DUIKEN NIEUWS
Waarom baas-octopussen vis slaan
Een groepsjacht. (Foto: Simon Gingins)
Het is bekend dat octopussen vissen 'slaan' om ze in het gareel te houden als jachtpartners, maar een onderzoeksteam heeft waargenomen dat ze uithaalden uit wat volgens hen eenvoudigweg wrok zou kunnen zijn.
De onderzoekers, onder leiding van zeebioloog Eduardo Sampaio van het Marine & Environmental Sciences Center van de Universiteit van Lissabon in Portugal, hadden bestudeerd hoe octopussen uit de Rode Zee samenwerken met verschillende koraalrifvissen om prooien te jagen en te vangen.
Tandbaarzen en andere soorten vormen gewoonlijk een wederzijds voordelige jachtsamenwerking met octopussen. Bij deze georganiseerde jachtpartijen kunnen meerdere partners van verschillende soorten betrokken zijn en deze kunnen meer dan een uur duren.
Octopussen spelen de centrale rol en achtervolgen prooien in rots- en koraalspleten, terwijl tandbaarzen hen veelbelovende locaties signaleren. Bodemvoedende vispartners zoals geitenvissen schuren de zeebodem af, terwijl semi-benthische roofdieren zoals kornetvissen hoger in de waterkolom patrouilleren.
Soms doen opportunistische vissen, zoals staartvlekeekhoornvissen, mee om op te pikken wat ze kunnen, in plaats van bij te dragen aan de groepsinspanningen, en zijn als zodanig waarschijnlijk het slachtoffer van Octopus ponsen.
Maar er ontstaan ook conflicten tussen de ‘officiële’ partners over hun investeringsniveau of de verdeling van beloningen. Het is meestal wanneer de relatie uit balans raakt dat octopussen uithalen in een poging de controle te herstellen.
21 december 2020
De wetenschappers observeerden interacties op locaties in El Quseir in Egypte en Eilat in Israël waarin verschillende grote blauwe octopussen (Octopus cyane) voerde “een snelle, explosieve beweging uit met één arm gericht op een specifieke vispartner, wat wij ponsen noemen”. De ontvangers waren niet alleen eekhoornvissen, maar ook zwartpuntvissen, lierstaartbaarzen, geelzadelvissen, rode zeegeitvissen en halfgevlekte hinden.
De actie werd waargenomen om de vis te dwingen zichzelf te herpositioneren, om hem ervan te weerhouden de prooi op te eten of om hem helemaal uit de groep te verdrijven.
Maar bij twee gelegenheden, de ene met een geitvis en de andere met een tandbaars, registreerden de onderzoekers stoten die geen verband leken te houden met de jachtactiviteiten van de groep. Ze geloven dat dit gedrag een voorafgaande waarschuwing had kunnen zijn dat de vis in elke toekomstige samenwerking zijn plaats moest kennen – of anders puur uit wrok gemotiveerd was.
Het team hoopt nu uit te vinden of bepaalde vissoorten vaker worden geslagen dan andere, en of collaboratieve vissen zich op een vergelijkbare manier ten opzichte van elkaar gedragen.
Hun onderzoek is gepubliceerd in Ecologie en acht “ponsevenementen” zijn hier te zien.
