GROT DUIKER
‘Bereid je voor om versteld te staan!’
Als een van de meest vooraanstaande grotduikers ter wereld heeft MARTYN FARR meer dan genoeg geweldige onderwaterervaringen gehad, maar pas nu is hij gekomen om te duiken in ‘de mooiste grotten ter wereld’
De grotdoorgang wordt smaller voorbij de Cascade Room en de duiker moet de formaties voorzichtig vermijden.
Het is 37 jaar geleden, maar we zijn terug op de Bahama's. Het laatste bezoek was in 1982, toen we, na een opmerkelijke expeditie op het eiland Andros, een wereldrecord penetratie van een onderzeese grot bereikten.
Sindsdien is bijna alles veranderd; de wereld is verder gegaan. Onze state-of-the-art (Britse) aanpak uit de film uit 1983 lijkt nu een farce.
Op dat moment waren er geen duik-computers. We droegen ABLJ's met paardenhalsband voor controle over het drijfvermogen, regelgevers faalde regelmatig, onze bekleding bestond niet en de lijnen waren van polypropyleen met een diameter van 4-6 mm. Veelzeggend, mijn verlichting voor onderwaterfotografie was te danken aan flitslampen voor eenmalig gebruik.
Mijn herinneringen aan onze duiken in 1981 en 1982 blijven levendig, en het verkennen in warm, helder water was zeker geweldig vergeleken met de koude, grimmige omgevingen die we in Groot-Brittannië ervoeren.
Maar ondanks de enorme vooruitgang in het duiken als geheel, was het iets anders dat mij terugtrok.
De vooraanstaande Amerikaanse grotduiker Brian Kakuk had in de jaren negentig voor het eerst zijn stempel gedrukt op de Bahamaanse blauwe gaten, maar sindsdien heeft hij de meest spectaculaire grotten onthuld die je maar kunt bedenken, op Abaco Island. We wisten al in 1990 dat er op Grand Bahama rijkelijk versierde grotten waren, maar de bezienswaardigheden die Brian en anderen op Abaco hebben onthuld zijn opmerkelijk.
Ik had de prachtige beelden gezien. Toen ik met mensen sprak die er waren geweest, werd het duidelijk dat de grotten van Abaco qua elementaire schoonheid de heilige graal waren.
Het is nu februari 2019 en Helen en ik komen aan in Marsh Harbour, de belangrijkste stad van Abaco. Het is mooi weer en we denken dat we er goed op voorbereid zijn. We hebben wetsuits van 5 mm, nieuwe Apeks-regs, moderne drijfmiddelen en alle andere hi-tec uitrusting meegebracht die we denken nodig te hebben voor twee weken onderwateractiviteit.
Brian haalt ons op van het vliegveld en brengt ons naar zijn uitstekend uitgeruste basis “Bahamas Underground”, op korte afstand.
We vernemen dat onze gastheer onlangs overheidsbescherming heeft gekregen voor een groot stuk land met een aantal grotten. Dit South Abaco Blue Holes Conservation Area strekt zich uit over vele honderden hectares Caribisch dennenbos en vier belangrijke locaties: Dan’s Cave, Ralph’s Cave, Nancy’s Cave en Sawmill Sink.
We vernemen dat alle grotduiken in het beschermde gebied nu gereguleerd zijn en rechtstreeks onder toezicht moeten staan van een erkende gids, waarvan er momenteel drie zijn. Vanwege een aantal opwindende archeologische ontdekkingen die zijn gedaan bij Sawmill Sink, vereist elke onderwateractiviteit daar een speciale vergunning.
Abaco ligt, net als Grand Bahama en Andros, laaggelegen (het hoogste punt ligt minder dan 20 meter boven zeeniveau) en is bedekt met onplezierig oerwoud. Serieuze verkenningen kwamen pas in de jaren negentig op gang, grotendeels vanwege de aantrekkingskracht van dramatische ontdekkingen elders.
