DAN MEDISCH
Voor iedereen met een verhoogd risico op epileptische aanvallen lijkt het misschien roekeloos om onder water te gaan, maar er zijn bepaalde omstandigheden waaronder duiken mogelijk kan zijn. Dr. Louis van Heerden leidt ons door de nieuwste wetenschappelijke inzichten
DUIKERS DIE EPILEPSIE HEBBEN moeten alle factoren van hun toestand in overweging nemen voordat ze onder water gaan, omdat een aanval tijdens het duiken ernstige gevolgen voor hen kan hebben.
De termen ‘epilepsie’ en ‘aanvallen’ (of convulsies) worden vaak door elkaar gebruikt. Aanvallen zijn paroxysmale (onvoorspelbare en oncontroleerbare) manifestaties van de elektrische eigenschappen van de hersenschors.
Met andere woorden: ze zijn de ongecontroleerde, onvrijwillige elektrische ontlading van neuronale activiteit van een deel of het geheel van de hersenen.
Epilepsie is een medische aandoening met terugkerende, niet-uitgelokte aanvallen. De classificatie en manifestaties zullen afhangen van het betrokken hersengebied.
WAT KAN BIJDRAGEN?
Het kan nogal verrassend zijn om te horen dat epileptische aanvallen een veel voorkomende, niet-specifieke manifestatie zijn van neurologisch letsel en ziekte.
Zoals wij het begrijpen, is de belangrijkste functie van de hersenen het overbrengen van elektrische impulsen. Recent onderzoek heeft gesuggereerd dat de kans dat iemand tijdens zijn leven ten minste één epileptische aanval krijgt ongeveer 9% bedraagt, en dat de kans dat hij tijdens zijn leven de diagnose epilepsie krijgt ongeveer 3% is. De prevalentie van actieve epilepsie bedraagt echter slechts ongeveer 0.8%.
Epileptische aanvallen kunnen vele oorzaken hebben, waaronder een genetische aanleg, hoofdtrauma, een beroerte, hersentumoren en onthouding van alcohol en/of drugs.
Het lijkt erop dat bepaalde omstandigheden de drempel voor epileptische aanvallen kunnen verlagen, en blootstelling aan water geldt zeker als de allerbelangrijkste als we duiken erbij betrekken.
Zintuiglijke deprivatie, hyperventilatie, stikstofnarcose, acidose (door het vasthouden van koolstofdioxide), angst en hypoxie (om welke reden dan ook) kunnen onder normale omstandigheden allemaal bijdragen aan het verlagen van de drempel voor convulsies. Deze kunnen allemaal gemakkelijker op diepte voorkomen.
Andere factoren zijn onder meer vermoeidheid, psychologische stress, middelenmisbruik, flikkerende lichten, ziekte en bepaalde tekorten aan voedingsstoffen. Als zelfs maar één van deze factoren wordt gecombineerd met blootstelling aan water, loopt iemand met epilepsie een groter risico tijdens het duiken.
Ten eerste verhoogt het het risico op een aanval onder water. Ten tweede vergroot het de bijna onvermijdelijkheid van een fatale afloop in de vorm van verdrinking.
HOE WERKT HET?
Laten we de anatomie (structuur) en fysiologie (functioneren) van epilepsie eens nader bekijken. Het kan grofweg worden geclassificeerd als focale aanvallen, waarbij de elektrische ontlading van neuronen (hersencellen) slechts een specifiek deel of gebied van de hersenen betreft, of als gegeneraliseerde aanvallen, waarbij de hele hersenen betrokken zijn.
Het structurele gebied van de hersenen dat er gedeeltelijk of geheel bij betrokken is, wordt de hersenschors genoemd. Anatomisch gezien vormt dit het oppervlak van de grote hersenen (de “grote” hersenen).
De ‘focale interictale epileptiforme piek’ of scherpe golf is het klinische neurofysiologische kenmerk van aanvallen met focaal begin. Het cellulaire neurofysiologische verband hiermee wordt de paroxysmale depolarisatieverschuiving (PDS) genoemd.
Dit proces omvat depolarisatie (een verandering van het rustpotentieel of de ‘stroom’) van de neuronen via calciumafhankelijke kaliumkanalen. gevolgd door een prominente na-hyperpolarisatie.
Als er meer dan enkele miljoenen van deze ontladende neuronen zijn, kunnen elektroden die op de hoofdhuid zijn bevestigd de elektrische activiteit registreren via een elektro-encefalogram (EEG).
De mechanismen die in verschillende combinaties naast elkaar kunnen bestaan om focale aanvallen te veroorzaken, zijn verminderde remming of verhoogde excitatie van de neuronen.
Mechanismen die leiden tot verminderde remming van neuronen zijn defecte remming van gamma-aminoboterzuur (GABA) A en B, defecte activering van GABA-neuronen en de defecte intracellulaire buffering van calcium.
Mechanismen die leiden tot verhoogde excitatie van neuronen zijn verhoogde activering van N-methyl-D-asparaginezuur (NMDA) -receptoren; verhoogde synchronie tussen neuronen als gevolg van efaptische (doorgang van een elektrische impuls van het ene neuron naar het volgende) interacties; en verhoogde synchronie en/of activering als gevolg van terugkerende prikkelende neveneffecten.
