WRAKTOUR 10: DE UC-70

Het komt niet vaak voor dat duikers dichtbij een U-boot uit de Eerste Wereldoorlog kunnen komen die in zo'n goede staat verkeert. John Liddiard behaalt enkele primeurs in Yorkshire. Illustratie door Max Ellis

De UC-70 was een kleine U-boot, slechts 417 ton en 49 meter lang. De bewapening bestond uit een 88 mm kanon, twee naar voren gerichte en één naar achteren gerichte torpedobuizen. Deze bevonden zich buiten de drukromp en konden niet onder water worden herladen. Maar het hoofddoel van deze onderzeeër was het leggen van mijnen, met 18 mijnen geladen in zes buizen in het voorste deel van de romp.

Deze kleine U-boten waren ontworpen om in ondiepe kustwateren te opereren en mijnenvelden aan te leggen langs de ingangen van havens en scheepvaartroutes, met de torpedobewapening om eventuele andere kansen te pakken.

Op 28 augustus 1918 was het laatste slachtoffer van de UC-70 het 1100 ton wegende stoomschip Giralda, dat voor de kust van Runswick werd getorpedeerd en tot zinken werd gebracht. Later die dag werd de UC-70 aan de oppervlakte betrapt door een patrouillerend watervliegtuig en gebombardeerd, waarna de torpedobootjager Ouse een dieptebomaanval uitvoerde.

Het wrak ligt vandaag met de boeg naar het zuidoosten gericht in 27 meter water, slechts vijf kilometer van de haven van Whitby.

Duiken met de UC-70 leverde mij een aantal primeurs op: de eerste keer dat ik voor de kust van Yorkshire dook en de eerste keer dat ik op een U-boot dook die allesbehalve een warboel van schroot was. Ik had met intacte onderzeeërs uit andere landen – Brits, Amerikaans en Japans – gedoken, maar had nog nooit op een U-boot gedoken, dus ik keek uit naar deze.

De boeilijn was vastgemaakt aan een blootliggende ribbe aan het voorste uiteinde van de stuurboordballasttank. Het eerste wat mij opviel was een van de mijnlegbuizen (1). Er zijn er in totaal zes, die verticaal door het voorste uiteinde van de romp lopen. Ze zien eruit als een rij ronde mangaten waarvan de lippen ongeveer 20 cm boven het oppervlak van de romp uitsteken. 

Oorspronkelijk zouden hierdoor de uiteinden ervan gelijk met de buitenromp zijn geplaatst, maar dit ontbreekt nu hier.
In het dok zouden mijnen van bovenaf worden geladen, drie in een buis. Eenmaal in vijandelijke wateren zouden ze worden vrijgelaten via de overeenkomstige openingen in de bodem van de romp.

Naar voren draaiend steekt een verticale as met een stevig ogend tandwiel aan het uiteinde uit de bovenkant van de romp (2). Mogelijk was dit de aandrijving van een ankerlier, of misschien een deel van het mechanisme voor het besturen van de boegvlakken.

De robuuste binnenromp is intact, maar de buitenromp is op veel plaatsen gebroken en afwezig. De voorkant van de binnenromp is licht gewelfd. Vóór dit zou een gestroomlijnd boeggedeelte van de buitenromp zijn geweest met twee torpedobuizen. Het enige dat nu overblijft is een schacht met aan weerszijden het skelet van een boeg-watervliegtuig dat op de zeebodem rust, en een paar diverse stalen platen. (3).

Er is geen teken van de torpedobuizen. Misschien werden ze geborgen vanwege hun hoge gehalte aan non-ferrometalen.

Als we terugkomen langs de bakboordzijde van de romp, beginnen de overblijfselen van de ballasttanks ongeveer ter hoogte van de vierde mijnlegbuis. (4). De ribben van de ballasttank zijn grotendeels intact, maar de platen zijn op meerdere plekken doorgerot of zelfs losgeraakt, waardoor je gemakkelijk naar binnen kunt kijken.

Achter het laatste mijnlegluik bevindt zich een open luik (5). Ik had geen zin om meer te doen dan mijn hoofd erin te steken, maar hieronder is niets zichtbaar. Het is moeilijk voor te stellen dat een bemanning van 28 personen in een buis van 3 meter breed en minder dan 50 meter lang leeft, waarvan het grootste deel gevuld is met machines.

Vervolgens komt het 88 mm kanon (6), nog steeds mooi uitgelijnd met de romp en vermoedelijk vergrendeld in rijpositie.

