STUART PHILPOTT geniet van een technische duik op een van Malta's Duitse slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog, de S-31 Speedboot
Het jaar vóór de Covid-pandemie slaagde ik erin een exclusief exemplaar op een van Malta's toen nieuwe lijst van technisch diepgaande wrakken te plaatsen. Met behulp van side-scan sonar had een zorgvuldig uitgekozen team meer dan 100 locaties ontdekt, en dat terwijl slechts 30% van de onderzochte kustwateren werd onderzocht.
Ik sprak met projectleider dr. Timmy Gambin, die mij uitnodigde voor een 3D-kaartduik van een Duitse Junkers 2-bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog, liggend op een diepte van ongeveer 88 meter.
Lees ook: Duiker sterft, 17 gered op winderige kustduikplek in Malta
Het vliegtuig bevond zich gezien zijn leeftijd in verrassend goede staat, met vleugels, motoren, staartgedeelte, romp en machinegeweren tentoongesteld.
Terug in zijn kantoor op de campus van de Universiteit van Malta liet dr. Gambin het mij zien video- beelden van andere opwindende vondsten die de eilanden waarschijnlijk nog meer tot een must-do-bestemming voor serieuze technische duikers zullen maken.
Na deze geweldige teaser-voorproefje te hebben ervaren, wilde ik graag terugkeren en mijn rondreis langs Malta's nieuwe technische ontdekkingen voortzetten, maar helaas leken politiek en ego's de vrijlating van de eerste batch van 16 wraklocaties te belemmeren, waardoor de exacte coördinaten overbleven achtergehouden en duikcentra die niet geautoriseerd zijn om de locaties te bezoeken.
Mijn vluchten, met dank aan Air Malta, waren al geboekt, dus ik moest op zoek naar een aantal technische wrakalternatieven PDQ. De Junkers 88 was mijn allereerste Duitse vliegtuigwrak uit de Tweede Wereldoorlog, dus ik vroeg me af of Malta nog meer duikplekken met een vergelijkbare stamboom kon aanbieden.
Ik had al contact gehad met Alan en Viv Whitehead, eigenaren van het in St. Julian's gevestigde Techwise, en was onder de indruk van hun opzet en het scala aan aangeboden diensten. Alan suggereerde dat als ik meer Duitse metal wilde zien, de S-31 Schnellboot zou waarschijnlijk de klus klaren.
Dit wrak was oorspronkelijk ontdekt in september 2000, dus ik heb een aantal video's bekeken die zijn geüpload naar YouTube om te zien wat de site te bieden had. De diepe maximale diepte van 67 meter had de meeste trofeejagers (hoewel niet allemaal) ontmoedigd, dus er waren nog een aantal interessante kenmerken over om te fotograferen.
Ik was echt verslaafd. Alan regelde een duikboot, met dank aan Jeffrey Pappalardo, en maakte de gasmengsels klaar.
Het wrak
De Schnellboot, aka E-boot was een snelle motortorpedoboot (MTB) die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt om geallieerde schepen aan te vallen en te vernietigen. S-31 werd gebouwd door Lürssen in Bremen-Vegesack in Duitsland en gelanceerd in 1939.
De 33 meter lange romp is gebouwd met behulp van een aluminium raamwerk met een mahoniehouten buitenhuid. Het had een straal van 5 meter en woog ongeveer 100 ton.
Drie Daimler-Benz 16-cilinder MB502-dieselmotoren met elk ongeveer 1,320 pk gaven de boot een zeer respectabele topsnelheid van 38 knopen en een operationeel bereik van 1,500 km (een afgeleide van dezelfde motor werd gebruikt om de luchtschepen van de Hindenburg-klasse aan te drijven) .
Latere Schnellboot-versies werden uitgerust met MB501 20-cilindermotoren van 2,000 pk, die de topsnelheid verhoogden tot 44 knopen. De bewapening bestond uit twee torpedobuizen met vier torpedo's, een 20 mm kanon en verschillende machinegeweren van kleiner kaliber.
S-30 door naar S-37 waren oorspronkelijk op weg naar China, maar bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werden de boten in beslag genomen en opnieuw toegewezen aan de Kriegsmarine (Duitse marine). Onder bevel van luitenant Heinrich Haag, S-31 veel actie gezien. In de Noordzee beschadigde de MTB, als onderdeel van 2 Flotilla, de Britse torpedobootjager HMS ernstig Kelly.
2 Flotilla verhuisde in augustus 1940 naar Oostende en tijdens een geallieerde aanval waarbij de torpedoopslagplaats werd opgeblazen, werden vier boten, waaronder S-31 raakten betrokken bij de explosie. Nadat de reparatiewerkzaamheden waren voltooid, S-31 werd overgebracht naar 3 Flotilla onder bevel van Friedrich Kemnade.
De witte romp werd opnieuw geverfd met een blauw/grijs camouflagepatroon op een witte achtergrond en er werd een vliegend visinsigne toegevoegd. Tijdens een missie in de Oostzee, S-31 en S-59 viel met succes de Russische torpedobootjager aan Storozevoj.
