Dottie May Frazier, de eerste vrouwelijke duikinstructeur en eigenaar van een duikwinkel in de VS en een van de eerste vrouwen die een veiligheidshelmduiker en fabrikant van duikpakken werd, is op 99-jarige leeftijd in Californië overleden.
Frazier slaagde erin naam te maken in de meedogenloos macho-duikwereld van de jaren veertig en vijftig, ondanks haar geslacht en kleine gestalte.
Geboren in Long Beach, Californië op 15 juli 1922 als Dorothy Adele Reider, groeide ze op en bracht een groot deel van haar tijd door op de kleine zeilboot van haar vader Francis. Later zei ze dat hij had besloten ‘mij te veranderen in de jongen die hij nooit heeft gehad’, waarbij ze haar strikte instructies gaf om ‘elke dag van haar leven iets nieuws te leren’.
Ze kon op driejarige leeftijd zwemmen en op zesjarige leeftijd roeien. Op dezelfde leeftijd liet Francis een koffiepot van de boot vallen in vijf meter diep water en zei dat ze haar adem moest inhouden en hem moest terughalen – wat ze ook deed.
Dat was haar eerste duik en tegen de tijd dat Francis haar vier jaar later een zelfgemaakt duikmasker gaf, was ze al een bekwame vrijduiker geworden. Als tiener werd ze al snel ook een ervaren speervisser en deed als enige vrouwelijke deelnemer mee aan wedstrijden langs de hele kust van Californië. In de jaren veertig deelde ze haar vaardigheden op het gebied van ‘huidduiken’ door anderen de kunst van het apneuduiken te leren.
Ze was ook goed in het repareren en afstellen van bootmotoren – haar hele leven lang dacht ze dat ze ‘alles kon repareren’.
Mannelijke weerstand
Frazier had aan de universiteit mariene biologie gestudeerd in de hoop wetenschapper te worden, maar omdat de toegang tot zoveel carrières voor vrouwen gesloten leek – haar pogingen om bij de politie en de kustwacht te gaan werken werden ook geblokkeerd – volgde ze een opleiding in secretarieel werk. Ze ging echter niet over op het kantoorleven en schakelde al snel over op het verdienen van de kost met het strippen van vis.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg ze een handmatige baan bij Douglas Aircraft – de enige vrouw op een afdeling van 2 mensen – terwijl ze doorging met speervissen om haar gezin te helpen voeden.
Na de oorlog leerde ze duiken met behulp van een aqualong in een les van Los Angeles County, het eerste duikcertificeringsprogramma in de VS. Dit stuitte op tegenstand van mannelijk personeel en studenten, maar in 1950 was Frazier een van de oprichters van de vroege duikclub Long Beach Neptunes.
In 1955 moest ze opnieuw de mannelijke weerstand overwinnen om zich in te schrijven voor de certificeringscursus voor onderwaterinstructeurs in LA County. Ze kwalificeerde zich niet alleen als de eerste vrouwelijke duikinstructeur van de VS, maar behaalde ook de hoogste eer.
Na ongeveer vier jaar als duiker schreef Frazier zich in om te trainen en te werken als een van de eerste vrouwelijke commerciële duikers, maar gaf de rol na twee jaar op, zeggend dat het, hoewel het erg lucratief was en haar in staat had gesteld een huis, veiligheidshelmuitrusting te kopen waardoor ze zich te beperkt voelde.
Ze werkte bij de Penguin Dive Shop voordat ze uiteindelijk het bedrijf kocht, dat ze vervolgens vijftien jaar lang leidde als de eerste vrouwelijke eigenaar van een duikwinkel in de VS. Ze ontwierp en ontwikkelde ook een van de eerste series wetsuits voor dames, Penguin-pakken genaamd, en vervaardigde later ook droogpakken, voor levering aan de Amerikaanse marine en merken als US Divers.
Stand-off van haaien
Frazier was drie keer getrouwd, twee keer weduwe en had vier zonen, die allemaal vanaf jonge leeftijd duiker zouden worden. Na de geboorte van haar derde kind richtte ze de club Aqua Families op, voor mensen die met hun kinderen wilden duiken.
Een allround avonturier, of het nu gaat om surfen, baggeren naar goud, speervissen, varen of motorrijden, het kleurrijke levensverhaal van Frazier werd later vastgelegd in haar autobiografie Trailblazer: het buitengewone leven van duikpionier Dottie Frazier.
Haar meest beangstigende moment heeft ze beschreven als een confrontatie met een grote witte haai tijdens het vrijduiken – een probleem dat ze uiteindelijk op de typische manier oploste door recht op de haai af te zwemmen en hem af te schrikken.
Frazier werd in 2000 opgenomen in de Women Divers Hall of Fame en ontving op 97-jarige leeftijd de Diving Pioneer Award van de US Historical Diving Society.
Een van de weinige ambities die ze onvervuld liet, was om de leeftijd van 100 jaar te bereiken, ook al kwam ze binnen vijf maanden van haar doel. Ze stierf op 8 februari in Long Beach, waar ze haar hele leven had gewoond, overleefd door haar man Cyril May en hun gezin.
Geweldige duiker en avonturier, RIP