HART van het rijk van de haaiengoden

Waarom zijn de Fijiërs niet bang voor haaien? Het komt allemaal neer op een Octopus god, zeggen PETER DE MAAGT en THERESA GUISE – en het feit dat het bewijsmateriaal van een van de grootste haaienduikplekken ter wereld onderstreept dat angst niet de juiste emotie is

Ik hoop dat je dat bent Ik kijk er naar uit om een ​​aantal van mijn meiden te ontmoeten. Laat je niet imponeren door hun formaat, want mijn meisjes hebben een gezonde eetlust. De weg naar het hart van een vrouw gaat door haar maag”, grapt Brandon Paige, de eigenaar van Aqua-Trek.

Hij doelt op de haaien die de Beqa-lagune bezoeken en waarmee hij door de jaren heen zeer vertrouwd is geraakt.

De muzikanten die traditionele Fiji-muziek uitvoeren wanneer je aankomt op Nadi International Airport, helpen de reismisselijkheid op te heffen, zodat je nog een reis van twee uur naar Pacific Harbor kunt doorstaan. Het landschap onderweg is prachtig en de zuidkust van Viti Levu, het grootste eiland van Fiji, is uitzonderlijk groen, bedekt met dicht, weelderig regenwoud.

Aqua Trek Beqa is een PADI-duikcentrum op het terrein van het Club Oceanus Resort, en slechts een kwart mijl van de Beqa-lagune, waar op zaterdag, maandag, woensdag en donderdag duiken met haaien wordt aangeboden om overvoeding te voorkomen. Haaien moeten behoorlijk religieuze dieren zijn, want op zondag biedt geen van de exploitanten duiken met haaien aan en gunt hen hun rustdag.

Er bestaat een speciaal verband tussen Fijiërs en haaien. Fiji is de thuisbasis van Dakuwaqa, de oude haaiengod, beschermer van de riffen van Fiji. Hoewel er enigszins verschillende versies van de legende lijken te zijn, klinken ze allemaal als verhalen die vandaag de dag zouden kunnen gebeuren.

Het komt erop neer dat Dakuwaqa de volledige controle over alle riffen van Fiji wilde overnemen. Zijn eerste stap richting rifoverheersing was het uitdagen van een god die de riffen rond het eiland Suva bewaakte.

Het daaropvolgende gevecht was zo wreed dat er hoge golven ontstonden die de kust troffen, wat overstromingen en verlies van mensenlevens onder de lokale bevolking veroorzaakte.

Dakuwaqa pochte over zijn prestatie tegenover een oude vriend genaamd Masilaca, die besloot hem een ​​lesje te leren.

Masilaca sprak over een machtige god die het eiland Kaduva bewaakte en die waarschijnlijk te veel voor Dakuwaqa zou zijn. Verblind door arrogantie snelde Dakuwaqa naar het eiland om zijn dominantie te tonen, maar ontdekte dat de god een god was. Octopus.

Toen Dakuwaqa het aanviel, ontdekte hij al snel dat hij zijn gelijke had ontmoet. De Octopus kronkelde zijn tentakels om hem heen en stikte hem bijna dood.

Dakuwaqa smeekte om genade en beloofde het Octopus dat als zijn leven gespaard zou worden, hij nooit iemand uit Fiji kwaad zou doen.

Dakuwaqa heeft zijn belofte gehouden en de Fijiërs zijn niet bang voor haaien als ze gaan zwemmen of vissen.
Het duiken met haaien in Beqa is het echte werk – geen kooien, kogelvrije vesten of maliënkolders, en met de legende van Dakuwaqa in gedachten is het goed om te weten dat bijna al onze gidsen uit Fiji komen. We besluiten dicht bij hen te blijven.

“Zou je even willen opletten?” Het is 8 uur en we hebben zojuist de gebruikelijke formulieren ingevuld. De standaard veiligheidsbriefing volgt, en toch is er iets anders. Het duurt even voordat ik er de vinger op kan leggen.
De doordringende geur van het aas dat uit de voercontainers komt, zweeft rond de boot, waardoor dit een duik is die alle zintuigen volledig aanspreekt – het is een werkelijk vierdimensionale ervaring.

BRANDON PAIGE, die op het idee kwam om visresten van lokale fabrieken te gebruiken om haaien naar de lagune te lokken, sluit zich bij ons aan. Hij creëerde een van de belangrijkste toeristische attracties van Fiji, een attractie waar iedereen dichtbij deze magische dieren kan komen.

Deze nauwe interactie kan wetenschappers ook in staat stellen de vele verschillende soorten haaien te bestuderen die voorheen niet mogelijk waren.

Het duikplan is eenvoudig. Boten worden afgemeerd aan verschillende boeien die onderling verbonden zijn door een doolhof van andere lijnen onder water. De afdaling is eenvoudig – we volgen de duikgids en houden ons vast aan de shotlines.
De voorspelde “lichte” stroming is helemaal niet zo gering, en met de camera’s in de hand trekken we onszelf naar voren en naar beneden tot ongeveer 20 meter. We hebben de Bistro bereikt!

