Een stoomschip dat in 1949 bij Beachy Head in Sussex is gezonken, biedt duikers iets groots, gemakkelijk te navigeren en iets ongewoons, zegt JOHN LIDDIARD. Illustratie door MAX ELLIS
AFGELOPEN ZOMER ONTVANG IK EEN UITNODIGING van Brighton BSAC om te duiken en een Wrak Tour van het stoomschip Stad Waterford. Hoe leuk de uitnodiging ook was, ik moest hem afwijzen omdat ik hem al bij Tim Bennetto’s had gedoken SpartakatEn Wrak Tour was in de zak”. Dus dank aan Brighton BSAC voor het denken aan mij, en hier is het wrak.
Onze tocht met dit stoomschip van 1,334 ton begint aan bakboord, net achter de boeg (1), simpelweg omdat Tim daar de bal liet vallen, en het is een net zo goede plek om te beginnen als welke andere plek dan ook.
Als we langs de bakboordzijde naar voren gaan, wordt het boeggebied zelf gemarkeerd door intacte relingen (2), waarachter op het dek een paar kleine bolders staan. De boeg is vlak, zonder verhoogd voorschip. Onder de reling kijkt een rij kleine patrijspoorten in de voorpiek.
Rondom de boeg zitten beide ankers stevig op hun plaats in hun trospijpen (3). Het is de moeite waard om de tijd te nemen om hun grootte en vorm te bestuderen, want later op onze tour zullen we ze vergelijken met een ander anker. Bij hoog water is de zeebodem hier 36 meter, maar er is weinig reden om op dit punt van de duik zo diep te gaan.
Terug op het dek op 31 meter hoogte stijgen beide ankerkettingen door de trospijpen en gaan over een kleine ankerlier (4)Laat je dan door gaten in het dek vallen naar de kettingkast eronder.
De toegang benedendeks wordt beschermd door een gebogen cuddy, waarbij het luik naar achteren is gericht.
Achter de knuffel bevinden zich de voet van een ventilator en een mastvoet (5), gevolgd door, net zoals je normaal zou verwachten dat het voorschip naar het hoofddek zakt, het uitlopen van het voorste ruim (6). De Stad Waterford had een vlak dek helemaal naar voren, zonder voorschip aan de boeg.
Achter het ruim komen we bij nog een bijzonder kenmerk. In plaats van een centrale mast met boortorens en lieren tussen de ruimen, zijn er een paar kranen gemonteerd, één aan elke kant van het dek (7). Deze kon ik niet onderscheiden op de foto in Tims bootdossier, dus ze moeten na het maken van de foto zijn aangebracht.
De kraanarmen zijn ingestort, maar de roterende basis met het kronkelende tandwiel blijft intact en er is voldoende ruimte om wat tijd te besteden aan het uitzoeken hoe alle machines samenwerken.
Achter de kranen is het tweede ruim bijna helemaal tot op de zeebodem ingestort (8), met slechts een paar ribben rechtopstaand. De ruimen zijn niet zo groot en de achterkant van het ruim wordt al snel gemarkeerd door een rechtopstaand schot dat over het wrak loopt (9).
Achter dit schot bevindt zich het stokruim met daarin de Stad Waterford'Twee ketels. Dan zou er boven het voorste uiteinde van de ketels het stuurhuis hebben gestaan. Dit is al lang geleden uiteengevallen, hoewel een deel van het dek met de ventilatieluiken nog steeds over het wrak loopt (10).
Misschien is het een teken van de omvang van de vernietiging die heeft plaatsgevonden, omdat dergelijke luiken meestal langs het schip lopen en niet eroverheen. Of misschien is het een ander ongewoon aspect van de Stad Waterford's ontwerp.
De bakboordketel ligt volledig onder het puin, terwijl aan de andere kant van het wrak de stuurboordketel wordt opengebroken door een groot anker in Admiraliteitspatroon dat er doorheen is geslagen en de ketelbuizen blootlegt. (11).
Tim meldt dat de stalen bovenbouw ongeveer tien jaar geleden intact was, en daarom stelde ik voor om eerder zoveel aandacht aan de ankers van het schip te besteden. Dit anker stamt beslist uit een tijdperk vóór dat van het wrak.
Eén mogelijkheid is dat het ergens in een sleepnet is gevangen en daar door een vissersboot is gedumpt. Als een trawler een anker in zijn netten had opgehaald, zou de veiligste plaats om het te dumpen een bekend vervuild gebied zijn geweest, zoals een wrak.
Gezien de verwoesting van de bovenbouw is een andere verrassing aan bakboordzijde van de ketels een favoriet wrakkenmerk: het toilet, compleet met de zijkanten van de cabine. (12).
Vervolgens komt de motor, een soepel omsloten drievoudige expansie-eenheid (13)De bovenkant staat intact van het algemene puin langs weerszijden op een diepte van ongeveer 32 meter.
Een vlakke dekplaat loopt verder naar achteren dan de motor en houdt de basis van twee ventilatoren vast, één aan weerszijden van de middenlijn (14).
Het enige achterste ruim werd bediend door een meer traditioneel boortorensysteem voor het afhandelen van vracht. Een ingestorte mast (15) wordt gevolgd door een omgekeerde lier die iets naar bakboord is gekanteld (16).
Het wrak blijft bijna tot aan de zeebodem aan de overkant van het ruim gebroken, met zand tegen de bakboordzijde. Een groot stuk sleepnet wordt achter in het ruim tegen bakboordzijde gevangen (17).
