DUIKEN NIEUWS
Oogtanden beschermen walvishaaien
Bij mensen zijn de ‘oogtanden’ de bovenste hoektanden, maar nieuw onderzoek suggereert dat ‘s werelds grootste vissen oogtanden hebben in een meer letterlijke zin.
Er is ontdekt dat walvishaaien tandachtige schubben over hun hele oogbollen hebben, een kenmerk dat nog niet eerder bij andere gewervelde dieren is opgemerkt, maar waarvan wordt gedacht dat het, bij gebrek aan oogleden, de ogen beschermt tegen schade.
De Japanse onderzoekers die zojuist over de bevindingen hebben gerapporteerd, zeggen dat walvishaaien een oogbedekking hebben ontwikkeld die is gemaakt van harde ‘dermale denticles’, vergelijkbaar met de denticles die hun hele lichaam bedekken, en die van andere haaien en roggen.
Deze kleine schubben lijken op tanden, gebaseerd op een vlezige kern ingekapseld in het benige weefsel dat bekend staat als dentine, met een glazuurachtige buitenlaag. Ze zijn ontworpen met het oog op slijtvastheid en bieden bescherming tegen mogelijke schade door “mechanische, chemische en biologische gevaren”.
Tot nu toe gingen wetenschappers ervan uit dat het zicht onbelangrijk was voor de waarneming van de omgeving bij walvishaaien. Ze baseerden dit op de kleine omvang van hun ogen in verhouding tot het lichaam, en het kleine deel van de hersenen dat bestemd is voor het zicht. Het beschermingsniveau dat aan de ogen wordt geboden lijkt nu het tegenovergestelde te suggereren.
8 juli 2020
De ontdekking werd gedaan door het analyseren van ultrageluidsopnamen van in gevangenschap levende walvishaaien in het Okinawa Churaumi Aquarium, en CT-scans van een bewaarde oogbol.
De wetenschappers waren ook geïnteresseerd in hoe de haaien hun ogen verder lijken te beschermen door de oogbollen in de kassen terug te trekken, en geloven nu dat ze een beperkt zicht behouden wanneer ze dit doen. De terugtrekkingsafstand was ongeveer de helft van de diameter van het oog, zodat de pupillen niet volledig verborgen waren.
Walvishaaien trekken hun ogen normaal gesproken slechts voor korte perioden terug, maar één exemplaar dat was overgebracht tussen aquaria in Taiwan en de VS had bij aankomst in Atlanta zijn ogen tien dagen lang gesloten gehouden – maar leek in die tijd geen problemen te hebben gehad met navigeren .
