TECHNISCHE DUIKER
De Technisch Duikrevolutie - deel 2
Vorige maand herinnerde de Amerikaanse duiker MICHAEL MENDUNO zich de opkomst van wat technisch duiken zou worden. Nu kijkt hij naar hoe het zijn naam kreeg, naar de controverse die werd veroorzaakt door het ‘duivelse gas’ nitrox, en de strijd om grip te krijgen op de veiligheid begin jaren negentig. Hoofdfoto met dank aan LEIGH BISHOP
Lees ook: Tech-duikers van Guz hebben een winterdatum afgesproken
EEN VAN DE PROBLEMEN in de begindagen van het technisch duiken was het zo dat bijna al het duiken ‘in de kast’ plaatsvond. Er werd niet veel over gesproken of geschreven in de duikpers, en ook niet besproken op duikindustrieforums zoals de Diving Equipment and Marketing Association (DEMA) show.
Het was duidelijk dat als je dit soort duiken deed, je het voor jezelf hield, om te voorkomen dat je de schuld krijgt, beschaamd wordt of, erger nog, iemand gewond raakt.
Er was geen forum om informatie en ideeën uit te wisselen, en dat was er ook niet opleiding cursussen. Helaas maakte het gebrek aan informatie duikers minder veilig!
Ik begon aquaCorps Journal in januari 1990 om daar verandering in te brengen. Onze aanvankelijke slogan was “The Independent Journal for Experienced Divers”.
Ik was begonnen met relatief diepe decompressieduiken (45-60 meter). Californië eind jaren tachtig met een burgerwetenschappelijke groep uit Silicon Valley genaamd de Cordell Expedition. Het voerde biologische onderzoeken uit naar de zeebergen voor de kust van Big Sur.
Ik was zo enthousiast over de duiken en wat we deden dat ik erover wilde schrijven en een aantal duiktijdschriften benaderde. Niemand zou het aanraken.
Uiteindelijk een CaliforniëGebaseerde magazine genaamd Discover Diving stemde ermee in mijn artikel te publiceren, maar niet zonder kanttekeningen en waarschuwingen op elke pagina dat dit geen recreatief duiken was.
Ik maakte ook kennis met grotduiken en kreeg een exemplaar van het boek The Wakulla Springs Project van Bill Stone uit 1987, dat me absoluut verbaasde: "Kun je dat doen?"
Daarin eerst kwestie van aquaCORPS publiceerden we een artikel van Dr. Bill Hamilton met de titel Call It “High-Tech” Diving.
We noemden het ook ‘geavanceerd’ en ‘professioneel sportduiken’, een naam die is uitgevonden door marien bioloog en vroege rebreather-pionier dr. Walter Stark, uitvinder van de eerste elektronische rebreather met gesloten circuit, de Electrolung.
Destijds wisten we niet echt hoe we deze nieuwe vorm van sportduiken moesten noemen, die de traditionele sportduikgemeenschappen doorkruiste. Geen van de namen leek te werken.
Het was ook duidelijk dat we deze vorm van duiken apart en onderscheidend moesten maken van recreatief duiken.
'Veiligheid is de belangrijkste overweging bij het duiken. Het regelt volledig de diepte- en tijdmogelijkheden.'
Jean-Pierre Imbert
HET RECREATIEVE De duikindustrie was er niet blij mee dat diep- en decompressieduiken – de ‘D-woorden’ – uit de kast waren gekomen, en wilde niets te maken hebben met wat er opkwam.
Mensen waren terecht bezorgd dat een toename van het aantal dodelijke duikdoden aanleiding zou geven tot interventie van de Amerikaanse overheid en de vrijstelling van de Occupational Safety & Health Administration (OSHA)-normen voor de recreatieduikindustrie zou wegnemen. Britse duikers hadden soortgelijke zorgen over de toegenomen regelgeving van de Health & Safety Executive (HSE).
In die tijd had ik verschillende vrienden die bergbeklimmers waren en betrokken waren bij wat toen ‘technisch klimmen’ werd genoemd, waarbij individuen touwen en bescherming gebruikten om rotswanden te beklimmen die anders niet beklommen konden worden.