Britse troepen die vanuit Malta opereerden, veroorzaakten ernstige verstoringen van de aanvoerlijnen van Rommel in Noord-Afrika, aldus Schnellboots S-31, S-34, S-35, S-55 en S-61 werden overgeplaatst naar een basis in Augusta aan de oostkust van Sicilië en kregen de taak om mijnenvelden aan te leggen voor de Maltese kust.
Mijnenlegger gedolven
Op 9 mei 1942 zag een verkenningsvliegtuig van de Luftwaffe HMS Welsman via de Middellandse Zee richting Malta. De Abdiel-klasse mijnenlegger was geladen met essentiële voorraden, waaronder munitie, voedsel, medicijnen, nieuwe Spitfire-motoren en grondondersteuningspersoneel. Om 10 uur kregen zeven Schnellboots de opdracht om in te grijpen.
Ze hadden een tweeledige aanval gepland, met vier boten – S-54 door naar S-58 – wachtend op het binnenkomende oorlogsschip langs de kust, terwijl de andere drie – S-31, S-34 en S-61 – legde een verrassend mijnenveld buiten de haven van Valetta.
Het leggen van mijnen was op 4 mei rond 10 uur voltooid, maar net toen ze het gebied verlieten om de andere vier MTB's te ontmoeten, S-31 ontplofte, waarschijnlijk na het raken van een mijn die net was gelegd!
De ontploffing bracht de boot tot zinken en doodde 13 bemanningsleden, waardoor de duiklocatie een oorlogsgraf is. Normaal gesproken had Schnellboot een bemanning van 24 personen aan boord, maar bij deze operatie waren dat er 26, waaronder twee Italiaanse militaire waarnemers. Beiden overleefden, net als de commandant, luitenant Heinrich Haag.
Malta in januari
Alan Whitehead mengde een trimix-tegengas van 18/45 en tweetrapscilinders van 32 en 72% O2 voor mijn duik. Lee Stevens en Steve Scerri kregen de taak om voor mij te zorgen en als mijn modellen te dienen.
Om mijn foto's interessanter te maken, had Lee ervoor gekozen om open-circuit te gebruiken en Steve had zijn JJ CCR opgestart. We hadden een bodemtijd van 20 minuten gepland, met iets meer dan een uur deco-stops terug naar de oppervlakte.
Een bezoek aan Malta in januari was nooit echt bij me opgekomen omdat het een probleem zou opleveren, en de meeste dagen werd ik wakker met warme zonneschijn en een lichte zee. De watertemperatuur schommelde echter rond de 16°C, dus leende ik een Otter-membraan droogpak uit de uitgebreide kitwinkel van Alan.
Het zicht was nog steeds gemiddeld 20-30 meter en er waren nauwelijks andere duikers op de locaties, wat mijn werk gemakkelijker maakte. Ik had een paar korte broeken en slippers ingepakt, wat achteraf gezien waarschijnlijk een beetje optimistisch was. De avonden waren koeler dan verwacht, dus een paar warmere toppen waren misschien een goed idee geweest.
Ik had een kamer geboekt in het 5* Westin Dragonara, wat niet dichter bij Techwise kon zijn omdat ze zich in hetzelfde complex bevinden. Ik kon geen fout vinden in de accommodatie of de faciliteiten, en kreeg de juiste verwennerij.
Mijn kamer had uitzicht op zee en de fitnessruimte van het hotel had meer apparatuur dan een stijlvolle David Lloyd-club! Er was ook keuze uit binnen- en buitenzwembaden, een luxe bar met pianospeler en een uitgebreid ontbijtbuffet, bij uitstek geschikt voor hongerige duikers.
We hielden een pre-duikbriefing om de fotomogelijkheden te bespreken die ik in de duikboot had gezien YouTube video-. Lee en Steve hadden het wrak al meerdere malen bezocht en konden mij dus op de hoogte stellen van eventuele te verwachten problemen.
We waren van plan de duik bij de boeg te beginnen en vervolgens naar de achtersteven te werken, waarbij we ongeveer zes setshots zouden opnemen. Terwijl Lee voor mij poseerde, ging Steve door naar de volgende vaste positie en maakte zich klaar – op deze manier verspilden we geen kostbare tijd met zoeken.
Een kleine wraklocatie
De diepblauwe tinten van de Middellandse Zee vormden een welkome afwisseling van de smaragdgroene onderwatertint van Groot-Brittannië. Ik dreef naar de shotlijn, daalde af naar 3 meter voor een bubbelcheck en ging toen verder naar beneden. Ik zag het wrak rechtop op fijn zand liggen op ongeveer 45 meter hoogte.
De Schnellboot is maar een kleine locatie, dus een bodemtijd van 20 minuten zou me hopelijk voldoende tijd geven om mijn foto's te maken en rond te snuffelen. We vielen op de boeg op een maximale diepte van 67 meter. Ik kon de trillende antennes van een enorme kreeft uit het skeletachtige aluminium raamwerk zien steken.
