'Overal waar we keken, vonden we bewijs'

De peetvader van microplastics, RICHARD THOMPSON van de Universiteit van Plymouth, over twintig jaar onderzoek naar vervuiling en de strijd voor mondiale actie

Dertig jaar geleden, toen ik zeepokken, zeeslakken en zeewieren aan het tellen was langs rotsachtige kusten, merkte ik dagelijks een stroom zwerfvuil op, voornamelijk plastic. Als PhD-student mariene biologie aan de Universiteit van Liverpool bleef ik het verwijderen, maar de volgende dag zouden er meer zijn.

Ik ben nu een vooraanstaand internationaal expert op het gebied van microplastics, een term I bedacht op 7 mei 2004 om fragmenten van plastic te beschrijven die zo klein zijn als een miljoenste meter. Terwijl ik werk om de greep van plasticvervuiling op onze planeet te helpen verminderen, zijn de oplossingen voor mij duidelijk.

Regelgevers, overheden en burgers moeten allemaal dringend het tij van plasticvervuiling bij de bron keren door de productie van plastic te verminderen. Maar nu ik net terug ben van de onderhandelingen over het mondiale plasticverdrag van de VN in Ottawa, Canada, is het frustrerend om het gebrek aan consensus onder de landen te zien over de manier waarop dit mondiale probleem moet worden aangepakt.

Verontrust door de omvang van de plasticvervuiling die ik in 1993 voor het eerst op dat strand opmerkte, voelde ik mij genoodzaakt in actie te komen. Ik rekruteerde studenten en de lokale gemeenschap om te helpen met de jaarlijkse strandschoonmaak van de Marine Conservation Society. Wat we tegenkwamen, hebben we vastgelegd op afgedrukte sjablonen.

Destijds kwam er net een nieuw hulpmiddel beschikbaar voor het verzamelen van gegevens: het Excel-spreadsheet. De ontluikende wetenschapper binnenin bracht mij ertoe in tabelvorm te brengen wat we verwijderden, op basis van de categorieën op de afgedrukte sjablonen, waaronder flessen, tassen, touw en netten.

Plots viel het me op dat de meest talrijke items geen categorie hadden. Fragmenten van grotere plastic voorwerpen, die veruit het talrijkst leken, werden niet geregistreerd. Ik werd nieuwsgierig en vroeg me af wat de kleinste plastic stukjes op de kust waren.

Toen ik een paar jaar later begon met lesgeven, daagde ik mijn leerlingen uit om de kleinste stukjes plastic op het strand te vinden. Kijkend tussen de zandkorrels, daar waren ze: kleine blauwe en rode vezels en fragmenten.

Er volgde een bijna forensische reis om hun identiteit te bevestigen. In samenwerking met een polymeerchemicus hebben we bevestigd dat de kleine fragmenten gewone plastic polymeren waren – polyethyleen, polypropyleen, polyvinylchloride (PVC) – die vermoedelijk gevormd werden door mechanische afbraak en zich ophoopten als fragmenten die kleiner waren dan de zandkorrels zelf.

Ik was verslaafd aan het ontdekken van meer over deze nieuwe vorm van besmetting. Toen we aanvankelijk samenwerkten met postdoctorale studenten aan de Universiteit van Plymouth, waar ik lezingen gaf, ontdekten we dat deze stukken veel voorkwamen op de kust en in de modder op de zeebodem, en we lieten zien dat ze werden opgegeten door het leven in zee.

Het meest alarmerende was dat we gearchiveerde monsters van plankton gebruikten die tientallen jaren eerder waren verzameld om aan te tonen dat de overvloed aan microplastics sinds de jaren zestig en zeventig aanzienlijk was toegenomen.

Verloren op zee

Ik heb bijna tien jaar van dit onderzoek samengevoegd in een samenvatting van één pagina met de titel Verloren op zee: waar is al het plastic?. Dat papier, gepubliceerd in het tijdschrift Wetenschap Twintig jaar geleden was het de eerste die in deze context de term microplastics gebruikte. Binnen een paar weken werd dit een wereldwijd nieuwsbericht.

Iedereen wilde weten of microplastics schadelijk zijn. Ik wilde de bredere verspreiding vaststellen en bepalen of ze schadelijk zouden kunnen zijn voor mensen en dieren in het wild.

Ondanks de grote belangstelling van de media en het beleid was de financiering een uitdaging. Een anonieme recensent merkte op dat er nooit genoeg plastic in de oceanen zal zijn om het soort schade te veroorzaken dat Thompson wil onderzoeken.

In de jaren die volgden lieten mijn team en ik zien dat microplastics dat wel zijn gebruikelijk aan kusten over de hele wereld, ze waren er in overvloed in de diepe zeein Arctische zee-ijs en in meerdere soorten vis.

