Scandi noir
Ik kan mijn ogen er niet van afhouden. De scène is ingetogen, de gedempte kleuren bijna monochroom. De hoofdpersonen verschijnen vluchtig. Hun uitdrukking verraadt weinig. Hun outfit is bekend, maar toch onderscheidend en iconisch.
De foto's laten zien dat er iets verschrikkelijks en fascinerends is gebeurd.
De stilte van elk beeld logenstraft een onderliggende gewelddaad. Aan de grond genageld honger ik naar de kleine aanwijzingen die worden aangeboden. Het is klassiek Scandi Noir.
Maar dit is Borgen niet. Geen dikke truien, maar onhandig, ouderwets zwart rubber vinnen met stalen veerriemen en de direct herkenbare kronkelende vorm van rebreather-ademhalingslussen.
Wat mijn aandacht heeft getrokken is het werk van Zweedse technische duikers die wrakken in de Oostzee onderzoeken, op diepte en meestal in het donker. Weinig licht, een laag zoutgehalte en lage watertemperaturen bieden ideale omstandigheden om deze wrakken onaangeroerd en verbazingwekkend goed bewaard te laten.
Hun angstaanjagende beelden, gepubliceerd in Ghost Ships of the Baltic Sea, zullen het hart van je duiker vol bewondering uit je borst stelen.
De foto's in dit boek zijn ronduit schitterend, gemaakt met de zorg en verbeeldingskracht van een onderzoek op een plaats delict.
Sommigen richten zich op duidelijk herkenbare objecten en details: een sleutel die nog in het slot van een gevallen deur steekt, een stapel langzaam rottende gouden horloges, een damesschoen.
Mijn blik ontcijfert de onuitgesproken aanwijzingen die voor mij liggen. Beelden van de ondiepere wrakken pikken nog steeds de vaag groene tint van het omgevingslicht op. De somberheid rond de diepere wrakken dreigt ze bijna te verteren, terwijl fakkels en cameraflitsers kort houten vormen onthullen.
Op deze foto’s kan ik de terugverstrooide deeltjes bijna aanraken, het gewicht van die diepte kennen en de verdovende kilte voelen die energie wegzuigt – zelfs door een zware droogpak.
Dit zijn slimme, zorgvuldig uitgevoerde shots. Het uitgesneden boegbeeld van een zeepaardje staart vanaf de boeg zonder te knipperen tegen de inktzwarte achtergrond. Een knoestig en oud kanon steekt door het vierkante luik van een geschutspoort, verlicht door de fakkels van de duikers.
Dit is niet het vrolijke ‘het prachtige alledaagse’ van IKEA. Dit is totaal verbijsterend. Het is maar één keer in je leven – als je geluk hebt. Carl Douglas en Jonas Dahm, utomordentlig! Topbaan.
DUIKER juni 2021
HET IS INSPIREREND OM TE ZIEN zie hoe duikers deze verbazingwekkende maar verborgen wrakken blootleggen. Het toont de mogelijkheden van technisch duiken; het verklaart zonder woorden waarom sommigen van ons bereid zijn al het gedoe, ongemak en de complexiteit te doorstaan.
Het aantal wrakken daar is veel groter dan het geregistreerde aantal. Hoe kunnen we die leegte in begrip begrijpen?
Een groot deel van de tijd pikken degenen die de wil hebben om te zoeken naar wrakken die er wel of niet zijn, eenvoudigweg afwijkingen op de zeebodem op. Verschillende theorieën onderzoeken; proberen de aanwijzingen te ontcijferen.
Een wrakvormig gat is onze ‘donkere materie’, iets waarvan we hopen en denken dat het er zou kunnen zijn. Iets dat, wanneer het wordt gevonden, betekenis zou geven aan alles wat we weten, maar dat we nog niet hebben kunnen aansluiten.
Onze ‘donkere energie’ zou die mysterieuze, extra natuurkracht kunnen zijn die sommige mensen in staat stelt in de kou en het donker te springen, een kijkje te nemen en vast te leggen wat ze vinden. Als water het vierde element is, dan is technisch duiken in feite de ‘vijfde kracht’.
