Een alarmerende parasitaire moordenaar die zwarte zee-egels binnen twee dagen tot skeletten reduceert, heeft zich vanuit de Middellandse Zee via het Suezkanaal verspreid, waardoor de egelpopulaties in de Golf van Akaba zijn uitgeroeid en een domino-effect dreigt op de koraalriffen van de Rode Zee verder naar het zuiden.
Wetenschappers van de Universiteit van Tel Aviv in Israël hebben de epidemie onderzocht, die volgens hen alle zwarte zee-egels heeft gedood (Diadeem setosum) in de Golf binnen een paar maanden. De uitroeiing is van belang omdat zee-egels, en deze soort in het bijzonder, als essentieel worden beschouwd voor het gezond functioneren van koraalriffen.
Aangenomen wordt dat de moordenaar dezelfde of een vergelijkbare pathogene ciliaatparasiet is die in de jaren tachtig de populatie Caribische zee-egels bijna heeft uitgeroeid, wat volgens de wetenschappers onomkeerbare schade aan de koraalriffen veroorzaakte. Vorig jaar brak de ziekte opnieuw uit in het Caribisch gebied, waardoor de overlevende zee-egelpopulaties werden uitgeroeid. De moordenaar was pas onlangs geïdentificeerd als ciliaat, zoals gerapporteerd Divernet in april.
De wetenschappers zeggen dat nadat er uitgebreide sterfgevallen onder zee-egels waren geconstateerd in de wateren bij Griekenland en Turkije, dit nu ook wordt gemeld in andere landen verder naar het zuiden, behalve Israël, waaronder Jordanië, Egypte en Saoedi-Arabië. Nu de epidemie zich in een ongekend tempo verspreidt, hebben ze een dringend rapport ingediend bij de Israel Nature & Parks Authority, en zeggen dat noodmaatregelen voor het redden van koraalriffen ter discussie staan.
Omdat koraal al gevaar loopt als gevolg van de klimaatverandering, “is er een voorheen onbekende variabele toegevoegd”, zeggen de onderzoekers, onder leiding van dr. Omri Bronstein. “De zee-egels zijn de ‘tuinmannen’ van het rif”, zegt hij. “Ze voeden zich met de algen en voorkomen dat ze de koralen die met hen concurreren om zonlicht overnemen en verstikken.
“Helaas komen deze zee-egels niet meer voor in de Golf van Eilat [Aqaba] en verdwijnen ze snel uit de zich steeds verder uitbreidende delen van de Rode Zee verder naar het zuiden.
“Eerst dachten we dat het een soort vervuiling of vergiftiging was, of een lokale chemische lekkage, afkomstig van de industrie en hotels in het noorden van de Golf van Eilat, maar toen we andere locaties in Eilat, Jordanië en de Sinaï onderzochten, beseften we al snel dat dat dit geen plaatselijk incident was. Alle bevindingen wezen op een zich snel verspreidende epidemie.”
Zelfs zee-egels die voor onderzoek in universiteitsaquaria werden gekweekt, waren gestorven, vermoedelijk aangetast door de ziekteverwekker die via pompsystemen zijn weg naar binnen vond. “Het is een snelle en gewelddadige dood”, zegt dr. Bronstein. “Binnen slechts twee dagen wordt een gezonde zee-egel een skelet, met enorm weefselverlies.
“Terwijl sommige lijken aanspoelen, worden de meeste zee-egels verslonden terwijl ze stervende zijn en zichzelf niet kunnen verdedigen, wat de besmetting door de vissen die op hen jagen zou kunnen versnellen.”
Zwarte zee-egels waren zelf een invasieve soort in de Middellandse Zee, omdat ze daar pas vanaf 2006 werden aangetroffen, maar ze bleven een onbeduidende aanwezigheid tot 2018, toen populaties van tienduizenden zichtbaar werden in de Griekse en Turkse wateren.
“In de Rode Zee verspreidt de sterfte zich in een verbluffend tempo en omvat nu al een veel groter gebied dan we in de Middellandse Zee zien”, zegt dr. Bronstein. “Op de achtergrond is er nog steeds een grote onbekende: wat doodt de zee-egels eigenlijk? Is het de Caribische ziekteverwekker of een nieuwe, onbekende factor?
“Hoe dan ook, deze ziekteverwekker wordt duidelijk door water overgebracht en we voorspellen dat binnen korte tijd de hele populatie van deze zee-egels, zowel in de Middellandse Zee als in de Rode Zee, ziek zal worden en zal sterven.”
Dr. Bronstein suggereert dat er dringend een ‘broodstock’-populatie van gezonde egels aan de Israëlische Middellandse Zeekust moet worden opgebouwd, zodat ze, als ze in de Rode Zee worden weggevaagd, op een later tijdstip kunnen worden hersteld. “Dit is een complexe taak, maar het is absoluut noodzakelijk als we het voortbestaan van deze unieke soort willen garanderen, die zo cruciaal is voor de toekomst van koraalriffen.”
De Tel Aviv University teamstudies van de kwestie zijn gepubliceerd in Royal Society Open Science en Grenzen in de mariene wetenschappen.
Ook op Divernet: Blue Goos & egels met hoeden – maar waarom?, Het onbezongen rif
