punta de la Sol, Playa Risco Verde en Punta de la Monja.

We verkenden grotten, muren, goten, zeegrasvelden en uitgestrekte zandvlakten. We zagen veel rif- en pelagische vissen, roggen en ongewervelde soorten, maar nog steeds geen engelhaai. We hebben zelfs een dagtocht gemaakt naar de zuidkant van Gran Canaria, waarbij Brian twee bootduiken organiseerde met Canary Island Adventures vanuit Taurito.

De eerste duik op het compacte scheepswrak Cermona II was indrukwekkend, omdat het boordevol vis zat.

Het wrak ligt op een diepte van 20 meter en is opengebroken. Het is de thuisbasis van trompetvissen, tandbaarzen, papegaaivissen, murenen en scholen brasems, grunts en barracuda's.

Tijdens de duik werden we ook omringd door een onderzeeër vol met grote ogen kijkende toeristen. Het was alsof we in een bizar geanimeerd Beatles-filmpje zaten, terwijl deze gele onderzeeër ons volgde.

De tweede duik was niet zo goed, waarbij we een rotsachtig rif en een zandvlakte bij Perchel verkenden. Hoewel het zicht op ongeveer 20 meter prima was, viel het zeeleven op door de afwezigheid ervan: één pijlstaartrog, één Octopus en een schaarse populatie rifvissen.

Het deed ons echt de rijke soortendiversiteit van El Cabron waarderen.

MET DE ENGELENHAAIEN Brian ontweek ons ​​nog steeds en stelde een nachtduik voor als onze laatste hoop, omdat de haaien 's nachts actiever zijn als ze zich voeden.

Toen we bij het strand van Playa del Cabron doken, verkenden we eerst het rotsachtige rif in het ondiepe water. Hier vonden we parende gevlekte zeehazen, tientallen in lange paringskettingen. We vonden ook slapende vissen, pijlkrabben, sprinkhaankreeften, dansende garnalen, slangsterren, gewone Octopus, zeeslakken, Afrikaanse inktvissen en een zeer grote stekelige kogelvis.

Terwijl we over het zand liepen, zagen we een paar breedtand zeepalingen uit hun schuilplaats overdag tevoorschijn komen, een mooie buisanemoon en slapende sterrenwevers, maar een witgevlekte Octopus was een geweldige vondst.

Deze oranje koppotigen leven in het zand en worden alleen 's nachts door duikers gezien. We hebben talloze foto's gemaakt als de Octopus langzaam over de zeebodem gekropen.

Terwijl ik het zand verkende, zwaaide ik met mijn fakkel heen en weer in de hoop een engelhaai aan te steken. Toen zag ik plotseling in de verte een oog glinsteren.

Toen ik naar de plek snelde, kon ik zien dat daar iets begraven lag. Omdat ik vermoedde dat het maar een vis was, wuifde ik wat zand weg en tot mijn verbazing en vreugde kronkelde een gewone engelhaai uit het zand en zwom weg. Maar dit was geen volwassene, die 2.5 meter lang kan worden, maar een baby van minder dan 30 cm lang.

Hoe klein hij ook was, ik was dolblij dat ik er eindelijk een had gezien en maakte een reeks foto's toen hij weer op het zand lag. Brian heeft met onderzoekers samengewerkt om deze ernstig bedreigde haaien te bestuderen, en vertelde ons dat de vrouwtjes in juni en juli bevallen, dus deze kleine haai was nog maar een paar maanden oud.

We hebben een geweldige tijd gehad met duiken in het zeereservaat El Cabron. Dit deel van de Atlantische Oceaan heeft misschien niet de rijke soortendiversiteit waaraan we gewend zijn in de Indo-Pacifische regio, maar zijn eigen soortenrijkdom is net zo kostbaar en zeer goed vertegenwoordigd.