Deze stoommijn, die tegen het einde van de Eerste Wereldoorlog tot zinken is gebracht, ligt in het noorden van Ierland en biedt bij goed zicht veel te zien, zegt JOHN LIDDIARD. Illustratie door MAX ELLIS
VOOR DEZE MAAND WRAK TOUR, wagen we ons over het Noordkanaal van de Ierse Zee naar het wrak van de Kasteel Eden, gelegen op slechts een paar kilometer afstand van Malin Head, het meest noordelijke punt van Ierland. Hoewel het wrak voor de kust van Donegal ligt, is de toegang tot duiken het gemakkelijkst vanuit Portstewart in Noord-Ierland.
Wrakrondleiding door Castle Eden nabij Malin Head
Op een diepte van 31 meter, en blootgesteld aan de diepe golven van de Noord-Atlantische Oceaan, is het wrak van het stoomschip tot op de zeebodem afgebroken.
Lees ook: Malin Head, de wrakduikmagneet van Ierland
Zoals bij veel wrakken in deze situatie, zijn de boeg, de ketels en de achtersteven de belangrijkste onderdelen die omhoog steken en goed zichtbaar zijn op een dieptemeter. Daarom is onze rondleiding door de Kasteel Eden begint met een schot dat over de ketels wordt gehaakt (1) tussen een typisch dichte school pruilen.
De ketels zijn redelijk intact, met enkele gaten in de beplating die een mooie verblijfplaats bieden voor zeepaling. Ter oriëntatie is het achterschip richting het zuiden en de kust van Donegal gericht. Hoewel een kompas misschien niet veel helpt, moeten duikers die langs de shotlijn afdalen de richting vanuit de hoek van de lijn kunnen raden.
Vanaf de ketels gaat onze tocht naar het achterland, naar de kapotte overblijfselen van een stoommachine met drievoudige expansie (2). De motor is naar stuurboord gevallen, evenals de kasachtige ventilatieluiken boven de machinekamer (3).
Afdalen en de ketels en de motor verkennen
Terug op de middenlijn van het schip ligt de schroefas begraven onder het zand en loopt ongeveer onder de ruimkam. (4).
Achter het ruim en weer iets naar stuurboord de achtermast (5) ligt gebroken langs de lijn van het schip. De voet van de mast is gecentreerd tussen het gebruikelijke paar vrachtlieren (6), die worden gevolgd door de gedeeltelijk ingegraven koof voor het laatste ruim (7).
de achtersteven (8) is sterker gebouwd en is, zoals hierboven vermeld, gedeeltelijk intact en steekt een paar meter boven de zeebodem uit.
Schroefas, mast en achtersteven
In tegenstelling tot het puin dat tot nu toe is aangetroffen, is het achterschip naar bakboord gevallen, wat aangeeft dat de ineenstorting van het wrak in ten minste twee verschillende fasen heeft plaatsgevonden, mogelijk bij tegengestelde getijden. Richting de kiel is een stompje van de schroefas zichtbaar, wat aangeeft dat de as brak toen het wrak instortte.
Van de bakboordzijde van het achterschip gevallen zijn twee paar bolders en de lange spindel van een andere lier (9) dat moet vrijwel de hele breedte van het schip hebben gekruist.
De dekplanken zijn weggerot en er is een raster van balken ontstaan, mooi bedekt met anemonen. Achterin het achterschip een groot stuurkwadrant (10) is gericht op het roer recht vooruit. Onder de achtersteven ligt het roer in het zand begraven, waarbij slechts de punt van één blad van de propeller zichtbaar is.
Hekkanon, bolders en stuurkwadrant
Getorpedeerd door U110 in de Eerste Wereldoorlog, de Kasteel Eden was uitgerust met een 13-ponder hekkanon. De montage is ook aan bakboordzijde van het achterschip op het zand gekanteld (11), waarbij de steunen in het zand verdwijnen.
Het kanon is mogelijk geborgen, of het kan nog steeds op zijn plaats zitten, vastgemaakt aan de steun en eronder begraven. Er wordt gemeld dat er in dit gebied munitie is gevonden, maar ik heb er geen gevonden toen ik dook Kasteel Eden.
We gaan nu terug langs de bakboordzijde om het voorste deel van het wrak te bezichtigen. Er is op deze manier minder puin van de romp gevallen, behalve een groot kokerprofiel (12) gelijk met de motor.
Vóór de ketels wordt de bunkerruimte gemarkeerd door de overblijfselen van een bunkerluik (13) aan bakboord, net binnen de omtrek van de romp. Aan stuurboordzijde is een koepelvormige watertank schuin geplaatst
het wrak (14). Ook aan bakboordzijde buigen een paar bootdavits uit het zand (15).
Wrakpuin en ruimen naar voren
De voorste ruimen zijn nog verder in het zand verzonken dan het achterste deel van het wrak, met een ruimhoofd (16) alleen maar laten zien.
De bovenkant van een enkele lier (17) zo ongeveer shows tussen de voorwaartse ruimen. Vlakbij de voorste mast (18) is in de haven gevallen.
De voorwaartse hold-coaming (19) is ook net zichtbaar boven het zand voordat onze tocht de boeg bereikt.
Net als het achterschip is de boeg naar bakboord gevallen en staat vrij van de zeebodem. In tegenstelling tot het achterschip is de stuurboordzijde ingestort, waardoor er paren bolders aan weerszijden van het dek achterblijven, en de dekplaat een grote ankerlier ondersteunt. (20) gleed naar de bakboordzijde van het wrak.
