Waarom niet gaan duiken in de bakermat van de beschaving? Duizenden wrakken die duizenden jaren bestrijken, zijn nu open voor inspectie, met veel geschiedenis, kunst en gastronomie om uw vrije tijd te vullen. De grootste voorstander van duiken in Griekenland pleit voor STEVE WEINMAN
WIJ DUIKEN DE KYRA ELENI, een van de populairste plekken voor duikers die in de hoofdstad van Griekenland verblijven. Het wrak ligt vlak bij het kleine eiland Patroklos en je komt er door vanuit de stad zuidwaarts te rijden langs de Atheense Rivièra richting het puntje van het vasteland, en dan aan boord te springen van een RIB in de pittoreske baai bij Anavyssos.
Lees ook: Britse duiker overleden in Griekenland, instructeurs gearresteerd
Het 99m lange vrachtschip zonk bijna 40 jaar geleden in de Saronische Golf en kwam tot stilstand op een hellende zandbodem. De verhoogde boeg, die aan bakboord in 18m water rust, en de rechtopstaande achtersteven die dieper ligt op ongeveer 30m, zijn nog intact, met veel verwrongen puin dat ze scheidt.
Kyra Eleni, gebouwd in 1949, voer onbeladen van de Griekse haven Lavrio naar Bulgarije toen ze te maken kreeg met sterke wind en enorme golven. Terwijl ze naar Patroklos zwom op zoek naar beschutting, botste haar bakboordzijde op rotsen. Met water dat de machinekamer en het tweede ruim binnenstroomde, begon ze slagzij te maken. De bemanning wist over de rotsen te ontsnappen en werd de volgende dag gered.
Er werd destijds onaardig gesproken over een verzekeringsbaan. Gezien het barre weer in januari en het feit dat zowel de kapitein als de eerste machinist hun vrouwen aan boord hadden, lijkt dit echter onwaarschijnlijk, omdat ze er nooit meer iets over zouden horen.
ENKELE KLEINE VISSEN schieten rond, maar er is weinig zeegroei op het wrak. Murenen en zeebaarzen kunnen er wel een schuilplaats vinden, zoals gemeld, maar ik besteed er geen tijd aan om ze te zoeken. In plaats daarvan cirkel ik rond de boeg, kronkel over het verwarde metaal en voer een lange acht uit om lager te duiken rond de indrukwekkende achtersteven, terwijl ik de steeds veranderende perspectieven in me opneem.
Ik vind het steeds leuker om kleine duikers in natuurlijk licht en tegen een grote metalen achtergrond te fotograferen. De Kyra Eleni, die vanuit veel hoeken nog steeds fraai oogt, voldoet daar goed aan.
Toevallig heeft een schoonmaakduikteam, samengesteld door de Mediterranean Association to Save Sea Turtles, slechts een week voor onze aankomst 250 kg aan spooknetten uit het wrak verwijderd, om te recyclen als kleding. De Kyra Eleni is nu veiliger en ziet er waarschijnlijk een beetje geschoren uit na zijn gigantische kapsel.
Na de duik blijft Avgerinos Vrazopoulos zich verontschuldigen voor het zicht van 15-20 meter. Hij beweert dat we normaal gesproken minimaal 30 meter zouden kunnen zien, maar dat ik dat geen probleem vond.
De vriendelijke Avgerinos zijn de reden dat ik in een hotel in het centrum van Athene verblijf met de gezellige groep bezoekende duikers, voornamelijk online. journalisten uit Polen, Duitsland en Denemarken, die nu als vissen in een aquarium rond de Kyra Eleni cirkelen.
Avgerinos heeft ons uitgenodigd omdat hij een man is met een missie, die graag zijn visie op duiken in Griekenland wil delen. Hij runt Scuba Hellas Underwater World, en of u nu een speciale duikreis naar het land plant of een gezinsuitje overweegt vakantievilla Met een beetje duiken erbij, is het verstandig om eerst zijn website te bekijken.
Avgerinos is een gepassioneerd duiker, maar ook een gepassioneerde marketingman. Het verarmde Griekenland moet zijn troeven laten zien, en hij vindt dat duiken een van die troeven is, maar dat het niet in een vacuüm verkocht of genoten kan worden.
Hij erkent dat er genoeg landen zijn die meer aanspraak maken op uw aandacht op het gebied van het onderwaterleven. Maar zijn Griekse duikervaring is een pakketdeal: Scuba Hellas wil de beste wrakken en geologische duiken in een gebied identificeren, en de onderwaterervaringen worden geleverd met een royale bijgerecht van cultuur, oude geschiedenis en lekker eten en drinken. Of het duiken kan de bijgerecht zijn, zoals u wilt.
HET SCUBAHELLAS.COM-PORTAAL werd ontwikkeld in zes jaar tijd – “Ons motto is: 'Gemaakt door duikers, voor duikers!'” zegt Avgerinos. De kaart stelt de gebruiker in staat om zich te richten op concentraties van goede duikplekken en duikcentra rond Griekenland en haar eilanden om er meer over te weten te komen.