In 2018 keerde Steve Bogaerts, een van de leidende duikers in Quintana Roo, Mexico, terug naar de Abaco-grotten, waar hij een van de eerste pioniers was geweest. Als zeer bedreven langeafstandsreiziger verbond hij de Grot van Dan met die van Ralph, maar gezien de intimiderende aard van het terrein zou een doortocht hem ontgaan.
Er is nu zo'n 14 tot 15 kilometer doorgang over de vier grotten in kaart gebracht, en er moet duidelijk nog veel meer worden verkend.
Wij worden grondig geïnformeerd. We hebben de beelden gezien en bij elke duik moet uiterste zorg worden betracht. Ik heb een aantal fantastische plekken gezien, maar niets bereidt ons psychologisch voor op de bezienswaardigheden die de komende dagen zullen worden onthuld.
Relatief weinig mensen hebben Abaco bezocht, dus de grotten zijn ongerept. Brian en de andere gidsen hebben een passie voor natuurbehoud en de maximale groepsgrootte is drie, waarvan onze gastheer er één is.
Deze kwetsbare omgeving is geen plaats voor snelheid. Zoals Brian benadrukt, moeten we de technieken die we in onze trainingen hebben geleerd, aanpassen opleiding en implementeren in onze normale duikomgeving.
Verscheen in DIVER juni 2019
Hier moet men zijn uitzonderlijk ruimtelijk bewust. De positie in het water en de aangenomen vinslagen zijn cruciaal. Vanwege de overvloed aan formaties, vooral die aan het plafond hangen, is op de meeste locaties sidemount-duiken vereist, en het is essentieel om langzaam en gracieus in en uit, op en neer te kunnen weven tussen het ingewikkelde web van stalactieten, stalagmieten en kolommen. en andere kenmerken.
Het is niet wenselijk om de vinnen hoog te houden en wijdverspreide kikkerschoppen te gebruiken, volgens de normale Floridiaanse/technische benadering. Gelukkig heeft de belangrijkste grot, Dan's, in het begin een aantal enorme tunnels, goede plekken om je vaardigheden aan te scherpen voordat je naar steeds meer uitdagende tunnels gaat.
De diepte in een groot deel van het complex is 24 meter, dus decompressie is bij elke duik een probleem. We duiken op ongeveer 32% nitrox, met pure O2 bij decompressie. Langere penetraties brengen duikers naar diepten van bijna 50 meter.
Bij de eerste duik en bij vrijwel elke duik daarna hoort men Brian zeggen: “Bereid je voor om versteld te staan!” En steevast heeft hij gelijk.
De eerste paar duiken brengen ons naar de Cascade Room in Dan’s, een afstand van niet meer dan 300 meter. De helderheid van het water is niet alleen gin-helder; het is luchthelder. Brian vertelt ons dat hij duikers op 100 meter afstand heeft gezien.
Deze kamer is gewoon enorm. Het is ruim 100 meter lang, meer dan 50 meter breed en op sommige plaatsen meer dan 15 meter hoog. Overal zijn calcietformaties; het plafond is één ononderbroken grillige reeks stal.
De volgende dag steken we de plek aan voor beeldvorming. We hebben ongeveer twaalf lichten uitgezet en het tafereel is etherisch – behoorlijk magisch. Absoluut wauw, wauw, wauw! Ik heb nog nooit zoiets gezien en, verbazingwekkend genoeg, leggen de camera en video het allemaal redelijk goed vast.
Wat een ongelooflijke start – alleen al voor deze ene ervaring is het de reis waard.
Maar het is nog maar het begin. De volgende dag dringen we verder door, tot 35 meter diepte en een paar honderd meter verder.
Ons doel is Crystal Palace, nog een grote kamer, maar dan versierd met een woud van slanke, elegante stalactietenkolommen, elk meer dan 4 meter lang.
Met onze spectaculaire verlichting en de gelikte, deskundige inzet van Brian is het tafereel nog mooier dan de dag ervoor. Ik had een beeld gezien voordat ik de grot in ging, maar het zien ervan verlicht door krachtige lichten was het hoogtepunt van mijn grotduiken, volkomen adembenemend.