Focale aanvallen kunnen zich ontwikkelen tot gegeneraliseerde aanvallen. Elk van deze variabelen afzonderlijk vormt een contra-indicatie voor duiken, zodat men de ernst van de situatie kan inschatten wanneer ze gecombineerd worden.
WAT KUNNEN DUIKERS DOEN?
Hoewel het risico niet kan worden gekwantificeerd, blijven de meeste medische professionals terughoudend om sportduikers met niet-gediagnosticeerde aanvallen of de diagnose epilepsie geschikt te verklaren voor duiken.
Dit vanwege de mogelijkheid van een fatale afloop als het risico zich voordoet.
Ik ben van mening dat iemand met epilepsie zijn of haar avontuurlijke energie moet kanaliseren in activiteiten op het land die net zoveel opwinding en vervulling kunnen bieden als duiken.
Er kunnen echter uitzonderingen zijn. Dit zijn aanvallen die werden veroorzaakt door vagusstimulatie (flauwvallen als gevolg van een zenuwuitstroomroute), positionele hypotensie (lage bloeddruk), lage bloedsuikerspiegel, recreatieve drugs en koortsstuipen vóór de leeftijd van vijf jaar (zonder enige daaropvolgende aanvallen).
Uit de beschikbare gegevens blijkt dat 30% van de mensen die aan epilepsie lijden, ondanks hun medicatie epileptische aanvallen of convulsies zullen krijgen.
Het vertelt ons ook dat ongeveer 50% van de kinderen die lijden aan juveniele epilepsie geen herhaling zal hebben op volwassen leeftijd en geen verhoogd risico zal hebben in vergelijking met de algemene bevolking (hoewel sommige autoriteiten beweren dat er een verhoogd risico is van minder dan 1%).
Statistisch gezien neemt de kans op een nieuwe aanval exponentieel af met de tijd en bereikt na vijf jaar een bijna normaal risiconiveau (waarbij de extra stress van het duiken buiten beschouwing wordt gelaten).
Uit de beschikbare gegevens weten we ook dat 30% van de kinderen en 65% van de volwassenen epileptische aanvallen of convulsies zullen ervaren in de eerste twee jaar nadat zij zijn gestopt met hun anti-epileptica.
Sommige duikautoriteiten staan mensen met epilepsie nu toe om na vijf jaar te duiken zonder aanvallen nadat ze zijn gestopt met hun medicatie. Andere medische professionals zijn van mening dat twee jaar zonder aanvallen na het stoppen van de medicatie een acceptabel risico kan zijn voor deze personen, met dien verstande dat de diepte beperkt is tot 15 meter, helder warm water en geen nitrox-ademhalingsmengsels.
Hoewel de incidentie van plotselinge onverwachte dood bij epilepsie (SUDEP) laag is (ongeveer 2.3 maal hoger dan in de algemene bevolking), zijn de meeste van deze sterfgevallen te wijten aan een verminderd bewustzijn.
Duikers met epilepsie moeten uiteindelijk beslissen. Als ze willen doorgaan met duiken nadat ze alle verstrekte informatie hebben overwogen, moeten ze het verhoogde risico accepteren, net als hun duikmaatjes.
WILT U EEN TWEEDE ADVIES?
Veiligheid tijdens het duiken moet altijd uw prioriteit blijven, en dit geldt ook als u een aandoening als epilepsie en de medicatie ervan overweegt.
Vergeet niet dat u ook verantwoordelijk bent voor de veiligheid van degenen die met u duiken. De DAN Europe hotline is altijd beschikbaar met gespecialiseerde hulp.
VRAAG DAN’S EXPERTS
Ik ben een duiker instructeur en ik ben in de zesde maand van de zwangerschap. Kan ik sessies in beschut water doen? Het zwembad is 1.5 meter diep. Hoe lang moet ik na de bevalling wachten voordat ik weer ga duiken?
Recente kennis suggereert dat de duiken moeten worden opgeschort zodra de zwangerschap is geverifieerd.
Zodra dit gebeurt, raden we duiken voor zwangere vrouwen af, zowel omdat het gevaarlijk kan zijn voor de foetus (bellenvorming, gasvergiftiging) als vanwege de fysiologische veranderingen van de moeder, die een aantal essentiële functies voor de duikveiligheid in gevaar kunnen brengen (aan gevaar gerelateerde problemen). tot zure reflux, verminderd inspiratoir reservevolume, problemen met egalisatie veroorzaakt door de oedemateuze toestand van de slijmvliezen).
Wij raden u aan om alleen weer te gaan duiken als u in perfecte psychofysieke conditie bent, maar niet eerder dan 4-6 weken in het geval van een natuurlijke bevalling en niet eerder dan 6-10 weken in het geval van een keizersnede.
DAN Europe is een wereldwijde non-profitorganisatie die medisch noodadvies en hulp biedt bij duikverwondingen onder water. Het bevordert ook de duikveiligheid door middel van onderzoek, onderwijs, producten en diensten
