ZANDILE NDHLOVU, Zuid-Afrika's eerste freediving voor zwarte vrouwen instructeur, is op een missie om het goede woord over de oceaan te verspreiden onder mensen die haar kansen niet hebben gehad. Ze praat met Steve Weinman
Zandile Ndhlovu's thuis is nu Kaapstad, maar ze groeide op ver van de oceaan, in de township Soweto bij Johannesburg. Had het grote blauw haar als kind geïntrigeerd?
“Nee, ik wist niet eens dat het bestond”, zegt de eerste zwarte vrouwelijke vrijduiker in Zuid-Afrika instructeur, vandaag de dag een influencer die vooruitgang boekt bij het introduceren van anderen zoals zijzelf in de oceaan. “We zijn niet opgegroeid met toegang tot die werelden en dus toen ik de zee voor de eerste keer zag, was dat het meest ongelooflijke moment.
“Er was een gevoel van ontzag. Ik wist niet dat er achter de beukende golven leven was, op alle manieren die ik me nooit had kunnen voorstellen.”
Zandile (haar naam wordt uitgesproken Zan-DEE-lay En-LO-vu) leerde zwemmen in een zwembad toen ze elf was, maar het zou nog zeventien jaar duren voordat ze zich voor het eerst onder de golven van de oceaan waagde. “Ik maakte een moeilijke tijd door toen ik op Bali terechtkwam. Op een ochtend, onderweg naar het ontbijt, hoorde ik over een snorkeltrip en schreef ik me in.
“Het was absoluut ongelooflijk. De kleuren waren zo rijk, en ik zal nooit vergeten hoe adembenemend het blauw van het water was, en de prachtige honingraatmurene die zich een weg baant door het rif, waarbij de bodem van de oceaan eruit zag alsof hij van onderaf werd verlicht. . Het was echt de mooiste wereld die ik ooit had gezien.”
Wat gebeurt er nu? vroeg ze achteraf, en iedereen vertelde haar – duiken natuurlijk!
“Zo begon de reis, met een Discover Scuba in Sodwana Bay, een prachtig beschermd zeegebied in Zuid-Afrika. Onder de indruk van de fysieke mogelijkheid om onder water te ademen en omdat ik wist dat ik meer wilde, schreef ik me in voor mijn PADI Open Water, daarna een cursus voor gevorderden, en daarna een flink aantal certificaten.”
Mensen gericht
Zandile's carrière speelde zich nog steeds af in Johannesburg, waar ze was begonnen met klantrelaties en vervolgens met key account management voordat ze, na verdere studies, zich ging bezighouden met diversiteits- en inclusiviteitswerk, geïnspireerd door de moeilijkheden die ze in de zakenwereld tegenkwam.
Gewend aan het werken in mensgerichte omgevingen, besloot ze duiker te worden instructeur, maar zegt dat het niet bepaald gemakkelijk was om “de enige zwarte persoon op de boot” te zijn.
“Natuurlijk kan het moeilijk zijn om anders te zijn, als 'buitenstaander', vooral in Zuid-Afrika, een plek waar water wel eens politiek kan zijn.
“Dus ging het van taalgebruik dat niet inclusief was tijdens cursussen en duiken, naar opmerkingen over mijn haar, waarin werd geïnsinueerd dat alleen witheid de norm was, en wetsuits die mijn onderste helft vasthielden en niet mijn bovenste helft, waardoor duiken niet de meest comfortabele waren. Die tijd had zeker zijn uitdagingen.”
Toen ontdekte Zandile het freediven. “In de duikjaren wist ik dat er iets ontbrak, en toen ik deze meisjes zonder tanks zag duiken, wist ik gewoon dat ik op de cursus moest gaan.
“Ik was verliefd geworden op het inhouden van de adem, en vanaf het moment dat ik mijn adem onder water inhield, wist ik dat ik les wilde geven, in deze wereld wilde leven. Het veranderde alles en dat betekende natuurlijk dat we het moesten bereiken instructeur niveau.
“Freediving was nog steeds grotendeels universeel – maar dat was het wel was een zachtere landing. Hier bestond de uitdaging alleen uit het onder ogen zien van mijn angsten om dieper te gaan. Het was voor mij een heel krachtige en transformerende tijd.”
Afgezien van de standaard aanvankelijke zorgen over ‘zonder lucht komen te zitten en de oceaan op te slokken’, zegt ze opleiding was nauwelijks een uitdaging. “Er zit een schoonheid in het ongemak van je lichaam dat wil ademen terwijl je dat niet doet, en leert de controle terug te nemen van de automatische systemen van het lichaam.
