Defensief duiken deel 2: afwijking en diepte
De duikopstelling lijkt niet ideaal, maar je gaat toch door en komt ermee weg. Misschien was het toch wel oké; misschien heb je gewoon geluk gehad. SIMON PRIDMORE neemt het vanaf daar over
Vroeg in de ochtend boven een rifmuur – het is niet nodig dieper te gaan dan de goed verlichte zone.
IN HET EERSTE DEEL van deze korte serie heb ik een verband gelegd tussen duiken en autorijden, vooral in de context van het leren anticiperen en beoordelen van gevaarlijke situaties, het nemen van goed geïnformeerde, verstandige beslissingen en het veilig blijven. Dit zijn zaken die automobilisten vaak samenvatten onder de noemer defensief rijden.
Hier zijn nog een paar strategieën die ik beschouw als inherent aan het defensieve duikconcept, waarbij ‘defensief’ dezelfde betekenis heeft als in de autowereld, dat wil zeggen: veilig, voorzichtig, conservatief en attent.
Verscheen in DIVER januari 2019
DE NORMALISERING VAN DEVIENCE
In een notendop: normalisatie van afwijkend gedrag is het volgen van een veilige procedure, vervolgens deze procedure afsnijden en dezelfde hoek blijven afsnijden totdat het routine wordt – en je rationaliseert dat het afsnijden van de hoek zinvol is.
Bijvoorbeeld: je neemt tijdens een nachtduik twee lampen mee, want als de ene uitvalt, kun je de andere gebruiken. Als je geen tweede lamp hebt, sta je volledig in het donker.
Je zult niet kunnen zien waar je heen gaat en als je opstijgt, kun je op geen enkele manier je steun aan de oppervlakte laten zien waar je bent.
Op een dag bereid je je voor op een nachtduik en ontdek je dat je maar één functionerend licht hebt. De andere is tijdens het transport vernield – misschien is er een cilinder op gevallen.
Je gaat toch door met de duik. Je zegt tegen jezelf dat als je enige lamp het zou begeven, je altijd met een andere duiker kunt samenwerken, hun tweede lamp kunt lenen of gewoon met ze kunt rondzwemmen, hen de weg kunt laten verlichten, en dan samen naar de oppervlakte kunt komen.
Er gaat niets mis. Uw enkele lamp werkt prima, en u gebruikt dezelfde redenering, nu ondersteund door ervaring, om te rechtvaardigen dat u geen geld investeert in een vervangende tweede lamp. Je gaat verder met nachtduiken met slechts één licht.
Dit is de normalisering van afwijkend gedrag: onaanvaardbaar gedrag wordt routinematig aanvaardbaar.
Het is uiteraard niet alleen een duikfenomeen. Het komt voor op vrijwel elk gebied van menselijke activiteit.
Het is ook niet slechts een individueel fenomeen; het kan een hele gemeenschap beïnvloeden of infecteren. En het lijkt iets te zijn waarin wij duikers uitblinken.
Denk eens aan enkele dingen die duikers de hele tijd doen. Recreatieduikers blijven duiken als ze weinig lucht hebben, en gaan regelmatig deco op een enkele cilinder.
Technische duikers duiken vaak boven het hoofd zonder een reserve-drijfmiddel; onvoldoende reddingsoperaties in het open circuit uitvoeren bij gebruik van een rebreather met gesloten circuit, of de levensduur van CO2-absorberend materiaal verlengen tot voorbij de door de fabrikant en de industrie aanbevolen limieten.
Het is een kwestie van mentaliteit. Nadat ze een gevestigde procedure hebben omzeild en ermee zijn weggekomen, zullen sommige duikers beweren:
“Ik heb geen schade opgelopen en ben ook niet in gevaar geweest. Daarom moet de procedure onnodig of overdreven zijn.”
Of anders zeggen ze: “Ik ben niet gewond geraakt, noch ben ik in gevaar geweest, daarom moet ik op de een of andere manier speciaal zijn – een soort duikende superheld.”
