HAAI DUIKER
Haaien verzamelen zich in de Middellandse Zee
Een heel mediterraan land is een haaienreservaat en bijna niemand daarbuiten weet ervan. Haaien en roggen zijn niet koosjer, dus er is nauwelijks een markt voor in Israël, waar het vangen ervan ook illegaal is. Vaker dan ooit zien duikers regelmatig requiemhaaien van 3 meter hoog – dicht bij de kust. DANIEL BRINCKMANN bezoekt Hadera
“VOOR UITMUNTENDHEID de onsterfelijke goden hebben zich gezweet, en de weg ernaartoe is lang en steil.’ Bovenal is het de vermoeiende stem van mijn geschiedenisleraar die in mijn gedachten blijft hangen als het strand eindelijk in zicht komt.
Na een zweterige wandeling van 500 meter in volle uitrusting met extra gewichten, grote tank en camera-installatie biedt het water echter niet de verlichting waarop we hadden gehoopt.
Over het algemeen liggen de temperaturen in het gebied in februari maximaal rond de 19°C, maar hier buiten de kustplaats Hadera voeren pijpleidingen koelzeewater af voor de turbines van de plaatselijke Orot Rabin-energiecentrale van 25°C.
Dit zorgt voor een gezellige jacuzzi, aangedreven door twee gigantische waterstralen, en het zijn niet alleen duikers die van deze ervaring komen genieten.
Onze eerste blik onder de oppervlakte is echter net zo ontnuchterend als de nabijheid van de locatie tot de monding van de Hadera-rivier doet vermoeden. De brakke erwtensoep zorgt ervoor dat buddy-paren binnen armlengte moeten blijven, en aan de voet van de vier meter diepe zandkloof die is uitgehouwen door de waterdruk van de krachtcentrale, is het zelfs met de zon moeilijk om het oppervlak te zien. schijnt.
De volgende tien minuten zitten we op deze quasi-rivierbedding bezaaid met vishaken en lijnen, starend in het groen. Dan, plotseling, veroorzaakt een stroomstoot een zandstorm, en merk ik dat ik verbijsterd door het zand op mijn koepelpoort kijk naar een enorme glimp van de staart. vin vaarwel zwaaien, centimeters van mij verwijderd maskeren.
Waar kwam dat vandaan? Mijn ogen volgen het silhouet een fractie van een seconde.
Fout. Als ik me had omgedraaid, had ik de tweede haai gezien, maar in plaats daarvan werd ik overreden door een kolos van drie meter voordat ik de kans kreeg om terug te deinzen.
Heilige Kaken! Nogmaals, het moment duurt slechts vier of vijf seconden, en het zou een van de enige twee gevallen zijn waarin haaien mij frontaal naderen in de negen uur die ik heb doorgebracht op deze ruwe diamant van een duiklocatie, als je het zo wilt noemen. .
Verscheen in DIVER juni 2018
Na jarenlange ervaring vliegt Udi Levi van de duikwinkel Out of the Blu langs zijn broekspijp, stopt en gebaart dat ik mijn zandhaak in de door de stroming geteisterde bodem moet laten zinken, of door moet gaan naar het volgende waypoint tussen het puin of de zanderige ondiepten, waar vissers op de rotsen een enkele amberjack of brasem proberen te vangen.
Deze vissen herinneren ons eraan dat de grote haaien die op elk moment in en uit het zicht kunnen zweven, bewoners van de Middellandse Zee zijn en naar alle maatstaven altijd zeldzaam zijn geweest.
Tussen 1928 en 2002 registreerde de IUCN niet meer dan twintig exemplaren in de hele Middellandse Zee, en zelfs onder visserijwaarnemers zijn de gegevens schaars en verspreid.
Met een lengte tot 4 meter en een gewicht van 350 kg behoren schemerhaaien tot de grootste soorten requiemhaaien. Ze overtreffen de vitale statistieken van oceanische witpunthaaien en lijken qua indrukwekkende, omvangrijke schoonheid op stierhaaien.
Grote blanken blijven misschien een stapje boven hen in de voedselketen van de Middellandse Zee, net als de orka’s in de Straat, maar ondanks alle onverschilligheid die ze tonen jegens duikers op een steenworp afstand van het strand van Hadera, zijn dit toproofdieren die respect en bescherming eisen – en onderzoek.
ZOALS HET GEBEURT, we komen een paar jongens tegen die een drone opsturen zodra we uit het water zijn. ‘Dus jij bent die Duitse journalist die mij later vandaag interviewt?’ zegt Eyal Bigal, terwijl hij naar mijn camera kijkt en me overrompelt.
De 32-jarige ex-legerduiker is halverwege zijn doctoraat op ‘Biomass of Apex Predatory Megafauna in the Pelagic Habitat of the Easternmost Mediterranean Sea’, en is tevens manager van het Marine Top Predator Laboratory op het Morris Kahn Marine Research Station .