“Het is de mooiste wereld – na de paniek van weeën, duisternis, diepte en alle dingen die je geest natuurlijk zal oproepen in die minuten waarin je niet ademt.”
'100% geschrokken'
Niet iedereen was zo enthousiast over de nieuwe richting van Zandile, en ze beschrijft dat haar familie er “100% in paniek” door was. “Mijn vrienden vroegen waarom ik 'blanke mensendingen' deed, mijn adviesbureau wilde weten wanneer ik weer aan het werk zou zijn, oude klanten zeiden dat 'ik mijn punt had gemaakt met dat zeemeermingedoe en dat ik terug zou komen'.
“Ik weet zeker dat ik een paar mensen een ongemakkelijk gevoel heb bezorgd, maar voor mij was het nog maar het begin van de schoonheid van het vinden van mijn ware thuis en het nastreven ervan met alles wat ik had.
“Terwijl ik aan het duiken was, genoot ik van het water en de ontdekkingstochten, maar besefte ik dat ik het niet wilde leren. Maar toen ik overstapte naar freediven was er een duidelijk besef dat ik niet alleen les wilde geven, maar iedereen die wilde luisteren wilde vertellen over de schoonheid van onze oceanen.
“Het was alsof er iets in mij openging… en op het moment dat ik mijn brevet kreeg, wist ik dat ik niet in een duikwinkel wilde werken, maar actief toegang wilde creëren voor de gemeenschappen waar ik vandaan kom.
“Het is niet eenvoudig om de oceaan te verkennen en het kan kostbaar zijn, vooral voor degenen die uit een voorheen gemarginaliseerde gemeenschap komen. Ik wilde niet alleen de toetredingsdrempel verlagen, maar droomde van een andere toekomst die raciaal diverser was dan de wereld waarin ik bestond. Vervolgens ging ik deze grote droom nastreven.”
Na een tijdje als freelancer te hebben gewerkt instructeur in Kaapstad zette Zandile dit in de wacht omdat haar ambities groter werden. In 2020 heeft ze de Black Mermaid Foundation opgericht, medegefinancierd en gestart, met als doel een diverse vertegenwoordiging te creëren, of het nu gaat om oceaansporten, carrières of recreatie.
Een traditie van zwarte zeemeerminnen bestaat al sinds de oudheid in Zuid-, West- en Centraal-Afrika en werd bewaard in de Afro-Amerikaanse diaspora. Het draait om Mami Wata, een half mens, half visgeest die naar verluidt de heilige aard van water belichaamt.
In tegenstelling tot Europese zeemeerminnen in sirenestijl die zeevarenden naar hun ondergang lokten, werd Mami Wata beschouwd als een machtige moedergod.
Aanvankelijk leerde Zandile leden van een gemeenschapsgroep in de township Langa in Kaapstad hoe ze moesten zwemmen, snorkelen en de wonderen van de oceaan, het belang van natuurbehoud en hoe menselijke acties op het land het mariene ecosysteem konden beïnvloeden, konden waarderen.
Maar ze wilde een hele reeks ‘oceaanhubs’ opzetten om de toegang tot open water te verbeteren, vooral voor jongeren uit kansarme milieus. Nu lijken haar inspanningen steeds sneller te gaan.
"We hebben het geluk dat we eindelijk vooruitgang hebben geboekt met een potentiële partner", vertelt ze me. “We hadden een tijdje gevochten met het verkrijgen van land om onze container-/hubruimte te plaatsen, die ons werd geschonken door 11e uur racen. '
Deze Amerikaanse liefdadigheidsinstelling werkt aan het mobiliseren van sport-, maritieme en kustgemeenschappen om oplossingen voor de oceaan te inspireren en verandering te bevorderen via sponsoring, begunstigden en ambassadeurs.
“Het zal zeker niet alleen een game-changer voor ons zijn, maar ook sterk leunen op de schoonheid van partnerschappen, co-creatie en het delen van hulpbronnen op het gebied van oceaanbehoud”, zegt Zandile. “We zijn blij om een nog diepere impact te zien op gemeenschappen die minimale toegang hebben tot de oceaan. Het is op dit moment 100% mijn voornaamste bezigheid.”
Oceaan kampioenen
In Zuid-Afrika groeit het bewustzijn over kwesties als de opwarming van de oceaan, plasticvervuiling en het welzijn van haaien, zegt de blauwharige campagnevoerder. “We zien steeds meer jonge mensen opduiken in het belangenbehartigingswerk, maar we zien ook dat op de oceaan gerichte inhoud en kunst toegankelijker worden voor het publiek, zoals in het werk van geweldige fotografen.