Een defensieve duiker zal het tegenovergestelde standpunt innemen en zeggen: “Ik heb een fout gemaakt en ben ermee weggekomen. Dat zal nooit meer gebeuren. Wat kan ik doen om ervoor te zorgen dat dit nooit meer gebeurt?”
GA NIET DIEPER DAN NODIG
Dit klinkt misschien voor de hand liggend, maar het is heel gebruikelijk dat duikers dieper gaan dan nodig is, vooral aan het begin van een duik.
Ga alleen diep als er een doel voor is. Hoe dieper je gaat, hoe groter je opname van inert gas, en hoe meer inert gas je lichaam uiteindelijk zal moeten afvoeren.
Je laat je bijvoorbeeld in het water vallen om een wrakduik te maken, in de verwachting dat je boven het wrak bent. Je kijkt naar beneden en er is geen wrak te zien. De zeebodem ligt op 30 meter en je weet dat het wrak 15 meter boven de zeebodem uitsteekt. Het zicht is zeer goed. Als het wrak er was, zou je het zien.
Je kijkt naar je gids, die onder je afdaalt. Hij wijst in de verte. Je kijkt en je ziet niets, maar je vermoedt dat de gids de richting aangeeft waarin het wrak ligt.
U bevindt zich op een diepte van ongeveer 10 meter en bent gestopt met afdalen toen u merkte dat u zich op de verkeerde plaats bevond. De gids bevindt zich onder u, dicht bij de zeebodem, maar nog steeds goed in het zicht. Wat doe je? Daal jij af en sluit je aan bij de gids?
Nee, het beste is om op een diepte van ongeveer 10 meter te blijven en in de richting te zwemmen die de gids aangeeft. Hoe dieper u gaat, hoe meer lucht u verbruikt, hoe meer niet-decompressietijd u verbruikt, of hoe meer decompressielast u oploopt, en dat zonder enig doel.
Als de gids gelijk heeft, zul je onder de heersende omstandigheden het wrak zien als je er dichtbij komt, en dan kun je dieper afdalen om het te verkennen.
Als de gids ongelijk heeft, heb je geen tijd en lucht verspild op diepte en heb je voldoende tijd om te proberen het wrak in een andere richting te lokaliseren.
Gidsen zouden dit ook moeten weten, maar als ze ervoor kiezen om hun gezond verstand niet te gebruiken en zonder reden diep te gaan, is dit niet jouw probleem (hoewel het wel jouw probleem kan worden als ze geen lucht meer hebben of in deco gaan, of beide).
Je hoeft je ook niet verplicht te voelen om ze te volgen alleen maar om ze gezelschap te houden. En als er een goede reden is waarom ze vroeg diep zijn gegaan, hadden ze dat tijdens de duikbriefing moeten vermelden.
Natuurlijk, als de omstandigheden veranderen en het zicht afneemt, zodat u het moeilijk begint te vinden om de gids te volgen, en bang bent dat u het wrak misschien niet kunt zien vanaf de huidige diepte, kunt u natuurlijk dieper afdalen.
Een andere omstandigheid waarin je duikers vaak dieper ziet gaan dan nodig is, is tijdens een vroege ochtendduik op een helling of een rifwand. De hoek van de zon is op dat tijdstip van de dag zodanig dat alleen het bovenste gedeelte van het rif goed verlicht is. Verderop is de muur of zeebodem donker.
Tenzij je van plan bent een lamp mee te nemen en de duik als een nachtduik te behandelen, heeft het eigenlijk weinig zin om onder de goed verlichte zone te zwemmen. Het is ook absoluut niet nodig om heel diep te gaan, simpelweg omdat het de eerste duik van de dag is.
Volgende maand zal ik nog een paar defensieve duikstrategieën schetsen.
Dit artikel is een bewerking van het nieuwe boek van Simon Pridmore:
Duiken uitzonderlijk – Word de beste duiker die je kunt zijn
Het is nu beschikbaar in zowel paperback- als e-boekversies via Amazon en andere online. boekhandels wereldwijd.