Het team evalueert de duikcentra op serviceniveaus, faciliteiten, ervaring en toegang tot duiklocaties. Vervolgens kunnen geschikte duik- en accommodatiepakketten worden samengesteld. Momenteel zijn er ongeveer 2000 in kaart gebrachte duiklocaties en 230 duikcentra opgenomen, maar er moet nog veel gebeuren: volgens sommige schattingen zouden er 15,000 wrakken in Griekse wateren kunnen liggen, waarvan een tiende dieper is dan 50 meter.
“Vroeger was het extreem moeilijk voor bezoekers om een week vol duiken in Griekenland te hebben tijdens de zomervakantie,” vertelt Avgerinos mij. “Dit kwam doordat de meeste, zo niet alle duikcentra slechts een paar verschillende duiken aanboden, en meer dan 70% van hun inkomsten was gebaseerd op Discover Scubas en Open Water cursussen, dus hun doelgroep bestond alleen uit toeristen en niet uit ervaren duikers.
“Ik hou van mijn land en tijdens mijn reizen heb ik ontdekt dat de kwaliteit van onze duiken erg hoog is en dat we kunnen concurreren met beroemde, succesvolle bestemmingen, niet alleen in Europa maar wereldwijd.
“Ik heb bijna 30 jaar in marketing en communicatie gewerkt, dus uiteindelijk heb ik mijn zakelijke vaardigheden gecombineerd met mijn hobby. Ik wilde de lokale duikdienstverlening verbeteren en uiteindelijk mijn land tot een van de topbestemmingen voor duiken maken, zoals het verdient.”
Avgerinos wil ervoor zorgen dat duikbezoekers graag terugkomen voor meer. Ik vraag hem naar een eiland met een ongewoon hoge concentratie aan wrakken uit de Tweede Wereldoorlog – zou dat geen aantrekkelijke bestemming zijn voor DIVER-lezers?
Nee, zegt hij stellig. Hij vindt de duiken leuk, maar hij waardeert het ene duikcentrum daar niet. Hij kan het niet aanbevelen, ook al wordt het gerund door een oude vriend. Dat zegt genoeg over wat Scuba Hellas probeert te doen.
Ik moet ook zeggen dat de organisatie nauwelijks de grassroots-ondersteuning lijkt te krijgen die je zou verwachten. Veel duikcentra lijken tevreden te zijn met het blijven opereren op instapniveau, en vermijden de noodzaak om naar verre of uitdagende locaties te gaan.
De sleutel voor Avgerinos was echter het opheffen van het verbod op duikwrakken in Griekenland, dat ooit zoveel bezoekende duikers afschrikte. Vreemd genoeg zijn duikwrakken ouder dan 50 jaar nog steeds officieel verboden, omdat ze als "oud" worden geclassificeerd, maar dit is, zo wordt ons verzekerd, een niet-afgedwongen verbod dat voorlopig alleen op papier bestaat.
MET DE ZON NOG HELDER, de RIB brengt ons vlak bij de kliffen van het eiland Arsida, op de terugweg naar het duikcentrum.
De Blue Canyon zal een totaal andere ervaring zijn. We springen erin, zwemmen naar de muur en gaan door een donkere verticale spleet die al snel breder wordt. De diepe kloof biedt een spectaculair uitzicht terug naar het blauwe raam.
Bij nadere inspectie van de muren met onze zaklampen blijkt hoe kleurrijk ze zijn, rijkelijk bespat met veelkleurige spons- en algengroei. Aan de voet van de scheur aan de rechterkant lonkt een kleine grot, hoewel deze niet zo ver reikt.
Nadat we de kloof een tijdje van alle kanten hebben bekeken, komen we eruit en gaan we op pad met de klifwand aan onze linkerhand, waarbij we niet dieper dan 20 meter duiken. Er zijn wat gapende spleten om te verkennen, een paar solitaire vissen en scholen aasvissen, maar niet zoveel details om de aandacht af te leiden.
Ik geniet van de rit, gewoon omdat ik al een tijdje niet meer heb gedoken. Weet je hoe een liedje in je hoofd komt, en dan op je zenuwen? Tijdens een groot deel van die duik blijf ik hangen in mijn hoofd, niet een liedje, maar de titel van een album dat ik nog nooit heb gehoord – Tales from Topographic Oceans.
Ik heb Yes nooit zo leuk gevonden, en dit aanbod was volgens de meeste berichten de prog-rockers op hun meest pretentieuze, maar de titel is duidelijk jaren geleden in de duistere achterwateren van mijn onderbewustzijn blijven hangen, om uiteindelijk te worden losgelaten door dit rotsachtige Griekse zeelandschap. Er zijn momenten dat je gewoon moet genieten van duiken, niet om wat je ziet, maar om het duiken zelf.
Terug bij de Aqua Divers Club in Anavyssos genieten we van een maaltijd met uitzicht op de kalme baai. Het duikcentrum is verbonden aan een hotel en staat bekend om de kwaliteit van de briefings en de vriendelijkheid van het personeel. Het is eigendom van de Engelsman David White en zijn partner Eleni Siatra, die ook het duikcentrum runnen in het bekende luxe resort Costa Navarino in Messinia.