Aan de achterkant krijgt het wrak plotseling zijn structuur terug (18), waarbij het achterschip intact en rechtop uit de zeebodem oprijst. Nadat we de buitenkant van de romp hebben gevolgd, is de propeller geborgen, zodat alleen de as uitsteekt en het roer ook ontbreekt. (19). De zeebodem ligt op 36 meter, net als bij de boeg, maar je hoeft niet zo diep te gaan om de schacht te zien.
Boven het achterschip is het stuurmechanisme intact (20). Aan weerszijden zijn kleine luiken in het dek open, waarna het dek wordt opengebroken om de ribben eronder aan bakboord te laten zien. Ze bieden allemaal goede gaten om doorheen te kijken, hoewel ze een beetje krap zijn voor informele penetratie.
Aan de voorkant van het achterdek overspant een grote lier bijna de breedte van het wrak (21). Het is een handig punt om aan te sluiten en een DSMB te lanceren om de duik te beëindigen.
BITTER EINDE VAN EEN OVERLEVENDE
Pas in 1946, toen ze werd verkocht door de Clyde Shipping Co, werd de 25 jaar oude stoomboot Scherries II werd hernoemd Stad Waterford, schrijft Kendall McDonald.
Gebouwd in 1921 in de Caldon Ship & Engineering-fabriek in Dundee, de Scherries II was 82 meter lang met een breedte van 11 meter, aangedreven door driecilinder motoren met drievoudige expansie en twee ketels die haar 196 pk opleverden. Ze ging werken op de route Liverpool-Waterford en vervoerde zonder problemen stukgoed en 40 passagiers van en naar Ierland.
In de Tweede Wereldoorlog stoomde ze van Cork naar Glasgow met vee en ander voedsel om de Britse rantsoeneringsproblemen te verlichten. Ze was uitgerust met een klein kanon en verschillende machinegeweren om aanvallen van onderzeeërs af te slaan, maar lijkt elk contact te hebben vermeden, ondanks de vele U-boten in de Ierse Zee.
Kapitein McNeill had echter niet hetzelfde geluk met Duitse vliegtuigen. Scherries II werd vlak voor zonsondergang in december 1942 opgemerkt door een Heinkel 111k. Het voerde onmiddellijk een aanval op laag niveau uit met bommen en machinegeweervuur.
De Duitse bommenwerperpiloot leek verrast door de hoeveelheid vuur die de stoomboot terugkaatste en trok scherp weg. In het donker glipte kapitein McNeill de haven van Rosslare binnen en begaf zich later die avond naar Cork. Hiervoor ontving hij de MBE. Hij en zijn bemanning werden gecrediteerd voor het neerschieten van de bommenwerper, hoewel er nooit een wrak werd gevonden.
in 1946 Scherries II werd gekocht door de Dublinse reder Palgrave, Murphy & Co, die verschillende “Stad van'schepen, en kreeg haar nieuwe naam. Ze werd op de vlucht naar Ierland gehouden, maar breidde haar bereik uit naar vele Europese havens onder leiding van kapitein Donald MacLean.
Op 14 april 1949 heeft de Stad Waterford was op weg van Antwerpen naar Cork met 1,000 ton stukgoed toen ze ongeveer 12 kilometer ten westen van Beachy Head in dichte mist terechtkwam.
Helaas bevond zich in diezelfde mistbank, maar de andere kant op varend, een veel groter schip, de marpessa, een Griekse stoomboot van 5,500 ton. Na de aanrijding is de Stad Waterford Het kostte heel weinig tijd om te zinken, maar haar bemanningsleden werden allemaal veilig opgepikt.
GIDS
ER KOMEN: De jachthaven van Brighton ligt ten oosten van het stadscentrum, vlak bij de A259 naar Newhaven en Eastbourne. Neem contact op met de schippers voor laadinstructies in de jachthaven.
GETIJDEN: Speling is essentieel en begint bij laagwater Brighton of 30 minuten vóór hoogwater Brighton, en duurt 30 minuten bij springtij en 60 minuten bij doodtij.
HOE U HET VINDT: De Stad Waterford ligt een paar kilometer van Beachy Head. De GPS-coördinaten zijn 50 40.544N 00 06.676W (graden, minuten en decimalen). De boeg ligt in het westen.
DUIKEN: Spartakat, schipper Tim Bennetto, 01273 586445.
LUCHT : Wittering Divers Brighton, 185 Portland Road, Hove, 01273 737718. Newhaven Scuba Centre, de jachthaven, West Quay, Newhaven, 01273 612012.
LANCERING: RIB's kunnen te water worden gelaten in de haven van Lossiemouth.
INRICHTING: Van kamperen tot het Grand Hotel. Toeristeninformatie.
Kwalificaties: Zelfs bij hoog water is het mogelijk om, als een duiker buiten de zeebodem en op het wrak blijft, het hele wrak te bestrijken Stad Waterford zonder verder te gaan dan 35 meter.
VERDERE INFORMATIE: Admiraliteitskaart 1652, Selsey Bill tegen Beachy Head. Ordnance Survey-kaart 198, Brighton & Lewes, Worthing, Horsham & Haywards Heath. Duik Sussex, door Kendall McDonald. Shipwreck Index van de Britse eilanden Vol 2, door Richard & Bridget Larn.
Pluspunten: Een mooi formaat voor de diepte, gemakkelijk te navigeren en een interessante afwijking van de gebruikelijke uitrusting voor vrachtafhandeling.
Nadelen: Bij hoog water is het afhankelijk van deskundig schoten om binnen de limiet voor BSAC Sports Divers of gelijkwaardig te blijven.
Met dank aan Tim Bennetto en Helen George.
Verscheen in Diver februari 2005
