Onderschat nooit de schade die de zeester Acanthaster planci aan een duiker kan toebrengen. Als je er toch eentje aanraakt, ga dan meteen naar het ziekenhuis, zegt CAREN LIEBSCHER – wachten maakt het alleen maar erger
HET IS EEN PRACHTIGE ZONNIGE DAG en Nelly (niet haar echte naam), een duiker instructeur, leidt haar vier duikers langs een spectaculaire muur vlakbij het duikresort, gelegen op een tropisch eiland in het zuidoosten van Sulawesi, Indonesië.
De duik is lekker relaxed, zonder stroming. Alles gaat goed tot tegen het einde van de duik. Nelly draait zich om om de duikers het signaal te geven dat ze na de veiligheidsstop moeten opstijgen, raakt per ongeluk een doornenkroon met de wijsvinger van haar rechterhand en wordt diep gestoken door drie giftige stekels.
Aan boord van de boot verwijdert ze de stekels, maakt haar hand schoon door deze in heet water te leggen en desinfecteert ten slotte de wond met Betadine. De pijn is ondraaglijk.
Ondanks deze eerstehulpbehandeling is haar vinger de volgende dag erger en opgezwollen. Omdat het eiland erg afgelegen ligt, zijn er geen artsen. Ze belt DAN echter niet onmiddellijk en begint aan een zelfbehandeling, eerst met Ibuprofen en later, naarmate haar vinger 's nachts erger wordt, met een penicilline-achtig antibioticum.
Gezien de omstandigheden heeft Nelly het redelijk goed; er is geen sprake van misselijkheid of braken, en haar wonden zijn klein: ze treffen slechts de helft van haar wijsvinger aan, met aangrenzende zwelling van de hand.
Omdat het antibioticum in dit stadium niet effectief kan werken, is haar vinger de volgende dag nog meer opgezwollen. Een Amerikaanse chirurg onder de gasten zegt dat ze naar Bali moet vliegen voor een fatsoenlijke ziekenhuisbehandeling als de vinger de komende 24 uur niet beter wordt.
Het eiland snel verlaten is echter een uitdaging. Vliegtuigen komen en gaan slechts één keer per week. Nelly heeft echter geluk: slechts drie dagen na het incident is er al een vlucht naar Bali. Ze neemt nu contact op met DAN Europe en vertrekt, nadat ze toestemming heeft gekregen om haar reis- en medische kosten te dekken.
IN HET ZIEKENHUIS
In Denpasar, Bali, bezoekt Nelly het internationale ziekenhuis. Het stelt een secundaire infectie vast als gevolg van contact met het zeeleven en schrijft meer antibiotica (clindamycine) en een leger voor.
van pijnstillers.
De komende twee weken moet ze poliklinisch op Bali verblijven en keert meerdere keren terug naar het ziekenhuis. Door de secundaire infectie is een abces ontstaan dat geopend moet worden om laboratoriumonderzoek mogelijk te maken.
Ondanks de antibiotica wordt de vinger niet beter. Ten slotte onthult een röntgenfoto dat er nog steeds sporen van stekels zijn ingebed in het zachte weefsel van Nelly’s hand!
Gedurende de volgende vier dagen wordt de vinger twee keer opengesneden en worden er nog meer antibiotica en pijnstillers voorgeschreven. Nelly kan nog steeds niet terugvliegen naar Sulawesi en moet terug naar het ziekenhuis voor een spoedbehandeling.
Eindelijk, drie weken later, is ze, na goedkeuring van de dokter, op weg terug naar het kleine eiland en begint ze weer met duiken.
NOG NIET VOORBIJ
Een maand later is Nelly terug in het ziekenhuis op Bali voor een vervolgbezoek voor het wonddebridement (verwijderen van de ruggengraatsporen).
De situatie is verslechterd: haar vinger is nog steeds stijf, rood en gezwollen, en ze voelt pulserende pijn. Ze is antibioticazalf blijven aanbrengen en twee van de drie wonden zijn genezen, maar de derde geeft haar problemen.
De beweging van Nelly’s vinger is beperkt. Ze voelt zich gevoelloos, maar gelukkig zit er geen pus in de wond.
De chirurg vraagt om een nieuwe röntgenfoto, waaruit blijkt dat er nog steeds een vreemd lichaam in het zachte weefsel van de vinger zit, wat de zwelling en ontsteking veroorzaakt.
