Technische duikers die een diepliggend 19e-eeuws scheepswrak voor de kust van Tasmanië onderzochten, waren verbaasd toen ze verschillende voorbeelden tegenkwamen van een bedreigde vis die nog maar zelden eerder is gespot.
De roze handvis is een van de veertien soorten handvissen die zijn geïdentificeerd voor de kust van de zuidelijke Australische eilandstaat. Ze bewegen zich door op hun borstspier langs de zeebodem te 'lopen' vinnen in plaats van te zwemmen.
Duikers James Parkinson, Brad Turner en Bob Van Der Velde van het Eaglehawk Dive Center en Scuba Diving Tasmania hadden de wrakduik georganiseerd als onderdeel van een reeks verkenningen ter gelegenheid van de 140e verjaardag van de duik. Tasmanis aan het zinken.
Het met een schoener getuigde stoomschip van 64 meter, gebouwd in Glasgow in 1873, vervoerde passagiers, post en vracht tussen Sydney en de hoofdstad van Tasmanië, Hobart voor de Tasmanian Steam Shipping Company.
Op 30 november 1883 werd de Tasman zonk binnen 15 minuten nadat het een ongemarkeerd rif had geraakt, hoewel de 29 mensen aan boord erin slaagden zich op de reddingsboten in veiligheid te brengen.
Het kapotte wrak werd pas in 1998 ontdekt en lag 70 meter diep ten zuidwesten van Little Hippolyte Rock. In een gebied dat wordt geteisterd door sterke stromingen trekt de plek veel vissen aan – en nu lijkt het erop dat de benthische roze handvis (Brachiopsilus dianthus) heeft het ook een toevluchtsoord gevonden.
'Brads adelaarsoog zag de kleine vis tussen het platgewalste wrak van de Tasman”, zei Parkinson uit Eaglehawk-duikcentrum, eraan toevoegend dat de duikers tijdens een tweede afdaling twee van de zelden waargenomen vissen hadden gezien, die tot de familie van zeeduivels behoren.
“De roze handvis was slechts drie keer door duikers waargenomen”, zei hij. "Dit is de eerste video- en foto's gemaakt door duikers van de vis in zijn natuurlijke omgeving.”
De menggasduikers konden 25 minuten op het wrak doorbrengen, dat Parkinson beschrijft als ‘levend van kleur, wat een spectaculaire duik opleverde met vaak geweldig zicht.
“Verspreid over het wrak zijn talloze relikwieën te zien, zoals koperen patrijspoorten, flessen en borden, wat bijdraagt aan de duikervaring,” zei hij. Enkele artefacten uit de Tasman worden tentoongesteld in het Maritiem Museum Tasmanië in Hobart.
Het is pas onlangs dat mariene biologen tot de conclusie kwamen dat het gebrek aan waarnemingen van de roze handvis te wijten was aan het feit dat hij ondiepe wateren mijdde. De soort staat op de rode lijst van de IUCN als bedreigd.
Het was een team van het Institute for Marine & Antarctic Studies van de Universiteit van Tasmanië (IMAS) die de eerste veroverde video- van een roze handvis met behulp van een ROV op een diepte van 150 meter op de Commonwealth Tas Fracture in 2021. Sindsdien is hij ook gezien in het diepe Huon-zeereservaat.
IMAS universitair hoofddocent Neville Barrett merkte op dat de recente duik “ons hoop geeft dat de roze handvis een dieper en koeler water toevluchtsoord heeft tegen de opwarmende kustwateren die het voortbestaan van veel Tasmaanse mariene soorten bedreigen.” Hij beschreef de Tasman wrakvondst als “opmerkelijk en uiterst waardevol”.
Ook op Divernet: Ontdekking door duiker verdubbelt aantal zeldzame wandelende vissen, Het onbezongen rif, Teaminspanning lost Tasmaanse grotpuzzel op, 'Het oudste bier ter wereld' geborgen uit een schipbreuk
