FOTOGRAFISCHE DUIKER
Wat maakt anemoonvissen zulke uitstekende fotografische onderwerpen?
RICHARD ASPINALL vindt het antwoord in hun gastheeranemonen – en in de biologie
CLOWNFISH ZIJN ER ONDER de meest geliefde vis van de zeeën; populair bij duikers, vooral onderwaterfotografen, en natuurlijk bij het grote publiek, grotendeels vanwege de geanimeerde capriolen van een bepaalde vis.
Als fotograaf heb ik behoorlijk wat tijd doorgebracht met deze charmante en charismatische karakters. In feite zou het een anemoon vol clowns kunnen zijn die mij gaf fotografie de boost die het nodig had.
Stel je het besef voor dat je camera, verzegeld in de behuizing, niet zo waterdicht is als je had gehoopt.
Stel je voor dat de binnenkant van de camera snel oplost in de pekel. Het is een diep misselijkmakend gevoel.
Ik was op Mauritius en fotografeerde zeldzame en bedreigde diersoorten, van parkieten tot skinken, en de Mauritiaanse anemoonvis stond op mijn lijstje. Ik was één Nikon-body en een macrolens minder, maar om twee uur 's nachts kwam ik met een plan om een subtiel andere Nikon in mijn nu uitgedroogde behuizing.
Ik zou de flitser moeten beoordelen, en dan zou ik de mogelijkheid hebben om autofocus te gebruiken en de trekker af te vuren, maar dat zou het zijn – als de behuizing me niet in de steek zou laten.
De volgende dag liet ik me voorzichtig in de wateren van de Indische Oceaan vallen en daalde als een beginneling zachtjes af naar een ondiep rif. Ik ben nog nooit zo zenuwachtig geweest onder water.
Alles leek in orde. Het heldere acryl van de behuizing bleef helder, er klotste geen vuil water in de behuizing – zeewater en elektronica vermengden zich tot een afschuwelijke bruinachtige kleur – en er was een grote anemoon, met een enigszins groenachtige tint aan zijn tentakels en een levendig rode rok.
Vanuit die met steken beladen armen keek ik naar mijn prooi, Amphiprion chrysogaster. Ik schoot herhaaldelijk, vulde mijn geheugenkaart met foto's van elke vis en rouwde dat mijn macrolens vol zout water weer op het land was achtergelaten.
Toch had ik een paar opnames en was ik een soort liefdesrelatie begonnen met deze uitbundige kleine vis, die vijf jaar later nog steeds geen tekenen van afname vertoont.
Ik heb dat verhaal geschreven, door de rest van de details toe te voegen, beschreef ik de vissen en hoe ze zich een weg rond het rif baanden, van anemoon naar anemoon, terwijl ze buiten bereik bleven van een koraalduivel die hoopte dat mijn aanwezigheid hen op zijn menu zou jagen. Opmerkelijk genoeg zei een redacteur, Steve Weinman van DIVER, “ja”, en ik werd een gepubliceerde onderwaterfotograaf en was nogal opgetogen over mezelf, waarmee ik een van de meest lonende hoofdstukken van mijn leven begon.
Sindsdien heb ik misschien wel een kwart van de erkende soorten anemoonvissen gefotografeerd – er zijn er dertig, maar ik verwacht dat dit aantal zal veranderen naarmate verdere studies hun taxonomie verfijnen. Ik heb ook iets meer geleerd over hun biologie, van hun praktijk om van geslacht te veranderen tot hun bepalende eigenschap: hun alliantie met anemonen.
Anemonen zijn intrigerende dieren. Ze zitten vast aan de rotsen en zien er onschuldig en bloemachtig uit, maar toch kunnen ze met gemak onoplettende vissen steken, doden en verzwelgen. In het midden van hun schijf van tentakels schuilt een holte die we een ‘mond’ kunnen noemen, maar deze vervult nog veel meer functies, waaronder de verspreiding van gameten (sperma en eieren) en het uitdrijven van afval – de onverteerbare stukjes rifvissen!
Hoe kunnen anemoonvissen, en een beperkt aantal andere vissoorten zoals domino-damsels, zo nauw verbonden zijn met vraatzuchtige en dodelijke roofdieren?
Het antwoord is slijmerig. Clowns hebben dikke slijmlagen die hen beschermen en lijken het slijm van de anemoon zelf te kunnen ‘lenen’. maskeren hun uiterlijk van hun gastheer. Er zijn aanwijzingen dat het slijm van de clowns een kenmerkende chemie heeft die de anemoon waarschuwt om niet te steken.
