De schat van het scheepswrak van San José wordt betwist...

… maar de rijkdommen ervan gaan verder dan alleen munten en juwelen, zegt ANN COATS van de Universiteit van Portsmouth

De San Jose was een galjoenschip dat in de 1683e eeuw eigendom was van koning Filips V van Spanje (1746-18). Het zeilde in 1708 van Portobelo in het huidige Panama naar Cartagena in Colombia.

Het schip werd tot zinken gebracht – nog steeds beladen met schatten, waaronder 11 miljoen gouden en zilveren munten, smaragden en andere kostbare lading – tijdens de Slag om Barú (ook bekend als Wager's Action), onderdeel van de Spaanse Successieoorlog.

Deze oorlog vond plaats tussen Spanje en Frankrijk aan de ene kant, en Groot-Brittannië, het Heilige Roomse Rijk, de Nederlandse Republiek en andere Europese bondgenoten aan de andere kant.

De zoektocht naar de San Jose en de schat ervan, die 600 meter diep is gezonken, is nu mogelijk geworden dankzij de vooruitgang in de op afstand bediende onderwatervoertuigtechnologie. Het schip is nu in de maak uit de zeebodem getrokken. Maar wie heeft er recht op San Jose's rijkdom?

In 1979 sloot het Amerikaanse bergingsbedrijf Sea Search Armada een exclusieve overeenkomst met Colombia om de opbrengst van de San Jose 50:50. Ze hadden de Glocca Morra Company opgekocht, die had ontdekt wat vermoedelijk het wrak van de was San Jose in 1982.

In 2007 oordeelde het Amerikaanse Hooggerechtshof dat Colombia de rechten bezit op voorwerpen die als “nationaal cultureel erfgoed” worden beschouwd. Al het andere zou worden gehalveerd tussen Sea Search Armada en Colombia. Eigendom van elk item zou waarschijnlijk moeten zijn besloten door onafhankelijke deskundigen.

In 2015 heeft de Colombiaanse president Juan Manuel Santos echter de locatie uitgedaagd Sea Search Armada vermoedde dat de San Jose wrak. Hij bevestigde dat de San JoseDe ware locatie van het schip was gevonden door de Colombiaanse marine – met de hulp van Britse adviseurs op het gebied van maritieme archeologie en het Amerikaanse Woods Hole Oceanographic Institution – in de Colombiaanse wateren.

Spanje en Peru wel claimde ook het eigendom, Sinds de San Jose was een Spaans schip dat rijkdom vervoerde, gecreëerd door tot slaaf gemaakte inheemse Peruaanse arbeiders. De afstammelingen van de inheemse Boliviaanse Qhara Qhara-bevolking en tot slaaf gemaakte Afrikaanse arbeiders in Nieuw-Granada, die gedwongen werden edele metalen te delven, hebben heeft ook een claim ingediend.

Spanje koloniseerde Colombia, Peru en Bolivia nadat Christoffel Columbus in 1492 Amerika bereikte. De 1494 Verdrag van Tordesillas verdeelde het nieuwe grondgebied tussen Spanje en Portugal. Dit resulteerde in de vernietiging van de inheemse cultuur, de inbeslagname van natuurlijke rijkdommen en de uitbuiting van inwoners en tot slaaf gemaakte Afrikaanse mensen.

Deel van San Jose's rijkdom moet daarom zeker worden gereserveerd om een ​​culturele erfenis te creëren die dat schadelijke verleden op gunstige wijze in evenwicht zou brengen.

Onderzoek om te ontdekken hoe de San Jose werd gebouwd door de Spaanse scheepsbouwers en maak kennis met de bemanning en de lokale gemeenschappen in Colombia en Bolivia Is haalbaar.

Documenten zijn bewaard gebleven in de archieven van het Casa de Contratación de las Indias (Handelshuis van Indië), de Nationale Archieven van Spanje en Lima en de Spaanse scheepswerf- en scheepsbouwarchieven. Mondelinge geschiedenis zou volksverhalen uit de gemeenschap en doorgegeven herinneringen kunnen onthullen.

De ervaring van het herstellen, conserveren en interpreteren van het Tudor-schip Mary Rose, dat in 1545 zonk en in 1982 uit de zeebodem werd gehaald, is een prachtig voorbeeld van wat er met de San Jose. Wetenschappelijke analyse van het wrak en de stoffelijke resten zou kunnen uitwijzen waar de bemanning vandaan kwam. Zoals bij de Mary Rose, zou nieuwe technologie kunnen worden gebruikt om die verhalen naar een nieuw publiek te brengen.

Het verlies en de erfenis van San José

In een goede film het analyseren van de context van de San JoseNa het verlies van het schip en het onderzoek naar de onderwaterresten stelt nautisch archeoloog professor Ricardo Borrero dat de “echte waarde van het schip zijn historische waarde is en zijn potentieel om veel informatie te leveren als we de juiste vragen stellen”.

Juan David Correa, de Colombiaanse minister van Cultuur, benadrukt ook dat de waarde van het wrak een erfgoed- en geen monetaire waarde heeft. “geschiedenis is de schat”.

In 2024 Colombiaanse archeoloog Carlos Reina Martinez zei dat het Colombiaanse Instituut voor Archeologie en Geschiedenis probeert te ontdekken hoe het leven was voor de 600 mensen aan boord van de San Jose toen het zonk.

Ze willen ook het dagelijks leven, de lading, artillerie en koopwaar van het koloniale tijdperk in Amerika bestuderen. Colombia zal 4.5 miljoen dollar (3.5 miljoen pond) investeren om het schip en de inhoud ervan terug te krijgen en te behouden.

Het voorgestelde Colombiaanse onderzoek is geïnspireerd op het Arts and Humanities Research Council Project van de Universiteit van Portsmouth Ongebaande wateren, waar ik deel van uitmaak.

Ons onderzoek naar de Britse HMS Looe, dat in 1705 schipbreuk leed, heeft onthuld dat zijn tweejaarlijkse Newfoundland-konvooien van vitaal belang waren voor de Britse mondiale doelstellingen tijdens de Spaanse Successieoorlog.

Unpath'd Waters probeert verspreide historische collecties met elkaar te verbinden om nieuwe verhalen naar een nieuw publiek te brengen. Geïnspireerd door ons werk, het herstel en de restauratie van de San Jose zou ook de vele verhalen kunnen verbinden – de Spaanse scheepsbouwers, de ambachtslieden, de 600 passagiers en bemanningsleden en hun nakomelingen.

Maar zal hun stem gehoord worden? Er zal een gezamenlijke inspanning van teams over de hele wereld nodig zijn, en geen machtsstrijd, om ervoor te zorgen dat dit ook gebeurt.

Ook op Divernet: Colombia gaat het herstel van schatschepen intensiveren, Heeft Colombia werkelijk de ‘Heilige Graal van de Scheepswrakken’ kwijtgeraakt?, Stukken van acht en theekopjes aan San Jose wrak