Dit vrachtschip was 13 jaar toen het op een mijn liep voor de kust van Noord-Cornwall. JOHN LIDDIARD haalt het beste uit goed zicht en MAX ELLIS zorgt voor de beelden.
WE GAAN NAAR DE NOORDKUST VAN CORNWALL om naar een wrak bij Trevose Head te duiken.
Het stoomschip van 1370 ton Poldown sloeg een mijn gelegd door UC51 terwijl hij steenkool vervoerde van Penarth naar Boulogne. Het gebeurde op 9 oktober 1917.
Ik dook de Poldown met de Harlyn Dive School uit Rock aan de noordkant van de Camel-monding.
Eigenaar Steve “Hutch” Hutchinson liet het schot mooi over de ketel vallen, dus zoals gewoonlijk begint hier onze tour (1).
De Poldown kapseisde naar bakboord, en achter de ketel is de romp opgerold en opgevouwen tot het punt waarop de drievoudige expansiemotor nu volledig omsloten is (2).
Het is echter niet onzichtbaar, omdat er enkele grote gaten zijn waar je een licht in kunt steken en de cilinders erin kunt zien.
Ik heb het niet gedaan, maar het is mogelijk om onder de boog van de romp door te zwemmen en dichter bij de achtersteven naar buiten te springen.
Verder naar achteren aan de bakboordzijde van het wrak zijn delen van het dek en de rompbeplating op 36 meter hoogte op de zeebodem terechtgekomen.
Op ongeveer tweederde van de weg naar het achterschip vind je een paar kleine ankers met Admiraliteitspatroon (3). Deze zijn minder dan de helft zo groot als het grote stokloze boeganker dat we later tijdens onze tour zullen zien.
Direct naast deze ankers bevinden zich een paar spindels van een vrachtlier (4). Hun nabijheid tot het achterschip suggereert dat de Poldown had één ruim achterin.
De romp is nu doorgesneden om een breuk in de schroefas zichtbaar te laten (5) waar het laatste deel van het achterschip is afgebroken (6). Het sterke onderste deel van de kiel met de propelleruitsparing en ijzeren propeller (7) blijft intact.
Zoals bij veel wrakken in dit gebied bestaat het overheersende korstleven uit een mengsel van koekjesbruine hydroïden en felgekleurde juweelanemonen, met enkele bijzonder levendige voorbeelden op de bladen van de propeller.
Er zullen meestal een paar koolvis in de buurt zijn, en een paar nieuwsgierige koekoekslipvissen.
Het roer (8) is uit de pinnen gevallen en ligt plat op de zeebodem. Aan de bovenkant van de roerstijl bevinden zich de overblijfselen van het stuurmechanisme (9).
Zoals typerend was voor de meeste stoomschepen in de Eerste Wereldoorlog, werd de Poldown was uitgerust met een hekkanon om van haar een defensief uitgerust koopvaardijschip (DEMS) te maken. Het 12-ponder kanon (10) ligt vanaf het wrak net voorbij de bovenkant van de roerstijl.
De kanonsteun (11) ondersteboven en samen met het stuurmechanisme geduwd. Tussen het puin in dit gebied bevindt zich ook een montageblok (12) van de propelleras. Als we weer naar voren gaan, vóór de ketel, is de romp plat ingestort, maar nog steeds over het algemeen naar bakboord en binnen de algemene omtrek van het schip gemorst.
Direct vóór de ketel staat een kleinere ezelketel (13), met daarnaast een bootdavit op de zeebodem.
De afstand langs het ruim is kort en onze tocht komt al snel bij een paar vrachtlieren (14) dat zou de gediend hebben Poldown's twee voorwaartse ruimen. Tussen de lieren bevindt zich een groot stokloos anker (15), ruim twee keer zo groot als de kleine ankers die we eerder passeerden.
Als we verder naar voren gaan, steken een paar dekbalken verticaal uit het wrak omhoog (16), hoewel de algehele romp en nu de boeg vlak op de zeebodem blijven.
Je kunt zien dat dit het algemene gebied van de boeg is aan een paar bolders naast deze balken en een kabeltrommel (17) met A-frame steunen die hem boven het boegdek zouden hebben gehouden. De romp blijft vlak tot aan de gedraaide voorsteven (18).
De andere kant van de boeg werd door de mijn weggeblazen toen de Poldown was gezonken. Het rust zo'n 10-15 meter verderop, met een van de ankerkabelbuizen (19).
Om het dek vanaf de boeg te vinden, moet je je pad terug volgen naar de kabeltrommel (17). Vanaf hier een ankerketting (20) leidt naar bakboord in ruwweg westelijke richting.
