ESTLAND DUIKER
Als je genoten hebt van de recente Frozen In Time-films van Will Appleyard over het duiken naar wrakken in de Baltische Zee, dan is hier een coda voor die avonturen, terwijl hij de tijd neemt om de voormalige Sovjet-gevangenis van Rummu in Estland te verkennen
Toegangspunt voor duikers vanaf de steiger, met daarachter de gevangenismuur en uitkijktoren. Inzet: Het bos binnengaan.
Wie had dat ooit gedacht dat de woorden ‘plezier’ en ‘Sovjetgevangenis’ samen in dezelfde zin zouden kunnen worden gebruikt?
Als een verwend kind durf ik deze unieke duikbestemming bijna niet met jullie te delen. Het is veel te leuk, en als gevolg daarvan zal het waarschijnlijk op elk moment overspoeld worden door Instagram-‘influencers’ en YouTubers, waardoor de site wordt opengesteld voor duikers over de hele wereld.
Ach, hier gaat het...
De humeurige grijze lucht dreigt met regen als we bij de poorten van de Rummu-gevangenis aankomen, wat de sombere aanblik van deze inmiddels ter ziele gegane Sovjet-faciliteit nog versterkt.
Het prikkeldraad, de betonnen muren en de wachttorens zitten nog steeds op hun plaats terwijl we langzaam over een hobbelig pad langs de gevangenismuur rijden, langs een enorme puinhoop en bij de steengroeve aankomen.
Ik hou van deze plek – er staat overal avontuur geschreven, en dan heb ik het niet over de graffiti op de buitenmuren.
Rummu huisvestte gevangenen die voorbestemd waren voor een leven lang, of op zijn minst een gevangenisstraf, van dwangarbeid. Tijdens het Sovjettijdperk (vóór 1991) zouden ze aan het werk worden gezet in de eigen kalksteengroeve.
Zowel Rummu als de buurman, de al even macaber uitziende Murru-gevangenis, gingen in 2012 voorgoed dicht. Later zouden we een droge rondleiding maken langs Murru's streng beveiligde eenheden en diverse gebouwen.
Maar als duikers waren we aanvankelijk meer geïnteresseerd in Rummu, waar veel van de steengroeven en nutsgebouwen onder water stonden toen het bronwater tot de rand steeg nadat de pompen waren uitgeschakeld.
Tot voor kort kwamen duikers, snorkelaars en zwemmers de faciliteit binnen, maar alleen onofficieel.
Tegenwoordig opereert er echter een klein duik-, kajak- en stand-up paddleboardcentrum vanuit een goed uitgeruste container aan de ene kant van het uitgestrekte steengroevemeer.
Een steiger heeft het gladde toegangspunt vervangen en nadat ik mijn uitrusting heb gemonteerd en de briefing van de duikgids heb opgenomen, loop ik naar het einde om in het uitnodigend heldere water te gluren.
Ik besluit dat het verstandig is om een gids mee te nemen, tenminste voor de eerste duik hier, omdat er zoveel te zien is en de lokale kennis mij bij de beste dingen zal brengen zonder navigatie-onzin.
Omdat we dit weekend in Estland extra duikverplichtingen moeten nakomen, hebben we tijd voor slechts één duik in Rummu, dus besluiten we er een lange duik van te maken, waarbij we ervoor kiezen om tanks van 15 liter mee te nemen en daar uit te halen wat we kunnen.
Het is een ondiepe duiklocatie, met niet meer dan ongeveer 12 meter op ons diepste punt, dus we berekenen dat we het allemaal ruim 80-90 minuten onder water kunnen volhouden.
Ik ben als eerste in het water en waarschijnlijk meer opgewonden over deze duik dan over welke andere duik dan ook. Ik heb ook de leiding aangehouden, wetende dat we soms slechts 3-4 meter onder het oppervlak duiken.
Hoewel we onze droogpakken dragen, is het warm – 20° aan de oppervlakte in juni tijdens ons bezoek.
Wat als we in de nazomer zouden duiken? Onze gids Daniel vertelt me dat de watertemperatuur een tropische 27°C bereikt!
Nu alle duikers beneden zijn, volgen we Daniel richting “het bos”, een van de vele interessante punten waarover we tijdens de briefing hebben gehoord. Het bos is een plek waar ik niet alleen zou willen duiken. Het is een spookachtig gedeelte, de perfecte achtergrond voor een verontrustende droom. Het is een omgeving die visueel verandert als de zon af en toe uit de wolken erboven tevoorschijn komt, voordat hij weer verdwijnt als een speciaal effect.
De vloer van de steengroeve is bedekt met licht zand en groene plekken met onkruid en maakt vervolgens plaats voor enorme ‘vijvers’ van groene mist, vergelijkbaar met de gassen die worden aangetroffen op de bodem van Cenote Angelita in Mexico.
Aan de voet van bepaalde bomen hangt een grijze, piekerige mist in Halloween-stijl van hun stronken, die net boven de vloer in de “lucht” zweeft. Ik ben al aangenaam in paniek.
Als ik op een open plek in het bos aankom, begin ik tekenen van het vroegere leven in de gevangenis op te merken: de laars van een gevangene hier, een kruiwagen daar, gereedschap en zelfs enig bewijs van de kleding van gevangenen.