Het woord ‘technisch’ had de juiste connotaties. Ik stelde me zelfs voor dat ‘technische duiken’ op een dag beoordeeld zouden kunnen worden op basis van moeilijkheidsgraad en/of blootstelling, op de manier waarop klimmers rotsklimmen beoordeelden, bijvoorbeeld een klim van 5.11, met behulp van het Yosemite Decimal System (YDS), ontwikkeld door de Sierra Club. .
Dus ik heb de term voor duiken afgekort. Ik heb “technisch duiken” voor het eerst gebruikt in aquaCorps #3 Deep, gepubliceerd in januari 1991. In het volgende kwestie Ik heb de slogan van aquaCorps gewijzigd in 'The Journal for Technical Diving'.
We hebben ook een begeleidende nieuwsbrief gelanceerd, genaamd technicalDiver.
Later dat jaar schreef Drew Richardson, destijds vice-president van de Professional Association of Diving Instructors (PADI), een hoofdartikel: Technisch duiken – Heeft PADI zijn kop in het zand? voor PADI's Undersea Journal.
Dit hielp bij het legitimeren van technisch duiken, in tegenstelling tot recreatief duiken. En de naam bleef hangen! In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, was PADI er niet op uit om het technisch duiken stop te zetten, maar het wilde het wel onderscheiden van het recreatief duiken.
WIJ NOEMEN HET de “technische duikrevolutie”, maar de revolutie ging eigenlijk over het aanpassen van de gemengde gastechnologie aan de consumentenmarkt.
Het concept was simpel en briljant: je kon de veiligheid en prestaties van duikers verbeteren, waardoor ze hun diepte en bodemtijd konden vergroten, door hun ademgas te optimaliseren voor de geplande blootstelling.
In dit geval betekende optimaliseren:
1) Het handhaven van een efficiënt en betrouwbaar zuurstofniveau tijdens een duik;
2) Het verminderen/elimineren van ongewenste inerte gaseffecten zoals narcose en HPNS (High-Pressure Neurological Syndrome) en het vergemakkelijken van het ontgassen;
3) Het verminderen van de ademgasdichtheid om het ademwerk te minimaliseren en de opbouw van CO2 te voorkomen.
Als zodanig vertegenwoordigde duiken met gemengd gas ook een krachtige paradigmaverschuiving voor de sportduikgemeenschap. Zoals auteur Neil Postman in zijn boek Technopoly: The Surrender of Culture to Technology schreef: “Nieuwe technologieën concurreren met oude – om tijd, om aandacht, om geld, om prestige, maar vooral om de dominantie van hun wereldbeeld.”
De opkomst van het technisch duiken, mogelijk gemaakt door het gebruik van gemengde gastechnologie, zette de wereld van het recreatief duiken van de ene op de andere dag op zijn kop.
Terwijl PADI ‘diepduikers’ voorzichtig naar de dieptelimiet van 40 meter afdaalden, stegen veel technische duikers naar die diepte om hun eerste decompressiestop te maken.
Het is onnodig te zeggen dat instructeurs voor recreatief duiken niet langer de top van de voedselketen voor sportduiken vertegenwoordigden.
Bovendien werd duiken in de lucht verder dan 67 meter, hoewel het ooit als het kenmerk van de elite werd beschouwd, steeds dwaaser geacht.
Zoals Bill Gavin, medeoprichter van het Woodville Karst Plain Project (WKPP), zei over diepluchtduiken: “Het is alsof je het snelheidsrecord van de Bonneville Flats vestigt terwijl je dronken bent. Wat is het punt?"
Natuurlijk werd de mixtechnologie niet alleen gepromoot voor technische duikers. Naast gebruik door de opkomende technologiegemeenschap, heeft Dick Rutkowsky, een voormalige aquanaut, adjunct-duikdirecteur van de National Oceanic & Atmospheric Administration (NOAA), oprichter van de International Association of Nitrox Divers (IAND) en mede-oprichter van American Nitrox Divers Inc (ANDI), begon het gebruik van nitrox voor recreatief duiken te promoten.
En hij was kleurrijk recalcitrant in zijn pleidooi. “Duiken in de lucht is als seks hebben zonder condoom. De technologie is er. Het is stom om het niet te gebruiken”, zei Rutkowsky destijds.