Ook de anemoon heeft veel van deze relatie te danken. Sommige recente onderzoeken geven aan dat microben mogelijk worden gedeeld tussen de vissen en anemonen.
Van tien anemoonsoorten is bekend dat ze anemoonvissen herbergen, en net zoals de clowns zijn geëvolueerd om in de 'nems' te leven, zo zijn de 'nems geëvolueerd om te profiteren van de aanwezigheid van de clowns.
Ze beschermen de anemoon niet alleen tegen roofdieren, maar hun activiteit kan ook de stroom zuurstofrijk water naar de anemoon vergroten, die zelfs gebruik kan maken van de afvalproducten van de vis. Sommige observaties van clowns in gevangenschap suggereren dat de vissen hun gastheren daadwerkelijk voeden, maar het kan zijn dat de vissen rommelige eetgewoonten hebben en af en toe een hap verliezen.
Voor anemoonvissen is een onderwaterfotograaf een roofdier, en hun stoïcijnse vermogen om op hun plek te blijven en zelfs korte sprongen naar een camera te maken is het bewijs van hun ongelooflijk sterke relatie met hun gastheer. Ik kan er altijd op rekenen dat een anemoonvis mij een goede foto zal geven, maar hun vasthoudendheid lijkt per soort te variëren.
De Rode Zee-clown is een uitbundige soort die je in de vingers zal bijten als je een duiker bent die van dat soort dingen houdt – ik probeer ze zo min mogelijk te irriteren. Omdat het zo'n stoer dier is, is het gemakkelijk te benaderen terwijl het zich in zijn anemoonhuis nestelt, tussen korte vluchten in jouw richting in de hoop je uit te zwaaien.
SOMMIGE SOORTEN zijn nogal schichtig en zullen zich aan de andere kant van de anemoon voor je verstoppen, dus je moet ze met weinig succes door hun huis achtervolgen.
Bij deze soorten is een macrolens minder nuttig, en het zou het beste kunnen zijn om ze met een bredere lens te fotograferen en de anemoon volledig vast te leggen, waardoor deze mutualistische relatie in zijn geheel zichtbaar wordt.
In dit scenario wordt de symbiose van anemoonvis en anemoon één enkel fotografisch onderwerp en kun je het vermogen van groothoeklenzen benutten om heel dicht bij een onderwerp scherp te stellen.
De ietwat onhandig genoemde close-focus groothoektechniek zou uitgevonden kunnen zijn voor anemonen en clowns.
Er zijn een paar dingen waarmee u rekening moet houden bij dergelijke opnamen. Ten eerste kom je dicht bij je onderwerp en is het gemakkelijk om koraal en andere wezens op het rif te beschadigen, dus je moet voorzichtig zijn.
Hoe dan ook, je wilt geen zand en sediment opwaaien dat je imago aantast en je heel veel werk in Photoshop achterlaat, waarbij je backscatter verwijdert met de spot-healing tool.
De andere techniek (getemperd door de bovenstaande kanttekeningen en niet altijd mogelijk) is proberen onder, of op zijn minst op een niveau, met het onderwerp te komen. Regelmatig zie ik duikers onderwerpen fotograferen zoals ze zijn vin langs het rif, terwijl je naar beneden fotografeert om beelden te produceren die op zijn best niet inspirerend zijn.
Door laag te gaan en naar boven te schieten, inclusief een deel van het blauw, wordt de indruk van zonovergoten tropische wateren versterkt.
Vaak kan een zonnestraal worden opgenomen, hoewel je misschien een klein diafragma moet kiezen om ervoor te zorgen dat het “blauw” niet vervaagt – f11-16 is ideaal.
Dergelijke onderwerpen vertrouwen op een zorgvuldig gebruik van flitsers om kunstlicht toe te voegen om de ‘echte’ kleuren van de anemoon en de vis naar voren te brengen.
Hoewel de meeste anemonen tamelijk saai zijn, zijn sommige spectaculair gekleurd, terwijl rode anemonen prachtige onderwerpen zijn.
Er zijn geen vaste regels voor het instellen van uw flitsers, maar u zult waarschijnlijk de uitvoer van de een of de ander moeten “verlagen” om te voorkomen dat een deel van het onderwerp overbelicht wordt.
Je zult waarschijnlijk ook je flitsers op hun armen moeten herschikken om schaduwen te beperken en voor een gelijkmatige verlichting te zorgen.