“We hebben nog een weg te gaan, maar ik ben ervan overtuigd dat we al een toekomst aan het schrijven zijn die niet alleen inclusief is, maar ook een diverse groep van beschermers en oceaankampioenen kent. Vanaf hier kunnen we alleen maar winnen.”
Nu het werk wereldwijd is toegenomen, heeft Zandile minder tijd gevonden om recreatief in het water door te brengen – en in Zuid-Afrika. “Als ik thuis ben, concentreer ik me op zwemmen bij zonsondergang of zonsopgang of freediven, omdat deze snel en gemakkelijk toegankelijk zijn vanaf waar ik woon. Dus ik leef voor deze momenten van stilte met de oceaan, of om te lachen met vrienden in deze mooiste ruimte.”
Favoriete plekken om te duiken? Ze noemt als eerste de “warme wateren vol verrassingen” in Sodwana Bay. “Je kunt hier werkelijk alles tegenkomen, van manta’s tot grote witte haaien”, zegt ze.
Ook daarboven ligt Aliwal Shoal – “deze ruige schoonheid die de thuisbasis is van enkele van de grootste populaties stierhaaien” – en Kaapstad: “Haar kelpbossen worden nooit oud, het is net een magisch sprookjesland… dit zijn ook mijn lokale wateren en ik heb zoveel geluk dat ik het mijn thuis mag noemen.
Buiten de Zuid-Afrikaanse kust ligt echter de groeiende bucketlist van Zandile: “Dit jaar hoop ik wat tijd door te brengen met freediven opleiding in Egypte; Ik hoop potvissen te zien in de Dominicaanse Republiek en meer duiken met tijgerhaaien te maken op Hawaï of Bermuda, maar in wezen gaat het alleen maar om verdere verkenning.
“Er is iets aan het ontmoeten van vreemden op boten over de hele wereld en het horen van hun verhalen waardoor je hart groeit en je nieuwsgierigheid wordt geprikkeld.”
Uitdagingen met een hoog profiel
Zandile werd in 100 uitgeroepen tot een van de 2022 meest invloedrijke mensen van Afrikaanse afkomst ter wereld en werd ook een PADI AmbassaDiver Dat jaar beloofde ik “om te blijven verschijnen voor de oceaan, te pleiten voor haar bescherming op alle mogelijke manieren en tegelijkertijd mensen aan te moedigen onze prachtige oceanen te verkennen door de lens van mijn camera”.
Vorig jaar stond ze ook op de BBC-lijst van 100 inspirerende en invloedrijke vrouwen van over de hele wereld, naast namen als Michelle Obama, Amal Clooney en Gloria Steinem. Alle positieve aandacht zorgt ervoor dat Zandile zich ervan bewust wordt dat een tikkende klok de grootste uitdaging is waar ze voor staat.
"Het gaat erom dat je voldoende tijd hebt om al het passie- en doelgerichte werk te doen", zegt ze. “In 2022 en 2023 leerden we hoe eindig de tijd is en dat ik maar één mens ben.
“Dit deed me beseffen dat het nodig is subsidies te vinden om het land te behouden Stichting Zwarte ZeemeerminHet werk van ons bedrijf loopt consistent en er wordt een team opgebouwd dat zich zelfs tijdens mijn afwezigheid op ons werk kan concentreren.”
Een subsidie van Zandile's werk als ambassadeur van 11th Hour Racing heeft hierbij geholpen. “De focus ligt absoluut op het krijgen van duidelijkheid over wat prioriteit moet hebben – nog een beetje ‘nee’ zeggen en tijd vinden om te spelen helpt mijn energie te herstellen.” Volg haar activiteiten op Instagram, TikTok or X.
Zandi's lied
Zandile Ndhlovu heeft een semi-autobiografisch boek geschreven voor kinderen van 6 tot 8 jaar, dat eind maart verscheen.
Zandi's lied is het verhaal van een bruisende blauwharige zeemeermin uit Zuid-Afrika op een missie om de oceanen van de planeet te beschermen en jonge mensen – vooral gekleurde mensen – met de zeeën te verbinden.
Het 32 pagina's tellende boek met harde kaft, geïllustreerd door Katlego Keokgale, is verkrijgbaar op Amazone voor £ 11.47 (ISBN: 9781662520105).
Ook op Divernet: Blind duiken: hoe Jess Pita de onderwaterwereld ervaart, PADI en SSI gebruiken sociale media om duikinformatie te verspreiden, Duiken is meditatie voor nieuwe AmbassaDiver, Miranda K voegt zich bij het AmbassaDivers-team