Achter het kanon bevindt zich een stuk mast waar vroeger de zoekperiscoop in zat (7), dan gedraaide platen waar de commandotoren naar bakboord is ingestort. Bovenaan de commandotoren bevindt zich een holle mast, met daarin de kapotte aanvalsperiscoop teruggetrokken (9).

Onder de commandotoren bevindt zich een stoer metalen buis, helaas geen torpedo maar een persluchtcilinder voor het opblazen van de ballasttanks (8). Verderop steekt nog een soortgelijke cilinder uit de overblijfselen van de ballasttank (10).

Direct achter de commandotoren steken een paar pijpen en kleppen uit de romp (11) Ik heb geen idee wat hun doel was, maar net als veel andere accessoires zouden ze gelijk hebben gelegen met het al lang verdwenen dek.

Het volgende is het achterluik (12), ook open en ziet er in een iets betere staat uit dan het voorste luik. Aan de achterzijde is de buitenromp meer intact. Ontbrekende platen aan de bovenzijde onthullen een opstelling van pijpen en hendels die het roer en de achterste hydrovliegtuigen zouden hebben bediend (13), en lanceerde de enkele naar achteren gerichte torpedo.

Bijna aan de achtersteven is een kleine roerpaal zichtbaar, vervolgens is een cilindrisch gat dat langs de hartlijn van de romp terugloopt de achterste torpedobuis (14).

Het achterste watervliegtuig bevindt zich op de zeebodem, een paar meter van de achtersteven. De constructie lijkt sterk op de boegvlakken, maar is iets meer opgedeeld (15).

Terugkijkend langs de stuurboordzijde is één van de twee cardanassen zichtbaar. De bijbehorende bakboordschacht ligt begraven onder de zeebodem.

De buitenromp aan stuurboordzijde bevindt zich in een soortgelijke staat als die van de bakboordzijde, maar iets boven de zeebodem opgetild en zonder de overblijfselen van de commandotoren. Er steken nog meer persluchtcilinders uit gebroken ribben.

Er is geen fantastische hoeveelheid zeeleven, maar ik vond de UC-70 vanuit technisch oogpunt ongelooflijk interessant. Een onderzeeër die gedeeltelijk is uitgekleed, met veel interessante stukjes mechanisme die uitsteken.

Zou jouw club of duikcentrum zijn favoriete wrak hier graag zien verschijnen? Als je John Liddiard wilt helpen met het verzamelen van de informatie voor een bepaald wrak, nodig hem dan uit om samen met jou te komen duiken. Schrijf naar John c/o Wreck Tour bij Duiker.

VERRADEN DOOR EEN OLIEVLEK

Piloot-luitenant Arthur Waring van 246 Squadron RAF sleepte zijn nieuwe Blackburn Kangaroo-bommenwerper de lucht in aan het einde van de landingsbaan van Seaton Carew, nabij Hartlepool. Zijn start vond plaats op 3 augustus 28 om 1918 uur. De bomlading van 920 pond zorgde ervoor dat hij beide motoren volledig kon blijven gebruiken terwijl hij de zee op klom om een ​​nieuwe anti-onderzeeërpatrouille te starten.

Er waren slechts acht kangoeroes in dienst tijdens de Eerste Wereldoorlog, allemaal in Seaton Carew. Die maand hadden ze elf U-boten gezien en ze allemaal aangevallen, maar luitenant Waring stond op het punt 11 Squadron zijn eerste U-boot-moord te bezorgen.

Om 3.30 uur zag Waring een lang spoor olie op de glazige zee bij Whitby. Op de zeebodem, aan de kop van die olievlek, zag hij een lang, donker voorwerp, stilstaand. Waring dook recht langs de olielijn en liet een bom van 520 pond bij de bron vallen. Enorme luchtbellen en nog meer olie stroomden naar de oppervlakte.

De torpedobootjager HMS Ouse zag de explosie en haastte zich naar de aanval. Waring leidde haar met fakkels naar binnen en Ouse liet 10 dieptebommen los in het midden van de zwarte vlek. Er stroomde nog meer olie en lucht naar boven, en uit ander puin bleek duidelijk dat de onderzeeër klaar was.

Veertien dagen later vonden RN-duikers onder leiding van onderofficier Dusty Miller het wrak. Ze kwamen binnen en identificeerden het als UC-70 van de Second Flanders Flotilla. Ze was op 21 augustus vanuit Zeebrugge vertrokken naar de omgeving van Whitby, onder bevel van Oberleutnant Karl Dobberstein. Er werd aangenomen dat ze beschadigd was in een nieuw Brits mijnenveld voor de kust van Yorkshire en dat ze reparaties uitvoerde toen ze werd opgemerkt. Er waren geen overlevenden van haar bemanning van 31.