Plotseling gehoorverlies is niet beperkt tot duikers, maar drukveranderingen kunnen soms langdurige oorproblemen veroorzaken, zegt CAREN LIEBSCHER, die een voorbeeld van een casus heeft
GABRIEL, EEN ERVAREN Spaans duiken instructeur toen hij in de veertig was, met vrienden met de auto naar Italië gereisd. Hij genoot van zijn eerste duik van de dag met behulp van een rebreather met gesloten circuit. Hij gebruikte trimix (zuurstof, helium en stikstof) en droeg een Petrel-duik-computer.
Aan het einde van zijn duik had hij een totale bodemtijd van 95 minuten behaald op een diepte van 40 meter (met 45 meter als maximale diepte). Zijn duik verliep rustig, maar tijdens de opstijging voelde hij een gedempt gevoel in zijn rechteroor, een effect dat niet meteen verdween.
Dit was niet de eerste keer dat hij iets soortgelijks meemaakte, dus hij maakte zich er niet al te veel zorgen over.
Hij ging ervan uit dat het gevoel in de daaropvolgende uren zou verdwijnen, zoals altijd het geval was geweest. Er gingen echter 30 uur voorbij, zonder enige verbetering. Helaas voelde Gabriël zich slechter.
TREATMENT
Twee dagen later realiseerde Gabriël zich dat hij niets uit zijn rechteroor kon horen nadat hij zijn mobiele telefoon probeerde te gebruiken.
Hij begon zich nu zorgen te maken en ervoer ook enige houdingsduizeligheid.
Gabriël voelde zich ellendig en wilde naar huis. Hij besloot de volgende dag terug te keren naar Spanje en daar medische behandeling te zoeken.
Terug in Spanje ging Gabriël mee naar de Eerste Hulp van een ziekenhuis, waar de artsen een oorbarotrauma diagnosticeerden en ibuprofen aanbeveelden. Een ervaren duiker zijn en instructeur, probeerde Gabriel uit te leggen dat hij niet geloofde dat het een “gewoon” oorbarotrauma was dat de problemen veroorzaakte.
Helaas adviseerden de artsen hem eenvoudigweg om de volgende dag terug te komen voor een meer gedetailleerde oor-, neus- en keelcontrole (KNO). Het was al laat in de avond, dus wat kon hij nog meer doen? Hij keerde terug naar huis.
De volgende ochtend besloot Gabriel een second opinion te vragen bij artsen die gespecialiseerd waren in duikgerelateerde ziekten en hyperbare behandeling in een ander ziekenhuis. Hij was helemaal niet verrast toen hij een nieuwe diagnose kreeg: plotselinge doofheid.
De dokter legde uit dat plotselinge doofheid bij een duiker geen gevolg was van decompressieziekte, maar het resultaat van een probleem met de stato-akoestische sensorineurale zenuw.
Het is niet noodzakelijkerwijs een duikgerelateerde aandoening. Iedereen, zelfs niet-duikers, kan het krijgen, maar vanwege de drukveranderingen kan het ook duikers overkomen.
De hyperbare arts schreef twintig sessies hyperbare zuurstoftherapie (HBOT) voor. Hij legde ook uit dat plotselinge doofheid niet met klassieke KNO-behandelingen kon worden behandeld, maar dat HBOT soms voor verbeteringen of zelfs volledig herstel zorgde.
Verbetering treedt nooit op na een enkele HBOT-sessie, zei hij, maar er werden goede resultaten geboekt met behandelingen van drie weken. Soms was er halverwege of aan het einde van de behandelingsperiode een plotseling herstel van het gehoor. Gabriel is begonnen op de HBOT.
Plotselinge doofheid
Bij ‘plotseling sensorineuraal gehoorverlies’ (plotselinge doofheid) wordt de stato-akoestische sensorineurale zenuw om een onverklaarbare reden aangetast en veroorzaakt snel gehoorverlies – meestal in één oor – in één keer of gedurende meerdere dagen.
Als dit gebeurt, is het van cruciaal belang dat patiënten onmiddellijk een arts raadplegen. Het uitstellen van de diagnose en behandeling kan de effectiviteit van elke behandeling verminderen.
Mensen merken het gehoorverlies vaak als ze het dove oor proberen te gebruiken, bijvoorbeeld door een telefoon te gebruiken. Duizeligheid en/of oorsuizen (tinnitus) kunnen symptomen zijn.