Gezien de afstand en diepte tikte de klok snel – beslist niet genoeg tijd om de majesteit van de plaats in zich op te nemen. Nogmaals, ik voel me verwend. De reis zou de moeite waard zijn geweest om precies dit te zien!
En zo gaat het maar door. Dagen later maken we kennis met Ralph's Cave. De avond ervoor zegt Brian: “Ralphs grot is gevaarlijk.” Wenkbrauwen worden vragend opgetrokken. Dan verschijnt er een brutale grijns: “Je kaak dreigt te vallen en je verliest je regelaar als je de bezienswaardigheden daarbinnen ziet.
Mijn God, deze grot tilt delicatesse, zuiverheid en spectaculair duiken naar een nog hoger niveau! Hier maken we kennis met de Glasfabriek, een plek waar sommige stalformaties zo doorschijnend zijn als de naam doet vermoeden.
Lichten achter formaties zorgen ervoor dat ze in prachtige kleuren gloeien. Sommige formaties hebben een prachtige roze of roodachtige kleur, een situatie die wordt veroorzaakt door een rijke afzetting van rood Sahara-stof dat tienduizenden jaren geleden over de Atlantische Oceaan waaide.
Terwijl het regenwater vervolgens door de minuscule spleten in de rots naar beneden sijpelde, vond het stof zijn weg ondergronds en raakte op zijn beurt ingebed in de kristallijne structuren die zich langzaam ontwikkelden.
Op sommige plaatsen zijn er delicate ‘kristalpools’ van het soort dat we tegenwoordig alleen in ‘actieve’ grottensystemen aantreffen. Het is belangrijk om te bedenken dat deze grotten zo’n 10 tot 13,000 jaar geleden onder water kwamen te staan door het stijgende niveau van de oceanen. Lopend onderzoek wijst uit dat ze in vier afzonderlijke klimatologische perioden droog zijn geweest – met andere woorden: tijdens de afgelopen vier ijstijden.
Sommige formaties zijn gedateerd op 350,000 jaar oud.
Tijdens ons verblijf ontmoeten we een andere pionier op het gebied van grotduiken, Nancy Albury, die vandaag de dag een vooraanstaand paleontoloog is die onderzoek doet en coördineert naar de fossiele overblijfselen die worden blootgelegd, met name in Sawmill Sink.
Nancy is vooral enthousiast over recente bevindingen die een nieuwe soort schildpad hebben onthuld die wordt beschouwd als de ‘ontbrekende schakel’ tussen Noord- en Zuid-Amerikaanse schildpadden. Er zijn ook gefossiliseerde overblijfselen van uitgestorven krokodillen gevonden, en de wetenschappelijke gemeenschap heeft haar belangstelling voor alle gebieden vergroot.
Onze bezoeken aan Ralph's Cave een aantal prachtige afbeeldingen produceren, waaronder die van gloeiende stallen en ‘poelen’ met fantastische displays van fascinerende kristallen; alle bezienswaardigheden en formaties die in de loop van de tijd bevroren waren toen water binnendrong en alles onderdompelde in goedaardig kristalwater.
Ik denk niet dat ik formaties in zo’n zuivere staat heb gezien in enige andere droge grot ter wereld. We zien ook een vleermuisskelet bedekt met wat bovengronds kan worden beschouwd als een laagje ijs – behalve dat deze vleermuis al meer dan 10,000 jaar in de duisternis heeft gelegen.
We hebben 10 dagen duiken op Abaco, en niet één keer gaan we de zee in. Ja, er zijn blauwe gaten op zee, zoals die op Andros, maar de wonderen van de grotten in het binnenland zijn van wereldklasse. Ik voel me uitzonderlijk bevoorrecht dat ik een van mijn bucketlistbestemmingen heb afgevinkt. De herinneringen zijn zo diepgaand en zo magisch dat ik het met alle overtuiging kan zeggen: dit zijn de mooiste grotten ter wereld.
Een grote dank aan Brian Kakuk's Bahamas Underground voor voorbeeldige begeleiding en fotografische hulp tijdens ons verblijf. Bezoek voor meer informatie over deze grotten bahamascaves.com
Martyn Farr geeft cursussen grotduiken: farrworld.co.uk
