Het overleefde bijna de Grote Oorlog, maar dat was voordat het een rollende U-boot tegenkwam. JOHN LIDDIARD neemt ons mee rond een diepere wraklocatie voor de kust van Noord-Ierland, met illustratie door MAX ELLIS
VOOR ONZE LAATSTE TOUR VAN 2011gaan we naar Noord-Ierland voor een duik op een van de laatste onderzeebootslachtoffers van de Eerste Wereldoorlog, de 3821 ton wegende Neotsfield.
Om strikt nauwkeurig te zijn: het nabijgelegen wrak van de Hunsdon (Wraktocht 102, augustus 2007), werd een maand later tot zinken gebracht.
Lokale duikers houden een kleine boei vast aan het wrak, en toen ik dook Neotsfield deze bevond zich aan stuurboord bij het eerste ruim achterin (1), dus daar begint onze tour. Terwijl de zeebodem 48 meter hoog is, is de Neotsfield staat rechtop en grotendeels intact, dus het grootste deel van de duik zal op 42 meter plaatsvinden.
Naar achteren varend en naar de stuurboordzijde van het dek blijvend, tussen de achterste ruimen bevinden zich de gebruikelijke paar vrachtlieren (2) en een mastvoet. Naast de mastvoet is een ijzeren reserveschroef vastgebonden (3).
Voorbij het volgende ruim is de coaming intact en zijn enkele dekbalken op hun plaats. Met een lading kolen heeft het geen zin om naar binnen te gaan.
Stappen (4) ga dan naar een lang verhoogd achterdek en tussen de treden leiden deuropeningen weer naar binnen.
De treden oplopend, richting de zijkant van het achterdek, enkele staanders uit de reling (5) staan er nog steeds, hoewel de meeste verdwenen zijn. Op de middenlijn bevindt zich nog een mastvoet en lier (6), om een laatste greep te dienen (7).
Vanaf hier heeft onze route een optie. De zijkant van de romp is doorgerot, met gaten die groot genoeg zijn om door dit ruim en via de zijkant naar buiten te vallen.
Degenen die zich niet naar binnen willen begeven, kunnen aan dek blijven langs stelen meerpalen en over de stuurboordzijde om achterom te kijken door de verrotte gaten in de romp.
Het heeft weinig zin om helemaal naar de zeebodem te gaan, maar een snelle duik onder de overhangende achtersteven geeft zicht op de stomp van de schroefas (8) en de kapotte roerpaal.
Zowel de propeller als het roer ontbreken. De propeller zou van brons zijn gemaakt en geborgen, terwijl het roer zou zijn verwijderd om bij de propeller te komen.
Terugkerend naar het dek, de Neotsfield's 4-inch achterstevenkanon (9) is op zijn kant gevallen, waarbij de loop over de achtersteven uitsteekt.
Onze terugkeer naar voren volgt de bakboordzijde van het wrak (10), langs nog meer bolders en kapotte relingen, en dan nog een trap af naar het hoofddek.
De mast (11) van tussen de ruimen is naar voren gevallen en naar bakboord om over de breuk in de romp te hangen (12) waar de torpedo ontplofte.
Dit zou ten minste één ruim en de machinekamer onmiddellijk onder water hebben gezet, waardoor het Neotsfield snel tot zinken was gebracht.
Nauwelijks waarneembare overblijfselen van treden leiden nu naar het scheepsdek, waarvan het achterste deel op 38 meter nog steeds wordt overspannen door een dekhuis met stalen frame (13), met voldoende ruimte om binnen en door te zwemmen.
Terug in de open lucht, nog een frame (14) overspant het centrale deel van het dek.
Daarvóór zouden zich de trechter en mogelijk enkele ventilatoren uit de machinekamer hebben bevonden, maar deze zijn allemaal ingestort en hebben een wirwar van puin achtergelaten. De ketels zouden zich daaronder bevinden, en de motor verder naar achteren, onder het dekhuis (13).
We gaan verder langs het scheepsdek, een vrachtlier (15) dient voor een diep ruim, waarbij het luik via het hoofddek naar beneden gaat naar het ruim eronder.
Het stuurhuis moet een lichtere constructie hebben gehad dan het dekhuis dat we al zijn gepasseerd, omdat het is verdwenen en er alleen maar wat puin op het dek is achtergebleven. (16).
Een trap leidt nu naar het hoofddek en de voorste ruimen. De voorste mast (17) is naar achteren en over de havenrail gevallen.
De voet van de mast wijst naar het gebruikelijke tussenruimbeslag van een paar lieren en de mastvoet (18).
Voorbij het voorste ruim komt het voorschip boven het hoofddek uit, met een paar deuropeningen die toegang naar binnen bieden en treden (19) aan weerszijden die naar het boegdek leiden.