Omdat deze groepsreis voor de pers de nadruk legt op de veelzijdige geneugten van vrije tijd in Griekenland, maken we kennis met een scala aan Atheense restaurants. Van de robuuste, traditionele keuken van de Thanasis Taverna bij het Monastiriki-plein, een gebied waar de gastheren van honderden restaurants om uw aandacht strijden, tot de chiquere visgerechten van Psaras in het pittoreske Plaka.
En op onze laatste avond bezoeken we het fascinerende Akropolis Museum (en dineren we in het restaurant met uitzicht op de citadel die boven de stad uittorent, een mooie mix van cultuur en keuken), voordat we onze korte trip afronden in de populaire Briki Bar op het Maviliplein. Inmiddels hebben we vertrouwen in de aanbevelingen van Avgerinos, boven of onder.
Misschien is onze meest interessante duik, zowel in het concept als in de uitvoering, op een andere wraklocatie. Als een 50 jaar oud scheepswrak als oud kan worden beschouwd, wat maakt dat dan de 3400 jaar oude locatie die we daar bezoeken?
Uiteraard zijn de stukken hout van een koopvaardijschip, of olkas, uit 1400 v.Chr. allang verdwenen. Wat we overhouden is een puinveld van gebroken amforen op een zacht glooiende wand op ongeveer 30 meter diepte.
We hebben maar zo lang de tijd om deze restanten te bekijken voordat deco roept, maar het is het soort archeologische duik dat de verbeelding prikkelt terwijl je gedachten teruggaan naar de millennia. Beter voor mij dan Tales from Topographic Oceans.
WIJ DUIKEN NU met Aqua Team Porto Rafti, en het gloednieuwe duikcentrum ver van de zee is een toonbeeld van modern design, goed uitgerust en georganiseerd – en wederom met behulpzaam personeel en uitgebreide briefings.
En hoe vaak kom je terug van een paar heerlijke duiken en zie je dat het duikteam de houtskool in de barbecue al aan het gloeien is, klaar om bergen vlees en groente te grillen met een glas wijn erbij, terwijl de wetsuits vlakbij liggen te drogen?
Porto Rafti is een aantrekkelijk vakantieoord, ook ten zuiden van Athene, maar aan de oostelijke Egeïsche kant van het schiereiland Attica. Het duikcentrum, mede-eigendom van Aris Polianidis en George Koutsoubos, biedt ongeveer 20 duikplekken in de buurt.
Na het oude wrak drijft de RIB een lagune in voor het oppervlakte-interval, wat een klein en verlegen contingent naturisten doet schrikken. Er komt nog een onderwatertraktatie aan, een site waarvan Aqua Team de locatie geheim houdt. Het is een enorme kom van een overstroomde grot met wanden die nog meer regenboogkleurig zijn dan die van Blue Canyon.
Er zijn een aantal grote Flabellina-naaktslakken en vuurwormen te zien, en dan, in het midden van een diepe nis – het equivalent van een zijkapel in een kerk – is een grote, eenzame pruimkleurige zeeanemoon met slanke tentakels te zien.
Fotografen steken om de beurt hun hoofd in de ruimte, als aanbidders die een eerbetoon brengen aan een Griekse godin. In Athene verblijven om te duiken is duidelijk heel anders dan reizen naar een van de 3000 eilanden van Griekenland, waar ik in het verleden weinig ervaring mee had.
Deze recente reis en de tijd die ik heb doorgebracht met het bekijken van de website van Scuba Hellas, heeft me echter nieuwsgierig gemaakt naar andere Hellenic hotspots om te duiken. Het heeft me aan het denken gezet over het verkennen van plekken zoals Kefalonia, niet per se als speciale duiktrips, maar als familievakanties plus duiken. Ferryhoppen tussen wrakeilanden kan ook leuk zijn.
Griekenland ligt op iets meer dan drie uur vliegen van het Verenigd Koninkrijk. Ik zou er niet voor de vis gaan, maar wel voor de wrakken, de vreemde grot en die onnavolgbare Griekse ervaring.
FEITBESTAND
HOE ER: Rechtstreekse vluchten vanaf Londen Stansted met Ryanair.
DUIKEN: Aqua Divers Club in het Calypso Hotel, Anavyssos, www.aquadiversclub.com. Aqua Team Porto Rafti, en.aqua5.gr. Voor andere duikcentra ga naar www.scubahellas.com
ACCOMMODATIE: Alexandros Hotel in het centrum van Athene, www.airotel.gr, of kies een hotel aan de kust.
WANNEER TE GAAN: Voor Athene zijn mei, juni, september en oktober het beste vanwege de temperaturen en het gebrek aan wind. Het is ook minder druk.
VALUTA: Euro
PRIJZEN: Ryanair-retourvlucht (met zak) £204. Zes nachten B&B in een 3* Atheense Rivièra hotel met vier dagen begeleide dubbele bootduiken vanaf 580 euro pp (twee personen). Dit is een prijs voor een groep van 10 of meer - een stel kan verwachten 420 euro pp te betalen voor een verblijf van vier nachten en zes duiken.
BEZOEKERSINFORMATIE: www.visitgreece.gr, www.scubahellas.nl
