Komodo op een schoenveter

INDONESIË DUIKER

Nou ja, misschien is het wat krapper, maar het hoeft geen losgeld van een monarch te kosten om te genieten van wat momenteel wordt beschouwd als een van de meest opwindende duiklocaties ter wereld – zo zegt TOM VIERUS

INSTRUCTOR JORGE HAD had ons al verteld dat de stroming bij de Shotgun sterk zou zijn, waarschijnlijk sterker dan alles wat ik tot nu toe had meegemaakt.

In afwachting van een spannende duik werden we door de twee rubberboten afgezet aan het einde van een kanaal tussen de eilanden Gili Lawa Laut en Gili Lawadarat, en daalden onmiddellijk af naar de puinbodem op ongeveer 25 meter hoogte.

Een relatief milde stroming voerde ons zachtjes door de kloof, onze ogen wijd open om potentiële grote roofdieren te zien passeren. Naast haaien zijn mantaroggen regelmatige bezoekers, maar voorlopig concentreerde ik me op de kleurrijke zachte koralen en indrukwekkende zeewaaiers, die geen gebrek aan groothoekfotografische mogelijkheden boden.

We bereikten een grote, beschutte arena met zandbodem, de Fish Bowl. Een groep gigantische trevally zweefde in de blootgestelde stroming ongeveer 10 meter boven ons. Slechts een paar meter verderop beschreef een dichte groep snappers cirkels rond de arena, boven hun hoofd duikend terwijl ze genoten van een pauze van de stroming.

Na een paar minuten vervolgden we onze weg richting de Shotgun-bergkam. We stegen een paar meter en een van onze gidsen was de eerste die “de rit maakte” en met grote snelheid over de bergkam verdween.

De een na de ander volgden we hem in de Shotgun, maar voordat ik dat deed, zorgde ik ervoor dat mijn stroomhaak beschikbaar was en dat mijn grote camerabehuizing aan mijn trimvest was bevestigd.

Er zat niets anders op dan loslaten en de rit omarmen. Ik vloog echt toen ik over de helling vloog. Om een ​​beter gevoel van de stroming te krijgen, pakten we enkele dode koraalrotsen op slechts een paar meter achter de helling en hielden ons daar zwevend vast.

Na een paar intense seconden lieten we los en brachten de rest van de duik door op een diepte van 10-15 meter, waarbij we onderweg prachtige koraaltuinen en viszwermen passeerden.

Ik kon zien hoe deze duik zijn naam verdiende. Het was inderdaad alsof je uit de Fish Bowl werd geschoten en in een stromingsduik terechtkwam.

Het Komodo National Park biedt niet alleen een grote verscheidenheid aan vis- en koraalsoorten, maar ook een hele reeks omstandigheden voor vrijwel elke duiker.

Komodo stond al lang op mijn verlanglijstje. Naast het onderwaterleven wilde ik graag de beroemde Komodovaranen van dichtbij zien. Dus toen ik de kans kreeg op een paar foto-opdrachten in Indonesië, was het voor mij en mijn partner duidelijk dat we op de een of andere manier het nationale park moesten bereiken.

Talrijke berichten op internet bevelen liveaboard-trips aan, omdat sommige duikplekken op en rond de Komodo-eilanden lastig te bereiken zijn met dagboten.

Als foto-journalist die net een postdoctorale cursus mariene biologie heeft afgerond, ik verdrink niet bepaald in geld, en de kosten van liveaboard-reizen kunnen gemakkelijk in de duizenden lopen. Maar wat onderzoek leidde ons naar de Amalia, een boot gebouwd in 2014, geëxploiteerd door Uber Scuba Komodo en die uitstekende recensies ontving.

Ik zou dus niet schrijven over een van die boten waar slechts een minderheid van de duikers voor zou kunnen betalen.

Een paar weken later zaten we op de veerboot vanuit Sumbawa (een van de naburige Indonesische eilanden) op weg naar de stad Labuan Bajo, het duikhart van Flores en het knooppunt voor uitstapjes naar het Komodo National Park.

Labuan Bajo bestaat uit één hoofdstraat die zich langs de kust uitstrekt en vol zit met tientallen duikcentra, restaurants en VVV-kantoren. Als zodanig zullen de meeste reizigers vinden wat ze nodig hebben zonder lange afstanden te hoeven afleggen.

DE DRUKKE UBER-SCUBA kantoor was gemakkelijk te vinden en na een snelle check-in keken we uit naar een vierdaagse reis door centraal en noord-Komodo.

Na bijna 40 jaar natuurbehoud zou ik verbaasd zijn een duiker te vinden die nog nooit van de schoonheid van de riffen van het Komodo National Park heeft gehoord, en de meesten van ons zullen Komodovaranen in documentaires hebben gezien.