Dat betekent nog eens 14 dagen poliklinisch in Denpasar, waar een orthopedisch chirurg de wond weer openmaakt.
Gelukkig is er geen botinfectie, maar het verhaal sleept zich nu al bijna twee maanden voort… en dit allemaal vanwege drie kleine stekels.
VIJF MAANDEN LATER…
In Italië is het weer een drukke werkdag in het leven van Julia S, Case Manager bij DAN Europe, die net haar e-mails is gaan lezen.
Tegelijkertijd maakt Tessa, op een klein, prachtig eiland aan de westkust van Thailand, een Finse duik instructeur, verkeert in wanhoop. Tijdens haar duik heeft ze per ongeluk met haar hele arm een doornenkroon geraakt.
Haar hand begint hevig te bloeden. Kort daarna wordt het gevoelloos, met heel harde pijn. Misselijkheid begint binnen een paar minuten.
Op de boot legt Tessa haar hand en arm een uur lang in heet water. De hand is echter gezwollen en de huid is gemarmerd tot aan de elleboog.
Terug aan land zoekt ze hulp bij een plaatselijke kliniek. De dokter schrijft haar antibiotica voor, maar heeft geen idee wat de doornenkroon is. Tessa wordt behandeld alsof ze een zee-egel heeft aangeraakt.
Later, terug in het resort, besluit ze DAN Europe te e-mailen over haar blessure, en het is Julia die deze ontvangt. Als ze 'gestoken door de doornenkroon' leest, herinnert ze zich onmiddellijk het geval van Nelly en is ze meteen zeer alert.
Ze pakt haar telefoon en belt Tessa om haar huidige status te controleren. Tessa’s stem is erg zwak – ze kan niet eens wakker blijven.
Julia krijgt de indruk dat het meisje op het punt staat flauw te vallen en vertelt haar dat ze onmiddellijk fatsoenlijke medische hulp moet zoeken in Phuket.
Ze herinnert zich Nelly’s geval en is zich bewust van Tessa’s veel grotere blessure en weet dat ze snel moet handelen.
Wat ze in zo’n noodgeval gewoonlijk doet, is ‘Doc’ bellen. Of het nu dag of nacht is, zondag of Kerstmis, deze gaat rechtstreeks door naar Alessandro Marroni, President, CEO en Chief Medical Officer van DAN Europe, een van de meest ervaren duikgeneeskundigen ter wereld.
DOC STAP BINNEN
Prof Marroni geeft Julia onmiddellijk toestemming voor een dringende medische evacuatie, omdat hij vreest dat Tessa een anafylactische shock zal krijgen, een mogelijke en levensbedreigende allergische reactie op het gif van de zeester.
Maar in Thailand, nadat Tessa een vreselijke nacht heeft gehad met toenemende pijn, misselijkheid, braken, extreme slaperigheid en hoofdpijn, brengen haar vrienden haar naar een andere dokter in wat een ‘eerste standaard’ kliniek dichtbij haar wordt genoemd.
Helaas kent deze dokter ook niets van de doornenkroon, maar zoekt het op op Google. Tessa krijgt nog een antibioticum, dit keer intraveneus toegediend, en krijgt te horen dat ze terug moet komen en deze behandeling binnen een paar dagen moet herhalen. Ze heeft eigenlijk bijna geen tijd en opties meer.
De telefoonlijnen tussen Italië en Thailand staan heet terwijl Tessa’s evacuatie wordt georganiseerd, en zodra haar adres is gevonden, verloopt alles soepel.
Ze wordt wakker in bed op de intensive care. De avond ervoor was er een ambulance gearriveerd en Tessa was aan een infuus gelegd en door een verpleegster naar het internationale ziekenhuis in Phuket begeleid om medische behandelingen te ondergaan die volledig door DAN werden gedekt.
Ze leed aan misselijkheid, braken, slaperigheid en koorts. Tessa’s linkerhand en pols waren gezwollen en zeer pijnlijk en haar arm, hand en vingers waren verlamd. Lymfagitis en lymfadenitis in de linker oksel gaven aan dat haar immuunsysteem behoorlijk bezet was.
Een chirurg opende de wonden en verwijderde alle doornen. Tessa kreeg zware medicatie, waarbij dexamethason en clindamycine elke acht uur intraveneus werden toegediend. Omdat ze veel vocht had verloren, kreeg ze ook een infuus voor vochtvervanging. Later kon ze haar vingers weer bewegen.
