DUIKEN NIEUWS
Dragonfish-geheimen van tandheelkundige onzichtbaarheid
Foto: David Baillot/UC San Diego Jacobs School of Engineering.
De naam betekent misschien ‘glanzende loskaak’, maar zijn prooi ziet het gevaar pas als het te laat is. De ongewoon kristallijne nanostructuur van de tanden van diepzeedrakenvissen is uniek, waardoor ze vrijwel onzichtbaar zijn, aldus Amerikaanse onderzoekers die deze tanden voor het eerst hebben geanalyseerd.
De soorten Aristostomias scintillans wordt gevonden tot een diepte van 1200 meter in de oostelijke Stille Oceaan. De vis, die gemiddeld 15 cm lang is, heeft een zeer donker lichaam en is relatief sedentair, wachtend op passerende prooien met de kaken uit elkaar, klaar om toe te slaan.
Zijn krachtige, sabelachtige tanden vormen echter “geen contrast met de omringende zwartheid van de vis, noch met de achtergrondduisternis van de diepzee” – een dodelijke formule die de soort tot een van de meest succesvolle roofdieren maakt.
10 juni 2019
“Hun tanden zijn altijd zichtbaar, dus het is belangrijk dat ze transparant zijn, zodat ze geen bioluminescent licht uit de omgeving reflecteren of verstrooien”, zegt Audrey Velasco-Hogan van de Universiteit van Californië. Californië Jacobs School of Engineering in San Diego.
Zij en Dimitri Deheyn, een zeebioloog bij de Scripps Institution of Oceanography, hebben de drakenvissentanden in beeld gebracht en geanalyseerd met behulp van elektronenmicroscopie, gefocusseerde ionenbundels en nano-indentatietests.
De buitenste glazuurachtige laag van de tanden bleek te bestaan uit hydroxyapatiet-nanokristallen, gestructureerd om te voorkomen dat licht zich verstrooit of weerkaatst op het oppervlak. Ondertussen bleek dat de binnenste dentinelaag de microscopisch kleine ‘dentinebuisjes’ miste die de tanden van mensen en andere dieren hun kleur geven.
“Experimenteel weten we dat de manier om een materiaal transparant te maken is door de korrelgrootte ervan te verkleinen, zodat het een nanostructuur krijgt”, zegt Velasco-Hogan. “Dus om te zien dat dit ook de manier is waarop de natuur transparantie tot stand brengt, is een interessante parallel.”
De onderzoekers zijn van mening dat hun bevindingen ‘bio-inspiratie’ kunnen bieden voor onderzoekers die transparante keramiek willen ontwikkelen.