Ik zou als uitgangspunt willen voorstellen om de flitsers met hun koppen naar de achterkant van het uiteinde van je koepelpoort te plaatsen en iets uit elkaar te draaien. Mogelijk moet u een van beide roteren en de uitvoer van de flitser die zich het dichtst bij het onderwerp bevindt, verminderen.
Ik verwees eerder naar de avontuurlijke kleine vissen van Disney, en tegenwoordig verwijzen duikgidsen in de Indo-Pacific naar clowns als Nemos in hun briefings. Dit helpt altijd om de pedanten weg te spoelen die het niet kunnen laten om te observeren dat “Nemo's vader in een vrouwtje zou veranderen”, en “Hoe komt het dat Nemo in diezelfde anemoon belandde, terwijl ze zich verspreiden in het plankton…?” Dergelijke karakters zijn óf fascinerend óf ontzettend saai, afhankelijk van je standpunt, maar ze hebben wel een punt.
Clownvissen komen uit eieren om te drijven
als larven in het plankton, en naarmate de vissen zich ontwikkelen, vestigen ze zich en vinden ze anemonen.
Dit proces wordt nog niet helemaal begrepen, hoewel onderzoek heeft aangetoond dat ze het geluid van een gezond rif (riffen zijn verrassend luide plaatsen) en chemicaliën die door anemonen worden afgegeven, kunnen gebruiken om hun weg te vinden. Dit betekent dat het onwaarschijnlijk is dat de clowns die in één anemoon worden aangetroffen verwant zijn.
Als je naar anemonen in het wild kijkt, zie je meestal een dominant vispaar, maar ook veel jonge exemplaren, die bijzonder aantrekkelijk zijn en vaak een andere kleur vertonen dan de volwassenen.
HET SCHIETEN VAN JEUGDVISSEN is afhankelijk van een macrolens en je moet dichtbij komen. Op zulke afstanden zal elke beweging zichtbaar zijn, dus je moet een redelijk korte sluitertijd gebruiken en flitsers voorzichtig plaatsen.
Ik heb de neiging om de mijne bijna naar elkaar toe te richten, waarbij ik de uiterste rand van de geproduceerde lichtkegels gebruik om het onderwerp te belichten, maar niet de achtergrond. Het vergt behoorlijk wat oefening, maar het is een waardevolle techniek om onder de knie te krijgen.
Naarmate clowns volwassen worden, verandert de grootste vis in de anemoon van mannelijk in vrouwelijk, de op een na grootste vis zal haar partner worden en ze zullen behoorlijk territoriaal worden en vaak andere vissen uit de anemoon verdrijven.
Dit kan behoorlijk riskant zijn. Anemonen zie je vaak zonder vis, maar een anemoonvis zonder anemoon zie je zelden. Op zichzelf houden ze het niet lang vol.
Clowns zijn geweldige onderwerpen voor portretten, maar het is verrassend hoe vaak ik er een heb gefotografeerd en toen merkte dat de anemoon ook wordt bezet door een subset van andere kleine karakters die je misschien tegelijkertijd kunt fotograferen.
Andere vissen worden gehuisvest, sommige alleen tijdens hun juveniele stadia, maar een aantal kleine schaaldieren maken ook hun thuis in de tentakels, waarbij ze de anemonen vaak voorzien van schoonmaakdiensten.
De meest voorkomende zijn kleine garnalen, die een behoorlijke uitdaging vormen om te fotograferen.
Hoe dichterbij je komt – zelfs met een klein diafragma, dat normaal gesproken de scherptediepte maximaliseert –, je zult merken dat het steeds moeilijker wordt om het hele dier vast te leggen, wat kan resulteren in een aantal zeer mooie en bijna abstracte beelden, die misschien alleen de foto’s van het dier laten zien. ogen in een wazig veld.
Clown-anemoon-combinaties bieden ook de kans om foto's van duikers te maken. Jarenlang heb ik geprobeerd duikers uit te sluiten van mijn foto's, maar de laatste tijd (en wanneer ik een bereidwillige buddy/gids kan vinden) zal ik proberen een "dit zou jij kunnen zijn"-foto te maken zoals die aan het begin van deze functie.
Uiteraard kost het enige tijd om dit te perfectioneren. Er zijn minstens drie levende wezens die in drie dimensies bewegen, maar de relatief statische aard van anemoonvissen biedt je een kans die je bij de meeste zeedieren misschien niet krijgt.
Zoals altijd bij duiken en onderwaterfotografie, het begrijpen van de wereld en het leven om je heen is niet helemaal noodzakelijk om te genieten, maar iets meer weten over je onderwerpen kan geen kwaad.