Meestal worden volwassenen tussen de 40 en 50 jaar getroffen. Ongeveer de helft van hen herstelt spontaan zijn gehoor, meestal binnen één tot twee weken. Achtvijf procent van de patiënten die een behandeling ondergaan, herstelt ten minste een deel van hun gehoor.
In ongeveer 15% van de gevallen kan de oorzaak worden vastgesteld als een infectieziekte, hoofdletsel of hersentrauma, een auto-immuunziekte, medicijnen die de sensorische cellen in het binnenoor beschadigen, problemen met de bloedcirculatie, een tumor op de zenuw die verbindt het oor met de hersenen, neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose of aandoeningen van het binnenoor.
De aandoening betekent volledig en permanent gehoorverlies en daardoor beperkingen bij de meeste activiteiten. Het is een zeldzaam probleem, maar in de duikwereld is het al jaren bekend dat het wordt veroorzaakt door drukveranderingen.
HBOT
Hyperbare zuurstoftherapie is één benadering, maar een andere veel voorkomende behandeling onder niet-duikers is het gebruik van corticosteroïden. Deze verminderen ontstekingen en zwellingen en helpen het lichaam ziekten te bestrijden.
Steroïden kunnen oraal worden ingenomen of direct achter het trommelvlies in het middenoor worden geïnjecteerd (intratympanische corticosteroïdtherapie). Aanvullende behandeling kan nodig zijn als er een feitelijke onderliggende oorzaak wordt ontdekt.
Infecties, medicijnallergieën of auto-immuunziekten kunnen ervoor zorgen dat het immuunsysteem het binnenoor aanvalt. Antibiotica, onderdrukking van het immuunsysteem of andere medicamenteuze behandelingen kunnen helpen.
DIAGNOSEMETHODE
Een gehoortest genaamd pure toonaudiometrie is de voorkeursmethode.
Dit helpt om te bepalen of het gehoorverlies wordt veroorzaakt doordat geluid het binnenoor niet bereikt omdat iets de weg blokkeert, of door een perceptief tekort, wat betekent dat het oor het geluid niet kan verwerken.
De diagnose is positief als uit de test een verlies van minimaal 30 decibel blijkt in drie met elkaar verbonden frequenties.
Helaas hoorden wij van Gabriël dat zijn gehoor, ondanks de HBOT-behandeling, nog niet was teruggekeerd. Wij wensen hem het beste en hopen dat zijn gehoor uiteindelijk zal herstellen.
VRAAG DAN’S EXPERTS
Ik begrijp dat vermoeidheid na een duik een symptoom kan zijn van decompressieziekte, maar na de duik voel ik me bijna altijd moe. Moet ik me zorgen maken?
De verwachting van normale (niet-pathologische) vermoeidheid na het duiken varieert van persoon tot persoon. Factoren zoals individuele fitheid, thermische stress, beperkte uitrusting, duikvaardigheid, werk dat tijdens de duik wordt gedaan, psychologische stress (positief of negatief) en afleiding kunnen allemaal van invloed zijn op hoe moe iemand zich voelt.
Deze variabelen maken het moeilijk om vermoeidheid te kwantificeren als een symptoom van DCI, maar ongebruikelijke vermoeidheid is al lang gedocumenteerd in verband met andere DCI-symptomen.
Het mechanisme achter vermoeidheid als symptoom van DCO blijft ongrijpbaar, maar het is mogelijk een reactie op een cascade van fysiologische gebeurtenissen die plaatsvinden in verschillende weefsels. Het kan zijn door directe stimulatie van zenuwweefsels of indirect door de stimulatie van andere weefsels.
Het is mogelijk dat de aandacht die momenteel wordt besteed aan het identificeren van biochemische DCI-markers de vragen zal helpen oplossen. Ondertussen is het eerlijk om te zeggen dat DCI een complexe, multifocale reactie op een decompressieblessure vertegenwoordigt.
Ongebruikelijke of ‘overmatige’ vermoeidheid (meer dan normale vermoeidheid voor een bepaalde individuele/duikblootstelling) is een erkend symptoom.
MEDISCH UITZICHT
DAN Europe is een wereldwijde non-profitorganisatie die medisch noodadvies en hulp biedt bij duikverwondingen onder water. Het bevordert ook de duikveiligheid door middel van onderzoek, onderwijs, producten en diensten
Verscheen in DIVER juni 2017