Nu de duiktijd op diepte toeneemt, in plaats van nu die 2 meter te stijgen, biedt het op gelijke hoogte blijven met het hoofddek en rond de boeg zwemmen een kijkje naar binnen door gaten die in de romp zijn verrot (20), en de ankers zitten nog steeds stevig in hun trospijpen (21).
Precies op het puntje van de boeg, gemonteerd vanaf de stuurpen, bevindt zich een katrolwiel (22). Ik heb geen idee van het doel ervan.
Onze rondleiding door de Neotsfield eindigt door de ankerkettingen terug te volgen van de trospijpen naar de ankerlier (23), een geschikte plek om een vertraagde SMB vrij te geven voor een lange decompressie.
WREDE SEPTEMBER
HET NEOTSVELD, collier. GEBOUWD 1906, GEZOND 1918
GEBOUWD IN 1906 DOOR FURNESS WITHY & CO, met twee ketels en een 317 pk drievoudige expansiemotor van Richardsons, Westgart & Co uit West Hartlepool werd dit schip gedoopt Ada door haar eerste eigenaar, voordat Bell James & Co haar een nieuwe naam gaf Neotsfield.
Toen ze de Clyde verliet naar Napels met een lading van 4158 ton steenkool en 808 ton cokes, was de Grote Oorlog bijna voorbij. Niettemin bleven Duitse U-boten actief, met een onbeperkte duikbootoorlog tegen de geallieerde schepen.
Ernst Krieger kreeg op zijn eerste patrouille het bevel over UB64. Op 13 september 1918 had hij het 286 ton wegende stoomschip al getorpedeerd Buffel, de 691 ton MJ Craig en de 956 ton Setter.
De volgende dag torpedeerde hij bij de Skulmartin Light, County Down, zijn grootste doelwit tot nu toe, de 3,821 ton wegende Neotsfield.
Een enkele torpedo trof de Neotsfield aan bakboord in het eerste ruim achterin. Vanaf dat moment was het schip gedoemd en binnen 15 minuten gezonken.
Kapitein Mann en zijn bemanning gingen naar de boten zonder verlies van mensenlevens en zonder de kans om de boten af te vuren Neotsfield's 4-inch achterstevenkanon.
Onder haar vorige commandant, Otto von Schrader, UB64Het grootste succes was de aanval op het troepentransportschip van 32,324 ton Gerechtigheid met twee torpedo's op 19 juli 1918. Von Schrader bracht de Gerechtigheid, maar hij zette haar motoren buiten werking en een dag later werd ze tot zinken gebracht UB124.
UB124 werd vervolgens door de Gerechtigheid’s escortes, en door geweervuur tot zinken gebracht. Otto von Schrader werd admiraal in de Tweede Wereldoorlog.
UB64 onder Ernst Krieger bracht vervolgens nog een aantal schepen tot zinken in de Ierse Zee, waaronder de 1388 ton wegende Serula op 16 september en de 4952 ton Advocaat drie dagen later.
Na de wapenstilstand, UB64 werd overgegeven aan de geallieerden en in 1921 gesloopt.
GIDS
ER KOMEN: Norfolkline Ierse Zeeveerdiensten, Liverpool (Birkenhead) naar Belfast Neem vanuit Belfast de A20 naar Portaferry.
HOE U HET VINDT: De GPS-coördinaten zijn 54 31.643N, 005 23.279W (graden, minuten en decimalen). Het wrak ligt met de boeg net ten westen van het noorden en staat 10 meter hoog op een zeebodem van 48 meter.
GETIJDEN: Slank water valt grofweg samen met hoog- en laagwater in Belfast.
DUIKEN & ACCOMMODATIE: DV-duiken.
LANCERING De kleine haven van Ballywalter biedt de dichtstbijzijnde slip naar het wrak.
Kwalificaties: De diepte vereist PADI Dive Master/BSAC Dive Leader of op zijn minst een technische kwalificatie op instapniveau, zoals Deco Procedures. Het is een goede diepte voor een normoxic trimix-mengsel.
VERDERE INFORMATIE: Admiraliteitskaart 2093, Zuidelijke benaderingen van het Noordkanaal. Scheepswrakken van de kust van Ulster door Ian Wilson. Ierse wrakken online door Randall Armstrong,
Pluspunten: Ondanks de diepte en duisternis, de Neotsfield is gemakkelijk te navigeren.
Nadelen: Het is een groot wrak dat in één duik moet worden voltooid.
DIEPTE: 45m +
Met dank aan David Vincent, Tony Vincent en Steve Phillips.
Verscheen in DIVER december 2011