Door het bos, Daniel brengt ons bij onze eerste ontmoeting met een gebouw. Het is onduidelijk waarvoor het diende toen het in gebruik was, maar een enorm raam met bakstenen frame biedt ons team een geweldige doorgang en een voor de hand liggend foto-mogelijkheid.
Als we te lang wachten met het kadreren van een opname, raken we Daniel kwijt. Is hij teruggekeerd naar het groengetinte bos?
Misschien niet gewend aan de eindeloze stop-start-gewoonten van onderwaterfotografen, zullen we hem nog een paar keer kwijtraken, maar uiteindelijk slaagt hij er altijd in om ons, achterblijvers, te verplaatsen.
Een paar scholen vissen tussen de ondergedompelde bomen – de gebruikelijke bewoners van de steengroeve, voornamelijk baars. Een eenzame snoek passeert ons ook als we het waterige bos verlaten en de gevangenismuur tegenkomen, compleet met lampen en prikkeldraad en prikkeldraad.
We zijn in staat om over deze bakstenen muur te ‘vliegen’, waarschijnlijk de droom van velen van de voormalige gevangenen.
Eenmaal aan de andere kant leidt Daniel ons een netwerk van utiliteitsgebouwen binnen.
Het silhouet van een getralied raam wordt op de betonnen vloer gegoten als we het eerste gebouw binnenkomen. Terwijl mijn ogen aan de duisternis wennen, kan ik emmers, schoppen en nog meer laarzen op de grond onderscheiden.
Regelaar uitlaatbellen verspreidden zich over het plafond en vormden een laag als vloeibaar metaal. Onze fakkelstralen verlichten kort het afbladderende verfwerk op de muren, terwijl we van kamer naar kamer gaan.
Nu we het grootste deel van het team weer verliezen, laten we één structuur achter en vin over naar een andere, dit keer binnenkomend via een opening in een gedeeltelijk ingestort dak.
We maken een ronde door de kamer en gaan op hetzelfde punt naar buiten, waarbij we voorzichtig vermijden dat we blijven haken aan zichtbare metalen verstevigingen.
Vanwege de geringe diepte is het mogelijk om eenvoudigweg naar de oppervlakte van de steengroeve te gaan, je visuele oriëntatie te verzamelen (als je geen kompas hebt) en opnieuw af te dalen, maar trots staat dat natuurlijk in de weg, dus we ploeteren voort, altijd. -hoopvol.
Daniel verzamelt ons na een paar minuten volgen van duikers die eruit zien alsof ze weten waar ze heen gaan en wenkt ons naar het laatste interessante punt binnen onze nu bijna 90 minuten durende duik – “de Bomb Shelter”.
Het duikcentrum heeft deze naam aan het bouwwerk gegeven, maar kon het doel ervan niet identificeren, maar het is heel goed mogelijk dat het werd gebruikt als een soort explosietoevluchtsoord, met zijn robuuste metalen buisvormige ontwerp en ontsnappingsluik aan één uiteinde.
Of was het misschien een strafplaats voor degenen die betrapt werden terwijl ze op hun schoppen leunden?
Ik word uitgenodigd om voor te gaan en, eenmaal binnen in deze miezerige plek, zie ik het licht naar beneden stromen via het luik en de metalen ladder aan de ene kant – mijn uitgangspunt. Het is een krappe plek, misschien wel 10 meter lang en zonder noemenswaardige ruimte om te keren.
Het interieur is vol rommel: kapotte stoelen, emmers en niet-identificeerbare items die ik eenvoudigweg ‘apparatuur’ noem.
De kruip uit het dakluik is knus en waarschijnlijk een ruimte waarin de grotduikersvereniging graag zou rondhangen.
Normaal gesproken verveel ik me bij het duiken in de meeste steengroeven, als het niet te koud is na 90 minuten onder water te hebben doorgebracht, maar hier wil ik gewoon niet weggaan.
Wij zijn de enige duikers vandaag in het water, maar ik verwacht dat het in de zomer behoorlijk druk kan worden. Het bosgedeelte is kwetsbaar en de takken breken gemakkelijk door een slechte controle over het drijfvermogen.
En laten we hopen dat naarmate Rummu steeds bekender wordt als duikbestemming, de muren van de gebouwen vrij blijven van de initialen van duikers en de verplichte knoptekeningen.
De steengroeve is enorm, en aan de andere kant zijn er nog meer gebouwen om te verkennen voor degenen die meer tijd hebben. Het centrum heeft een mobiel duikplatform gebouwd met een kleine buitenboordmotor om duikers naar de andere kant te brengen, en ik zal daar zeker aan boord springen als en wanneer ik terugkeer naar de gevangenis voor mijn tweede straf.
Daniel belt de eigenaar van de naburige Murru-gevangenis en geeft ons een snelle blik binnen – te beginnen met de maximaal beveiligde eenheid, voor maximaal effect. Veel van de cellen zijn nog steeds beplakt met posters van gevangenen, en er liggen nog enkele persoonlijke spullen in de schappen, waaronder boeken en kleding.
Murru is geen officieel tourpakket, maar als je Rummu bezoekt voor een duik en het vriendelijk vraagt, weet je het nooit – je wordt misschien ook uitgenodigd in Murru.
EasyJet vliegt vanaf £ 30 van Groot-Brittannië naar Tallinn, met een transfer van 50 minuten naar de Rummu-gevangenis. Het BALTACAR-team regelde de duik via Barrakuuda Dive Club, barrakuuda
Een duik kost £60.
Bezoekersinformatie: Rummu
