GROT DUIKER
Duiken op een locatie waar maar weinigen eerder hebben gedoken, is de droom van elke duiker. Voor VIC VERLINDEN is de Viroit-grot zo’n plek – en Albanië een duikattractie in wording
De Viroit-grot stond op mijn verlanglijstje lange tijd op zoek naar speciale duikplekken, ook al was het onderzoeken ervan een uitdaging. Informatie over duiken in Albanië is beperkt online., en ik kon helemaal niets vinden over grotduiken. Voor een Europees land waren duikplekken een zwart gat op de kaart.
Ik kende Viroit pas nadat ik een korte film had gezien, gemaakt door een Poolse duiker en zijn team. Hieruit bleek dat het water kristalhelder was en het onderwaterlandschap spectaculair.
Dus besloot ik de gok te wagen en verzamelde een team van drie duikers om deze grotten te verkennen.
We wisten dat er geen duikwinkels in de buurt waren, dus besloten we al onze duik- en camera-uitrusting in een grote bestelwagen te vervoeren. Karl van der Auwera en ik zouden met rebreathers gaan duiken, en Tom van Herp zou met een open circuit gaan duiken. Ons plan was om de afstand van 1500 kilometer vanuit België in twee dagen af te leggen.
Na ruim 18 uur stopten we in Kroatië, met nog 500 mijl te gaan. De wegen waren echter niet meer zo goed, en die 500 kilometer duurde nog eens 15 uur.
Het was al laat toen we ons vooraf geboekte hotel in Gjirokaster bereikten. De eigenaren bleken zeer behulpzaam en meegaand.
We stonden vroeg op om de duikstek te verkennen.
Het enige dat ik had verzameld was wat informatie van een Poolse duiker over waar we het grote meer konden betreden, maar het werd al snel duidelijk dat we de auto niet langer naar het door hem beschreven instappunt konden rijden. De weg werd afgesloten door een met een hangslot afgesloten slagboom.
Dit zou een tocht van 200 meter naar de ingang betekenen, wat het een helse klus zou maken om alle filmapparatuur daar te krijgen. Gelukkig werd na enkele scherpe onderhandelingen een lokale bewaarder overgehaald om de slagboom voor ons te openen.
We maakten ons klaar voor de eerste duik. De zijkanten en randen van het meer waren sterk begroeid met waterplanten, maar we vonden een heldere plek.
Ik ging als eerste en toen ik eenmaal buiten de planten was, kon ik voor het eerst de glooiende oevers zien.
Het zicht was spectaculair, minstens 40 meter, terwijl zonnestralen door het gladde oppervlak naar de 30 meter hoge bodem van het meer drongen. Ik begon te filmen terwijl ik op mijn maatjes wachtte en we daalden vervolgens samen af.
De ingang van de grot bevond zich op 30 meter diepte, maar het werd al snel duidelijk dat de opkomende waterstroom te sterk zou zijn om zonder lijn naar binnen te gaan.
Voor nu besloten we onze eerste duik buiten de grot voort te zetten, en het bleek een fantastische ervaring dankzij de helderheid, de vegetatie en de rotsformaties.
Na die eerste duik besloten we dat Karl een lijn zou leggen waarmee we onszelf met onze camera's naar binnen konden trekken. Bij eventuele problemen zou ik bij de ingang wachten.
Het bleek dat de stroming een eindje de grot in zakte, zodat Karl al snel de lijn kon vastzetten op een groot rotsblok voorbij dat punt.
Ik vond het nog een hele klus om met mijn grote cameraopstelling tegen de stroom in te zwemmen, maar de aanblik van de prachtige rotsformaties maakte dat zeker goed.
We baanden ons een heel eind door een lange gang om een grotere kamer te bereiken. Vanaf hier ging de gang steil naar beneden, een verticale afdaling in heel helder water. De kleuren van de rots varieerden van donkerbruin tot lichtgeel.
Met onze sterke lampen konden we grote delen van de grot verlichten en zo spectaculair produceren video- afbeeldingen.
Onze maximale diepte was 60 meter – er zijn geen faciliteiten in de buurt voor het geval zich een decompressie-incident zou voordoen, en we wilden aan de veilige kant blijven. Met Tom op het open circuit beperkten we ook onze bodemtijden.
Tijdens de daaropvolgende duiken verkenden we een paar zijgangen van de diepe schacht, en een deel van de hoofdschacht dat naar boven draaide en een luchtbel bevatte, maar er was te weinig tijd om alle mogelijkheden te verkennen.
Eenmaal in de grot was de stroming helemaal niet sterk, waardoor we gemakkelijk rond konden zwemmen, en we kregen de duidelijke indruk dat deze in de loop van de dagen dat we er waren verder in kracht afnam, terwijl hij voldoende bleef om het zicht te optimaliseren.
Maar elke keer dat we het water in gingen, moesten we oppassen dat we de vegetatie niet te veel aanraakten, anders zou het effect merkbaar zijn op foto's. De Viroit-grot is een echte studio voor de onderwaterfotograaf.
We hadden geluk met bovenwateromstandigheden op de camping, met veel zon en nauwelijks wind toen wij er waren. En alle mensen die we tijdens onze expeditie ontmoetten, bleken zeer behulpzaam.
Na onze duiken werden we geïnterviewd door bemanningen van verschillende Albanese tv-stations die geïnteresseerd waren in onze duikactiviteiten.
Ook hebben we enkele bezienswaardigheden en musea bezocht, allemaal zeker de moeite waard. Na deze verkenningsreis geloof ik dat Albanië de komende jaren een Europese duikhotspot zal worden.