“We voeren vandaag vanuit de lucht een onderzoek uit om de aantallen haaien vast te leggen”, zegt hij, wijzend naar de schaduwen van de haaien op het display van de afstandsbediening, “maar we observeren ook hun gedrag ten opzichte van duikers.”
Later op het veldstation, een indrukwekkende faciliteit van de Universiteit van Haifa gewijd aan de mariene megafauna van het land, laat de reeks onderzoeksinstrumenten me sprakeloos achter (en sorry voor de Europese veldstations).
Er zijn akoestische, satelliet- en spaghettitags, akoestische ontvangers, injectiespuiten om bloed- en DNA-monsters te nemen, apparaten om chips in de dieren te implanteren en drones van de nieuwste generatie, ontwikkeld in samenwerking met de afdeling maritieme technologie.
Dit zijn allemaal middelen om belangrijke vragen aan te pakken over de verzameling van tientallen exemplaren van een haaiensoort die vervloekt is met de mediterrane staat van instandhouding ‘Gegevensgebrekkig’.
Waar komen deze haaien begin december vandaan en waar vertrekken ze eind maart naar toe? En waarom komen ze precies?
Het kan de hoge watertemperatuur zijn die de haaien door de wintermaanden helpt, de stroom die als een soort stimulerend middel fungeert en overvloedige zuurstof vanuit hun kieuwen rechtstreeks naar hun bloedbaan stuurt, of de beschikbaarheid van voedsel. In dit stadium is alles nog mogelijk en vatbaar voor discussie.
“We hebben veel vragen en niet veel antwoorden, maar onze taggingcampagnes zullen hopelijk resultaten opleveren”, vertelt Bigal. In 2017 tot medio februari dit jaar zijn zes zandbankhaaien tot 1.8 meter en 25 vrouwelijke schemerhaaien tot 4 meter getagd. De haaien zijn dus in wezen vrouwtjes, maar of ze drachtig zijn of niet blijft onduidelijk, en tot nu toe zijn er geen aanwijzingen voor een schemerige haaienkwekerij in de Israëlische wateren.
“Dat is slechts één van de openstaande vragen, maar er zijn nog fundamentelere vragen, zoals hoe een omgeving die zo arm is aan voeding en voedselbronnen een behoorlijk groot aantal toproofdieren kan herbergen”, zegt Bigal.
Zijn collega Adi Barash van de Universiteit van Haifa was de eerste wetenschapper die onderzoek deed naar deze haaien, en uit interviews met lokale vissers ontdekte ze dat de haaien- en roggenpopulaties toenamen, terwijl het aantal beenvissen afnam.
Dertig jaar geleden observeerden vissers nauwelijks haaien in het gebied rond de krachtcentrale, maar tegenwoordig melden duikers en speervissers meer waarnemingen daar en elders in het land.
Zandbankhaaien domineerden de wateren rond de Hadera-krachtcentrale tot twee jaar geleden, toen de grotere schemerhaaien het overnamen. In tegenstelling tot de hamerhaaien die daar vroeger werden waargenomen maar nu grotendeels verdwenen lijken, bleven de zandbanken, ook al waren ze niet langer de dominante soort.
De nieuwsgierigheid van Barash onthulde een echte sensatie: vergelijkingen van de DNA-structuren van lokale schemerhaaien met hun neven uit de Atlantische en de Indo-Pacifische Oceaan suggereren dat er sprake moet zijn geweest van kruisingen tussen hun mediterrane voorouders en immigranten uit de Rode Zee, wat heeft geleid tot een uitgebreide genenpool.
In 2016 werkte Barash mee aan de ontwikkeling van een beheersplan om de bescherming van haaien en roggen te bevorderen door middel van strengere wetshandhaving, verbeterde wetgeving en bescherming van habitats.
“Vroeger kwamen mensen met vrachtwagens om ze te vangen en te verkopen in Gaza, maar zelfs honderden gevangen haaien konden de bestanden niet destabiliseren, dus ons kleine reservaat kon voorkomen dat de soort in de Middellandse Zee zou verdwijnen,” vertelde ze me.
Ze heeft een Facebook-groep opgericht met de naam Sharks in Israel. “We schreeuwen haai, haai, haai totdat mensen zich vervelen en het negeren!” zegt de 40-jarige student en barst in lachen uit.
DEZE DAGEN, HADERA staat voor nieuwe uitdagingen: de plek is een soort trekpleister geworden, met snorkelaars, kajakkers en gezinnen die in de weekenden een glimp van de haaien proberen op te vangen.
En natuurlijk duikers. Shira Salingré van de Nature & Parks Authority zorgt voor een schakel tussen duikwinkels, onderzoekers en de overheid.
Als projectmanager bij de maritieme afdelingen pleit ze voor samenwerking tussen de verschillende partijen om te bespreken wat het beste is voor de dieren: “De plek is vrij toegankelijk en we willen dat mensen haaien zien – dat is mooi, maar we willen dat het in de toekomst gebeurt.” op de juiste manier, en denk na over het opzetten van een platform en het stoppen van de visserijactiviteiten”, vertelt ze me.