De ankerkabelbuizen (21) zijn ook van de boeg gebroken en liggen verder naar bakboord, samen met een strook van drie kleine meerpalen die als kabelgeleider voor een meerlijn zouden hebben gediend.
De stuurboordzijde van de boeg (22) ligt voorovergebogen, bedekt met anemonen en dodemansvingers.
Boeg- en stuurboordzijde
Voor een duik zonder stop maakt het doorgaans goede zicht het gemakkelijk om de shotline te verplaatsen om op te stijgen. Met iets meer dan een symbolische decompressie zal een vertraagde SMB-decompressie terwijl hij meedrijft met het opkomende tij en de vloedgolf veel comfortabeler zijn.
GEVRAAGD DOOR EEN VERDOEMDE U-BOOT
KASTEEL EDEN, stoomcollier. Gebouwd in 1914, GEZONKEN 1918
KORVETTENKAPITAN KARL KROLL, 4e U-Boat Flotilla-commandant van U110, was niet erg geïnteresseerd in het westwaartse verkeer dat uit de Britse havens kwam.
Ze zouden in ballast zijn, op weg naar de VS om oorlogsmateriaal op te halen om Groot-Brittannië te helpen de oorlog te overleven. schrijft Kendall McDonald.
Kroll gaf er de voorkeur aan de volledig beladen schepen van de Atlantische konvooien die de Noord-Ierse kust naderden en oorlogsmateriaal naar Glasgow of Liverpool vervoerden, te vernietigen. Daarom vermeed hij het risico om schepen aan te vallen die westwaarts langs Malin Head gingen, maar hij maakte wel uitzonderingen.
De 1949 ton Kasteel Eden was zo’n uitzondering. Ze had Glasgow op 3.30 maart 4 om 1918 uur verlaten, op weg naar Lough Swilly met 2900 ton kolen en hout.
Gebouwd door Irvine Shipbuilding Co in West Hartlepool, was ze 283 voet lang en eigendom van Furness Withy & Co. Ze had een 13-ponder achterstevenkanon bij zich, dat haar bemanning in de praktijk slechts één keer had afgevuurd.
Karl Kroll zou misschien een uitzondering hebben gemaakt op het wapen. Als Kasteel Eden richting Malin Head tufte, werd ze aan stuurboordzijde van de machinekamer geraakt door een torpedo van een van de U110's vier boegbuizen. Bij de explosie kwam een brandweerman om het leven.
Maar Kasteel Eden leek niet te willen zinken, mogelijk vanwege de enorme lading hout op haar dekken.
Kroll kwam boven water en beval zijn kanonniers de klus te klaren met hun 4-inch kanon. De EdenDe bemanning van het schip had het schip slechts enkele minuten verlaten voordat de Duitse kanonniers vanaf 20 meter afstand twintig granaten op het schip afvuurden.
Zijn slachtoffer zonk en Kroll vertrok om zich bij andere U-boten aan te sluiten die geallieerde konvooien verwoestten. Tien dagen later koos hij voor de Royal Mail Steam Packet Co-voering Amazone terwijl ze in zijn periscoop opdoemde, 30 kilometer ten noordwesten van Malin Head.
De HMS heeft twee escorte-torpedobootjagers niet opgemerkt Michael en HMS Moresby, aan de horizon, bracht hij de Amazone met twee torpedo's voordat ze weer onder water kwamen.
De torpedobootjagers snelden ter plaatse en begonnen op te pikken Amazone bemanningsleden van hun boten. De oppervlaktewerveling die de U-boot had achtergelaten, werd al snel opgemerkt.
U110 gedoken tot 45m, maar Michael liet twee dieptebommen vallen en Moresby vier toegevoegd. Ze stonden op het punt te ontploffen op korte afstand van de diepte van de onderzeeër en beschadigden haar watervliegtuigen zo erg dat ze onbeheersbaar naar een diepte van meer dan 100 meter stortte.
Kroll blies zijn tanks op en schoot als een raket uit het oppervlak, maar werd vervolgens weer neergeschoten door het geweervuur van de torpedobootjagers.
Slechts vier Duitsers overleefden U110's 39 bemanningsleden. Kroll was er niet bij.
GIDS
ER KOMEN: Norfolkline Ierse Zeeveerdiensten, Liverpool (Birkenhead) naar Belfast, 0870 600 4321. Neem vanuit Belfast de M2, A26 en A2 naar Portstewart.
GETIJDEN: Stilstaand water is essentieel en ontstaat zes uur na hoogwater in Belfast.
HOE U HET VINDT: De GPS-coördinaten zijn 55 19.361N, 007 03.382W (graden, minuten en decimalen). Het wrak ligt aan de overkant van het tij, met de boeg uit de kust.
DUIKEN, LUCHT & ACCOMMODATIE: Waterliefhebbers, 028 70832584.
Kwalificaties: Geen moeilijk wrak om te duiken, maar de diepte vereist minimaal BSAC Sports of PADI Advanced.
LANCERING: Er is een openbare slip in de haven van Portstewart.
VERDERE INFORMATIE: Admiraliteitskaart 2811, Slaaphaven naar Lough Foyle. Admiraliteitskaart 2798, Lough Foyle tot Sanda Island inclusief Rathlin Island. Scheepswrakindex van Ierland, door Richard en Bridget Larn. Ierse wrakken online van Randall Armstong.
Pluspunten: Een mooi stoomschip met doorgaans uitstekend zicht.
Nadelen: Zelfs bij zwak water kan er een behoorlijke golf ontstaan als gevolg van een grote vloedgolf.
DIEPTEBEREIK: 20-35m
MOEILIJKHEIDSGRAAD: 2/5
Met dank aan Richard Lafferty.
Verscheen in DIVER april 2008
