Mantaroggen kiezen ervoor om in ongewoon grote aantallen in het Indonesische Komodo National Park te verblijven – en volgens een nieuw onderzoek onder leiding van duikers zou deze gemeenschap de sleutel kunnen zijn tot regionaal herstel van de bedreigde soort.
In totaal 1,085 individuele rifmanta’s (Mobula Alfredi) zijn geïdentificeerd op de Werelderfgoedlijst van UNESCO dankzij de inspanningen van lokale en bezoekende duikers die samenwerken met wetenschappers uit de Stichting Marine Megafauna (MMF) liefdadigheidsinstelling en Murdoch University in West-Australië.
Rifmanta's met een doorsnede tot 5 meter leven, voeden, paren en bezoeken schoonmaakstations in ondiepe kusthabitats in het nationale park, zegt de MMF. Foto's van individuen werden aan de crowdsourced voorgelegd online. databank MantaMatcher.org, waarbij het merendeel werd genomen op vier van de twintig locaties die het meest door toeristenboten worden bezocht.
“Ik was verbaasd over hoe ontvankelijk de lokale duikgemeenschap was bij het helpen verzamelen van broodnodige gegevens over deze bedreigde dieren”, zegt hoofdauteur dr. Elitza Germanov. “Met hun steun konden we op basis van meer dan 1,000 foto’s meer dan 4,000 individuele mantaroggen identificeren.” Manta's onderscheiden zich door hun unieke ventrale kleurpatronen.
“Mensen houden van manta’s – ze zijn een van de meest iconische dieren in onze oceanen”, zegt dr. Andrea Marshall, medeoprichter van MMF en co-auteur van het onderzoek. “De stijging van het aantal mensen dat zich bezighoudt met duiken, snorkelen en de komst van betaalbare onderwatercamera’s zorgden ervoor dat foto’s en video’s die door het publiek tijdens hun vakantie werden gemaakt, konden worden gebruikt om de gegevensverzameling snel en betaalbaar op te schalen.”
Met behulp van de tijd- en locatiegegevens die aan de foto's waren gekoppeld, werd de waarnemingsgeschiedenis van individuele manta's geanalyseerd en werden modellen gemaakt om de waarschijnlijkheid te voorspellen dat roggen op specifieke locaties wonen of tussen specifieke locaties reizen.
Sommige roggen zwommen tot aan het beschermde zeegebied van Nusa Penida (MPA), 450 km naar het westen, terwijl andere roggen door het park bleven bewegen, maar de meeste manta's gaven er de voorkeur aan specifieke locaties binnen het park te bewonen.
“Ik vond het heel interessant hoe sommige mantaroggen hun tijd liever op sommige plekken doorbrengen dan op andere, zelfs als de plekken vijf kilometer uit elkaar liggen, wat korte afstanden zijn voor mantaroggen”, zegt dr. Germanov. Dit zou echter negatieve gevolgen kunnen hebben voor roggen die de voorkeur gaven aan locaties waar werd gevist of waar meer toeristenbootactiviteiten plaatsvonden.
In veel van de kustgebieden van het park is vissen sinds 1984 verboden, en manta's zijn sinds 2014 in Indonesië beschermd verklaard, maar illegale visserij blijft een bedreiging. Uit het onderzoek bleek dat ongeveer 5% van de Komodo-manta's blijvende verwondingen opliepen, waarschijnlijk veroorzaakt door vistuig.
In de loop van het vijf jaar durende onderzoek, uitgevoerd tussen 2013 en 18, is de populariteit van de toeristische trekpleisters met meer dan een derde toegenomen. In 2019 heeft de Komodo National Park Authority actie ondernomen om het aantal boten en mensen dat een bijzonder populaire plek bezoekt te beperken.
“Uit dit onderzoek blijkt dat de plaatsen waar toeristen vaak mantaroggen observeren belangrijk zijn voor de dieren om zich te voeden, schoon te maken en te paren”, aldus Ande Kefi, een parkmedewerker die bij het onderzoek betrokken was. “Dit betekent dat het Komodo National Park maatregelen moet nemen om de verstoring op deze locaties te beperken.
“Ik hoop dat deze studie toeristische exploitanten zal aanmoedigen om de noodzaak van de reeds opgelegde regelgeving te begrijpen en de naleving ervan zal vergroten.”
MPA's die groot genoeg zijn om belangrijke habitats voor manta's te huisvesten, zijn gunstig voor het behoud ervan, zeggen de auteurs van het onderzoek, dat zojuist is gepubliceerd in PeerJ. Ze bevelen echter aan om gedragscodes voor het duiken en snorkelen met manta's verplicht te stellen, en dat het aantal toeristenboten dat tegelijkertijd op verzamelplaatsen mag komen, beperkt moet worden.
Nieuwe adelaarsrog uit de Indische Oceaan
Volgens de Abu Dhabi Environment Authority is er een nieuwe soort adelaarsrog geïdentificeerd. Analyse van monsters verzameld tijdens een onderzoek uit 2016 om de visbestanden in de Arabische Golf te beoordelen bracht de soort aan het licht, die aanvankelijk werd verward met de soortgelijke gestreepte adelaarsrog (Aetomylaeus nichofii).
Genaamd Wafc's adelaarsrog, Aetomylaeus wafickii onderscheidt zich van vergelijkbare soorten door meer lichtblauwe tot lichtgrijze banden over de rug (8-10), meer rijen tandplaten (13-15), een smallere bovenste tandplaat en een kortere staart. Mannen hebben over het algemeen minder bekken-vin roggen (14-16) dan vrouwtjes (16-19).
De adelaarsrog van Wafc wordt gevonden van de zuidelijke Rode Zee over de noordelijke Indische Oceaan tot aan Sri Lanka. Omdat hij de neiging heeft om naar school te gaan, wordt hij als bijzonder gevoelig beschouwd om in kieuwnetten te worden gevangen. Het is nu beschreven in het tijdschrift Mariene biodiversiteit.
Aook op Divernet: Mysteriestralen worden onderzocht
