DUIKEN NIEUWS
Duikpionier dr. Erich Ritter stierf in zijn slaap in zijn huis in Florida op 28 augustus op 61-jarige leeftijd. Hoewel zijn dood onverwacht was, zou hij aan een hartaandoening hebben geleden.
Ritter is geboren en opgegroeid in Zürich, en behaalde diploma's in zoölogie en paleontologie in Zwitserland en een doctoraat in gedragsecologie bij vissen aan de Universiteit van Miami.
Hij werd ook duiker en instructeur, en was er al vroeg bij om de zaak van de bescherming van haaien over te nemen. Hij noemde zichzelf een ‘haaiengedragsdeskundige’ en ‘haaienfluisteraar’ en begon vanaf de jaren tachtig met praktisch onderzoek naar hun gedragspatronen.
Hij werd echter pas bekend in de mondiale duikgemeenschap nadat hij in 2002 een beet van een stierhaai overleefde. Hij stond omringd door de rondcirkelende haaien in ondiepe wateren op de Bahama’s en vertelde de Britse tv-presentator Nigel Marven dat de haaien “ het kan ze niets schelen”. De aanval werd vastgelegd door camera's van Discovery Channel die het interview voor Shark Week filmden.
Ritter verloor zijn linkerkuit en had het geluk een enorm bloedverlies te overleven, maar het incident deed niets af aan zijn overtuiging dat “er geen gevaarlijke haaien zijn, alleen gevaarlijke situaties”.
Zijn aanpak had de neiging de meningen te verdelen tussen degenen die hem zagen als een pientere kampioen van de haaien en anderen die zijn theorieën als onwetenschappelijk en zijn houding roekeloos beschouwden.
Een groot deel van zijn haaienonderzoek werd uitgevoerd op de Abacos-eilanden in de Bahama’s, waar hij leiding gaf aan het Shark Education & Research Centre, maar hij kwam op het idee om in 1996 ‘Sharkschool’-veldcursussen te organiseren in Florida.
Deze scholen groeiden uit tot regelmatige evenementen over de hele wereld op locaties als de Bahama's, de Filippijnen, Zuid-Afrika en Mexico, met dagelijkse haaienduiken en seminars voor een steeds groter wordende groep aanhangers.
Als expert bedacht Ritter termen als ‘angstinatie’ – de combinatie van angst en fascinatie die bij mensen wordt geïnspireerd door haaien – en zijn ADORE-SANE geheugensteuntje voor het meten van de relatieve veiligheid van de interactie tussen haaien (Attitude-Direction-Origin-
Ritter analyseerde en reconstrueerde haaiengerelateerde incidenten voor het Global Shark Attack File van het Shark Research Institute in Princeton, en voerde ook campagne voor de bescherming van haaien en in het bijzonder voor het beëindigen van het commerciële ontvinnen van haaien.
Hij schreef een aantal boeken en wetenschappelijke artikelen, waarin hij onder meer betoogde dat aanvallen van haaien op oppervlaktezwemmers niet het gevolg waren van het feit dat ze voor een zeehondenprooi werden aangezien, zoals algemeen werd aangenomen, maar dat het om ‘lichte’ beten ging die bedoeld waren als schietoefeningen, spelen of als doel. follow-up van de eerste reactie van het slachtoffer. Hij pleitte ook tegen de overtuiging dat menselijk bloed haaien aantrekt.
John Bantin ging in 1999 met Ritter mee op duiken met stierhaaien met aas op de Bahama's, en schreef voor DUIKER destijds: “Dr. Ritter, een man wiens spraakpatroon mij deed denken aan Dr. Strangelove van Peter Sellers, heeft veel theorieën, en hij was best bereid zijn veiligheid op het spel te zetten om ze te bewijzen. Dit hield onder meer in dat je vlak boven een dode vis zweefde en een grote haai de vis onder hem vandaan liet halen.”
Ritter zei tegen Bantin: ‘Ik doe niet wat ik doe omdat ik een waaghals ben. Ik wil laten zien dat je kunt zwemmen met beruchte soorten. We willen ontdekken wat mensen doen om de verkeerde reactie uit te lokken. We doen domme dingen, zoals vissenbloed op onze handen smeren om onze theorieën te testen. De haai is een heel slim dier. Wanneer je je angst verliest, begin je te zien wat het werkelijk is.
“We proberen een lichaamstaalsysteem te ontwikkelen om een brug naar het dier te slaan, om positieve reacties uit te lokken in plaats van de verkeerde. We moeten dit doen met soorten waarvan bekend is dat ze aanvallen plegen – zogenaamde menseneters. Zoals je hebt ervaren, kunnen we zwemmen met een roedel hongerige haaien en dat doen we veilig. Er is eigenlijk niets om je zorgen over te maken.”
Als eerbetoon aan zijn goede vriend, Robert Wilpernig van Wirodive, de Duitse reisorganisatie die de “backoffice” voor Ritter's Sharkschool verzorgde, schreef hij het volgende: “Je gaf alles voor de haaien – je leven en je huis waren de zeeën van onze wereld, en de bewoners, de haaien, waren jouw kinderen.’