Hierna komen we bij een grote stapel ketting (21) gemorst uit de kettingbak, samen met omgekeerde fragmenten van het boegdek, de ankerlier, de andere ankerkabelbuis en nog een groot stokloos anker (22).
De Poldown is een vrij klein wrak, dus vanaf hier heb je nog voldoende tijd om terug te keren naar de ketel en de shotline, of om een vertraagde SMB van de boeg los te laten voor een driftige opstijging.
IN GEVAARLIJKE WATEREN
DE POLDOWN, vrachtschip. GEBOUWD 1904, GEZOND 1917
GEBOUWD IN 1904 DOOR FEVIGS JERNSKIBSBYGGERI, een van de toonaangevende Noorse scheepswerven aan het begin van de 20e eeuw, de 1370 ton wegende Poldown heette oorspronkelijk pelworm en Havik voordat het werd gekocht door Redcroft Steam Navigation Co uit Cardiff.
Ketel- en drievoudige expansiemachines waren van Richardson, Westgarth & Co uit Middlesbrough.
Redcroft Steam Navigation werd opgericht door Lewis Lougher. Vervolgens werd hij voorzitter van veel rederijen in Zuid-Wales en van de Kamer van Koophandel van Cardiff, gemeenteraadslid en vervolgens parlementslid.
Hij werd Sir Lewis Lougher in 1929, en naast zijn expertise op het gebied van het verschepen van steenkool was hij verantwoordelijk voor de Road Transport Lighting Act van 1927, die bepaalt dat we witte lichten aan de voorkant en rode lichten aan de achterkant van voertuigen moeten hebben.
Het is eigendom van een bedrijf uit Zuid-Wales, de Poldown zou ongetwijfeld op al zijn uitgaande reizen steenkool hebben vervoerd en bij terugkomst gevarieerde ladingen – misschien ijzererts uit Spanje, waarvoor regelmatig heen en weer werd gehandeld, misschien meer stukgoederen uit andere bestemmingen.
Op 9 oktober 1917 werd de Poldown was op weg van Penarth naar Boulogne met kolen toen haar boeg op een mijn bij Trevose Head stuitte. Het schip ging snel ten onder en nam 18 bemanningsleden mee.
De mijn was gelegd door UC51 van de Flanders Flotilla. Iets minder dan een maand eerder was het een andere mijn UC51 dat zonk de Sint Jacques bij Pembrokeshire (Wraktocht 60) en een week erna Poldown de zwerver van de Admiraliteit Actief III en dan het stoomschip Ionische sloeg ook een mijn uit UC51 bij Pembrokeshire.
UC51 werd op zijn beurt op 17 november 1917 door een Britse mijn bij Prawle Point tot zinken gebracht. Alle handen gingen verloren.
GIDS
ER KOMEN: Volg de M5 naar Exeter, A30 naar Launceston, A395 naar Camelford en A39 naar Wadebridge, en vervolgens de B3314 naar Rock. De Harlyn-duikschool ligt iets minder dan drie kilometer de heuvel op in Pityme, bij de Rock Marine-werf.
HOE U HET VINDT: De GPS-coördinaten zijn 50 31.963N, 005 06.496W (graden, minuten en decimalen). De boeg wijst naar het noordwesten.
GETIJDEN: Stilstaand water is een uur na hoog- of laagwater Newquay.
DUIKEN & LUCHT: Harlyn-duikschool, 01208 862556
INRICHTING: Tal van mogelijkheden, van kamperen tot huisjes met eigen kookgelegenheid, B&B en hotels. Tijdens het hoogseizoen zijn velen echter terughoudend met het accepteren van boekingen voor minder dan een week.
LANCERING: Sliphelling bij Rock.
Kwalificaties: BSAC Dive Leader of PADI Deep specialiteit, idealiter met een decompressiekwalificatie van een van de technische bureaus.
VERDERE INFORMATIE: Admiraliteitskaarten 1149, Pendeen naar Trevose Head; 1168, Benaderingen van Padstow; en 1156, Trevose Ga naar Hartland Point. Ordnance Survey-kaart 200, Newquay, Bodmin en omgeving. Duik op de Scilly-eilanden en Noord-Cornwall, door Richard Larn en David McBride.
Pluspunten: Gemakkelijk te navigeren bij doorgaans goed zicht.
Nadelen: Net voorbij de magische limiet van 35 meter voor BSAC Sports Divers.
DIEPTE: 35 m - 45 m
Met dank aan Hutch Hutchinson en Andrew Ricks.
Verscheen in DIVER juli 2012
