Le Paradis Blanc

HET IS DONKER ALS WE ONTMOETEN Fabrice Couraud op het dorpsplein eind januari. Fabrice organiseert het duiken in de oude kalksteenmijn van St-Même. We volgen hem met de auto over een weggetje dat tussen de huizen door kronkelt, en stoppen bij een toegangspunt met rooster voor de donkere massa van een klif.
We gaan een enorme galerij binnen en volgen Fabrice's auto ongeveer een kilometer door een woud van massieve kalkstenen pilaren die het plafond meer dan 10 meter boven het hoofd ondersteunen. We parkeren een paar meter van het kristalheldere water dat stilletjes de mijn heeft overspoeld.
Fabrice informeert ons over de structuur van het voormalige wingebied. We volgen de rode lijn in een lus van 300 meter, een eenvoudige route die geschikt is voor onze eerste duik na de lange reis vanuit België.
Het zal Hedwig vertrouwd maken met de scène en hem helpen eventuele camera-aanpassingen voor morgen door te voeren. Hij heeft lang gezocht naar zo'n kunstmatige ondergrondse plek fotografie.
We bouwen oude gehouwen steenblokken op en verhuizen naar het ondiepe water. We zwemmen tussen de opvallend witte pilaren door naar het begin van de lijn die de grotdoorgang markeert, en duiken halverwege de galerij in het turquoise water.
Op 5 meter hoogte komen we de roestige stalen poort tegen die ooit de mijn afsloot, als een spookskelet midden in de galerij. Iets verderop zien we oudere stenen blokken en ik poseer ervoor.
Iets verderop, aan de voet van een oude put, leken de botten van een hond daar al jaren te liggen. Dankzij een zicht tot 25 meter kunnen we de plek ten volle waarderen en genieten van het imposante volume.
De groeve onthult een typische configuratie van kalksteenwinningen, met uitgelijnde pilaren op een onderlinge afstand van 20 meter die een schaakbordconfiguratie vormen.
Overal waar we kijken, zien we verlaten kabels, gereedschap, kettingen, lieren en stukken hout. Het elektriciteitsnetwerk is nog steeds aanwezig en isolatoren ondersteunen nog steeds kabels die over de plafonds lopen.
We stoppen om foto's te maken van een oude glazen gloeilamp, die nog intact is, voordat we het einde van de lus bereiken.
St-Même-les-Carrières is een rustig dorpje op 20 kilometer van Angoulème, waar de winterzon huizen in honing- en amberkleuren schildert. Een groot aantal Engelse gepensioneerden geniet hier van de charme, levensstijl en het aangename klimaat van de Charente-streek, nu de tijd van de steenwinning al lang voorbij is.
De laatste operatie, Fèvre, werd begin jaren zeventig gesloten. Vier eeuwen lang had het dorpsleven het ritme van de dagelijkse steenwinning gevolgd. Het winningsgebied strekt zich 1970 km ten zuiden van het dorp uit en de stenen die de reputatie van St. Même hebben gemaakt, werden gebruikt om de kathedraal van Bordeaux en vele officiële gebouwen te bouwen.
De steen werd per boot over de rivier de Charente vervoerd en helemaal naar Canada gestuurd. Het vormt zelfs het voetstuk van New York's Vrijheidsbeeld!
Omdat er steeds meer steen nodig was, groeven de arbeiders steeds dieper in een kalksteenader van meer dan 50 meter dik. Op het hoogtepunt strekten de ondergrondse werkzaamheden zich uit over 60 hectare en 60 meter onder landbouwgrond. De volumes zijn veel indrukwekkender dan die van vergelijkbare mijnen elders in Europa.
Toen Fèvre stopte met pompen, duurde het vier jaar voordat het grondwater zich op het huidige niveau stabiliseerde, waardoor de laagste van de drie niveaus over een gebied van 10 hectare onder water kwam te staan.

NA EEN COMFORTABELE NACHT BIJ de Chez Anne B&B in het dorp, gerund door een leuk stel Londenaren, genieten we van een goed ontbijt gemaakt met lokale producten en gaan op zoek naar Fabrice.
Er zijn vier mogelijke routes door de mijn, van 150 tot 700 meter, en vanochtend zouden we de blauwe lijn volgen, een lus van 550 meter in het westelijke deel die door Fèvre loopt en de elektrische en pompsystemen volgt.
Het zicht is vandaag nog beter en onze maximale diepte is 20 meter. Graffiti die een paar decennia geleden door arbeiders op de witte muren is achtergelaten, ziet er net zo fris uit alsof het de dag ervoor is geschreven. Ze registreren het gedolven tonnage, het leven in het dorp en zijn soms een beetje ondeugend.
De grenzen van verschillende rotsaders zijn in rood op de witte pilaren geschreven – “Ram”, “Jaune”, “Crème”, de verroeste overblijfselen zijn in contrasterende kleuren op de galerijen te vinden.
Als we bij de voet van een oude pomp aankomen, zien we tot onze verbazing een gelithografeerd blik dat nauwelijks is aangetast door roest en tijd. Deze waterdichte en zeer stevige doos met het opschrift “KUB Bouillon” werd door arbeiders gebruikt om carbide voor hun lampen in te bewaren.
Twee pompleidingen lopen door het plafond naar de tussenvloer en staan ​​hier eveneens onder water. Het verlangen om zelf wat te verkennen is overweldigend, maar we zijn hier om een ​​serie foto's te maken.
We passeren een klein bouwwerk dat dienst doet als kamer voor de pauzewerkers en als kantoor voor de mijnopzichter. We zien ook elektriciteitskabels, een lamp en andere leidingen door het plafond gaan – niemand weet wat er boven ligt.
Oude verhalen vertellen over verschillende door paarden getrokken koetsen die in diepe ondergelopen kuilen zijn gevallen, omgeven door landbouwgrond, maar niemand kan zeggen waar ze zijn, en een groot deel van de mijn moet nog worden verkend.
Onze laatste duik vindt plaats op de oranje lijn – de ‘grotlijn’ die wordt gebruikt voor initiatieduiken, omdat deze ondiep genoeg is om duikers snel naar de oppervlakte te laten komen.
De plaats heeft echter zijn interesse en biedt duikers in open water de mogelijkheid de mijn en de artefacten veilig te bekijken.
In de hoek van een kamer iets onder ons zien we een oude houten kar, ongelooflijk goed bewaard gebleven, die werd getrokken door ezels en paarden om de blokken uit de diepte te halen.
Fabrice maakt gebruik van de tijd in de middag om verder te gaan met het installeren van een roze lijn, die 25 meter diep de steengroeve in gaat en uiteindelijk een lus zal vormen van meer dan een kilometer.

HET IS TIJD OM ONZE UITRUSTING TE PAKKEN en ging op pad, nadat ik eerst had beloofd over een paar weken terug te komen voor een goede verkenning. Het oostelijke deel van de groeve en het tussenniveau waar alle pompleidingen naar toe stijgen, zijn grotendeels onontgonnen. Deze plek is een must in de overheadomgeving.