We krijgen zorgvuldig de opdracht een halve cirkel te vormen achter een lage muur die is opgetrokken uit steenpuin. Dit kleine muurtje scheidt ons van een afvalcontainer, net zoals degene die je thuis hebt staan, die midden in het water hangt.

Grote horsmakreel en trevally zwemmen rond, maar de eerste vijf minuten gebeurt er weinig.

De bodem is dor en verstoken van koraal. Je zou het landschap zelfs saai kunnen noemen. Is dit waar alle actie zou moeten plaatsvinden?

DAN STIERENHAAIEN, ongeveer 3 meter lang, begin om ons heen te zwemmen. Hun gedrongen bouw is indrukwekkend, hun karakteristieke massieve, stevige hoofden stralen kracht uit en onevenredig kleine, zielloze zwarte ogen dragen bij aan hun karakter. Er is niets delicaat of verfijnd aan stierhaaien, en de ‘meisjes’ lijden hier nooit honger, zoals blijkt uit hun mollige contouren.

Getaande verpleegsterhaaien zwerven als puppy's over de bodem terwijl ze proberen binnen te sluipen voor een hapje. Op de achtergrond zien we zilvertips en grijze rifhaaien. Een enkele sikkelvin-citroenhaai verdringt andere haaien om een ​​goede positie te bemachtigen. Ze lijken allemaal te weten wat er gaat gebeuren.

De voerautomaat geeft ons een OK-signaal en begint de bak te schudden. Hierdoor lijkt het opvangbakje te veranderen in een stofzuiger, omdat alle vissen ernaartoe worden gezogen.

In een mum van tijd is de rust veranderd in chaos. Een tornado van vissen wervelt rond de bak. We kunnen de voerbak niet eens meer zien; hij is simpelweg omringd door een luidruchtige massa peddelstaart- en bohar-snappers, gigantische trevally's en allerlei soorten kleine vissen.

De scène zit boordevol actie en elke aanvankelijke angst is vervangen door adrenaline. Het is moeilijk om de hoeveelheid actie die de voeding teweeg heeft gebracht in beeld te brengen, en het maken van een zuivere foto in deze setting blijkt een grotere uitdaging dan enkele ogenblikken daarvoor.

Hoewel de haaien overal aanwezig zijn, worden ze voornamelijk omringd door enorme scholen sergeant-majors en andere rifvissen. Soms is het zelfs moeilijk om de haaien te zien. Ze komen dichtbij, maar worden altijd omringd door kleine vissen die stukjes voedsel hopen op te pikken.

De stierhaaien zijn georganiseerd en komen meteen ter zake, maar de getaande haaien lijken uit alle mogelijke richtingen te komen en proberen hun prooi in hun kleine monden te zuigen.

De zilvertips blijven op de achtergrond, wachtend op een kans om toe te slaan, maar wanneer ze besluiten te eten, zijn ze extreem snel. Stap in, neem eten en ga weg. Zelfs een grote murene weet zijn deel van de taart te bemachtigen.

ONZE DUIKGIDSEN stellen ons in staat zo dicht mogelijk bij de haaienvoeder te komen, terwijl we ons beschermen met een paal die naar een haai wordt uitgestoken als deze te dichtbij komt. Er zijn echter voldoende mogelijkheden om een ​​aantal close-focus groothoekopnamen te maken die de prachtige kleur en textuur van de haaienhuid laten zien.

De tijd vliegt en al te snel moeten we de Bistro verlaten en terugkeren naar de “kinderspeeltuin”. Hier wachten zwartpunt-, witpunt- en grijze rifhaaien op eventuele restjes die hun kant op drijven.

De stroming is nog sterker geworden en tijdens onze veiligheidsstop voelen we onze lichamen in een horizontale positie bewegen, net als een vlag bij harde wind. Camera in de ene hand terwijl je met de andere het touw stevig vasthoudt, het is geen ontspannen veiligheidsstop volgens het boekje.

Aan de oppervlakte bevestigen we het aantal haaien: er zijn zeven haaiensoorten waargenomen. Grijsrif, witpunt, zwartpunt, zilvertip, citroen, stier en verpleegster zijn allemaal aanwezig tijdens één enkele duik – kun je het geloven?

Het oppervlakte-interval wordt besteed aan het luisteren naar de verhalen van Brandons Beqa Lagoon-veteranen. Hij was een pionier op het gebied van het duiken met haaien in de jaren tachtig, en hoewel hij vanaf het begin de grote aantallen haaien in het gebied herkende, duurde het een aantal jaren voordat hij een veilige manier ontwikkelde om ze aan bezoekende duikers te introduceren.

Sinds 1999 heeft Aqua-Trek nauw samengewerkt met de regering van Fiji en de traditionele eigenaren van de riffen om de haaien te beschermen, door de riffen en de wateren eromheen tot beschermde mariene gebieden te laten verklaren.

In ruil daarvoor gaat een vergoeding van $20 per duiker rechtstreeks naar de plaatselijke dorpsbewoners, waardoor zij een gevestigd belang hebben bij het gezond houden van de haaienpopulatie en het beschermen van de riffen.