Ze vervuilden niet alleen het mariene milieu. Ze waren aanwezig in rivieren en sneeuw van dichtbij top van de Mount Everest. Overal waar we keken, vonden we sporen van microplastics.

In 2008 werd de term microplastic benadrukt in het vlaggenschip van de EU Kaderrichtlijn mariene strategie, een beleid dat is ingevoerd om schone, gezonde, productieve en veerkrachtige mariene ecosystemen in stand te houden. Daarin werd bepaald dat “de hoeveelheden plastic en microplastic geen schade mogen veroorzaken in het mariene milieu”.

We hebben aangetoond dat microplastics, als ze worden ingeslikt, vanuit de lucht kunnen worden overgedragen darm naar de bloedsomloop van mosselen en dat nanodeeltjes dat wel zouden kunnen door de lichamen gaan van Sint-Jakobsschelpen binnen een paar uur.

Wij hebben de potentie ervan aangetoond chemische overdracht naar wilde dieren en bevestigde dat de aanwezigheid van microplastics dit zou kunnen hebben negatieve gevolgen, waardoor het vermogen van organismen om aan te komen wordt verminderd.

Een Britse parlementaire milieuauditcommissie verzocht om een speciaal verslag over microplastics in 2016. Ik werd opgeroepen om te getuigen en, misschien ingegeven door opmerkingen van mijn collega's, noemde parlementslid Mary Creagh mij de “peetvader van microplastics” en zo kwam het in de openbaarheid.

Er zijn inmiddels duizenden onderzoeken naar microplastics gepubliceerd door onderzoekers wereldwijd. Beleidsinterventies die uit dit werk voortkomen, omvatten onder meer de Brits verbod op plastic microbeads in uitspoelbare cosmetica, en EU-wetgeving om de opzettelijke toevoeging van microplastics aan producten te verbieden die dit zouden kunnen voorkomen honderdduizenden tonnen van microplastics die in het milieu terechtkomen.

De grootste bron van microplastics is de fragmentatie van grotere items in het milieu. Uiteindelijk moeten we dus actie ondernemen om de productie van een breder scala aan plastic producten te verminderen dan alleen de producten die microplastics bevatten.

Zonder actie zou de plasticproductie dat wel kunnen drievoudig door 2060. Toch lijken sommige landen op het pad te staan ​​om de productie te verhogen in plaats van te verlagen.

Verdragsonderhandelingen

Vorige week was ik binnen Ottawa, waar 180 landen wonen debatteerde over de inhoud van het mondiale plasticvervuilingsverdrag, een tekst die meer dan zestig verwijzingen naar microplastics bevat.

Wat kan er gedaan worden om deze accumulatie een halt toe te roepen? Microplastics zijn bijna onmogelijk te verwijderen. Zelfs voor grotere voorwerpen zal opruimen het probleem niet oplossen. Nieuwe materialen zoals biologisch afbreekbare kunststoffen kunnen onder specifieke omstandigheden voordelen bieden zal niet oplossen plastic vervuiling.

Ik verliet de onderhandelingen met gemengde gevoelens. Ik ben blij dat de wetenschappelijke gemeenschap voldoende hard bewijs heeft geleverd – waaronder een deel van mijn eigen onderzoek – over plasticvervuiling om de noodzaak van dit mondiale verdrag te onderkennen. Bedroefd dat 180 landen het zo moeilijk vonden om tot een consensus te komen over de weg vooruit.

Bij de onderhandelingen is niet bepaald dat onafhankelijke wetenschappers zelfs maar zouden moeten worden opgenomen in formele werkgroepen van deskundigen.

Zoals veel wetenschappers die het bewijs van de schade hebben helpen leveren, is het enorm frustrerend om mogelijk buitenspel te worden gezet in een internationaal proces dat hoopt oplossingen te bieden. Voor sommigen misschien moeilijk te slikken – ik zag een afgevaardigde tijdens de onderhandelingen een plastic waterfles voor eenmalig gebruik achter zijn rug houden.

In tegenstelling tot de uitkomst van die middernachtelijke discussies in Ottawa, moet de nadruk liggen op preventie door het terugdringen van de mondiale productie van plastic polymeren en ervoor te zorgen dat alle plastic artikelen die we produceren dat ook zijn essentieel, veilig en duurzaam.

Ook op Divernet: Kleurstof legt ‘onzichtbare’ microplastics in de oceaan bloot, Microplastics vormen enorme diepzee-afwijkingen, Mmm, smaakt goed – waarom koralen van plastic houden, Plastic bederft het maken van heremietkreeften, Plastic bedreiging voor filterfeeders