Het park bestaat uit drie hoofdeilanden (Rinca, Padar en, de grootste, Komodo zelf) en verschillende kleine eilanden. Oorspronkelijk opgericht in 1980 om de grootste hagedissen ter wereld te beschermen, werd het in 1991 door UNESCO aangewezen als werelderfgoed.

Tegenwoordig zijn het niet alleen draken, maar ook de ongelooflijke verscheidenheid aan soorten onder water die natuurliefhebbers van over de hele wereld aantrekken.

Het park ligt vlakbij het hart van de Koraaldriehoek, het gebied dat de grootste diversiteit aan mariene soorten omvat, en de ligging tussen de Indische en de Stille Oceaan resulteert in gigantische watermassa's die door de nauwe doorgangen tussen de eilanden dringen.

Afhankelijk van het getij bevatten deze zowel koel als warm water dat van noord naar oost (Pacific) of van oost naar noord (Indiaas) stroomt.

Deze vermenging van water resulteert in een zeer productieve omgeving, evenals de sterke stroming die inherent is aan het gebied. De duikplekken wemelen van het leven en bieden meer dan 1000 vissoorten en bijna 300 soorten koralen, waarbij verschillende soorten walvissen en dolfijnen regelmatig deze wateren oversteken.

Ter vergelijking: er zijn slechts ongeveer 600 vissen en 60 koraalsoorten in het Caribisch gebied. We verwachtten kleurrijke, visrijke duiken in potentieel uitdagende maar interessante omstandigheden. Na enkele weken op Bali en Sumbawa hadden we al prachtige duiken en stromingen achter de rug en hadden we veel verwacht.

De volgende ochtend vroeg gingen we aan boord van een van de lange, smalle lokale transportboten en genoten van 90 minuten van het prachtige landschap terwijl we onze medepassagiers leerden kennen. Uber Scuba biedt zowel tours van zes als drie nachten aan, en gasten op de kortere tour kunnen op deze manier worden uitgewisseld zonder dat de Amalia terug hoeft naar Labuan Bajo. Hierdoor kan hij het hele jaar door in een wekelijks ritme door het Komodo National Park varen.

Toen we de laatste landtong passeerden, dreef de Amalia in volle pracht in de kleine golven. Wij hebben de gelost bagage en vervolgde rechtdoor naar een van de rangerstations vanwaar de Komodovaranen bezocht konden worden. Dit zou een welkom onderdeel van de duikreis zijn, vooral omdat we daarna weinig tijd zouden hebben om op Flores door te brengen.

Onze wandeling was vrij kort en de meeste draken waren bijna onbeweeglijk aan het dommelen, in de schaduw van de middagzon, maar het was een geweldige ervaring. Als je maximale hagedisactiviteit wilt zien, moet je minimaal een extra dag plannen en een extra rondleiding overwegen.

EEN PAAR UUR LATER Jorge Trueba, een van de oprichters van het Amalia-project, briefde ons over de veiligheid, het duiken en de boot zelf.

Behalve de romp leek er na de verbouwing drie jaar eerder weinig over te zijn dat de voorgeschiedenis als transportschip verraadde. Nu is er ruimte voor 10 duikende gasten en acht bemanningsleden.

Mijn camerabehuizing was strak, instellingen ingesteld, de duikuitrusting gereed en de tank gevuld tot 210 bar. We namen onze positie in op de twee glasvezelboten van 7 meter en gingen op weg naar een locatie een paar honderd meter verderop.

We verdwenen onder de golven en werden meteen verwelkomd door kleurrijke koraalbossen en een dichte wolk kleine rifvissen.

We doken in drie groepen en op enigszins verschillende routes, waarbij we elke zweem van “diver jam” vermeden (een bijkomend voordeel van duiken vanaf een liveaboard in plaats van een dagboot). Al snel kwamen we een kleine groep witpuntrifhaaien tegen die onder tafelkoralen rustten. Vijf minuten later zwom er een grote schildpad voorbij en leek bijna verbaasd ons te zien voordat hij verder ging om wat koralen te knabbelen.

Terug aan boord had de getalenteerde bootchef de middagsnack al klaargemaakt en ons verwelkomd met verse vruchtensappen.

We relaxten in de enorme zitzakken op het zonnedek en genoten van de tropische zonnestralen op onze huid. Het volgende op het programma was de enige nachtduik.

Ik trok me terug in onze schattig huisje en verruilde mijn groothoeklens voor een macrolens en zorgde ervoor dat lampen en batterijen volledig geladen waren.

De duisternis deed niets af aan de indrukwekkendheid van de riffen en onthulde een reeks zandspieringen en murenen, zeepaardjes, zeeslakken in alle tinten en zelfs een flamboyante inktvis.

De volgende dagen brachten een aantal prachtige duiken met zich mee. Naast gigantische zoetlippen en witpuntrifhaaien bij Castle Rock, sterke stroming bij de Golden Passage en spectaculaire koraalriffen bij Tatawa Besar, hebben we ook gedoken in Batu Bolong, voor mij het hoogtepunt.

Aan de oppervlakte onthult de kleine rots niets van wat eronder ligt: ​​een helling begroeid met koralen die op sommige punten verticaal naar beneden stort tot ongeveer 70 meter. Dit is jachtgebied voor pelagische soorten: tonijn, makreel en grijze rifhaaien.

Zoals bij bijna elke duiklocatie in het park bepaalt de stroming uiteindelijk of de duik haalbaar is of niet, en in dit opzicht is de ervaring van de instructeurs van onschatbare waarde. Meestal springen ze in het water voor een last-minute controle en bepalen de stroming door het gedrag van vissen en de waterbeweging te observeren.

We hebben bij Batu Bolong een goed tijdvenster gevangen, met slechts een vrij lichte noordelijke stroming maar massa's rifvissen. Het was niet eenvoudig om te beslissen waar we ons op moesten concentreren.

Een gigantische murene zwom vrij boven het rif aan één kant van ons, terwijl boven onze hoofden de silhouetten van jagende makreel cirkels beschreven. Het is gebruikelijk om aan de beschutte kant te duiken, omdat de blootgestelde ligging van deze duikplek vaak onvoorspelbare stromingen veroorzaakt, wat resulteert in wervelende waterbewegingen die je kunnen doen schudden alsof je in een machine wast.

We bleven achter de rotsen om de stroming van de blootgestelde kant te vermijden, en brachten de laatste minuten door in de ondiepe wateren, die wemelden van het leven. De late middagzon scheen door de bovenste waterlagen van het rif en toverde een prachtig licht tevoorschijn.

Op de laatste avond maakten we drie prachtige duiken voordat we voor anker gingen in een beschutte baai. Jorge had aangekondigd dat we een landing zouden maken, maar had niet te veel beloofd.

De rubberboten brachten ons naar een van de vele afgelegen stranden, waar een deel van de bemanning al enkele uren bezig was met het voorbereiden van de locatie. Stoelen, tapijten, een enorm kampvuur, muziek en zelfs een kleine zandtrap stonden op ons te wachten.

We landden net op tijd voor een zonsondergang die de lucht bloedrood kleurde en dit fotogenieke landschap in pracht en praal doopte. Toen ik met een koud biertje in mijn hand naar deze prachtige omgeving keek, werd ik bijna een beetje sentimenteel dat het voorbij was.

Maar er restten nog twee duiken voordat we terug moesten naar Labuan Bajo. Terwijl we de Indonesiërs bij het vuur zagen dansen, bleven we een paar uur voordat we weer aan boord van de Amalia stapten en vrolijk in onze bedden vielen.

DE 10^TH EN EINDELIJK De duik was bij Manta Point. Meestal zijn er ook meerdere dagboten vanuit Labuan Bajo, dus de duiken zijn meestal drukker dan op veel andere plekken in het park. Het is een lange stromingsduik die in zigzagpatronen wordt uitgevoerd van schoonmaakstation naar schoonmaakstation in een uitgestrekte woestijn van puin.

Met een beetje geluk kun je manta-verzamelingen van wel vijftien dieren observeren, zo werd ons verteld. Het geluk ontbrak echter en we zagen slechts één mantarog, die heel snel in de verte verdween. De duik was echter nog steeds leuk en we kwamen twee kleine scholen zeldzame grote bultkoppapegaaivissen tegen, evenals enkele jonge zwartpuntrifhaaien.

Na een goed uur kwamen we eindelijk tevoorschijn om door de Amalia-bemanning uit het water te worden gevist. De dagen achter ons waren vol indrukken van het soort duiken dat je niet elke dag meemaakt, en ik zou een tijdje nodig hebben om ze allemaal te verwerken – om nog maar te zwijgen van mijn portfolio met nieuwe foto's.

Jorge stelde voor dat we in het winterseizoen zouden terugkeren, wanneer de omstandigheden beter zijn voor het zuidelijke deel van het park.

Ik had gemakkelijk aan boord kunnen blijven en een nieuw huis op de boot kunnen opzetten, maar voorlopig moesten we afscheid nemen van Komodo, maar niet zonder een “tot ziens”.