Brandon legt uit dat niet alleen mensen profiteren van deze deal. Biologen zijn tot de conclusie gekomen dat de vrouwelijke haaien in de wateren van Fiji minder geneigd zijn hun nakomelingen op te eten vanwege hun gezonde voedselaanbod. Bovendien produceren ze meer pups per nest.

Bovendien is aangetoond dat de haaien hun leven niet op dezelfde plek doorbrengen, maar migreren. Brandon hoopt altijd het ‘Jaws-effect’ om te keren en bij te dragen aan een positief imago van haaien.

JONA, EEN VAN DE HAAIENVOERDERS, trekt zijn maliënkolder aan terwijl we hem zachtjes herinneren aan het pact dat de haaien met de Fijiërs hebben gesloten. Jona antwoordt dat het pact alleen met de haaien geldt en dat de andere vissen geen deel uitmaken van de deal. Hij onthult veel kleine bijtwonden van Jack en Giant Trevally.

Jona legt uit dat het voeren in twee fasen gebeurt. Een bak op 8 meter hoogte is de voedsellocatie in het midden van het water, en zijn rol is om de kleinere vissen in een voedselrazernij te brengen, wat het etenstijd voor de haaien aangeeft.

Ze hebben het geprobeerd zonder dit te doen, in de hoop dat het geluid van de bootmotor voldoende zou zijn, maar er kwamen maar een paar haaien kijken. Dit toont aan dat het normale instinct van de haaien, getriggerd door het geluid van de visvretende waanzin, nog steeds de beste manier is om ze aan te trekken.

Eenmaal ter plaatse gaan de haaien naar de onderste voedselplaats. “Het is eenzaam op de top”, zegt Jona met een grote glimlach. Hij zal midden in een wolk vissen zitten, een tijgerhaai erboven en verschillende stierhaaien naast hem en onder hem: “De ultieme manier om je nederigheid te leren.”

De tweede duik begint vrijwel hetzelfde als de eerste, maar er is een dramatische verandering met de komst van zilvertips. Deze jongens behoren tot de mooiste van alle haaien en zijn snelle en vastberaden eters.

We moeten ze te allen tijde in ons zicht houden, terwijl ze boven en om ons heen zoeven en hun glinsterende, iriserende zilverachtige huid laten zien.

Terwijl we naar de zilvertipshow kijken, maken de stierhaaien van de gelegenheid gebruik om naar binnen te komen. Ze komen heel, heel dichtbij, met voldoende vertrouwen om tegen onze camerakoepelpoorten aan te botsen. Op zo’n moment waardeer je hun formaat enorm.

Als dat nog niet genoeg opwinding is, horen we nu onze duikgidsen verwoed op hun flessen tikken en naar het blauw wijzen. Een enorme tijgerhaai van 4 meter komt binnen om de show te stelen.

HET GROTE VROUWELIJK, een vaste klant die liefkozend Survivor wordt genoemd, maakt verschillende passen. Blijkbaar vereert ze duikers slechts om de week met haar aanwezigheid.

Tijdens onze duikbriefing hadden we gehoord dat ze er nog maar een paar dagen eerder was, dus onze verwachtingen waren niet hooggespannen. Het geluk lacht ons toe.

De dominantie van Survivor is duidelijk en zelfs de stierhaaien verdwijnen naar de achtergrond. Geen verrassing, gezien haar omvang – deze dame is de overtreffende trap van enorm, de grootte van een mini-onderzeeër.

En ze is in een speelse bui, paradeert voor onze camera's en gebruikt de duikers af en toe graag als bowlingkegels.

Sommige van haar passen bevinden zich slechts een paar centimeter boven ons hoofd en laten ons duidelijk haar indrukwekkende gestreepte flank zien. Ze zwemt langzaam recht naar de voerbak en opent haar kolossale mond, zodat hij het eten erin kan laten vallen – net als een hamburger bij McDonalds!

Op een gegeven moment besluit Survivor dat het tijd is om een ​​beetje te spelen met de paparazzi en hun felle camera's, en pint Theresa liefdevol op de zeebodem. Wat een manier om een ​​duik te beëindigen!

Het onderwerp van het voeren van haaien is controversieel en een onderwerp van verhitte discussies. Onze ervaring in Fiji heeft ons ervan overtuigd dat het een geweldig hulpmiddel kan zijn bij het behoud van haaien, als het op een verantwoorde manier wordt uitgevoerd. We waren met eigen ogen getuige van de positieve impact die de haaienduikindustrie heeft op de lokale economie, de mensen en het mariene systeem. Het was tenslotte de ontmoeting met de Beqa-haai die heeft bijgedragen aan de oprichting van Fiji's Shark Reef Marine Reserve.

Op een meer persoonlijke noot: deze duiken hebben meer dan we verwacht indruk op ons gemaakt. Ze waren de ultieme fantasie van elke haaienduiker. Haaien roepen vaak angst op, maar duiken als deze laten zien dat deze angst onterecht is.

Ze zijn verre van moordmachines, maar hebben verschillende persoonlijkheden, zoals blijkt uit hun doelbewuste en nieuwsgierige interacties met duikers. Dit is een voorstelling die je niet mag missen!