Zij en collega's werken aan een gedragscode met de duikgemeenschap, en ze zegt dat de internationale NGO Sharkproject haar steun heeft betuigd.
Ik neem mijn nieuw verworven kennis mee naar het strand voor mijn volgende poging om haaien te ontmoeten, zelfs met het vooruitzicht op optimale omstandigheden, met slechts een milde oostenwind.
Deze keer overspoelt blauw water ons en het zicht grenst aan 5 meter of meer. Nu kunnen we de mysterieuze schemeraars zien die vanuit het ondiepe water door de loopgraaf patrouilleren.
Plots staan we midden tussen vijf van hen, en hoewel er geen directe interactie is tussen mannen en vissen, geeft het betere zicht me een seconde of twee de tijd om wat foto's te maken voordat ze verdwijnen.
Nu de sfeer daar beneden minder somber is, en inmiddels gewend aan de uitdagingen – drijfzand beneden, spontane zandstormen en kleine vallen op de zeebodem – volgen we langzaam de haaien naar de plek waar ze zich zouden moeten concentreren. Dat is precies in het midden van de stroom van de pijpleiding, die zich ongeveer 90 meter langs de kustlijn uitstrekt.
Ik kan de stroming zien. De zeebodem bestaat hier uit kiezelstenen in plaats van zand, en deeltjes vliegen met onze luchtbellen voorbij.
Het water mag dan helder zijn, maar haaien die voorbij vliegen zijn een verworven smaak als het zicht voortdurend tussen nul en twee meter verschuift, en deze grote ronde snuiten uit het niets tevoorschijn komen.
Fotografie is onmogelijk onder deze omstandigheden, die ook hun tol eisen van het luchtverbruik, maar we vangen wel een glimp op van de kleinere, meer volgzame zandbankhaaien.
Dus brengen we de tweede helft van de duik ontspannen door in het ondiepe water en hopen op meer haaien, maar voordat de eerste schemering opduikt stuiten we op een honingraatpijlstaartrog, een grote Rode Zee-migrant die zich hier iets te goed heeft gevestigd.
EEN HALF UUR LATER, verschillende haaien zijn van links en rechts gekomen en cirkelen met de stroming rond de kloof, als gestapelde vliegtuigen, wachtend op toestemming om te landen. Het gaat om geduld en enthousiasme, heel anders dan ervaringen met aashaaien. Haaienverslaafden die dergelijke interacties willen, kunnen beter investeren in een goedkopere, meer lonende liveaboard-reis naar de Egyptische riffen in het seizoen.
Udi Levi en Ran Golan van Out of the Blu zijn de eersten die toegeven dat de duikomstandigheden lastig zijn, als we in hun hoofdkwartier overdag op de parkeerplaats van Hadera gaan zitten. “In het seizoen kunnen we hier elke vijfde dag duiken”, zegt Levi. “Daarom maken we modulaire pakketten met kustduiken, offshore viskwekerijen, cultuur en bezienswaardigheden en zelfs de Zee van Galilea – dit stelt ons in staat de juiste dag of dagen voor Hadera te kiezen.”
Hadera is een plek voor milieubewuste duikers die al eerder haaien hebben gezien en de dieren waarderen en respecteren.
Het is een voorproefje van wat er ooit was: van de Middellandse Zee in de tijd van Hass en Cousteau, voordat de grote kusthaaien min of meer functioneel uitgestorven raakten in de Europese helft van het Mare Nostrum.
Mijn dank gaat uit naar de Duikautoriteit van het Israëlische Ministerie van Cultuur en Sport voor het faciliteren van deze onderzoeksreis.
FEITBESTAND
HOE ER > Vluchten vanuit Groot-Brittannië naar Tel Aviv en privétransfer naar Hadera of het centrum van Tel Aviv.
DUIKEN & ACCOMMODATIE > Out of the Blu ligt in Modi'in, halverwege Tel Aviv en Jeruzalem. Duiken met haaien in Hadera wordt uitgevoerd volgens de SSI Shark Diver-regels met twee duikers per gids. Het enige hotel in de buurt is het Ramada Hadera Resort by the Beach, ramada-hadera.com. Hotels in Tel Aviv en elders kunnen worden geregeld door Out of the Blu, outoftheblu.co.il
WANNEER TE GAAN > Het haaienseizoen loopt van begin december tot eind maart, afhankelijk van de watertemperatuur.
VALUTA > Sikkel.
PRIJZEN > Retourvluchten vanaf £ 200. Ramada Hadera-kamers vanaf £ 149 per nacht, privékamers vanaf £ 70. Out of the Blue rekent £ 90 per begeleide haaienduik, inclusief alle uitrusting.
BEZOEKERSINFORMATIE > goisrael.com