NIET VERRASSEND, er was sprake van dramatische tegenstand van de bestaande gevestigde orde in de recreatieduikindustrie, die op dat moment weinig of geen kennis had van nitrox- of gemengde gastechnologie en zich zorgen maakte over de veiligheid, mengmethoden en de mogelijkheid van zuurstofbranden.
In de herfst van 1991 besloot Bob Gray, oprichter en uitvoerend directeur van DEMA, nitroxverkopers te verbieden en opleiding agentschappen zoals IAND en ANDI van het bijwonen van de jaarlijkse internationale vakbeurs.
Later hoorde ik dat deze maatregel was geïnitieerd door de Cayman Water Sports Association, die zich zorgen maakte over duikers die de nitrox-dieptelimieten zouden schenden en ook niet wilde dat toeristische duikers hun bodemtijden zouden verlengen, hartelijk dank. Het kreeg ook de steun van Skin Diver magazine – Cayman Water Sports was destijds de grootste adverteerder van SDM.
Er werden veel verhitte telefoongesprekken en faxen uitgewisseld. Tom Mount, die president van IAND was geworden en de naam veranderde in de International Association of Nitrox & Technical Divers (IANTD), en Ed Betts, president en mede-oprichter van ANDI, vlogen naar buiten om Gray te ontmoeten.
Terwijl deze gesprekken gaande waren, riep ik de hulp in van Dr. Bill en organiseerde samen met de oprichter en CEO van Diving Unlimited Inc, Dick Long met zijn Scuba Diving Resources Group en Richard Nordstrom, de toenmalige CEO van Stone's bedrijf Cis-Lunar Development Labs, de Enriched Air Nitrox (EAN) Workshop in januari 1992 in Houston, Texas.
De workshop vond plaats dagen voordat de DEMA-show daar zou plaatsvinden.
Ons doel was om alle belanghebbenden samen te brengen om nitrox en de toepassingen ervan te bespreken. In het licht van de workshop stemde Gray ermee in het verbod voor nitroxverkopers om de DEMA bij te wonen, in te trekken.
Als resultaat van de workshop stelde de sportduikgemeenschap ook de eerste reeks beleidsmaatregelen vast die het gebruik van nitrox aanpakken, en stelde ook vast dat nitrox niet beperkt was tot technisch duiken, maar door alle sportduikers kon worden gebruikt.
We hebben de bevindingen van de workshop, geschreven door Dr. Bill, gepubliceerd in TechnicalDiver Vol. 3.1 in juli.
Dat jaar bood de eerste pagina van de DEMA-exposantengids een waarschuwing over het gebruik van nitrox met duikuitrusting. Ironisch genoeg veroorzaakte het een enorme buzz tijdens de show, waardoor de aanwezigen zich afvroegen: “Wat is nitrox?” Dit bleek geweldige reclame te zijn voor de gemengde gastechnologie en de opleiding agentschappen.
DE ZOMER VAN 1992 was tragisch voor de beginnende technologieduikgemeenschap. Er waren acht spraakmakende duikdoden, waaronder twee op het Andrea Doria-wrak en één in het grottenstelsel van Ginnie Springs in Florida, samen met een aantal close calls die tot letsel leidden.
Vervolgens vond er dat najaar een dubbel dodelijk ongeval plaats waarbij een vader-en-zoon-team betrokken was op de niet-geïdentificeerde Duitse onderzeeër, de U-Who genoemd (later geïdentificeerd als U869 door John Chatterton en Richie Kohler).
Velen vreesden dat deze sterfgevallen tot overheidsregulering zouden leiden en het technisch duiken effectief zouden stopzetten.
Met een stijgend aantal dodelijke slachtoffers, Skin Diver magazine ging in de laatste drie maanden van 1992 op kruistocht met een driedelige redactionele serie, waarin werd opgeroepen tot een einde aan diep duiken en nitroxgebruik, of op zijn minst een terugkeer naar de kast.
Redacteur Bill Gleason schreef in zijn hoofdartikel Deep Diving / Nitrox Perspective uit oktober 1992: “Kom terug in de kast en geef verantwoordelijke duikers de kans om de deur voor diepduiken te sluiten en op slot te doen.”