De boog deed me op de een of andere manier denken aan de bek van een grote witte haai, met de kaken wijd open. Ik maakte een paar foto's terwijl Lee opzij poseerde, en klom toen over de boeg en vloog verder tot op dekniveau.
Op een paar verwarde touwen na was het terrein vrij van spooknetten, wat een verademing was. Steve wees naar een oliekannetje dat duidelijk door iemand anders was gevonden en duidelijk zichtbaar op de stuurboordrail was achtergelaten, maar ik klaagde niet omdat het een mooie bonuscompositie opleverde.
De 21 inch torpedobuis aan stuurboordzijde was afgebroken en lag half begraven in het zand. De bakboordzijdebuis zat nog steeds stevig vast en met de achterdeur open kon ik de torpedo er nog in zien zitten. Deze keer liet ik Steve opzij zweven om mijn foto wat perspectief te geven.
We stopten even om naar de gepantserde brug te kijken, die in de romp was ingestort. Lee verraste een enorme tandbaars die onmiddellijk het blauw in verdween.
Er was aanzienlijke schade midscheeps, dus ik vermoed dat dit de plek is waar de mijn is ontploft. Ik stopte bij de 20 mm kanonsteun, maar helaas was er geen pistool te zien. Alan zei dat het was verwijderd en nu in het zand lag, maar dat er geen vrije tijd was om te zoeken.
We vonden drie kisten met scherpe 20 mm munitie verspreid over het dek. De houten kisten waren weggerot en alleen de schelpen waren samengesmolten tot een kubus.
Ik vuurde een paar schoten af terwijl Lee naar hen keek, en nog een paar van hem naast de kanonsteun. Ik had een navigatielamp gezien op de YouTube video-, maar kon er geen spoor van vinden op het wrak. Dit was het enige geplande schot dat ik miste.
Bij het bereiken van het achterschip daalde ik een paar meter terug naar de zeebodem. Ik wilde een foto maken van alle drie de propellers, maar de roeren staken te ver uit en maakten het voor mij onmogelijk om een zuivere opname te maken.
Ik daalde zo laag als ik kon voordat ik besefte dat de bodem uit fijn slib bestond, dat al begon te pluimen dankzij mijn misplaatste vin-trap.
Ik heb het gedaan met een opname van Lee die naar de stuurboordschroef keek en vervolgens naar achteren bewogen om een groothoekcompositie van het hele achterschip te krijgen. Omdat de mahoniehouten buitenhuid volledig was weggerot, kon ik duidelijk alle interne werking van het stuurmechanisme zien.
De waarde van onderzoek
Lee gaf me het duim omhoog-teken, dus liepen we gestaag terug naar de schietlijn en begonnen aan onze klim. Het dieptepunt van twintig minuten was veel te snel gegaan.
Er lijkt nooit tijd te zijn om van de sfeer te genieten, omdat ik altijd door de zoeker van een camera kijk, maar ik voelde me tevreden wetende dat we ons plan hadden voltooid en veilig en op tijd naar de oppervlakte waren teruggekeerd.
De S-31 Schnellboot was een gedenkwaardige duik, mede doordat ik vooraf onderzoek had gedaan naar de achtergrond van het wrak, waardoor het altijd tot leven komt en het meer karakter krijgt.
Toegegeven, de Maltese historicus Joseph-Stephen Bonanno had al het harde werk voor mij gedaan, nadat hij contact had opgenomen met de dochter van luitenant Heinrich Haag. Ze had hem het volledige verhaal verteld, inclusief kopieën van foto's. Haag overleefde de oorlog en sloot zich in 1956 aan bij de Bundesmarine, waar hij zich terugtrok als Kapitän zur See.
Ik dacht aan de bemanning en wat ze moeten hebben meegemaakt. Ik weet niet zeker of alle lichamen na de explosie zijn geborgen, of dat ze nog ergens in het wrak liggen, maar dit is het overwegen waard.
Ik heb een aantal techneuten horen klagen dat de plek te klein is voor een fatsoenlijke verkennende duik, maar ik heb meer dan genoeg gevonden om me bezig te houden. Ik maakte zelfs plannen voor een volgend bezoek om naar het 20 mm kanon te zoeken. Mijn dank aan Lee, Steve, Alan en Viv van Techwise voor het zorgen voor (het tolereren) van mij.
Tijdens mijn ontmoeting met Dr. Gambin had hij gezegd dat hij de overblijfselen van een Messerschmitt ME109 gevechtsvliegtuig had gevonden, dus mijn zoektocht naar Duitse WO II-wrakken op Malta zou wel eens kunnen doorgaan!
Foto's door Stuart Philpott
Ook op Divernet: Acht ‘nieuwe’ diepe Malta-wrakken opengesteld voor duiken, Heritage Malta voegt drie vliegtuigwrakken toe, De geneugten van wrakduiken, Vlieger uit WO II geïdentificeerd nadat duikers stoffelijke resten hebben gevonden