HERSTEL
Zes dagen na het incident werd Tessa uit het ziekenhuis ontslagen. Hoewel haar hand nog steeds gevoelloos was, voelde ze zich weer gelukkig. De rekening voor haar vijfdaagse intramurale behandeling bedroeg 6000 euro – verbazingwekkend, de enorme kosten die een kleine zeester met zich mee kan brengen!
Een paar maanden later zou Tessa’s hand nog steeds gevoelloos zijn, en zelfs vijf maanden nadat het letsel zich had voorgedaan, waren twee vingers nog niet weer gevoelig. Genezing is een lang proces.
Uit het negen pagina's tellende medische rapport van Tessa en de uitgebreide lijst met verschillende gebruikte medicijnen blijkt dat het ziekenhuis in Phuket heel goed voor haar zorgde.
In een noodsituatie zijn snelle besluitvorming, goed beoordelingsvermogen en ervaring cruciaal voor effectief casemanagement. Mensen als Doc Marroni en Julia kunnen een verschil maken en dingen laten gebeuren – zelfs op afstand.
Ze bespaarden Tessa veel pijn, onnodig langdurig lijden en een slopende, levensbedreigende ziekte.
MEDISCH UITZICHT
DAN Europe is een wereldwijde non-profitorganisatie die medisch noodadvies en hulp biedt bij duikverwondingen onder water. Het bevordert ook de duikveiligheid door middel van onderzoek, onderwijs, producten en diensten
Foto tegoeden:
Nick Hopgood
Matt Wright
| ACANTHASTER PLANCI De doornenkroon, ook bekend als de zeester of giftige zeester, is bezaaid met scherpe, met gif gevulde stekels van wel 6 cm lang, en ziet er behoorlijk wreed uit met zijn zes tot 23 armen en een gemiddelde diameter van 40-60 cm. De voornamelijk rode kleur is een waarschuwing dat hij giftig is. Zijn verdedigingssysteem maakt hem tot een indrukwekkende overlevende, waar bijna niets op kan antidateren. Zijn thuis bevindt zich op de mooiste duikplekken – in de tropische zones van de Indo-Pacific (Filippijnen, Indonesië, Great Barrier Reef in Australië), de Rode Zee en Midden-Amerikaanse kustgebieden, meestal in koraalrifgebieden. Preventie is je beste vriend. Bescherm uzelf door schoenen en/of laarzen, handschoenen of andere kleding zoals dik neopreen te dragen. |
| TREATMENT Cortison (zalf) is een mogelijke zelfmedicatie voor eerste hulp die kan worden gebruikt om de symptomen van contactdermatitis door het aanraken van de doornenkroon te verlichten. Antibiotica en cortisone kunnen de wond niet goed laten genezen zolang er nog stukjes giftige stekels in het weefsel zitten. Pas nadat de wonden zijn verwijderd en gedesinfecteerd, kan het gebruik van geschikte antibiotica en cortisone het genezingsproces bevorderen. |
| LESSEN GELEERD Zet uw gezondheid op de eerste plaats. Neem een incident met een doornenkroon-zeester serieus. Zoek direct hulp, anders wordt het erger en kun je misschien niet meer zelf naar een fatsoenlijk ziekenhuis reizen. Debridement van de stekels is verplicht en kan alleen worden gelokaliseerd met behulp van echografie of röntgenfoto's. De gewonde kant zal snel opzwellen, en het is onnodig te zeggen dat dit soort letsel elke duikactiviteit belemmert. Er zijn duidelijke beperkingen bij zelfbehandeling, omdat voor een dergelijk letsel altijd een chirurgische ingreep nodig is. De stekels breken gemakkelijk af en blijven in het weefsel steken, waardoor het gif vrijkomt. De ontsteking duurt voort omdat het lichaam probeert zich te ontdoen van een vreemd lichaam en tegelijkertijd het gif probeert te bestrijden. Nelly’s verhaal laat zien dat de wond niet zal genezen zolang het vreemde lichaam (gevuld met gif) in het weefsel blijft. Aan de andere kant laat Tessa’s casus zien dat snel en adequaat medisch ingrijpen het lijden effectief kan verkorten. |
Verscheen in DIVER mei 2017