Het feit dat sommige van deze hoofdartikelen het gebruik van nitrox verwarden met diep duiken toont het gebrek aan informatie en begrip destijds over de technologie. Nitrox wordt doorgaans gebruikt als bodemgas bij relatief ondiepe duiken (minder dan 40 meter), en door technische duikers als decompressiegas na diepe heliumduiken.
Ondertussen waarschuwde de Cayman Water Sports Association dat de plaatselijke kamers geen duikers zouden behandelen die gebogen waren tijdens het duiken met nitrox. De beroemde Skin Diver-columnist ER Cross nam zelfs een standpunt in met een column getiteld Why I Won't Use Nitrox.
Natuurlijk was het op dat moment te laat om de geest weer in de fles te stoppen.
In januari 1993 hield aquaCorps de eerste jaarlijkse technologieduikconferentie, tek.93, in Orlando, Florida, opnieuw vlak voor de DEMA-show.
Dit bracht leden van de technische, recreatieve, militaire en commerciële duikgemeenschappen samen met het oog op educatie en het delen van informatie, en om de recente golf van duikongevallen aan te pakken, en wat er nodig was om de technisch-duikgemeenschap vooruit te helpen.
Als resultaat van de conferentie heeft een groep van ons, waaronder Billy Deans, Kevin Gurr en anderen, de eerste set gemeenschapsconsensusstandaarden of 'best practices' voor technisch duiken samengesteld.
We publiceerden dit in juni als Blueprint for Survival 2.0 in aquaCorpsm #6 Computing. Het was een reeks van 21 aanbevelingen om de veiligheid van technisch duiken op het gebied van te verbeteren opleiding, gastoevoer, gasmengsel, decompressie, uitrusting en operaties, gebaseerd op Sheck Exley's originele werk over ongevallenanalyse Basic Cave Diving: A Blueprint for Survival.
In dat boek ontwikkelde Exley een reeks van tien principes of aanbevelingen, gebaseerd op een grondige analyse van grotduikongevallen, en dit had ertoe bijgedragen het aantal dodelijke slachtoffers bij grotduiken te verminderen.
Wij zijn ook van start gegaan een nieuw onderdeel in de magazine, Incident Reports, met gedetailleerde analyses van ongelukken bij technisch duiken en werd al snel een van de best gelezen delen van de magazine.
Een van mijn favoriete citaten uit die tijd kwam uit een wetenschappelijk artikel van Jean-Pierre Imbert, die aan het experimentele waterstofduikprogramma van COMEX SA werkte en later een IANTD-techneut werd. instructeur, en anderen: “Veiligheid is de belangrijkste overweging bij het duiken. Het regelt volledig de diepte- en tijdmogelijkheden.”
Ironisch genoeg had het artikel de titel Safe Deep Sea Diving to 1500 Feet Using Hydrogen. Het is waarschijnlijk dat destijds maar weinig mensen zouden overwegen om naar 457 meter te duiken of waterstofademhalingsmengsels te gebruiken om veilig te zijn. Maar dat was de les die we leerden. Veiligheid was alles!
De komende jaren zullen de verschillende tech opleiding agentschappen, waaronder de Technical Diving International (TDI), opgericht in 1994 door Bret Gilliam en Mitch Skaggs, en later Global Underwater Explorers (GUE), opgericht in 1998 door Jarrod Jablonski, ontwikkelden solide trainingen en het veiligheidsrecord verbeterde.
Technisch duiken begon zichzelf te vestigen als een legitieme tak van sportduiken, en mengde technologie in de vorm
van nitrox werd geleidelijk overgenomen door de recreatieve kant van de duikwereld.
In 1995 sloot PADI zich, samen met de British Sub-Aqua Club (BSAC), National Academy of Scuba Educators (NASE) en Scuba Schools of America (SSA), aan bij andere trainingsbureaus voor recreatieve en technische duikopleidingen om verrijkte luchtnitroxtraining aan te bieden. Het tijdperk van de single-mixtechnologie – luchtduiken – was dood.
De introductie van technisch duiken en het gebruik van nitrox heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van wat je een gemengde gasinfrastructuur op het niveau van duikwinkels zou kunnen noemen. Dit was een noodzakelijke stap voor de uiteindelijke opkomst van rebreather-technologie.
Lees hier deel 1 en 3:
