Het Griekse Ministerie van Cultuur bereidt zich voor om recreatieve duikers toegang te geven tot nog drie oude scheepswrakken. Het groene licht volgt op wat wordt beschouwd als het succes van het proefproject Peristera Shipwreck voor het eiland Alonissos, dat in 2019 begon en naar verluidt soepel is verlopen.
Het project met vier locaties werd aangekondigd zover terug als 2019, toen er over werd bericht Divernet, maar pas nu lijken de zenuwen van de autoriteiten zover te zijn gezakt dat ze een duikervaring met zeer nauw toezicht kunnen implementeren – en eentje die nog ver weg is.
Peristera, ook bekend als het Alonissos Onderwatermuseum, zal een van de vier aangewezen “Bezoekbare Mariene Archeologische Vindplaatsen” zijn.
De drie andere locaties bevinden zich in het westen van Pagasitikos en omvatten het Telegrafos-scheepswrak uit de late oudheid, het midden-Byzantijnse Kikynthos-scheepswrak en de Byzantijnse ankerplaats Glaros.
Ze worden nu voorbereid op opening tegen het einde van 2025 onder toezicht van het Griekse Ephorate of Marine Antiquities (EAA), onderdeel van het Ministerie van Cultuur.
Strenge controles
De maatregel is bedoeld om het Griekse culturele erfgoed en het duiktoerisme een impuls te geven, zei minister van Cultuur Lina Mendoni bij de aankondiging van het besluit. Zoals gebruikelijk in de Griekse wateren gaat dit gepaard met strenge controles op duikers, gedicteerd door “drie basisbehoeften: de veiligheid van het publiek, het behoud van de natuurlijke omgeving en de bescherming van cultureel erfgoed”.
“Het bezoek aan de locatie kan alleen worden gecontroleerd en onder strikte voorwaarden van constante bewaking en veiligheid”, benadrukte Mendoni. Duikers zouden naar elke locatie worden begeleid op de boten van gecertificeerde duikcentra, door gekwalificeerd personeel dat verantwoordelijk was voor de handhaving van de regelgeving van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
Boten zouden alleen de Steni Vala Alonissos-pier of de haven van Amaliapoli moeten gebruiken. Op de wraklocaties zouden permanente ligplaatsen worden aangelegd, waarbij ankeren verboden zou zijn. Elke locatie zou worden afgebakend met lichte boeien, en vissen en bootverkeer zouden verboden worden terwijl er werd gedoken.
Groepen van niet meer dan acht duikers, begeleid door professionele duikgidsen, daalden langs een lijn af naar de diepte waar de aangewezen “tourcorridors” begonnen. Duikers zouden niet worden toegelaten binnen 1.5 meter van de zeebodem of 1 meter van de overblijfselen.
Bewegwijzering zou bij elke stop langs het parcours basisinformatie voor duikers bevatten. Onderwater- en oppervlaktecamera's zouden in realtime beelden van het wrak en het oppervlak verzenden om toezicht op afstand op het duiken, de overdracht van waarschuwingssignalen en de registratie van eventuele overtredingen mogelijk te maken.
Peristera-scheepswrak
Het eilandje Peristera ligt ten oosten van Alonissos in het maritieme park van de Noordelijke Sporaden. Het scheepswrak, dat in 1985 door een visser werd gevonden nabij de rotsachtige westkust op 22 tot 30 meter hoogte, bestaat voornamelijk uit de primaire lading: meer dan 3,500 amforen met scherpe bodem. De twee geïdentificeerde soorten komen uit Mendi en Peparithos (Skopelos) en droegen waarschijnlijk wijn.
Andere vondsten zijn onder meer inktbekers en -borden, bemanningsartikelen zoals lampen en lonten en scheepsonderdelen zoals loden ankeronderdelen en spijkers. Het schip dateert uit het laatste kwart van de 5e eeuw voor Christus.
Telegrafos-scheepswrak
In de baai van Telegrafos werden in 17 op een rots- en zandbodem op een diepte van 23 tot 4 meter acht soorten commerciële amforen uit de 2000e eeuw na Christus gevonden. Sporen van teer in veel van deze amforen gaven aan dat ze ooit wijn bevatten. Het meest voorkomende type amfora, met twintig gevonden exemplaren, kwam uit de Peloponnesos, waardoor dit de grootste bekende concentratie hiervan in Griekenland is.
Andere soorten kwamen uit de noordoostelijke Egeïsche Zee, terwijl één unieke amfora als Palestijns werd geïdentificeerd. De potten lagen in twee onsamenhangende concentraties, wat erop wijst dat het schip waarschijnlijk is omgevallen en zijn lading heeft gemorst.
Het scheepswrak van Kikynthos
Met overblijfselen die dateren uit de vroegchristelijke tijd tot de 19e eeuw, vormt het onbewoonde eilandje Kikynthos een natuurlijke golfbreker bij de ingang van de baai van Amaliapoli.
In 2005 werd aan de noordwestkust een stapel grote maar kapotte schepen ontdekt, op een diepte van 3.5 tot 12 meter. Dit zijn onderdelen van pithos, grote aardewerken potten die doorgaans uit de 9e eeuw na Christus verschenen, en amforen die dateren uit de 11e/12e eeuw na Christus. Het wrak lijkt een relatief klein koopvaardijschip uit de midden-Byzantijnse periode te zijn.
Kaap Glaros
Kaap Glaros, aan de zuidwestelijke oever van de Pagasitische Golf, was een gevaarlijke doorgang voor schepen die de beschutte baai van het oude Nios probeerden binnen te varen. Sporen van minstens vier oude scheepswrakken – één Hellenistische, één Romeinse en twee Byzantijnse – kunnen worden gevonden, samen met schepen en ankers uit andere perioden, die mogelijk afzonderlijk zijn weggegooid.
Twee concentraties met zo'n tien ijzeren ankers, de grootste reeks Byzantijnse ankers die ooit in de Griekse zeeën zijn gevonden, zijn in verband gebracht met amforen uit de 10e en 12e eeuw na Christus die in hetzelfde gebied zijn gevonden, wat wijst op het wrak van een groot Byzantijns koopvaardijschip.
Ook op Divernet: Griekenland biedt duikers 91 wrakken aan, Peristera-wrak: glimlach, je staat op camera, Meer duikvondsten in Griekenland, Duikvondstenmuseum centimeters vooruit
