De naam blauwgeringd Octopus Bij sommigen gaat er een huivering van angst door – maar voor onderwaterfotografen is dit kleine wezen een object van verlangen, zeggen David & Debi Henshaw
OCTOPUSSEN LEVEN IN DE OCEANEN van de wereld, met riffen variërend van een paar meter tot ongeveer 7000 meter.
Er zijn meer dan 200 soorten gerapporteerd, maar er worden er in de loop van de tijd nog veel meer onderzocht en aan de lijst toegevoegd.
Van deze vele soorten heeft één groep in het bijzonder tot de verbeelding gesproken van duikers en fotografen als bijzondere bewoner van het rif: de blauwgeringde Octopus.
Deze octopussen behoren tot de Ocellate-groep, wat zich vertaalt als 'met kleine ogen'.
Veranderingen in het kleurpatroon veroorzaakt door het gedrag van het dier zorgen ervoor dat zijn valse ogen bovenaan de twee leidende armen worden weergegeven.
Er zijn maximaal 10 verschillende soorten geregistreerd die tot deze benthische familie behoren. Benthisch betekent dat ze het grootste deel van hun leven op de rifbodem leven tussen het koraal en de rotsen die hen bescherming en camouflage bieden.
Blauwgeringde octopussen, gewoonlijk BRO genoemd, worden niet op grootte geregistreerd, maar op basis van het aantal en de grootte van de blauwe vlekken die ze vertonen.
De meest voorkomende zijn de grotere (Hapalochlaena lunulata) en de kleinere blauwgeringde Octopus (Hapalochlaena maculosa). Het zeldzamere gifocellaat Octopus (Octopus mototi) vertoont slechts twee enkele blauwe vlekken wanneer hij geagiteerd is.
ZOALS BIJ ALLE BENTHISCHE OCTOPUSSEN, de BRO heeft acht armen en zijn meesters in camouflage.
Het is niet eenvoudig om er een paar op het open rif te spotten, omdat ze waarschijnlijk niet groter zullen zijn dan 5 cm, of 7 cm met hun armen uitgestrekt.
Dat is zo groot als een tennisbal. In zijn natuurlijke staat heeft de BRO relatief doffe bruin/gele aftekeningen met zeer vage omtrekken van blauwe ringen.
Pas als hij zich bewust is van een indringer binnen zijn comfortzone, reageert hij met de kleurveranderingen.
Het toont de levendige, iriserende blauwe ringen, die afhankelijk van de soort twee tot vijftig kunnen tellen, als gevaarsteken voor roofdieren.
De BRO voedt zich met kleine schaaldieren en doodt zijn prooi door middel van een beet of gif – de definitieve methode moet nog worden vastgesteld.
Het draagt twee gifstoffen die via de speekselklieren kunnen worden afgegeven om het zenuwstelsel van zijn prooi te verlammen. De ene wordt gebruikt om de prooi neer te halen en de andere, hoe giftiger, wordt gebruikt ter zelfverdediging.
Dit neurotoxine, bekend als Tetrodotoxine, zal een mens binnen enkele seconden verlammen, waardoor bewusteloosheid ontstaat. Er is geen tegengif bekend, en alleen door 24 uur lang continu reanimatie toe te passen zou het slachtoffer enige overlevingskans hebben.
Voor zover wij weten is dit het dodelijkste gif dat het neurosysteem aanvalt.
Dit gezegd hebbende, zijn er maar heel weinig mensen om het leven gekomen, maar het is verstandig om een BRO op veilige afstand te houden als je besluit er een te benaderen.
De meeste aanvallen, zoals zo vaak bij wilde dieren, worden veroorzaakt doordat iets of iemand de comfortzone van het wezen binnendringt.
Andere incidenten zijn meestal het gevolg van ongelukken, waarbij een duiker of andere zeegebruiker onbewust een voet of hand op de verkeerde plaats heeft gezet.
We kunnen ons één incident vertellen in Mabul, Maleisië, waar we een hengelaarsvis fotografeerden op een koraalblok net boven de bodem van het zandrif. Weet je wanneer iets je ooghoek raakt?
En ja hoor, op slechts 30 cm afstand waren de knipperende blauwe ringen van een BRO te zien, net op tijd gespot om deze te ontwijken!
Het is niet allemaal goed nieuws voor de BRO's.
Ze leven ongeveer twee jaar, en gedurende deze tijd leggen de reproducerende vrouwtjes tot wel 100 eieren, die ze bewaken en beschermen totdat ze acht weken later uitkomen.
Als de taak is voltooid, sterft het vrouwtje door gebrek aan voedsel en energie. Het is zelfs nog slechter nieuws voor de mannetjes: ze sterven direct na de paring!
De jongen zijn bij de geboorte volledig ontwikkeld en kunnen zichzelf voeden en beschermen door hun camouflerende kleurcellen vanaf het moment dat ze op de bodem van het rif vallen om hun toevlucht te zoeken in het zand en de rotsspleten.
Octopussen zoals BRO's die een klein aantal eieren produceren, vestigen zich normaal gesproken in het gebied waar ze uitkomen, in tegenstelling tot hoogproductieve eierleggende variëteiten zoals de gewone octopus, die zich met de stroming over grotere gebieden verspreidt.
Dit is de reden waarom veel BRO's in gelokaliseerde gebieden in verschillende regio's voorkomen.
DEZE SPECIALE WEZENS zal fotografen altijd blijven fascineren. In deze tijd van gespecialiseerde lenzen is de noodzaak om dichtbij te zijn niet zo belangrijk, dus wees je ervan bewust en toon respect voor deze kleine wezens de volgende keer dat je er een ziet.
Als je aanpak kalm en niet bedreigend is, zullen ze je belonen met heel bijzondere beelden.
Ideale hotspots om een BRO te vinden? Nou ja, ze werden oorspronkelijk gevonden in Australië, maar worden nu regelmatig gezien in PNG, de Filippijnen, Indonesië, Maleisië en Japan.
Als u naar een van de volgende gebieden reist, kunt u ze misschien wel vinden als u goed zoekt, zoals wij deden: Straat Lembeh, Mabul, Sulawesi en Anilao. Succes.
